Bedorven door Postcode Loterij: Waar zijn groene clubs nog goed voor?

De vraag van dit blog ontstond na discussie met mijn Quote-500-oom. Die bouwde vanuit een winkeltje een groot succesbedrijf en verkocht dat. Die kan dus iets, en heeft recht van spreken. Hij steunt Natuurmonumenten. En bracht een bedrijfsmatig gezien realistisch punt in. Geen 1 organisatie kan 100 procent ‘goed’ zijn. Ook een ‘goed doel’ niet.

Dat beaamde ik. Dus noemde hij goed/slecht-verhoudingen. Is het bij Natuurmonumenten nu 80/20? 60/40? Of nog minder?

Volgens mij zijn veel boswachters nog wel van goede wil bij Natuurmonumenten, met kernprioriteit natuurbehoud op nr 1. Hoger in de management-boom ontspoort de zaak. Daarnaast zie je dat in modern papieren verantwoordingsklimaat de liefhebbers steeds minder te zeggen krijgen, ten gunste van de ja-knikkers die voor salaris krom gaan staan. Mensen die leven voor geld en marketing, subsidies scoren, de schijnwerkelijkheid ten koste van de bestaande natuur.

Dat erkent personeel bij die clubs zelf ook.

Dan is zijn antwoord op mijn observaties- vereenvoudigd tot ‘raakvlak met kerndoelen weg’: bij geen enkel bedrijf kan het management precies weten wat er aan de grond in de praktijk gebeurt. En ze moeten toch die organisatie draaiende houden, er is geld nodig. Ze moeten met de moderne realiteit en het moderne publiek rekening houden, hoe ze daarvan zoveel mogelijk aan zich binden.

Dus ik wil de noodzaak van economische bedrijfsvoering zeker niet uit het oog verliezen.  In deze wereld moeten wij allen tot op zekere hoogte de Mammon dienen.

Zonder geld kun je niks in ons ‘vrije’ Nederland, waar vrijheid gelijk is aan bestedingsvrijheid. Je betwist van grote organisaties dus niet het recht om zoveel mogelijk geld binnen te halen. Dat doet ieder bedrijf. De vraag die je dan natuurclubs stelt, reflecteert dus een zeker verlangen en een wereldvisie: je verwacht een hogere standaard van ze.

En die pretenderen ze ook te hanteren als ‘goed doel’. Sterker nog, dat is hun belangrijkste verdienmodel. Maar net als bij een kerk waar de pastoor er met de collectebus vandoor zou gaan, tot hij een Maserati aanschaft: dan gaan de sandalen toch eens wringen. Dus wat is het ‘goede’ doel nog, dat zij dienen, en waaraan zij hun bestaansrecht verdienen?

Natuur versus marketing
Wij zijn de enige website in Nederland die -met onderbouwing- de roze wolk rond groene clubs doorprikken die door Postcode Loterij-gestutte miljoenenmarketing in stand blijft. Zo blijft ‘natuur’ synoniem met ‘natuurorganisaties’, terwijl er een groeiende kloof ontstaat.

• De natuur is wat echt bestaat, het zinnelijke dat je zintuiglijk waarneemt. Marketing is een illusie die je verkoopt en plant in de hoofden van Jan Publiek om geld, macht en grond te kapen. Het is een glossy verpakte leugen.

De titel van dit blog gaat over de vraag: waar mag de verhouding liggen bij clubs die van het publiek afhankelijk zijn om die natuur (economisch gebruik als neven-functie) tegen exploitatie en vernieling te beschermen, meestal door de overheid?

De neiging bestaat nu steeds meer om kleine gebruikers te pesten, terwijl ze zich door de overheid laten inkapselen en grote bedrijven met grote invloed op die natuur. Die geven ze een groen alibi, zoals ik al beschreef bij Stichting de Noordzee.

Dat dilemma, daar worstelen leden van die clubs zelf natuurlijk ook mee.

• Waar ligt nu de gezonde grens, wanneer je een knieval moet maken richting de realiteit, waar je ook jezelf moet verkopen? Net als de Katholieke Kerk die altijd  moest balanceren tussen ‘niet van deze wereld’ zijn, contemplatief versus activistisch.

Te contemplatief zoals in een klooster, dan ben je bijna boeddhistisch. Je laat de ellende van de wereld voor wat die is en verzinkt in meditatie. Te activistisch, dan verlies je het geestelijke aspect uit het oog en word je een socialistische bende. Dan –  als de Paus het zelfde gaat roepen als milieuclubs en NGOs- verslaan andere clubs je op je eigen terrein.

• Bij die laatste component komt de vraag: hoe ben je dan het meest effectief? Als boeh-roeper aan de zijlijn (zoals ik nu hier) of wanneer je met de wereld mee doet? Waar ligt de juiste balans? En wanneer laat je om effect te bereiken je meeslepen door ‘de wereld’ tot je gelijkvormig bent aan datgene waartegen je verzet pleegde?

We hebben hier dus een duizenden jaren oud (literair) thema bij de kop. Maar nu geprojecteerd op groene clubs die ooit ‘goed’ waren maar langzaam corrumpeerden.

And they looked from man to pig, and from pig to man, and could not see which was which. (Animal Farm George Orwell)

Parasieten: Natuur en Milieu
Het meest negatieve voorbeeld is hier de uit Natuurmonumenten in 1973 ontstane- en jaarlijks met tienduizenden euro’s door NM gesteunde- club ‘Natuur en Milieu’ (80 duizend euro in 2014). Natuurmonumenten vond zichzelf te sjiek voor milieu-activisme. Dus moest een afsplitsing dat maar doen. Die club is nu louter een politiek gedreven lobby- en marketingfirma die niets met natuur doet. ‘Milieu’ zou een betere naam zijn.

Het is een volstrekt raadsel waar zij nog hun goed doel-status aan danken, want ze dienen louter particulier eigenbelang.

De entiteit uit Utrecht krijgt ongeveer 1 miljoen euro subsidies per jaar van de overheid om te drammen voor windturbines in andermans achtertuin.  En 1,8 miljoen euro Postcode Loterij-geld voor dat zelfde doel. Deze maffiose entiteit heet ‘Goed Doel’, maar waarom? Het verpatst CO2-credits, zonnepaneeltjes en elektrische auto’s.

En ze zadelden Nederland op met het tenminste 73 miljard euro belastinggeld kostende Energieakkoord.

Om vervolgens te kunnen cashen op de daaruit vrijkomende subsidies. Een beetje als de pastoor die collectegelden voor Afrika rooft en vervolgens in Maserati bij de mis verschijnt. ‘Dan weet ik zeker dat ik op tijd kom, met zo’n snelle auto’. En dan preken over de 10 geboden Gij Zult niet Stelen.

Ron Wit doet nu- na het verzekeren van die miljardensubsidies richting eigen rekening- Maserati-pastoor bij Eneco. Olof van der Gaag bij een Duurzame Energie-koepelclub in Utrecht. Ze denken alleen aan zichzelf. Maar doen zich voor als goed doel. En praten dat bij zichzelf goed met ‘wij redden de aarde’. Ze zijn goed in zelfmarketing, liegen tegen zichzelf.

Niemand wil opstaan met het idee ‘ik ben slecht’.

Tegelijk met commercialisering en vermarkting om maar Jan Publiek onder het vijgenblad te grijpen, klampen groene clubs zich nog steeds vast aan een mensvijandige visie op ecologie, van ‘natuurzuiverheid’: ideologisch ongewenst natuurgebruik als jacht en visserij willen ze dan ook van terrein verjagen dat niet van hen is.

Die hang naar zuiverheid zien we verder in het geloof in ‘duurzame’ energie, wisselvallige energie waarmee je de aarde ‘schoon’ zou maken. Ze hebben vaste dogma’s: kernenergie is fout, onzuiver, maar als je bos verbrand is dat ‘biomassa’ en dus goed.

Want natuurzuiver. Een windturbine in natuurgebied: geen probleem of ‘nodig voor het Hogere Doel’, want ‘groene energie’ (een reclameterm, tegengesteld aan de realiteit waar planten CO2 eten) heet in de door marketing geschapen schijnwereld van groene maffioso zelfs goed voor de planeet.

Belang van natuur onomstreden, rol natuurclubs positief
Zie bijgesloten foto’s die ik afgelopen week maakte van de sinds kort door Het Friese Landschap geclaimde Westhoekkwelder. Het staat voor mij buiten kijf dat natuurbescherming in Nederland niets minder is dan een halszaak. Het is een bron van geluk, zoals cultuur dat kan zijn, alles dat beschavend werkt en de mens op een hoger plan kan tillen. Een ontsnappingsroute uit het gekonkel van de wereld, de Weltschmerz.

Je zintuigen gaan open, en juist omdat je oog hebt voor natuur dankzij kennis van die natuur beleef je extra. Je ziet die zwerm bonte strandlopers die als anti-predator-strategie als wolk samenklontert. En je weet al: daar komt een roofvogel. En een paar seconden later: daar is hij al

De ogen en oren van de natuur zijn altijd alert, natuur is adrenaline.

Lange tijd speelden natuurorganisaties bij natuurbescherming een positieve rol, met aartsvader Jac P als rolmodel. Maar dankzij de Postcode Loterij en al te riante subsidiering en daarmee inkapseling door de overheid zijn ze sinds de jaren ’90 bedorven: los van de publieke verantwoording komen de miljoenen toch wel binnen.

Tegelijk kunnen ze zich niet meer onafhankelijk van de overheid kritisch opstellen, behalve dan op dossiers met discutabel natuurrendement. En plots gingen ze natuurproductiedoelen aftikken, als aardappelen per hectare bedoelsoorten verbouwen per strekkende meter. Om de bureaucratie te plezieren, die op haar beurt de sloten subsidies moet verantwoorden.

Loterijmiljoenen, het bederf
Met die miljoenen kunnen ze het mentale plaatje in de hoofden van Jan Publiek manipuleren via media, merendeels bevolkt door Rood-Groene Ara’s die klakkeloos hun persberichten papegaaien. Het Wereld Natuur Fonds kan rekenen op ongeveer 15 miljoen euro per jaar, Natuurmonumenten evenzo. En als ze nog een landjepik-project verzinnen: hup daar smijt het Linksche Thuigh van de Postcode Loterij er nog eens tientallen miljoenen tegen.

Verschijnt er iets in media over deze clubs, dan is het van het kaliber ‘Hoera, wat fijn dat ze er zijn’.

Dus ze hebben meer loterijmiljoenen per jaar te besteden dan de (voorheen) grootste politieke partij van Nederland – de Nijpelitaanse maffia (VVD)- per verkiezingsperiode.

Dankzij miljoenenmarketing gestut door de Postcode Loterij hangt een roze wolk rond groene organisaties. Ze hebben een kluit marketingpersoneel van bijna 80 FTE.  Een jaarbudget tussen 20 en 30 miljoen euro voor vermarkting van eigen noodzaak bij achterban en politiek ligt. Gaandeweg kwam daar ook de grootste prioriteit voor modern Natuurmonumenten, gerelateerd aan organisatiebehoud en financiën. Net als de meeste moderne mensen zijn natuurclubs ook alleen nog met zichzelf bezig, zelfbehoud en hoe leuk ze gevonden worden.

Vindt ons de leukste, en doneer
De laatste loot aan de boom is de verkiezing ‘mooiste natuurgebied’: een marketingstunt uit de koker van Natuurmonumenten cs om nog meer geld uit natuurgebieden te halen.  Omdat Natuurmonumenten in 2018 liefst 21 miljoen euro uit hun natuurgebieden willen trekken (nu 16 miljoen euro) via massarecreatie, houtverkoop en andere vormen van economische exploitatie.

Terwijl ze zelfs meer subsidies dan ooit voorheen krijgen, dat ze bij de provinciale loketten en LIFE+ nu succesvol lospeuteren. Dus wel commercialiseren maar geen subsidie minderen. Die welstand en de gekochte lobbymacht maakt van deze club een hybride bijna maffiose entiteit, die zich aan niemand hoeft te verantwoorden.

Caspar Janssen schreef over die hang naar populariteit in de Volkskrant een aardig stuk. Ik schreef 10 jaar terug voor HP de Tijd al ‘Oorverdovend Natuurschoon’. Voor gezelligheid ga je wel naar de kroeg, daarvoor hoef je de natuur niet in. Wie geen oog heeft voor natuur, die kan ook mountainbiken in een daartoe gereserveerd weiland en voor doorwaaien kun je naar het strand.

Van de subsidiegevers moeten natuurclubs buigen voor de Nederthaler met zijn Golden Retriever Jachthond, als sinds de Nota Natuur voor Mensen, Mensen voor Natuur. Door de Postcode Loterij konden ze zichzelf kunstmatig opblazen via direct mailing en marketing. Ze doen zich zo groter voor, dan hun werkelijke steun in de maatschappij rechtvaardigt. Dat leidt onvermijdelijk tot ‘dumbing down’: het niveau van de gemene deler is steeds lager. En zo worden delen van natuurclubs steeds gemener: louter uit op zelfbehoud, ten koste van de kerndoelen.

Let wel: ik was de eerste die al in 2005 Scharrelwild schreef voor HP de Tijd:, hoe natuurclubs minder afhankelijk kunnen worden van subsidies. Dat leverde nog een uitnodiging op bij toenmalig LNV-minister Cees Veerman, en de tekst werd examentekst Nederlands. We zijn hier voor deelname van mensen in de natuur, je mag ook producten uit die natuur oogsten en verkopen.

Maar dat hoeft ook weer geen dogma  te zijn. En je moet als natuurorganisatie niet economisch afhankelijk worden van die natuur: want dan melk je die natuur uit.

Natuurbehoud en bescherming gingen ooit om andere functies, esthetisch en natuurwetenschappelijk. Functies die bij het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen horen, waar ‘natuur’ tot 1983 bij zat. Nu natuur bij de barbaren van Economische Zaken zit en de clubs zelf marketeers als directeuren aannemen die geen bal bal biologie weten, noch ene bal om wetenschap geven: wat heeft hun bestaan dan nog voor toegevoegde waarde?

Waarom dan nog 55 miljoen euro subsidies per jaar naar Natuurmonumenten toeschuiven, een club met 220 miljoen euro banktegoed en 190 miljoen euro aan aandelen?

 

Lezers kom er maar in: geef me intelligente antwoorden, leesvoer, links en (nieuws)tips. Of zeg gewoon niets, kijk naar de foto’s. Verbreek de stilte niet, tenzij je ‘m verbetert.

En beaam met mij dat we in een land leven dat een positieve erfenis heeft van natuurbescherming. Een postzegel met 17 miljoen mensen en nog zoveel open ruimte, die relatief goed beschermd bleef. Dat hebben we slim gedaan: maar wat moet de koers dan nu vervolgens zijn in ons steeds verder gecorrumpeerde Italie aan de Noordzee, bestuurd door de Nijpelitaanse maffia?