Geachte mijnheer Timmermans, …

Frans Timmermans. Foto PvdA.

Een gastbijdrage van Ir. Gl van Wechem.

Ik werd vanmorgen wakker met een nogal onbestemd gevoel. Er was iets mis in Europa en ineens wist ik het! Het is Frans Timmermans, die is gaan dwalen. Ik móést hem helpen; een brief schrijven met op/aanmerkingen en suggesties. Alleen, Frans Timmermans zit ver weg en is heel hoog gestegen. Dus die zal een brief van een eenvoudig mens als ik niet meer willen zien. Maar ik schreef hem toch, je weet tenslotte maar nooit …

Geachte mijnheer Timmermans,

Ik had grote achting voor U maar sinds U vice-voorzitter van de EU bent geworden, heb ik sterk het gevoel gekregen dat ik u niet meer kan volgen.

De Green Deal, die U met veel trompetgeschal heeft gelanceerd, zal niet helpen om de alom gevreesde opwarming van de atmosfeer tegen te houden. Zeker niet als maar 8% van de wereldbevolking (EU) meedoet aan uw grootste plannen.

(Sommige) klimaatmodellen projecteren een apocalyps als gevolg van de toename van de CO2-concentratie in de atmosfeer. Maar getuigt het niet van grote zelfoverschatting wanneer men meent dat de mens in staat is een model te maken waarmee het klimaat betrouwbaar gesimuleerd kan worden?

U bent een alfa zoals vele van uw collega-bestuurders. En bij alfa’s ontbreekt vaak het vermogen om goed na te denken over technische problemen. Ik ben een bèta, heb modellen gemaakt en er mee gewerkt. Uit ervaring en educatie weet ik dat men een model pas betrouwbaar kan achten als de uitkomsten getoetst zijn aan een meetbare werkelijkheid. En een dergelijke toetsing van het IPCC model(len) is niet gebeurd. Bewolking, ontbossing, zonnevlekken, ozongat en nog vele, véle andere factoren zijn niet in beschouwing genomen. Dat de mens invloed heeft op klimaat geloof ik echter wèl. We zijn ook met velen, misschien wel met teveel.

Dat CO2 de enige of zelfs belangrijkste schuldige aan de gemeten temperatuurstijging is, is echter niet afdoende bewezen. En waar meet men eigenlijk die gemiddelde aardtemperatuur? Op de grond, 10 m erboven, in de oceanen, naast/in steden of in het open veld? Het is nog niet zo duidelijk en de science is zeker niet settled.

Over dat laatste punt, weet U, dat is al eens eerder geopperd door wetenschappers in de 19de eeuw. En toen kwam een zekere Einstein die ‘rust’ verstoren. Tja, zo gaat dat met wetenschap … Het getuigt echter van nog veel grotere zelfoverschatting dat wij mensen de klimaatverandering wel even gaan tegen houden!

Overigens is het nog lang niet bewezen dat op basis van de huidige klimaatfeiten de gevreesde temperatuurstijging zal uitmonden in de apocalyps.

Dat het verstandig is om zuinig om te gaan met onze eindige fossiele brandstoffen en er aan te werken om zon- en windenergie te gaan benutten is logisch. Het is echter wel kortzichtig om kernenergie af te schrijven. Waarop baseert U dat, als alfa, dan wel?

Ik veronderstel niet dat alfa’s dom zijn, en U al helemaal niet, maar een alfa mist (per definitie) het Fingerspitzengefühl van een bèta wanneer technisch complexe zaken beoordeeld moeten worden. Dus dan moet men advies van derden gaan inwinnen en op waarheid schatten. U ziet het probleem? En als die derden nou eens geen integere motieven hebben, maar u naar de mond praten of erger, uw macht willen gebruiken voor eigen gewin, wat dan?

Maar terug naar uw uitspraak over kernenergie. Door een dergelijke ongenuanceerde stelling in te nemen als hooggeplaatste bestuurder in Europa beïnvloedt U de mening van veel mensen die (net als U) ook de noodzakelijke bèta-kennis missen om een verstandige afweging te kunnen maken. Afgezien van het FEIT dat de beoogde CO2-reductie bij een gelijkblijvende energiebehoefte niet gehaald zal worden zonder gebruik van kernenergie, is het afwijzen van kernenergie in Europa een fundamentele vergissing.

Wat dan wel?

Strenge eisen stellen aan het verbruik van energie. Dat moet U doen. Dat is naar mijn mening uw taak!

Elke techneut zal U kunnen aantonen dat zon en wind nooit de energieleveringszekerheid zullen kunnen bieden die nodig is om onze samenleving betrouwbaar van stroom te voorzien. Zeker niet als de vlucht van de elektrische auto’s toeneemt, als verwacht.

De populatie in Europa zal geen genoegen nemen met regelmatige stroomonderbrekingen, zoals U die bijvoorbeeld zou kunnen ervaren in landen als Nigeria. Een land met enorme fossiele voorraden energie, maar dat om allerlei redenen niet genoeg stroom aan de bevolking kan leveren op 24/7 basis.

Edison droomde al van de all-electric society. Maar dat bleef een droom, want niet alles kan werken op elektrische energie! Wat dacht u van de procesindustrie, staal, vliegtuigen, schepen, internationaal transport. Dat elektrische treinen energiezuinig zijn, … vergeet het maar! Ze rijden heel vaak leeg. Tennet geeft in Nederland aan dat er niet genoeg ruimte in de grond is voor versterking van het net. Bovendien hoeveel geld kost die versterking en hoe lang zal dat gaan duren? Ook opslag in accu’s en H2 zullen niet helpen. En wat dacht u: bij elke energietransitie gaat veel energie verloren! Vraag iemand in de procesindustrie waar H2 veel gebruikt wordt wat hij van H2 vindt en hij zal U zeggen: levensgevaarlijk goedje!

Mijn aanbeveling aan U: daal van uw Brusselse toren af naar de aarde, zodat u weer met uw voeten in de modder staat bij de rest van het volk, waar zich ook veel bèta’s bevinden. Begeeft U zich weer onder de mensen! Ga vervolgens naar de experts in kenniscentra als universiteiten om Uw plannen te laten beoordelen. En als ze uw plannen niet goed vinden, laat ze dan met wèl haalbare en verstandige plannen komen. Laat wel uw ruimgevulde subsidiezak thuis en speel maar eens geen Sinterklaas. De antwoorden en adviezen die deze experts u dan zullen geven, zullen u verbazen.

En daar zal ook zeker kernenergie een belangrijke rol in spelen.

Moedig fundamenteel en praktisch onderzoek naar alle vormen van kernenergie aan, en speciaal werk en studie aan Thorium-reactor als primaire warmtebron.

We hebben heel veel kennis en kunde in Europa, gebruik die dan ook! Dan kunt U met uw bekende verbale kwaliteiten en vanuit uw hoge positie er wel voor zorgen dat die op een verstandige manier worden gebruikt.

Dan gaan we weer verstandige dingen doen. En daarmee zal mogelijk ook het vertrouwen van de mensen in de politiek kunnen terugkeren. Zo niet, dan bestaat het gevaar dat uw politieke achterban – de lagere inkomensgroepen voor wie de inkomensgevolgen van uw beleid desastreus zullen zijn – u de rug zal toekeren.

Ik ben heel benieuwd of ik een antwoord van U krijg en ben altijd bereid tot aanvulling of verduidelijking waar nodig.

Met vriendelijke groeten,

Uit de oude doos

Interview van Theo Richel met een nog jeugdige Frans Timmermans, toen hij nog staatssecretaris was van het ministerie van buitenlandse zaken, waarin hij ons deelgenoot maakte van zijn visie op de klimaatverandering.  

‘De rillingen lopen je over de rug!’ ‘Ons land verdwijnt in de zee.’ ‘Woestijnvorming over de hele wereld.’ ‘Het smelten van ijskappen etc.’ Aldus Timmermans.