Klimaatverandering is van alle tijden

Een bijdrage van Ferdinand Meeus (België).

Het Europees Parlement heeft de noodtoestand uitgeroepen voor klimaat en milieu, maar, zo vernemen we, dat is maar symbolisch. Niet ernstig te nemen, want elke maand gaat de heen en weer verhuis tussen Brussel en Straatsburg met alle hebben en houden gewoon door. Het circus draait gewoon verder met of zonder CO2 noodtoestand. Tja.

Ja, het klimaat verandert voortdurend. Verandering gebeurt op verschillende tijdschalen. Er zijn 8 goed gedocumenteerde ijstijden met opeenvolgende periodes van opwarming /afkoeling van meer dan 8°C op een ritme en tijdschaal van 100-duizenden jaren. De laatste grote ijstijd was zo’n 12000 jaar geleden. Daarna is de °t langzaam gestegen en ook de zeespiegel. Er zijn ook kleinere temperatuur schommelingen van 1-2 °C op een veel kleinere tijdschaal. Een paar honderd jaar geleden zaten we nog in het dal van zo’n “kleine ijstijd”. Vandaag zitten we in een kleine opwarming periode. En die zal, naar alle waarschijnlijkheid, ook weer overgaan in een volgende kleine (en daarna grote) koude periode. Er is dus geen klimaat alarm noodtoestand. Het is Moeder Natuur die doet wat de natuur doet, namelijk constant veranderen.

En ja, menselijke uitstoot CO2 kan theoretisch een invloed hebben op de huidige opwarming van de aarde. Hoeveel dat precies is, is niet voldoende gekend. Is het menselijke effect 10% of is het 90% ?

Zelfs het VN-klimaatpanel IPCC weet het niet. In het laatste rapport van IPCC AR5 wordt de klimaatgevoeligheid (bij verdubbeling van hoeveelheid CO2), op basis van de wetenschappelijke literatuur samengevat als variërend tussen 1,5 °C en 4,5°C . Maar het kan ook wat meer of wat minder zijn. Deze onzekerheid is veel te groot om te dienen als een betrouwbare basis voor klimaatbeleid dat ons miljarden euro’s gaat kosten.

Wat we wel met zekerheid weten is dat er vele andere natuurlijke factoren zijn die het klimaat hebben veranderd gedurende de laatste 800.000 jaar. Daar is geen discussie over. De directe natuurlijke oorzaak van de verschillende ijstijden is een verandering in de baan en helling van de aarde rond de zon, beter gekend als de Milankovich cyclus. Andere natuurlijke factoren die ons klimaat veranderen zijn oscillerende verticale en horizontale oceaanstromingen, waarbij de warmte opgeslagen in de oceanen wordt herverdeeld tussen warme evenaar en koudere gebieden. En natuurlijk ook de 11-jarige zonnecyclus en vulkaan uitbarstingen, enz..

Stop met klimaatbeleid te verwarren met milieubeleid

Het huidige klimaatbeleid is eenzijdig gericht op het reduceren van de menselijke CO2 uitstoot. Dit beleid wordt gestuurd vanuit de UNEP, United Nations Environment Program. Van bij het begin werd klimaatverandering gezien als een milieu probleem veroorzaakt door de stoute mens, met menselijke uitstoot CO2 als de schuldige. Klimaatbeleid werd feitelijk gereduceerd tot een milieu programma, met als doelstelling het verminderen van de menselijke uitstoot van CO2 als vervuiler. Net zoals de andere milieu programma’s om luchtverontreiniging tegen te gaan. Maar klimaatverandering is geen klassiek milieuprobleem. Waarom niet ?

  • CO2 is geen giftige of “vervuilende” stof, maar voedsel voor planten-bossen via fotosynthese.
  • Zonder CO2 is er geen leven op onze planeet.
  • CO2 is gekoppeld, via energie voorziening, aan economische groei en stijgende welvaart.
  • CO2 broeikasgas effect op klimaat is onvoldoende gekend ( klimaatgevoeligheid tussen 1-5 °C).

Bovendien is CO2 onderdeel van een complexe natuurlijke cyclus van uitstoot en opname, waarbij de menselijke uitstoot ongeveer 4% (AR5 rapport) is van de totale natuurlijke uitstoot. De onzekerheid of foutmarge (5-10%) op de cijfers van de natuurlijke “carbon flux cycle” is groter dan de menselijke bijdrage.

Een wat oudere IPCC-grafiek geeft de grote lijnen weer van deze “carbon flux cycle”, waarbij 1 ton Carbon = 3,66 ton CO2.

 

Volgens IPCC was de natuurlijke carbon flux (uitstoot en opname van CO2) in evenwicht tot voor de industriële revolutie en heeft de mens door het verbranden van fossiele brandstoffen dit evenwicht verstoort. Waarbij de hoeveelheid CO2 in de atmosfeer is gestegen van ongeveer 280 ppm (pre-industrieel) naar 410 ppm (vandaag).

Probleem met deze theorie is dat we die niet kunnen testen omdat we geen betrouwbare gegevens hebben over dit “natuurlijk evenwicht” voor de recente geologische geschiedenis van planeet aarde. Wat we wel weten is dat gedurende de grote ijstijden de temperatuur eerst is gestegen en pas daarna , na 200-800 jaar de CO2 concentratie in de atmosfeer is toegenomen. Niet door menselijke CO2 uitstoot maar door “uitgassen” van opgelost CO2 in de oceanen, omdat de oplosbaarheid van CO2 in water daalt bij stijgende temperatuur. De hoeveelheid CO2 opgelost in oceanen is vandaag nog steeds 5000 maal groter dan de uitstoot van CO2 door fossiele brandstoffen. Men kan moeilijk beweren dat “The science is settled” gezien de complexiteit van klimaatverandering.

25 Jaar Klimaatbeleid op basis van Mitigatie (reduceren CO2-uitstoot) is geen succes.

We moeten vaststellen dat 25 jaar klimaatbeleid geen succes is geweest. Het laatste CO2 production gap rapport zegt dat we goed op weg zijn om dubbel zoveel CO2 uit te stoten dan de “toegelaten” limiet afgesproken in het Akkoord van Parijs om de opwarming beduidend lager dan 2°C te houden.

De feiten zijn duidelijk: uitstoot CO2 is gestegen, en zal blijven stijgen, ook na 2030.  Vooral China en India zullen hun uitstoot nog sterk laten toenemen om economische groei en welvaart te creëren voor hun groeiende bevolking. Met goedkeuring van klimaatakkoord van Parijs dat vooral de nog-niet voldoende-ontwikkelde landen toelaat om extra CO2 uit te stoten om hun economische groei te ondersteunen.

De extra uitstoot wordt duidelijk als men de totale CO2 uitstoot vergelijkt met CO2 per inwoner voor landen zoals China en India, die natuurlijk zelfde welvaart niveau nastreven als de US en de EU.

Zon/wind energie geen garantie voor duurzame economische groei en welvaart

Ondanks de vele inspanningen (subsidies, regelgeving,..) om zon en wind als energiebron te stimuleren, blijft de bijdrage van deze “duurzame” energie in de wereldwijde energievoorzieningen zeer beperkt.

Ook is het besef langzaam aan het groeien dat zon/wind geen garantie kunnen geven voor de nodige constante levering van energie. Er is dus steeds een volledige “back-up” klassieke energie bron nodig voor de situatie waarbij zon/wind onvoldoende energie leveren. Opslag en infrastructuur problemen en negatieve effecten op milieu worden steeds duidelijker voor de zo geprezen groene energie-alternatieven.

Ondertussen is de gemiddelde temperatuur op onze planeet gestegen met ongeveer 1°C, en eerlijk gezegd, ik heb nog niks gemerkt van de vele doemscenario’s die we elke dag op ons bord krijgen. Volgens KMI is in België de temperatuur zelfs met meer dan 2°C gestegen. En ik denk niet dat die Belgische temperatuur stijging plots is gestopt aan onze grenzen … Microklimaat zeker ?

Wat mij ergert is dat 99,9% van de berichtgeving een automatische piloot heeft om elke “natuurramp” te presenteren als veroorzaakt door klimaatverandering. Zonder enige factcheck met historische waarnemingen, worden overstromingen, orkanen, bosbranden en andere weersextremen met luid getoeter door onze strot geduwd als veroorzaakt door klimaatverandering. De VRT op kop. De feiten zijn anders. Zelfs VN-Klimaatpanel in het AR5- rapport zegt duidelijk dat er onvoldoende bewijzen zijn dat het aantal weersextremen zoals orkanen en overstromingen is gestegen.

Voor alle duidelijkheid: de overstroming in Venetië is niet veroorzaakt door klimaatverandering. Maar door een falend, corrupt beleid dat de nodige investeringen voor infrastructuur niet heeft uitgevoerd.

Adaptatie klimaatbeleid werkt altijd, ongeacht de oorzaak van klimaatverandering

De waarheid is dat de wereld eigenlijk steeds minder last heeft van weersextremen en andere natuurrampen. Een goed voorbeeld is India en de cycloon Fani, die in Mei van dit jaar de deelstaat Odisha teisterde. Er vielen “slechts” tientallen doden, terwijl een gelijkaardige cycloon in 1999 nog tot 10.000 doden leidde. India had in de tussentijd bovengrondse schuilplaatsen gebouwd langs de gevoelige kustlijn en bovendien een beter communicatie- en mobiliteitsysteem uitgewerkt om het negatief effect van toekomstige rampen drastisch te verminderen. Dit is een goed voorbeeld van klimaatbeleid op basis van adaptatie . En adaptatie-klimaatbeleid werkt altijd ongeacht de oorzaak van klimaatverandering.

Het huidige klimaatbeleid (CO2-reductie) werkt niet en is bovendien schadelijk voor onze verdere duurzame economische groei en welvaart. Het gaat de burger veel geld kosten, zonder enige garantie voor een positief effect op klimaat.

Ferdinand Meeus.

Daarom moet het klimaatbeleid drastisch veranderen en zich vooral richten op adaptatie. Niet als een 2de keuze omdat mitigatie niet werkt, maar zoals Marcel Crok*schrijft in een essay over mitigatie versus adaptatie

“Adaptatie redt aantoonbaar levens. Of CO2 reductie ooit aantoonbaar levens zal redden valt nog maar te bezien. Adaptatie moet dus volledig uit de taboesfeer gehaald worden en een prominente plek krijgen in het klimaatbeleid”

Nederland kan hierin een voortrekkersrol spelen door de kennis en ervaring opgedaan met de Deltawerken te delen met de vele landen die kampen met risico kustlijnen.

***

*Bron: Benutten van klimaatverandering. CLINTEL (Climate Intelligence Foundation). https://clintel.nl/

Ferdinand Meeus, doctor in de wetenschappen (fotofysica, fotochemie), IPCC expert reviewer AR6.