Zeespiegel in Nederland kan wel 3 meter stijgen?

Een bijdrage van Hugo Matthijssen.

Op de website van climatecontact-consultancy van Dr Leo Meyer kwam ik een link tegen naar een artikel met de volgende kop “De zeespiegel in Nederland kan wel 3 meter stijgen.”

Een nogal alarmistische boodschap van een zich klimaatdeskundige noemende eigenaar van een adviesbureau, maar de vraag is of dit wel juist is.

Laten we eens een fact check doen.

Dit is een stukje uit de tekst:

13 juli 2017 Julia Jorna

Van het schiereiland Larsen-C is deze week een ijsplaat afgebroken ter grootte van Gelderland*. Volgens klimaatexpert Leo Meyer ligt het grootste gevaar voor het voortbestaan van Nederland op de Zuidpool. Door de opwarming van de aarde dreigen grote stukken landijs versneld in zee te schuiven. Dat kan deze eeuw al leiden tot drie meter (!) zeespiegelstijging en nog veel meer in de komende eeuwen.

En vervolgens gaat hij verder met de volgende tekst:

Grootste ijsberg ooit

Op verschillende plaatsen aan de Antarctische kust liggen de ijskappen gedeeltelijk op land en gedeeltelijk in zee. De afsmelting bovenop vormt beekjes en riviertjes die in spleten verdwijnen. Het water komt onder het ijs en vormt een soort glijbaan. Het warme oceaanwater holt gelijktijdig het ijs van onderen uit, waardoor het ijs steeds instabieler wordt en afbreekt. Niks houdt de grote massa’s landijs dan nog tegen om in zee te schuiven. En landijs dat in zee terecht komt zorgt voor zeespiegelstijging.

Aan de noordoostkant van het schiereiland Larsen-C is deze week een ijsplateau afgescheurd zo groot als Gelderland – dat is nu de grootste ijsberg ooit. Dit deel drijft al op zee en zal dus zelf niet direct bijdragen aan de zeespiegel maar kan zo wel ruim baan maken voor meer ijs in zee. Het ijs dat nog op het land ligt schuift nu namelijk makkelijker in zee. De West Antarctische ijskap (bij de Ross Zee) van 2 miljoen kubieke kilometer is versneld aan het afkalven. Er valt daar tegenwoordig zelfs regen. Dit is wel landijs.

De feiten: Het ijs bij Larsen C is geen landijs maar zeeijs. Het schiereiland steekt ver in zee in een gebied waar ook sprake is van vulkanische activiteit. zie Wikipedia: De Larsen-ijsplaat is een groot ijsplateau in het noordwestelijk deel van de Weddellzee op Antarctica. De ijsplaat is vernoemd naar de Noorse ontdekkingsreiziger Carl Anton Larsen, die in november 1893 met zijn schip de Jason als eerste langs de ijsplaat voer.

Is er sprake van afname van het landijs op Antarctica?

Antarctica is is een landmassa en bijna volledig bedekt met een ijskap van gemiddeld 2200 meter dik en tot op het dikste punt wel 4770 meter. Het continent is het koudste gebied op Aarde. De laagste temperatuur ooit gemeten in een weerstation was bij het Vostok-station op 1000 kilometer van de Zuidpool: −89,2 °C (officieus −91 °C), Volgens metingen van de NASA is op 10 augustus 2010 op een hoogvlakte bij het midden van Antarctica een temperatuur van −93,2 °C waargenomen.

Er bevindt zich een kilometers dikke ijslaag in een gebied waar temperaturen tot –93 graden Celsius kunnen voorkomen. Deze ijslaag is zo dik dat de massa verschillen over korte termijn slecht meetbaar zijn. Wat wel kan, is met satellieten het afsmelten en aangroei meten. Afsmelten vindt langs de kusten plaats. Gletsjers stromen de zee in. Sneeuw vormt de aangroei.

Over de aangroei van Antarctica heeft NASA in 2013 een rapport uitgebracht. Een aantal punten daaruit:

A new NASA study says that an increase in Antarctic snow accumulation that began 10,000 years ago is currently adding enough ice to the continent to outweigh the increased losses from its thinning glaciers.

According to the new analysis of satellite data, the Antarctic ice sheet showed a net gain of 112 billion tons of ice a year from 1992 to 2001. That net gain slowed to 82 billion tons of ice per year between 2003 and 2008.

The extra snowfall that began 10,000 years ago has been slowly accumulating on the ice sheet and compacting into solid ice over millennia, thickening the ice in East Antarctica and the interior of West Antarctica by an average of 0.7 inches (1.7 centimeters) per year. This small thickening, sustained over thousands of years and spread over the vast expanse of these sectors of Antarctica, corresponds to a very large gain of ice – enough to outweigh the losses from fast-flowing glaciers in other parts of the continent and reduce global sea level rise.

Hier een goed beeld van de toe- en afname.

Map showing the rates of mass changes from ICESat 2003-2008 over Antarctica. Sums are for all of Antarctica: East Antarctica (EA, 2-17); interior West Antarctica (WA2, 1, 18, 19, and 23); coastal West Antarctica (WA1, 20-21); and the Antarctic Peninsula (24-27). A gigaton (Gt) corresponds to a billion metric tons, or 1.1 billion U.S. tons.Credits: Jay Zwally/ Journal of Glaciology.

Bron hier.

Duidelijk is dat er al meer dan 10.000 jaar sprake van aangroeien van het landijs op Antarctica wat uiteraard afhankelijk is van de som van de hoeveelheid sneeuwval en de smelt.

Op het koudste gebied is –93 graden Celsius gemeten en vervolgens blijven de klimaatwetenschappers op basis van hun modelberekeningen berichten de wereld insturen over het afsmelten van de ijsmassa en de zeespiegelstijging die daarvan het gevolg zal zijn.

En dat als gevolg van het feit dat de atmosfeer op zeeniveau mondiaal vanaf het begin van de industriële revolutie net 1 graad C warmer is geworden. Direct wordt daar menselijk handelen aan gekoppeld waarbij volledig voorbijgegaan wordt aan het feit dat aan het einde van de kleine ijstijd ook al sprake was van opwarming inclusief het smelten van gletsjers etc.

Kijken we naar Antarctica dan zal 1 graad opwarming bij een luchttemperatuur die de -93 graden C kan bereiken niet echt van invloed zijn op het smelten van het landijs. Wel is het zo dat de iets warmere lucht in de omgeving van Antarctica ook iets meer waterdamp zal meenemen en dat betekent dat er en meer sneeuw kan vallen en deze sneeuw ook vanaf de zee gerekend iets verder boven het ijs zal kunnen komen.

Dat betekent dat uit onderzoek van 2013 duidelijk blijkt dat er al 10.000 jaar ijsaangroei plaatsvindt op Antarctica. Toch wordt aangegeven dat ook de landijsmassa smelt als gevolg van het opwarmende zeewater.

Laten we daar eens wat dieper op ingaan:

De praktijk is dat je zeeijs-aangroei en -afname ziet in dit gebied bij de wisseling van de seizoenen. In de winter een versnelde groei van het zeeijs, ook in de baai bij Larsen C en in de zomer zie je het zeeijs weer krimpen. Het afbreken van een grote ijsplaat is dan ook een normaal verschijnsel.

Hier een screenshot aan het eind van de zomer de Larsen baai is in deze situatie bijna ijsvrij en het landijs kun je voornamelijk op het continent vinden.

In de winter ziet het er heel anders uit dan is de hele Larsen baai bedekt met een ijslaag die uiteraard bij de smelt in de zomer kan afbreken en maanden kan ronddrijven op de oceanen.

 

Antarctica is een continent midden op de landmassa is de ijslaag gemiddeld 4 km dik met op het hoogste deel wel 6 km. Door de druk van die kilometers dikke laag wordt het ijs op de grenslaag tussen rotsen en ijs vloeibaar. Ook is er onder de ijslaag sprake van vulkanische activiteit.

Het klimaat op Antarctica is al vele eeuwen heel stabiel.

Antarctica heeft een poolklimaat en kenmerkend voor de poolgebieden is de extreem lage temperatuur, waardoor de regio’s grotendeels door ijs en sneeuw bedekt zijn. elk jaar valt een een nieuwe laag sneeuw die in de daarop volgende jaren door de nieuwe sneeuwlagen weer wordt samengedrukt tot ijs. Zo groeit de ijslaag aan en door gletsjervorming verdwijnt weer massa de zee in. Zolang de aangroei en smelt in een zeker evenwicht is zal er geen effect zijn op de zeespiegelstijging.

De winter duurt 6 maanden. In de zomer staat de zon laag aan de horizon zodat het invallende zonlicht door de verse sneeuwlaag vrijwel volledig weer teruggekaatst wordt naar de ruimte (hoek van inval is hoek van uitval).

Neerslag in de vorm van regen in hoeveelheden die onder het ijs terecht zou kunnen komen is dan ook niet mogelijk.

Er zijn nog 2 factoren die een rol spelen bij het in stand blijven van de stabiliteit van het klimaat dat zijn is luchtstroming rond Antarctica en de zeestroming.

Er draait om het continent een soort straalstroom die de invloed van aankomende lucht sterk belemmerd en door de eeuwenlange luchtcirculatie wordt ook de zeestroming in dezelfde richting gestuwd. Het effect werkt als een soort isolatie van het continent voor invloeden van buitenaf.

Een goed beeld van de luchtstroming rond Antarctica (rechtsom) in het midden het koude zeer stabiele klimaat.

Een screenshot waar de warmte zichtbaar is (infrarood). Duidelijk is te zien dat de zee rond het continent vrijwel onbereikbaar is voor het water van de omringende oceanen.

De zeespiegelstijging

De zeespiegelstijging kan wel 3 meter worden aan het eind van de eeuw geeft Dr Meyer in 2017 aan. 3 Meter in 83 jaar betekent een gemiddelde stijging van 3,6 cm per jaar. Indien dit juist zou zijn, zou een forse versnelling van die stijging zichtbaar moeten zijn. En dat is uit metingen niet gebleken.

Nederland heeft een lange ervaring met de Noordzee en de strijd met het water stamt al vanaf het begin van de jaartelling, terpen werden opgeworpen om bij overstromingen droog te blijven. We hebben een langdurige ervaring met peilschaal metingen. In 1829 werd het eerste vaste punt voor deze metingen vastgesteld en ook nu nog worden de peilschalen afgelezen. Het resultaat van de peilschaal metingen is duidelijk. Er is geen versnelling waar te nemen in de stijging gemeten met peilschalen. De jaarlijkse stijging bedraagt 1,9 mm per jaar. Vanaf 1901 ongeveer 23 cm.

Na de start van de satellietmetingen zijn de metingen met peilschalen gewoon doorgegaan en gezien de uitkomsten is er nog steeds geen versnelling waar te nemen. Je zou daaruit dan ook kunnen vaststellen dat ook nu nog steeds sprake is van een lineaire zeespiegelstijging van 1,9 mm per jaar in onze omgeving.

Vanaf 1993 is er sprake van satellietmetingen en daar meet je de hoogtewisselingen over het hele oppervlak van de oceanen mee. Dat is duidelijk een ander soort meting.

Uit de berekening van de gemiddelde mondiale zeespiegel uit deze satellietwaarnemingen vanaf 1993 blijkt een stijging 2,6 mm per jaar, met een ondergrens van 2,2 en een bovengrens van 3,0 mm per jaar”

Ook de satellietmetingen vanaf 1993 geven geen versnelling van de stijging aan.

Meer over de zeespiegel zie hier.

Conclusie

1e Het beeld wat geschetst wordt van het klimaat op Antarctica is totaal onjuist.

Het beeld dat een graad opwarming van de luchttemperatuur sinds 1880 invloed zou hebben op de smelt in een noordpoolgebied waar al eeuwen sprake is van het meest stabiele klimaat in de wereld met temperaturen tot – 90 graden Celsius en een natuurlijke isolatie van zowel het zeewater als de omringende lucht is onjuist.

Dat het daardoor ook nog eens zou gaan regenen en er zoveel water naar beneden komt dat dat de oorzaak is van het versneld in zee stromen van gletsjers is onjuiste voorstelling van zaken. Het is de druk van de kilometers dikke ijslaag die het water op het grensvlak veroorzaakt.

2e Uit peilschaal metingen is gebleken dat er geen versnelling van de zeespiegelstijging is waar te nemen iets wat ook sinds het begin van de satellietmetingen niet is gebleken.

Het artikel is niet gebaseerd op wetenschap en kennelijk alleen bedoeld om angst aan te jagen. Het feit dat betrokkene actief is geweest als ambtenaar bij IPCC-zaken en ook is gepromoveerd in de scheikunde geeft een autoriteit aan zijn beweringen. Ik hoop dat hij bij de interviews die hij regelmatig geeft o.a. voor de NOS wat beter beslagen ten ijs komt.