Afscheid van David MacKay, een zeldzaam aardige en zinnige man

Afgelopen donderdag overleed de ingenieur en natuurkundige David MacKay aan maagkanker, vlak voor zijn 49e verjaardag. Veel te jong, en bijzonder droevig voor zijn vrouw Ghiassi en jonge kinderen Eriska (1) en Torrin (4).

Left to right: Maria Padget, Mark Lynas, David MacKay, Tom Lynas, Torrin MacKay, Rosa Lynas, Ramesh Ghiassi, Eriska MacKay – September 2015

Lees voor een persoonlijk afscheid het prachtige afscheidsblog van Mark Lynas, een goede vriend van David, waar bovenstaande foto uit is overgenomen.
Ik beperk me verder tot Davids impact op het energiedebat

“Sustainable Energy without the hot air”
Toen zijn wereldberoemde boek “Sustainable Energy without the Hot Air” uitkwam heb ik meteen twee exemplaren gekocht, één om weg te geven. En ook de gratis online versie heb ik aan velen doorgespeeld.
Ik maakte er ook gretig gebruik van bij het schrijven van mijn energiebijbel in 2011. Zelfs vijf jaar later behoeft die overigens, zoals een bijbel betaamt, eigenlijk geen enkele aanpassing, en elk jaar hoort hij weer bij de best gelezen blogs van deze site. In toenemende mate zelfs, zoals de stats aangeven:

Wel leuk om te constateren dat wat ik schreef toen bijna allemaal zeer controversieel was, terwijl de helft ervan nu als redelijk algemeen geaccepteerd beschouwd mag worden.
Ik kon er gelukkig in verwijzen naar mijn twee weken eerder geschreven eerste blog over thorium MSR, dat tot de dag van vandaag zelfs nog veel betere bezoekersaantallen kent.

Dat versterkt allebei het gevoel dat het bloggen hier wel degelijk van invloed is!

Rationele alarmisten
Let wel: MacKay was een overtuigd alarmist: al wist hij best dat de invloed van CO2 op ons klimaat nog verre van concreet vast te stellen was, hij accepteerde wel de IPCC rapporten als voldoende onderbouwing van de noodzaak om hoe dan ook ooit de CO2 uitstoot tot nul te moeten reduceren.
Waar hij zich tegen verzette waren alle duurzame mythes die in het kielzog van deze klimaatboodschap de wereld ingestuurd worden.

Als een echte ingenieur had hij een grote voorkeur voor bierviltjeswetenschap: hoe globaler een berekening, hoe krachtiger hij is en hoe meer inzicht hij geeft. Daarop sneuvelen mythes, foute aannames of zelf gewone rekenfouten bijna altijd ogenblikkelijk, en simpele sommetjes met globale aannames zijn dan ook het “reddingsvest” bij uitstek van elke ingenieur.
MacKay noemde zijn hele boek wel eens een grote hoop bierviltjes, al doet hij daarmee zijn fantastische inspanning om de hele energievoorziening in een en tot in de kleinste puntjes kloppend en narekenbaar werk samen te vatten ernstig tekort!

Na de enorme golf van publiciteit die de publicatie ervan genereerde werd hij enige jaren overheidsadviseur, en in die periode heeft hij veel invloed gehad op het denken over energie bij overheden, en niet alleen in Engeland.

Inmiddels is er een groeiende groep wetenschappers en milieu-, klimaat-, en duurzaamheidsactivisten die net als hij, zijn vriend Mark Lynas, Patrick Moore (oprichter van Greenpeace), Bjorn Lomborg en vele anderen tot de conclusie komen dat de duurzame mythes ons alleen maar verder het moeras in geholpen hebben en dat er een heldere keuze gemaakt moet worden voor kernenergie.
(Zie voor meer namen deze indrukwekkende lijst.)

Thorium MSR
Het viel niet mee om MacKay het kanaal over te krijgen, dat was op de TU Delft al van voorgaande gelegenheden bekend toen we hem wilden vragen voor ons thorium MSR symposium. Dat lukte ons dan ook niet.
Toen bleek dat hij een week ervoor zou spreken bij de KNAW dag over biomassa, wist ik niet hoe snel ik me daarvoor op moest geven! Na afloop sprak ik hem over kernenergie en thorium MSR.

Hij vertelde me dat er tot vijf jaar geleden in de UK geen overheidsgeld ging naar nucleair onderzoek, maar hij was er trots op dat hij zelf had gewerkt aan de U-turn op dat gebied, en dat er nu allerlei mogelijkheden zijn voor nucleaire R&D, met name ten behoeve van “small modular reactors”, onder andere (thorium) MSR. Dat bleek geen loze opmerking: een paar maanden later kwam dit project naar buiten:

The chancellor, George Osborne, revealed on Wednesday that at least £250m will be spent by 2020 on an “ambitious” programme to “position the UK as a global leader in innovative nuclear technologies”.

Hij was erg ingenomen met (thorium) MSR technologie, vooral omdat die “walkaway safe” is, en beloofde me zijn steun bij onze pogingen om die van de grond te krijgen. Hij had ook gesproken met Kirk Sorensen en David LeBlanc, en was goed bevriend met de (klimaatactivistische) Baroness Bryony Worthington, trustee  van de Alvin Weinberg Foundation (overigens samen met de aarts-sceptische mede-trustee John Durham die op ons symposium was).
Ik had zowaar een machtige bondgenoot gevonden!

Hoewel we heel anders dachten over de gevaren van CO2, kwamen we door simpele sommetjes op hetzelfde punt uit. Als je maar de “hot air” weglaat kun je het namelijk heel eenvoudig over de feiten eens worden, en elkaars verschillende uitgangspunten respecteren. Zo gold dat trouwens ook voor veel sprekers op het thorium MSR symposium. Met mensen als David kunnen kampen tot elkaar komen en is zinvol beleid te formuleren.

Toekomstvisie
In de video van het college van MacKay in de link van Mark Lynas (1 uur) laat hij zich in zijn ziel kijken. Een concrete oplossing heeft hij ook niet: met de huidige technologie gaat het niet lukken. Maar net als ik in mijn energiebijbel besluit hij met het aangeven van een richting die we op zouden kunnen gaan. Hij vestigt zijn hoop daarbij op… innovatie!
Want zoals ook Google en Bill Gates al vaststelden: zonder doorbraaktechnologie is het niet mogelijk om fossiel terug te dringen. Wat we dan ook vooral nodig hebben, zegt hij in de laatste zin:

Well trained engineers!

Maak nou eerst eens het sommetje!
Ik besluit met de laatste paragraaf van Mark Lynas’ afscheidsblog, waarin mijn bovenstaand persoonlijke devies op prachtige manier wordt verbonden aan de nalatenschap van David MacKay:

That’s the problem with wise teachers like David MacKay. Normal people like me just want to be given the answer by someone super-smart that we trust, and thereby be told what to think. But David wouldn’t be drawn into handing out easy answers, whether as a university professor, a writer, a speaker or a government advisor. His whole effort was focused on giving people the tools and understanding so they could figure out the answers for themselves – even government ministers. And that is his legacy. Though the world has lost an incredible brain, and is the poorer for it, David left us everything we need to figure out for ourselves how to proceed with solving climate change – and other problems, however huge and complex they may appear. His formula is disarmingly simple: we have to get the numbers right, and think things through rationally from first principles. To borrow David’s best-known quote, we don’t have to be anti-this or pro-that: we just have to be “pro-arithmetic” and the rest will follow. I hope that we can do this, both to cherish David’s memory and because such an approach is after all the only way to get to the right answer.