Gert-Jan van Ulzen achtergrond Wind-Energy

Zowel in de uitzending van Eenvandaag van vrijdag 6 Mei jl als de bijdrage van Martin Sommer in de VK van zaterdag 7 Mei wordt terecht de vloer aangeveegd met de windenergieplannen binnen het energie akkoord.

Twitter in het energie landschap ontplofte bijkans en de belangenclubs zoals het NWEA , maar ook de Dong scribent Jasper Vis schoten in de stress. Zie hier ‘Belooft Eenvandaag luchtkastelen’ . De tegenstanders van die malle molens hebben de media strategie van de adepten gekopieerd, dus paniek in de tent.

Maar laten we de meest relevante onderdelen van de bijdrage van onze Dong scribent eens op haar merites – de feiten – beoordelen;

Voice-over: “8 miljard euro is de jaarlijkse subsidie die het Rijk beschikbaar stelt voor de bouw van windmolens”

Er wordt geen subsidie gegeven voor de bouw van windmolens, maar voor de duurzame energie die windmolens produceren. Voor windenergie op land kan SDE+ subsidie aangevraagd worden. Daarbij concurreert windenergie op land met andere vormen van duurzame energie. De projecten die tegen de laagste kosten duurzame energie leveren krijgen subsidie toegekend. Als een andere technologie goedkoper is, dan zou windenergie op land geen subsidie krijgen. In 2016 is het totale budget voor de SDE+ tender eenmalig 8 miljard euro voor alle vormen van duurzame energie. Dat is geen jaarlijkse subsidie, maar het maximale bedrag dat over de looptijd van de projecten (voor wind- en zonne-energie 15 jaar) wordt uitbetaald.’

Dit is spelen met woorden. In 2016 is het totale budget voor de SDE+ tender eenmalig 8 miljard euro, daarnaast is er in 2016 een geoormerkte tender voor wind op zee van nogmaals eenmalig 5 miljard euro (beiden gedurende 15 jaar uit te betalen). Het totale bedrag wat over de periode 2011/2026 voor duurzame energie (SDE+ regeling) is gealloceerd bedraagt 64 miljard en is waarschijnlijk te weinig (Algemene Rekenkamer).

Windenergie is daarbinnen verreweg de grootste subsidie slokop. De jaarlijkse subsidie voor duurzame energie bedraagt daarmee grosso modo gemiddeld € 4,2 miljard euro per jaar, tenminste 15 jaar lang. U krijgt er niet meer of minder – of andere stroom voor. Dat is dus in totaal € 10.000 voor elk gezin, hetgeen geïncasseerd wordt middels uw energierekening. Een typisch gevalletje van ‘follow the money’.

Nu de Opslag Duurzame Energie (ODE) bestaat en buiten de Rijksbegroting valt, is er een een extra belastingkraan geëffectueerd. En hierover hoeft geen politieke verantwoording te worden afgelegd. Het begrotingstekort stijgt niet met een toename van de uitgaven voor duurzame idealen, uw rekening daarentegen wel. U gaat na 2023 € 100,- per maand meer betalen – ook met nul op de meter.

Voice-over: “De harde feiten zijn dat zonnepanelen voorlopig te weinig rendement opleveren en windenergie simpelweg geen toekomst heeft”

Wat betreft zonnepanelen is de vraag welk rendement er bedoeld wordt. Als het gaat om de energieopbrengst: in Duitsland leverde zonnepanelen in 2015 met 37 miljard kWh meer elektriciteit dan gascentrales (30 miljard kWh). Als het gaat om het financiële rendement: in Dubai leverde een tender afgelopen maand een groot zonne-energie project op tegen een prijs van 2,6 eurocent per kWh. Tegen die prijs kan vrijwel geen andere energiebron stroom produceren. Natuurlijk is er in Dubai aanzienlijk meer zonlicht dan hier in Nederland en is de kostprijs van zonne-energie daardoor hier hoger (12,8 ct/kWh volgens ECN). Het laat wel zien hoe spectaculair de kosten van zonne-energie zijn gedaald en dat er met het rendement van zonnepanelen weinig mis is. Zonne-energie is de afgelopen jaren wereldwijd dan ook jaarlijks met dubbele cijfers gegroeid.

Feit is dat het Dubai project nog gebouwd moet worden en de prijsstelling vooraleerst met een hoop onzekerheden is omgeven. Wat is het financieringsarrangement, afname- en leveringsplicht en waar komt de stroom vandaan wanneer het donker is en tegen welke kosten?

Feit is ook de de zonnestroom investeringen in Duitsland geïmplodeerd zijn. Niet omdat opeens bij onze Oosterburen de eeuwige duisternis is ingetreden maar omdat de subsidie neerwaarts bijgesteld is naar 30 cent per kWh. De markt heeft dus besloten dat zonnestroom onder de 30 cent per kWh niet rendabel is. Waarin Nederland daarin zou verschillen van Duitsland is mij niet duidelijk. Ik vermoed dat het ECN rekent met een afschrijvingstermijn van de technische levensduur (15 jaar) ipv de economische levensduur (5 jaar). Daarmee kun je cosmetisch elke kostprijs verlagen.

Zonnestroom-DL-2015

De stelling dat windenergie geen toekomst heeft roept de vraag op waarom nogal verschillende landen als China, de VS, Duitsland en Brazilië (om er maar een paar ten noemen) op grote schaal investeren in windenergie

China heeft besloten om niet meer te investeren in windenergie (windstroom is daar vooral afval ) en Duitsland is voornemens om wind op land vanaf 2019 af te bouwen. In de VS is het enthousiasme ook al tanende, de weerstand tegen de zogenaamde tax-credits neemt alleen maar toe. Duizenden windmolens staan daar vooral te roesten in het landschap . Overigens heeft ook het voorbeeldland Denemarken de windenergie plannen eerst maar even in de koelkast gezet wegens toenemende weerstand en door het plafond geschoten consumenten prijzen voor stroom.

De stelling dat wind energie geen toekomst heeft is derhalve juist – de voorbeeldlanden erkennen dat ook en herijken het beleid dienaangaande dan ook massaal.

Op de website van EenVandaag zegt Jeroen Hetzler: “Het zou veel beter, veel efficiënter en veel goedkoper zijn te investeren in een thoriumcentrale. Een dergelijke centrale zorgt er voor dat energie altijd voorradig is. Als we afhankelijk zijn van alleen maar wind- en zonne-energie is het maar de vraag of mijn toiletlampje het doet op elk gewenst moment.” 

‘Dit is wat mij betreft de meest opmerkelijke uitspraak in de uitzending. Nederland zou direct moeten investeren in de bouw van thoriumcentrales. De techniek van thoriumcentrales met gesmolten zout is echter nog in ontwikkeling en we kunnen op dit moment helemaal geen thoriumcentrales bouwen. Er is eerst nog veel onderzoek nodig. Volgens pleitbezorger van thoriumcentrales prof Kloosterman van de TU Delft zijn er nog technologische hordes te nemen en kan het nog wel enkele decennia duren voor er een werkende thoriumreactor bestaat. Over de kosten van een dergelijke reactor is voor zover ik weet nog weinig bekend.’

Wederom een semantische discussie. De ingenieur Hetzler heeft natuurlijk gelijk. Om te komen tot een goedkope, emissievrije, schaalbare en betrouwbare energie voorziening is Thorium bij uitstek velen malen beter geschikt dan weersafhankelijke stroom. Het licht aandoen omdat de zon schijnt of de droogmachine aanzetten omdat het waait is op zijn minst onhandig.

Thoriumcentrales zijn bovendien niet nieuw. In de jaren zestig heeft er in Amerika al eentje vijf jaar naar volle tevredenheid gedraaid. De kanttekening van professor Kloosterman gaat dan ook over de ontwikkeling van nieuwe materialen, die 50 jaar of langer risicoloos meegaan. Overigens een oplosbaar probleem omdat in de huidige ontwerpen de reactorvaten als Lego steentjes gewoon elke 5 jaar worden vervangen.

Dat Thorium centrales nog niet in de supermarkt bij de kassa liggen is evident. Tegelijkertijd zijn het juist China, India, Indonesië maar ook Noorwegen en Duitsland die daar wel vol op inzetten. Het eerste kleinschalige prototype Thorium centrale moet in 2021 operationeel zijn in Indonesië. Zelfs wanneer dat een decennium tegenvalt, is er niet zo veel aan de hand.

Er is geen enkele urgentie voor een energie transitie, hoe zeer de exploitanten van wind- en zonnestroom u anders willen doen laten geloven. Van CO2 wordt de wereld vooral groener. In 2040 zal dan ook in de echte wereld het hernieuwbaar deel van de energie voorziening beperkt blijven tot circa 2,4%. Hoeveel windmolens wij in Nederland dan ook zouden plaatsen …

IEA-2015

De keuze waarmee Eenvandaag de kijker confronteert is dan ook de volgende: gaan wij € 64 miljard laten wegwaaien richting een beperkt aantal windenergie exploitanten (de leden van de NWEA) of gaan wij – zeg 10% van dat bedrag – investeren in elementair onderzoek en realisatie van de energievoorziening van de toekomst? Thorium. De € 58 miljard die overblijft, kan dan worden ingezet in de zorg, onderwijs, veiligheid etc. of bij de belastingbetaler blijven.

Om in de terminologie van onze windvrienden te blijven – blijven wij gratis geld van onze kinderen gebruiken om de exploitatieverliezen van fossiele windtechnologie te betalen? Met wind energie schuiven wij de rekening namelijk vooral door naar onze kinderen en kleinkinderen, zonder dat we daarmee een probleem oplossen. Stopt de subsidie, dan staat het windpark stil.

De stelling dat het veel beter, veel efficiënter en veel goedkoper zou zijn om te investeren in Thorium technologie is derhalve juist.

 

Bron hier.