Het gaat goed en slecht tegelijk: milieuclubs moeten campagnes beter afstemmen

Natuurmonumenten liegt voortdurend, en komt daar voortdurend mee weg als knuffelbeer van onze mainstreammedia en dankzij haar pr-investeringen van 20-30 miljoen euro per jaar

Natuurmonumenten riep dat er dit jaar een recordaantal kokkels in de Waddenzee zou voorkomen, en dat het uitkopen van de mechanische kokkelvisserij daarvan de oorzaak zou zijn. Er zou door Imares een bestand van 450 miljoen kilo zijn geschat, wat neerkomt op 70 miljoen kilo vleesgewicht.(norm =16 procent van het natte gewicht). We citeren Erik Jansen van Natuurmonumenten:

Ík was in de hoogtijdagen van de kokkelvisserij wadgids op Schiermonnikoog. We vonden vrijwel nooit kokkels in de wadbodem.

Echter, in het jaar 1998 zien we in een tabel met Imares-data in dit rapport (figuur 16 blz 56)  voor kokkelvlees in september dat er toen 140 miljoen kilo kokkelvlees was (vooral 1 jarig), dus het dubbele van 2015, en dat na decennia relatief intensieve kokkelvisserij. Het kan dus alleen gaan om meerjarige kokkels, dat klopt wel, maar suggereren dat er helemaal geen kokkels waren is op zijn best een Pinokkio

Ook nadat de mechanische kokkelvisserij was uitgekocht (2004) in 2006 was er al een vleesgewicht van 70 miljoen kilo geschat.

handkokkelaars

handkokkelaars

Zie dan dit rapport bij het Wadden Sea Secretariat voor de aanlandingen van de mechanische kokkelvisserij. In het opvolgende jaar van recordjaar 1998 landde de mechanische visserij een recordgewicht aan van  64 miljoen kilo natgewicht (=12 miljoen kilo vlees), wat alleen in goede jaren in de periode ’70-’80 enigszins werd benaderd. Gemiddeld vingen de mechanische kokkelvissers tot aan sluiting 22 miljoen kilo per jaar aan natgewicht, dus dik 4 miljoen kilo vlees.

Een scholekster kan per jaar 200 kilo kokkelvlees oppeuzelen volgens berekeningen in EVAII. In de jaren ’80 en vroege jaren ’90 bevond de scholeksterpopulatie op het Wad zich op een historische piek van 287 duizend dieren, die daalde naar 190 duizend in 2002, wat in de buurt komt van wat in de jaren ’50 gebruikelijk was.

In theorie kon die populatie op haar piek dus 50-60 miljoen kilo kokkelvlees per jaar soldaat maken, terwijl TEGELIJK nog eens die mechanische kokkelvisserij plaatsvond.

Omdat enkele ecologen bij Alterra besloten dat de scholekster op het Wad in historisch maximale aantallen hoort voor te komen, hoger dan voor de jaren ’50 het geval was bevindt de populatie zich nu in ongunstige staat van instandhouding volgens Natura 2000, en dit besluit van hooguit 2-3 Wageningse Alterra-medewerkers is nu juridisch maatgevend geworden.

Getijdenslaaf werkt bij ieder op en afgaand tij, weer en wind

Getijdenslaaf werkt bij ieder op en afgaand tij, weer en wind

Kokkelbestanden fluctueren van jaar tot jaar zeer sterk in omvang. In 1996 was er bijna geen kokkel op het Wad te vinden, en de kokkelvisserij landde ook niets aan. Na 1990 was internationaal de aanwas van kokkels slecht, met uitzondering van Spanje. Al sinds de jaren ’90 zien onderzoekers een sterke correlatie tussen strenge winters en hogere aanwas van kokkels. Zo zouden bij mildere winters de kokkels en ook andere schelpdieren sterker afnemen in gewicht, althans: dat vond Pieter Honkoop

Een verklaring die ook in EVAII circuleerde is dat predatie door garnalen en krabben groter is na mildere winters, omdat ze eerder de geulen koloniseren waar jonge kokkelaanwas zich vestigt. Ze vreten zich dan een gat in de aanwas.

De oogst

De oogst

In dat geval is de gemelde recordpopulatie kokkels al helemaal een mysterie, na 2 recordzachte winters. Laten we dan een paar verboden hypotheses opwerpen, tendentieus, ongefundeerd, populistisch, racistisch ook,  nodeloos kwetsend, duidelijk voortkomend uit Freudiaanse woede en frustratie:-)

  • kan intensieve garnalenvisserij de kokkelaanwas helpen?
  • en is de neergang van de scholeksterpopulatie op het Wad niet gunstig voor schelpdieren als kokkels?
  • als volgens EVAII ongeveer 15.000 scholeksters van kokkels werden beroofd door de kokkelvisserij, was dat dan die 130 miljoen euro Waddenfonds-subsidie waard voor uitkoop, bijna 10.000 euro per scholekster? Sindsdien is die scholekster enkel verder in aantal achteruit gegaan, terwijl zielige scholeksters de belangrijkste reden voor uitkoop waren. Althans, in naam. De werkelijke reden was natuurlijk dat milieuclubs en Wad-onderzoekers zich door Wouter van Dieren lieten omkopen, en dat de kokkelvisserij als ruilkaart werd ingezet.

Momenteel zijn alleen nog 31 handkokkelaars op het Wad actief, die jaarlijks 1 procent van het bestand opvissen, 5 procent is theoretisch toegestaan. Ik ben in maart 2012 met ze meegeweest te vissen, heb met mijn kloten in het water van 5 graden gestaan midden in de nacht om getijdenslaaf te spelen. Ik ging ook met zo’n handbeugel ‘achteruit neuken’ en weet dat het loeizwaar werk is.

Wel is dit de meest intieme wijze om met het Wad en haar natuur in aanraking te komen, op de getijdenplaten tussen de vogels. In Harlingen schijnt nu een eigen kokkelverwerker te komen, de Mecom. Het is gek dat wij hier nauwelijks kokkel eten, ze belanden allemaal in Spanje. Ik heb ze op Schier gegeten als kokkelsoep.

Berelekker.