Kwetsbare Aarde

Met dit thema, ‘Kwetsbaarheid van de Aarde’, neem ik de lezer mee terug naar het verleden en wel naar de uitspraken van Nostradamus. Nostradamus is geboren als Michel de Nostredame en leefde van 1503 tot 1566. Hij was apotheker, ziener en voorspeller. In zijn almanakken en brieven heeft hij o.a. de wereldoorlogen en de oorlog met Napoleon voorspeld – althans volgens zijn volgelingen/exegeten.

In zijn brieven (anno 1555) aan zijn zoon César schreef hij het volgende:

Ik voorzie zulke stortvloeden en overstromingen dat er geen plek op de wereld zal zijn dat niet zal zijn overstroomd en dat voor lange tijd alles is verwoest met uitzondering van het weer en de ruimte. Na deze overstromingen zal er uit de hemel zo’n grote hoeveelheid vuur en gloeiende stenen vallen dat niets zal ontkomen aan deze laatste verwoestende brand.

Het leven op Aarde zal ophouden te bestaan.

De ervaring heeft ons geleerd, dat zijn voorspellingen – zelfs als deze zodanig raadselachtig werden geformuleerd, dat zij multi-interpretabel waren – niet zijn uitgekomen (hetgeen overigens door zijn trouwe volgelingen wordt ontkend). Maar hoe dan ook, laten we vertrouwen op het vernuft van de mens en kijk naar wat er al bereikt is op het gebied van ruimtevaart en technologie. Als je geen deel bent van de oplossing, ben je een deel van het probleem.

Vanuit de eenzaamheid in de ruimte hebben de astronauten Wubbo Ockels (1946-2014) en André Kuipers (1958) ons een boodschap van levensbelang doen toekomen:

Moeder Aarde is prachtig en een wonder, maar o zo kwetsbaar, Het is het enige ruimteschip, waarop wij vrij en gelukkig kunnen leven en mogen genieten van de prachtige natuur.

Deze boodschap bracht mij op het idee om de kwetsbaarheid van onze Aarde onder de aandacht te brengen. Allereerst worden in dit artikel de bedreigingen, waaraan de Aarde vanuit de ruimte is blootgesteld, beschreven. Daar kunnen we als mens iets, maar niet zoveel aan doen.

Verder worden in het vervolg op dit artikel thema’s behandeld waar de mens wel degelijk iets aan kan doen. Belangrijk is, dat onze jeugd van deze onderwerpen kennis neemt, want zij zullen straks het stokje moeten overnemen en dus nu al moeten meedenken en meewerken aan verbeteringen.

De kwetsbaarheid van de Aarde als planeet

De Aarde maakt samen met 7 andere planeten deel uit van het Zonnestelsel. De 8 planeten draaien in een vaste baan om de Zon. Tussen de banen van de planeten Mars en Jupiter en zelfs in de baan van Jupiter bevinden zich enorme zwermen van rots- en ijsblokken, de zgn. Asteroïden of ook wel Planetoïden genaamd.

Er zijn er tot op dit moment 300.000 geteld. De schatting van het totaal aantal Planetoïden ligt rond de 2 miljoen. Ook deze rots- en ijsblokken draaien in een baan om de Zon. Door onderlinge botsingen kunnen deze blokken uit hun baan geslingerd worden en vormen ze een gevaar voor de andere planeten. De meeste Planetoïden worden ingevangen door de planeet Jupiter, maar ook de Aarde en de Maan kunnen een doelwit zijn. Ze variëren in grootte van gruis tot afmetingen van enkele honderden meters en meer. Bijvoorbeeld: Apophis.

Afbeelding: Apophis; 390 m lengte en 40 miljard kg aan gewicht. De meeste Planetoïden komen dus op Jupiter terecht vanwege haar grote massa en dus sterkere gravitatiekracht.

Inslagkraters op de Aarde slibben door wind en regen (erosie) dicht. Op de Maan is dit door het luchtledige niet het geval en blijven de kraters eeuwig zichtbaar.

Afbeelding: Inslagkraters op de Maan. De kleinere steentjes verbranden in de aardse atmosfeer en zijn zichtbaar als ‘vallende sterren’.

Buiten de baan van Neptunus bevinden zich ook nog eens enorme hoeveelheden materie, in de zgn. Kuipergordel. Deze gordel bevat vele miljarden komeetachtige rots– en ijsblokken. De Kuipergordel strekt zich uit van 4,5 miljard tot 7,5 miljard km afstand van de Zon. En alsof dit nog niet genoeg is, bevindt zich op een afstand van 1500 miljard tot 15.000 miljard km ook nog een enorme wolk van rots– en ijsblokken, de zgn. Oortwolk. Ook vanuit de Kuipergordel en de Oortwolk kunnen Planetoïden en Kometen ons zonnestelsel binnendringen.

Kometen zijn ijsbrokken en kenmerkend is hun staart. Door de zonnewind wordt er ijs van deze Komeet weggeblazen en dit vormt de staart, die in het donker door opvallend zonlicht zichtbaar is.

De Planetoïden, die betrekkelijk dicht langs de Aarde vliegen, worden aardscheerders genoemd en deze worden nauwlettend door NASA gevolgd.

NASA heeft een kaart uitgegeven van inslagen van kleine Asteroïden in de periode 1994 – 2013.  De grootte van de inslagen variëren van 1 meter tot 20 meter.

Afbeelding: Overzicht van inslagen van kleine Asteroïden. Bron NASA.

In het verleden is er ook sprake geweest van inslagen met grote Asteroïden. De Meteor Crater in Arizona USA is hier een voorbeeld van.

De krater heeft een diameter van 1300 meter en is 170 meter diep. De wetenschap gaat er van uit, dat de Asteroïde 50.000 jaar geleden is ingeslagen en een diameter had van 50 meter met een gewicht van 300.000 ton.

Onder het Yellowstone National Park (USA) bevindt zich een vulkanische hotspot. Het park heeft een oppervlakte van 1/5 x Nederland. Een uitbarsting zou catastrofaal zijn voor het noordelijk halfrond. Je moet er niet aan denken wat er gebeurt bij een inslag van een grote meteoriet.

 

Afbeelding: Grand Prismatic Spring Yellowstone Park.

In het geval een grote Asteroïde de Aarde dreigt te raken dan is NASA in staat om met een ruimtetractor de Asteroïde uit zijn baan te trekken met als resultaat dat het projectiel ver langs de Aarde zal vliegen.

De baan van Apophis is hieronder weergegeven en bij dreigend gevaar zal NASA in 2029 de Asteroïde 13.000 km moeten verplaatsen. In de volgende afbeelding is de ruimtetractor weergegeven.

Afbeelding: De baan van Apophis.

 

 

 

 

Afbeelding: Ruimtetractor.

Vanaf 2000 tot 2014 zijn er 26 inslagen op Aarde geweest. De meeste van deze 26 Asteroïden zijn in onze dampkring ontploft en hebben nauwelijks schade aangericht.  Wel was er schade en waren er 1200 gewonden door de inslag van een Asteroïde in 2013 bij Tsjelabinsk in Rusland.  De explosie was 40x krachtiger dan de atoombom op Hiroshima in 1945.

Een enorme inslag heeft zich in 1908 voorgedaan in Siberië en deze explosie was 1000x krachtiger dan de Hiroshima bom. In een gebied van 2000 km² zijn miljoenen bomen weggevaagd.

65 miljoen jaar geleden heeft er op het schiereiland Yucatan in Mexico een enorme inslag plaats gevonden. De buitenste ring van de inslagkrater is 300 km in diameter. Een enorme hitte explosie is het gevolg geweest, waardoor er op de gehele Aarde vuurhaarden zijn ontstaan. Stofwolken hebben de Aarde gedurende 10 jaar verduisterd waardoor er geen plantengroei mogelijk was en de planteneters uitstierven en daarmee werd ook het einde van de dinosauriërs ingeluid.

De Aarde is 4,5 miljard jaar geleden ontstaan en heeft vooral tijdens haar ontwikkeling veel inslagen te verduren gehad. De baan van de Aarde is vrijwel schoongeveegd. Toch vallen er jaarlijks nog zo’n 1 miljoen kg aan meteorieten neer op de Aarde.

De meeste van deze meteorieten komen in zee terecht (75% van de Aarde is water).  Sommige meteorieten zijn ter grootte van een flinke kei en kunnen dus wel schade aanrichten.

 

Afbeelding: Schade door een meteoriet.

Wordt vervolgd.