Moerasbos Martelaarsgracht Naardermeer, het spannendste stukje Dutch Swamp met elzen: wat is hier mis mee? Tussen de elzen groeide gewoon actief hoogveen met veenmoskussens, daar hoeft het bos niet voor gekapt
Voor het toetakelen van de bestaande natuur wist Natuurmonumenten met Staatsbosbeheer in 2013 opnieuw 13,5 miljoen euro subsidie los te krijgen, waarvan 4,5 miljoen van Europa om decennia achterstallig beheer goed te maken. Ze kondigen nu aan dat ze eindelijk de subsidies gaan opmaken. Natuurmonumenten geeft in haar persbericht zelf toe dat ze van het beheer blijkbaar de afgelopen decennia een zootje maakten, omdat ze hun miljoenen liever uitgeven aan zelfpromotie, lobby tegen mensen met andere natuurvisie op andermans terrein, en het directiesalaris van 6 ton:
Het Naardermeer behoort tot een van de grootste en meest waardevolle laagveengebieden van Europa. Maar de kwaliteit en de oppervlakte ervan zijn de laatste decennia sterk afgenomen. (= wij zijn slecht beheerder RZ) Dat geldt ook voor het aantal karakteristieke plant- en diersoorten dat er leeft.
Ook is de oppervlakte natuurgrond in laagveengebied voor Natuurmonumenten enkel gegroeid, zie ook in de Nieuwkoopse Plassen en dat miljoenen euro’s kostende otterviaduct/zwemparadijs onder de N-weg naar Hilversum door, die de Ankeveense Plassen met het Naardermeer moest verbinden. Dit nieuwe subsidiegeld gaat Natuurmonumenten nu omzetten in boskap in het Naardermeer onder het eufemisme van laagveen-herstel zo kondigen ze nu na 2 jaar opnieuw aan. Daarbij liegen ze als volgt:
Omdat er in de veengebieden al lang geen turf meer wordt gewonnen groeien ze langzaam maar zeker dicht. Door de verdroging en vermesting rondom de veengebieden gaat dit proces nog sneller.
De watergangen van het Naardermeer werden ooit gegraven om het gebied te ontginnen tot landbouwgrond, steeds ontsnapte het Naardermeer aan die aanslagen. Maar met modern geldgeil Natuurmonumenten als beheerder…..
DE verdroging?
Sinds 2006 is op landelijk niveau niet meer gemeten hoe het met die beleden verdroging staat. Daarnaast: ‘vermesting’? Die beschuldigende vinger naar boeren, verhult dat Natuurmonumenten honderden hectares boerenland rondom het Naardermeer kado kreeg als natuurbuffer. Dus dat kan ook geen rol spelen, en al die maatregelen waren juist met eerdere miljoenensubsidies genomen om verdroging te voorkomen.
Het Naardermeer ken ik op mijn duimpje doordat ik vroeger voor Natuurmonumenten vaar-excursies gaf vanaf De Visserij waar Jac P Thijsse ooit begon. Tot de Blauwe Subsidiedief excursisten een uitgekleed rondje om de kerk wilde aanbieden vanuit een nieuw toeristisch centrum dat dichter bij de A1 moest liggen. Dat bouwden ze in het meer, en het was de Gemeente Naarden die delen van het plan op grond van Natura 2000 in de wacht hield: het kwam er uiteindelijk wel. Samen met zorgboer Philadelphia zouden ze dan dit centrum uitbaten, waarbij andersbegaafden dan de bediening zouden verzorgen. Daarbij wilden ze De Visserij met haar gebouwen afstoten. Fuck de historie, leve de subsidie.
De argumentatie was toen, dat er meer ‘rust’ nodig zou zijn voor de purperreiger, en dus delen gesloten moesten worden. Wat totale onzin is. Die reiger had in de jaren ’80 een dip dankzij droogte in de Sahel maar neemt nu weer stormachtig toe. Maar het typeert de anti-wetenschappelijke houding waarmee Natuurmonumenten wat aanprutst in haar gebieden. En waarbij de beheerders met voeling voor het gebied achter het bureau werden opgesloten.
Met name het elzenbos van de Martelaarsgracht – waar Natuurmonumenten geen nleek een soort Nederlandse versie van Louisiana-Swamp. Tussen dat elzenbos groeide zelfs actief hoogveen met veenmoskussens. Je ziet dat ook in het Bargerveen van Staatsbosbeheer, actief hoogveen groeit tussen het moerasbos. Het is dus een leugen van Natuurmonumenten dat dit bos met Europese subsidies eerst gekapt moet worden voor dat veen weer levend wordt. Het leeft al. Maar dan konden ze deze subsidiepot niet leegvissen met het excuus van ‘laagveenherstel’.
En er broeden tallloze vogels waaronder ook de wespendief. Maar daar krijgen ze ditmaal geen subsidie voor los om zichzelf aan het werk te houden.
Martelaarsgracht, het mooiste stukje Naardermeer: hier in het moerasbos groeit gewoon actief levend veen met veenmoskussens, daar hoef je geen bos voor te kappen
Hiervoor krijgen ze dat wel:
Met de maatregelen worden de omstandigheden voor flora en fauna hersteld die van oudsher thuishoren in het laagveengebied. Denk hierbij aan karakteristieke open wateren met kranswieren, krabbenscheer en fonteinkruiden, maar ook trilvenen en blauwgraslanden en soorten als grote vuurvlinder, Noorse woelmuis en gevlekte witsnuitlibel. Ook verscheidene moerasvogelsoorten zoals zwarte stern, grote karekiet, rietzanger, snor en purperreiger profiteren van het herstel.
Opnieuw een aaneenschakeling van beweringen. Procedurekampioen de Noordse Woelmuis hoef je het Naardermeer niet voor om te keren, dat beestje komt ook in de stadsranden van Amsterdam al voor. Het wemelt al van de krabbenscheer in het Naardermeer, zoals het ook op steeds meer plaatsen gewoon in boerenslootjes grooit. Dat zijn die puntig omhoogstaande bladeren. Krabbenscheer zorgt juist voor die verlanding, waarbij je af en toe flink moet baggeren en snoeien om watergangen open te houden. Dat gebeurde al met het reguliere beheer, en daarnaast schoor een ingehuurde rietsnijder de rietlanden, met hulp van wat taakstraf-mensen.
Verder was er maar een klein plukje trilveen met wat zonnedauw waar je dan de excursisten op liet dansen, als een plantaardige discovloer. Vonden de smurfen leuk. Net als die rotte aanlegsteiger waar de polderanaconda onder huisde, de ringslang.
Natuurbeheer is tegengaan wat de natuur van nature doet.
Het is nodig om met regulier beheer- het tuinieren op megaschaal- je watergangen open te houden, omdat anders de zaak tot bos dichtgroeit. Dat heet natuurlijke successie, en bij mijn weten deden de beheerders dat her en der al. Ook groeiden in het kraakheldere meer al fonteinkruiden, het meer heeft al een uitgekiende waterhuishouding met een filter waar ijzersulfaat werd toegevoegd om fosfaat te verwijderen.
Maar dat grootschalige bomenkap ‘herstel’ van levend veen bewerkt is op zijn best dubieus. En daarnaast gaan dergelijke plotse subsidie-operaties ten koste van de bestaande natuur die zich daar ontwikkelde. Zoals de wespendief. Voor zover er ‘vermesting’ zou optreden, gebeurt dat nu eerder dankzij de toestroom van ganzen, die iedere 7 minuten een drol laten. En voor zover purperreigers ergens onder lijden, is dat de opmars van de vos in het gebied. En de zwarte sterns worden van hun vlotjes gekieperd door de grauwe ganzen.
Een eeuw geleden was de hele rand rondom het Naardermeer bomenvrij. Nu groeit er echt oerbos, waar bijna geen mensen komen. En dan moet dat nu dus weg, uit naam van Life-subsidies.
Beetje typisch bericht wel weer, daarom eerst maar even een fact-check. Het oorspronkelijke bericht van NM staat hier:
https://www.natuurmonumenten.nl/nieuws/start-werkzaamheden-voor-nieuw-leven-in-het-veen-van-het-naardermeer
Ik denk dat Rypke niet alles goed heeft gelezen. Het gaat niet alleen over het Naardermeer, maar over acht laagveengebieden van NM en Staatsbosbeheer. De algemene achtergrondinformatie gaat dus vooral over de andere gebieden. In het Naardermeer is bijvoorbeeld nooit turf gegraven voor zover ik weet. En zoals Rypke al zegt, rond het Naardermeer zijn zones met een verhoogde grondwaterstand aangelegd, zodat het met de verdroging wel mee zal vallen. Tenzij de kwel verminderd is door grondwaterwinning in het Gooi.
Alle of bijna alle laagveengebieden van Nederland zouden van nature dichtgroeien met moerasbos. Puur natuur, maar wel een beetje saai en met een geringe soortenrijkdom. Het historische landgebruik met rietsnijden levert een veel afwisselender en soortenrijker landschap op. Dat wordt meestal een ‘half-natuurlijk landschap’ genoemd. Wat mij betreft niets op tegen om dat te herstellen. Ik neem aan dat vooral (of hopelijk alleen) de plekken met jonge bosopslag worden aangepakt.
Inderdaad kunnen ganzen in het gebied zorgen voor een flinke vermesting, die plaatselijk de depositie vanuit de lucht (ver) zal overtreffen. Dat geldt nog meer voor in kolonies broedende vogels zoals de aalscholver. Om die reden is het gebied met de aalscholvers hydrologisch gescheiden van de rest. Met ganzen lukt dat natuurlijk niet.
“Wat mij betreft niets op tegen om dat te herstellen.” >> Wat mij betreft ook niets op tegen om dat te zo te laten. Ik word gewaar met de nuance, dat bij NatuurMonumenten-Incorporated iets anders de kwintessens is. Er wordt aan bestaande en waardevolle natuur vernielingen gepleegd met bulldozers, en vervolgens afgesloten voor publiek, waarbij ook nog eens natuurlievende (ook biologische) agrariërs valselijk werden geknecht en de NM-leden met arglistige propaganda worden gepaaid tot bijdragen aan “kunstmatige nieuwe natuur”. De marketingleugens van NM regeren de natuur, onder auspiciën van een gesubsidieerde ideologie.
Ha, bomen kappen om de veengroei te stimuleren…. Elzenbroekbossen zijn meestal geen lang leven beschoren als veengroei eenmaal op gang komt. Zo gauw de bomen permanent met de voetjes in het water staan leggen ze één voor één het loodje… Kappen dus met kappen, komt vanzelf wel.
@Bart Vreeken, dat is een enorm lang lulverhaal waarin je nog eens uitgebreid herhaald wat ik in 1 zin zei: je moet tuinieren, om te verhullen wat nu mijn punt is
Men peutert nu weer miljoenensubsidies los met een vals excuus.
En als dat moeras-oerbos zo weinig soortenrijk is zoals je zegt: verklaar dan waarom Natuurmonumenten met het PBL mee roept dat nu nog maar 15 procent ‘oorspronkelijke’ biodiversiteit over zou zijn, terwijl onze oorspronkelijke biodiversiteit van dat moeras-oerbos was
En is dat werkelijk zo weinig soortenrijk? Niet voor wie de plek kent, er zit juist van alles zoals ik beschrijf
Het is Natuurmonumenten die hier iets roept over vermesting maar dat heeft met dat hele moerasbos niets van doen
Ontken je dat tussen de elzen van de Martelaarsgracht gewoon veenmoskussens groeien?
Nou, de groeten maar weer aan de directie, die hebben na binnenhalen van deze subsidies wel weer een eenmalige gratificatie verdiend
@Rypke, dank voor je als altijd vriendelijke commentaar!
Ik zeg niet dat er geen mooie stukken zijn in de moerasbossen van het Naardermeer. Daar is veel over bekend. Eén van de medewerkers van NM bij het Naardermeer (Ad Bouman) is ook één van de grootste kenners van veenmossen in Nederland. Die zal vast niet laten gebeuren dat er iets moois verdwijnt. Er zijn zelfs een paar strikte bosreservaten in het Naardermeer. Maar als je er ongerust over bent zou je natuurlijk de exacte plannen op kunnen vragen. Nu is er gewoon te weinig informatie.
In het algemeen zal elzenbroekbos zich niet snel tot een hoogveen ontwikkelen. De elzen leggen zelf met hun wortels stikstof vast, en de bladen vangen stikstofdepositie op uit de lucht. En als een els omwaait komt de voedselrijkere ondergrond weer boven. Berkenbroekbos ontstaat meestal uit dichtgroeiend veenmosrietland en houdt dan een groter aandeel aan veenmos.
Het natuurbeheer in NL kun je best tuinieren noemen als je dat wilt. Het zij zo. Het is een aloude discussie: patroonbeheer of procesbeheer. De gedachte dat het met nietsdoen altijd mooier en interessanter wordt vind ik nogal jaren-zeventig. Vaak leidt dat tot een grote eenvormigheid, bij een gebrek aan dynamiek en variatie in de bodem. In sommige terreintypen kun je dat opvangen door begrazing, maar in slappe veengebieden werkt dat niet.
Moeras-oerbossen zijn er al lang niet meer in NL, het laatste stuk oerbos op natte grond, het Beekbergerwoud, werd gekapt rond 1870. Dat lag op de Veluwerand in een kwelzone, en zal heel wat gevarieerder zijn geweest dan de huidige elzenbossen op laagveen.
Hoe het PBL aan zijn cijfers komt weet ik niet, daar kun je vast discussie over voeren. Met de directie van NM heb ik geen enkel contact, met je kritiek op de hoogte van hun salarissen ben ik het trouwens eens.
“Het is een aloude discussie: patroonbeheer of procesbeheer.”
Zou de discussie niet moeten gaan over beheer en geen beheer?
Persoonlijk wil ik buiten de bebouwde kom kennis maken en/of genieten van de natuur “as is” en zo weinig mogelijk van menselijk ingrijpen.