Past klimaat niet in een hokje?

Een bijdrage van Hugo Matthijssen.

Onlangs een artikel in het dagblad van het noorden met de kop “Klimaat past niet in een hokje.” Het betreft een interview gegeven door Marcel Beukeboom, “klimaatgezant van Nederland”, geschreven door Mannes van der Laan. De kern: we moeten Parisproof worden, ophef over windturbines zet hij weg met de volgende reactie: “Heb je liever een windmolen in je achtertuin of een kolencentrale? Of wil je wel of geen elektriciteit?

Daarbij vergeet hij te melden dat we een planning hebben om in 2020 in Nederland te komen tot 6000 MW opgesteld windvermogen op het land, die uitgaande van een productiefactor van windturbines op het land van ongeveer 21%, weersafhankelijk waardoor deze windturbines door het jaar heen minder stroom leveren dan een centrale aan de Eemshaven van 1560 MW gevraagd zou kunnen leveren. Ook vergeet hij even dat windturbines tot windkracht 4 vrijwel niets leveren en pas bij windkracht 6 het opgestelde vermogen halen. Dat betekent in de praktijk windturbines die regelmatig pieken en de helft van de tijd minder leveren dan 20% van het opgestelde vermogen.

Onze klimaatgezant pleit ook voor een toekomst met een mix aan hernieuwbare energie bestaande uit wind en zon, aardwarmte, getijden energie en misschien moet er je ook wel kernenergie aan toevoegen als optie.

Kijken we naar 2016 dan zien we dat het aandeel hernieuwbaar 125 PJ was op een totaal finaal energiegebruik van Nederland van 2119 PJ. Van die 125 PJ hernieuwbaar kwam 79,3 PJ van biomassa. Bron hier.

Dat betekent dat 45,7 PJ afkomstig was van de bronnen die door de heer Beukeboom genoemd werden. Daar moet je dan wel de inpassing-verliezen van aftrekken en wat de CO2-winst betreft, door inpassing van weersafhankelijke bronnen daalt het rendement aan de fossiele kant van de stroomproductie, wat weer extra CO2-uitstoot betekent.

Geweldig, straks na invoering van het energieakkoord moet eerst 14% van ons energiegebruik uit hernieuwbaar komen en ook daarbij is de planning dat 60% daarvan uit het verstoken van biomassa moeten komen. Hoe lang zou het duren voor de bossen het niet meer kunnen bijbenen? En de kosten voor deze redding van het klimaat gaan over een periode van 15 tot 20 jaar uitkomen op minimaal 70 miljard. Zie het rapport van de rekenkamer.

Ga je daarmee rekenen dan kom je al snel in de buurt van de genoemde 70 miljard uit. Dat is geld dat direct via de stroomrekening zal worden omgeslagen over alle gebruikers. Dus maak je borst maar nat. In Duitsland hebben ze daarvoor nu het begrip Energiearmut uitgevonden.

Ook staat er in dezelfde krant een berichtje over het eerste windpark dat zonder subsidie gebouwd zal gaan worden. Dat is toch geweldig groene stroom tegen dezelfde kosten als centrale stroom. Maar er zitten wel een aantal adders onder het gras.

1e Merk op dat de stroomaansluiting door de netbeheerder geregeld wordt en ongeveer 4 miljard kost, wat ook bij de gebruiker zal worden opgehaald via de post netwerkkosten.
2e Ook wordt vergeten dat de inpassingsverliezen voor rekening zijn van de energiebedrijven, die niet rendabel
meer kunnen werken.
3e Om al die pieken stroom snel heen en weer te kunnen transporteren zal ook netwerkverzwaring nodig zijn. Dat kost miljarden die ook via de netwerkkosten opgehaald gaan worden.

Ook komt de vraag op welke garanties er zijn gegeven. Als straks alle nu geplande windturbines samen maximaal gaan leveren, dan zal de stroomprijs op de markt direct gaan dalen. Kijken we even naar Duitsland: daar loopt de prijs regelmatig tegen 0 aan. Ook is de stroomprijs af en toe zelfs negatief. Dan kan het eigen netwerk die piekende stroom van wind en zon niet meer opnemen.

Nu komt dat o.a. nog bij ons de grens over, soms zelfs met bijbetaling van bedragen tot 80 euro per MWu. Ze betalen ons dan om de stroom over te nemen. Wat het gevolg zal zijn als in de nabije toekomst onze windturbines gelijk of bijna gelijk produceren met die in Duitsland kun je wel raden. En wat zag je voor berichten in de media “gratis stroom uit Duitsland” of ‘heel Duitsland draait op groene stroom”. En vervolgens wordt de Duitse burger uitgeknepen met bijna de hoogste tarieven van Europa. Weersafhankelijke stroom, die vaak meerdere dagen niet of nauwelijks levert en daarnaast alleen pieken die moeilijk inpasbaar zijn, kan alleen werken als je aan de andere kant centrales aan en uit kunt zetten en daar kunnen ze slecht tegen. Niet alleen het verdienmodel, maar ook het rendement gaat onderuit.

Het uitgangspunt van meneer Beukeboom is erg mooi maar met de genoemde bronnen bouw je geen energiesysteem. Een energiesysteem is gebaseerd op de natuurkundige wetten. Een daarvan is dat lucht op zeeniveau niet meer weegt als 1,2 kg per kubieke meter en het leveringsprofiel van windturbines afhankelijk is van de luchtsnelheid tot de derde macht zodat windturbines, hoe groot ook, weinig energie-intensief zijn.

Kijkend naar de stand van zaken tot dit moment: er zijn al miljarden SDE+ subsidie toegezegd voor toekomstige
projecten. We moeten het klimaat redden door bossen te slopen en slecht presterende windturbines te bouwen en dat geld komt wel direct uit de zak van de gebruikers. En dan kom je er niet met 110 euro verhoging per jaar. Dat is nog maar het begin. In een beleidsstuk werd het zo aangegeven. Het kost de overheid haast niets, alleen de uitvoeringskosten voor de SDE+ regeling.