Update: Ik verstuurde vandaag alsnog een WOB-verzoek naar het CBS met het verzoek de virtuele Rode Lijst van Vogels en Zoogdieren van 2013 vrij te geven.
Het kostte de nodige correspondentie en een aanzet tot een WOB-verzoek, maar mij werd toegezegd dat ik het zou krijgen. Maar toen ik er over ging bloggen wilden ze plots niet meer, terwijl CBS gewoon WETTELIJK VERPLICHT is mij de informatie te verstrekken, dat hangt niet van bestuurlijke of persoonlijke gevoeligheden af. Op basis van een niet openbare ‘virtuele’ Rode Lijst kwam het CBS 2 jaar terug plots met het ‘goede nieuws’ van ‘voorzichtig herstel van biodiversiteit’. Terwijl de officiele Rode Lijst dus niet was uitgegeven, en dus niemand hun onderzoek kon controleren.
Dat wekte argwaan van mijn kant, alsof CBS precies op het moment dat Sharon Dijksma het nodig had een gewenste conclusie naar buiten moest brengen. Immers, voordat Sharon Dijksma kwam met haar Robuuste natuurpact-natuur was alle overheidscommunicatie over natuur gestoeld op negativisme: het gaat heeeeel slecht, en dus is er heel veel subsidie en beleid nodig om de rampspoed te keren. Die miljarden euro’s kostende Ecologische Hoofdstructuur- leunend op boterzachte wetenschap- en het uitdelen van gratis boerengrond aan natuurclubs had rechtvaardiging nodig. Die rechtvaardiging was de ecologische apocalypse, tenzij…
Nu is het plotseling: nou, we komen van heeeeel ver, maar dankzij het beleid…..En het Planbureau voor de Leefomgeving verzon er spontaan een nieuwe grafiek bij. CBS en PBL zitten regelmatig bij elkaar op schoot, en het PBL gebruikt CBS-uitkomsten om haar boodschap te verkopen.
Complottheorie? Realisme
Volgens de onderzoekers zou dat vervolgens een ‘kinderlijke complottheorie’ heten, maar dergelijk neerbuigend geOH over gezonde argwaan bij een overheidsinstelling, daar heb ik geen boodschap aan.
Het CBS stuurt vaker persberichten en ‘onderzoek’ de deur uit waar de kunst van het weglaten de boodschap stuurt. Laten we het dan beleefd stellen dat ze rekening houden met ‘bestuurlijke verhoudingen’, wat je ook in iedere sollicitatie-eis bij de overheid kunt zien.
Zie het recente bericht over uitkeringtrekkers, die jaarlijks 6 miljard euro kosten, dat is meer dan Henk Kamp jaarlijks aan SDE+-subsidies geeft voor bosverbranders en windturbines. CBS schrok van het feit dat 70 procent van de Somaliers een uitkering trekt.
Vervolgens haastte CBS te vermelden dat van de 481.000 uitkeringtrekkers ruim 400.000 Nederlanders waren. Ja ammahoelah, wanneer je de dubbele nationaliteit wegliet: in werkelijkheid is de helft van de bijna half miljoen uitkeringstrekkers in NL in 2015 niet-Westerse verrijkingen van deze samenleving en kansenjongeren in multigekleurde prachtwijken. Om dit soort hinderlijke controle van cijfers door -niet door de overheid ingekapselde -journalisten (Elsevier en Geen Stijl) af te schaffen, heeft men nu op papier maar die dubbele nationaliteit afgeschaft.
Dit gaat dan om de humane diversiteit. Terug naar BIO-diversiteit.
Vervolgens kwam het CBS met halfwaar campagne-nieuws over de vrije val waarin weidevogels zouden verkeren, waar ik over blogde. Ja, sinds 1990 maar toen zaten vele van die vogels net op hun kunstmatige populatiepiek, en vele ‘weidevogels’ leefden bijvoorbeeld in de jaren ’50 nog niet in de weide. Dus ook dat bericht was ‘beleidsrelevant’, uitgekozen door de afdeling ‘communicatie’/beleidsverpatserij om naar buiten te brengen. Omdat dit deze of gene lobby danwel ambtenarenkliek handig uitkomt voor ‘draagvlak’: toch maar weer 30 miljoen euro subsidies er tegenaan gooien per jaar, 70 euro subsidie per nestje van een gewenste soort. Wat bij een gruttonest met 4 eieren zou neerkomen op 17 euro per vossenhap.
Toestemming publicatie nodig bij Ministerie…
Toen ik de onderzoekers om de virtuele lijst vroeg ter controle van hun conclusies, heette het dat hij eerst bij het Ministerie van Economische Zaken om toestemming moest vragen.
Nadat de onderzoekers mijn CBS-bedrogblog lazen was ik plots de boeman, en zochten ze een aanleiding om de lijst alsnog niet gewoon te geven, ik moest voortaan maar met de afdeling beleidsverkoop en imagobewaking van het CBS (communicatie) in overleg. Terwijl ik gewoon om technische informatie vraag die voor iedere onderzoeker al lang openbaar hoort te zijn. En dus concludeerde ik: dan moet ik een WOB-verzoek indienen.
Nu heet het dat ze toestemming van het Ministerie hebben om die virtuele Rode Lijst eindelijk vrij te geven. Maar dan is nu het verhaal: het is regel bij het CBS dat we het dan voor iedereen naar buiten brengen.
- Het lijkt nu dat de onderzoekers met ‘communicatie’ overlegden hoe ze met mij moeten omgaan: wat voor het instituut CBS PR-technisch het beste uitkomt. Dat ik het krijg en er zelf conclusies uit trek. Of dat zij het zelf naar buiten brengen, en er dan met een mogelijk persbericht een voor het CBS gewenste draai aan geven.
- Is het dan gek wanneer ik argwaan krijg, als men zo moeilijk doet over het naar buiten brengen van gegevens over plant- en diersoortjes die al lang voor iedere onderzoeker ter beschikking hoorden te staan?
Wat is het belang van die virtuele Rode Lijst?
Zoals ik al eerder aangaf is het vergelijken van die lijst in 2013 met 2005 niet beslist een objectieve ecologische graadmeter, maar er zit een grote mate van persoonlijke willekeur in. De Rode Lijst en ‘biodiversiteit’ zijn niet beslist de zelfde dingen. De Rode Lijst heeft buitensporige aandacht voor soorten die slecht omgaan met moderne veranderingen, en niet voor soorten die daar wel bij varen.
En keuzes zijn gekleurd: Waarom moet een als plaagdier bestreden zwarte rat op zo’n Rode Lijst? Dat zegt niets over eventueel gewenste ecologische condities in ons land, want die warmteminnende rat werd hooguit door de koudetolerantere bruine rat verdrongen. Bovendien neemt hij in het zuiden van het land weer toe. Beide soorten zijn niet inheems, de Zwarte rat kwam hier als brenger van de Pest in de Middeleeuwen met schepen mee, de bruine rat kwam hier in de Kleine IJstijd als verstekeling uit Azie.
Soorten die er in 2005 op kwamen of nog op stonden hadden er al af gekund omdat ze toch al stormachtig toenamen, terwijl soorten die in 1995 er niet op stonden er WEL op hoorden. Zo krijg je een vertekening. Het LIJKT dan alsof er pas sinds 2005 ‘licht herstel’ optreedt, terwijl dat vooral boekhoudkundig is, en vele soorten al veel langer toenamen. Bovendien staan vele soorten op die Rode Lijst die hier voor 1950 helemaal niet voorkwamen. Terwijl het criterium voor de Rode Lijst is dat de mate van AFname sinds 1950 bepaalt of ze er op komen.
Daarnaast gaat het met veel soorten beter zonder dat enig beleid daarvan de oorzak is. Zie hoe vooral vleermuizen bij de zoogdieren de ‘herstel’-kar heten te trekken terwijl die vooral profiteren van klimaatopwarming. Een zelfde bij veel vogels die profiteren van zachtere winters als de kerkuil, ijsvogel. Vele andere soorten die er eerder op kwamen als de purperreiger vertonen nu herstel dankzij minder droogte in wintergebied de Sahel.
Het magische jaar 1990 heeft geen ecologische relevantie
Veel herstel was al lang voor 1995 ingezet, en bovendien ging het voor 1990 helemaal zo slecht niet als instanties als het PBL schetsen. Een indicator die misschien iets realistischer is vormt de Living Planet Index van de Zoological Society en mijn vrienden van het WWF: deze toont dat in meer welvarende landen populaties van gewervelden sinds 1970 weer toenemen. Het is goed mogelijk dat natuurbescherming en milieubeleid tegen overmatig gebruik van persistente gifstoffen daar positief aan bijdroeg. Bedenk dat op uitsterven staande roofvogels in de jaren ’60 als de slechtvalk in Belgie nog tegen premie werden afgeknald tot die tijd.
Hier in Friesland worden roofvogels nog steeds om zeep geholpen door boertjes die bang zijn anders hun weidevogel-subsidies mis te lopen.
Maar vanuit het PBL wil men de indruk wekken dat er pas sinds 1990 ‘herstel’ is. De enige reden om vanaf 1990 gegevens te tonen, is dat ze toen pas startten met het Netwerk Ecologische Monitoring: een wat dure naam voor door vrijwilligers verzamelde verspreidingsgegevens over vogels, vlinders en planten waar men sindsdien wat meer eenduidigheid in probeert aan te brengen. De trends die wij hier zien van ‘herstel’ vinden meestal ook in buurlanden plaats, ZONDER dat enige natuurbouw daar plaatsvond.
Ik onderstreep het nog maar eens: ik geloof niet in de kwade trouw van onderzoekers, die doen gewoon binnen de gegeven ruimte hun werk, maar wel dat ze in een politieke werkelijkheid leven
Het heet “politieke en bestuurlijke sensitiviteit” (of gevoeligheid), er worden workshops en trainingen in gegeven, en staat – ik zou bijna zeggen “uiteraard” – op gespannen voet met wetenschap bedrijven. Mijn tamtam zegt dat alle overheids-kennisinstituten er last van hebben, met name voor de echte geschoolde onderzoekers.
En ja, het is erg waarschijnlijk dat het CBS inderdaad op de manier gewerkt heeft zoals je beschrijft: medewerkers gaan overleggen met de afdeling communiatie hoe met je om te gaan (ieks, een kritische journalist). De afdeling communicatie zit er vooral om schade te beperken van het instituut en indirect ook van de verantwoordelijke minister of staatssecretaris, ze zitten er niet voor de openbaarheid van bestuur of toegankelijkheid van gegevens.
zowel wetenschap als de ambtenarij moeten nog leren dat:
– zij niet meer de enige zijn die toegang hebben tot informatie
– zij niet meer noodzakelijk degenen zijn met de beste kennis
– kennis, informatie en gegevens makkelijk toegankelijk zijn geworden voor een groot publiek (inclusief wetenschappelijke publicaties)
– er genoeg burgers zijn met kennis en kunde om die gegevens en bijbehorende publiaties te doorgronden en te analyseren.
– en dat er burgers zijn die meer kennis en kunde hebben over bepaalde deelonderwerpen dan nagenoeg alle overheidsexperts, zelfs meer kennis en kunde dan vrijwel alle relevante wetenschappers (die noodgedwongen weinig tijd meer hebben om zich tot in alles details te verdiepen in een specialisme, druk als ze moeten zijn met onderzoek en fondsen werven).
Nou ja, een dergelijk fenomeen ken je ook in het bedrijfsleven hoor. Mijn baas wees mij ooit eens op wat hij noemde: mijn gebrek aan ‘organisatiesensibiliteit’. Op een of andere manier dacht ik altijd dat je het belang van het bedrijf als geheel moest dienen en blijkbaar lopen die twee zaken niet altijd met elkaar in de pas.
Het is ook nooit wat met me geworden.
Te kwader trouw of niet, bewust of niet bewust? Men gaat zich uiteindelijk toch gedrag vertonen dat loopbaansgewijs de beste kansen lijkt te bieden.
Twee jaar geleden bestelde de overheid nog een rapport bij het CBS waaruit bleek dat onze ouderen het met een gem. vermogen van 400K goed voor elkaar hadden. Nu komt de ouderenbond met heel andere cijfers: http://www.telegraaf.nl/binnenland/24380342/__Ouderen_in_geldproblemen__.html
OT maar ook weer niet:
Iedereen die het hart, z’n dooie donder, hoela en z’n democratische tierelier nog op de goede plaatst heeft spamt z’n hele opgewarmde environment helemaal plat met de oproep van het Leger des Peils
http://www.geenstijl.nl/mt/archieven/2015/08/geenpeil.html#comments
P.s.
Het “ongeldig verklaren” van het tweede, meestal Marokkaanse paspoort wordt trouwens ook veelvuldig toegepast bij de presentatie van criminaliteitscijfers.
Hoe je ook over verschillende zaken denkt, de overheid is blijkbaar van mening dat men de bevolking een dienst bewijst door willens en wetens de kluit te belazeren. Dat is op z’n minst vreemd als je je realiseert dat zij een steeds mondiger burgerij tegenover zich weet.
“Dat is op z’n minst vreemd als je je realiseert dat zij een steeds mondiger burgerij tegenover zich weet”. Huh? Met andere woorden de overheid mag willens en wetens de kluit belazeren, zolang niemand het maar doorheeft, of de tijd, geld en energie wil spenderen om dit aan de kaak te stellen?
Het erge is dat je wel eens gelijk zou kunnen hebben. Rommelen met cijfers, achterhouden van informatie, tot aan regelrechte misleiding toe: voor “de goede zaak” is alles gepermitteerd, zolang je maar niet wordt betrapt.
Joseph Goebbels zei het al: “De waarheid is iets voor historici, mijn waarheid is wat de partij dient!” Dergelijke opvattingen bepalen kennelijk ook in Nederland nog steeds de overheidsvoorlichting.
Vanwege deze blog krijg ik nu te horen dat de onderzoeker het plots niet meer wil sturen, ik schreef ‘ die blog meer om de lezers over de voortgang te informeren en over mijn bedenkingen.
En uiteindelijk zijn het de lezers die mijn onderzoek sponsorden, die willen weten wat ik uitspook, al is bij nader inzien ‘na weken aandringen’ een wat al te scherpe formulering: maar hij haalde zelf plots de afdeling communicatie er bij en moest zelf toestemming bij het Ministerie vragen voor vrijgave. Dus er was al sprake van een situatie, waarin de onderzoeker gewoon om bestuurlijke redenen niet vrij is in informatie-uitwisseling
Misschien ben ik te ongeduldig, maar aan de andere kant; waarom moet beslist heel Nederland 2 maanden plat liggen omdat het vakantie’ heet. Dan kun je nooit werken. Kortom, zodra onderzoekers aan de overheid zijn verbonden wordt communicatie zeer complex. Als ik een gewone academicus om zijn onderzoekspaper vraag kreeg ik ‘m gisteren al met een volle email uitleg, waarom zo moeilijk over een simpel rood lijstje
Maar bevestigt het niet een beetje wat ik hierboven beschrijf? De goedwillende onderzoeker – en dat was hij- moet rekening houden met zijn bestuurlijke omgeving en kan niet zelfstandig handelen zonder dat hij daar op wordt aangekeken. Hij werd op het blog geattendeerd en kreeg daar commentaar op van communicatie.
Of zeg ik dan iets heel geks, raars? Zo gaat dat toch bij de overheid, Honest Broker kan daar over meepraten
Dan maar een WOB-verzoek, het CBS is wettelijk verplicht mij de lijsten te sturen
Ook heb ik nu na herhaald verzoek geen antwoord op de vraag: waarom rekenen ze de periode 1920-1950 NIET mee omdat de klimaatopwarming toen de verspreidingspatronen van zoogdieren zou verstoren, maar die van de opwarming vanaf 1988 profiterende diergroepen wel…
Ben ik echt als een olifant in de porseleinkast van bestuurlijke gevoeligheden? Het zou zo maar eens kunnen
Moet waarschijnlijk eerst nog een wurkshopje “Liegen in het Openbaar” volgen.
En nu belde Cor Pierik als woordvoerder van CBS die zijn excuses aanbood, en ze sturen de zaak morgen toe, dat klinkt heel netjes
Zelfs op mensen als Rypke (no offence) kan je toch gewoon reageren? Het is toch stoer om te zeggen dat je de meest kritische journalist helpt met zijn onderzoek? “Wij van CBS hebben niets te verbergen. Als je een misser vindt, geven we dat ruiterlijk toe en corrigeren de zaak. Veel succes!” Ik zou dan zelfs trots op ze zijn als ze fouten maken (en toegeven).