Wunderwaffen

Een bijdrage van Jeroen Hetzler.

Wunderwaffen, ze zijn nog even actueel als 77 jaar geleden. Wie kent niet de Vergeltungswaffen V1, V2, en het minder bekende V3 (superkanon) en V4-raket. Wie de V1, V2 en V3 wil zien, kan ze vinden in de Pas de Calais. Die Wunderwaffen werkten niet of hadden geen invloed meer.

Aan deze Wunderwaffen moet ik steevast denken bij het lezen van de door sommigen bejubelde prestaties van windmolens en zonnepanelen die thans worden ingezet. Gouden bergen aan den einder lijken ons toe te blinken. ‘De stroom uit wind en zon zijn eindelijk concurrerend en zon wordt de belangrijkste energiedrager zodat kolen-, gas- en kerncentrales afgeschaft kunnen worden’. Zou het? Ik geloof het pas wanneer die disproportionele energiebelastingen en ODE verdwijnen van mijn energierekening.

De Algemene Rekenkamer moest eraan te pas komen om uit te leggen dat wind op zee (nog) niet subsidievrij was, omdat de kosten voor de zeekabels en de convertorstations (ongeveer 1 miljard euro per windpark) via de SDE wel degelijk door burgers en bedrijven moeten worden opgebracht. Daarbovenop komen overigens nog inpassingskosten op land.

Bron.

Voeg hieraan toe de kosten van de stroom aan land brengen en in te passen in het net. En wat te denken van de kosten van netverzwaring (de post Netbeheer op de energierekening), economische waarde van die stroom en rendementsverliezen van achtervang? Hoe nuttig is de inzet van die Wunderwaffen wind en zon voor onze welvaart? Over wind zijn deze sommetjes gemaakt:

Conclusie wind op land

Het duurt ruim 36 jaar voordat een zwaaipaal zijn eigen investering heeft terugbetaald via de werkelijke waarde van de geproduceerde windstroom. Hierbij is nog afgezien van financieringskosten, verzekering, veroudering (1,6%/jaar), onderhoud en ondernemerswinst.

Conclusie wind op zee

Het duurt bijna 55 jaar voordat de molen op zee zijn eigen investering heeft terugbetaald via de economische waarde van de geproduceerde windstroom. De moderne economie is gebaseerd op betrouwbare en goedkope energie. 2500 km2 zwaaipalen dragen daar niet aan bij, integendeel. en 80 km2 land bedekt met zonnepanelen nog minder.

Bron.

Betrouwbare en goedkope stroom is mondiaal nu 13 tot 15% van het totale energiegebruik. Klein bier dus waar een hoop heisa over wordt gemaakt. Deze insider weet het waar het windmolens betreft:

Windmolens op zee ‘afgrijselijke industrie’ vanwege financiële risico’s, zegt de baas van offshorebedrijf Boskalis. [ …] Belangrijkste kritiekpunt van de topman van Boskalis is dat er met veel te krappe schema’s wordt gerekend wat betreft de installatiekosten. De windindustrie is relatief jong en er kunnen volgens Berdowski makkelijk onvoorziene risico’s optreden. Bij vertragingen of een verkeerde inschatting kunnen de kosten zo met tientallen miljoenen oplopen. Wat wij zien: de problemen worden naar de toeleveranciers geduwd”, aldus Berdowski. “Rendementen wegen niet op tegen de risico’s. De afbouw van subsidies trekt een bloedspoor. Offshore wind wordt zo een afgrijselijke industrie.”

Bron.

Kortom, dit alles laat niet veel meer heel van het Wunderwaffe dat windmolen heet, dan een van Overheidswege gelegitimeerde babbeltruc, zo niet opgelegd, met het PBL als behulpzame boekhouder. Hier is het modernste Wunderwaffe beschreven door TNO:

Het is de grootste en meest krachtige windturbine ter wereld: de Haliade-X van GE Renewable Energy. De komende vijf jaar wordt de turbine getest op de Maasvlakte. Met een nog nooit vertoonde capaciteit van 12 megawatt kan een turbine ruim 16.000 huishoudens van energie voorzien. […] bladen met een tot nu toe ongekende lengte van 107 meter. […] met een hoogte van maar liefst 260 meter.

Bron.

Verwachte productie- of capaciteitsfactor (cf.) is:16.000 hh x 3.500 kWh/hh/jr = 56 GWh/(12 MW x 8.760 uren/jaar) = 53%.

Effectief ruimtebeslag: 10 x 2 x wieklengte in het vierkant = 2.140 x 2.140 = 4,6 km.^2. “Leuk” voor de visserij en vooral “leuk” voor de Nederlander op land. Dat ding is bij een vrije kim namelijk al op ruim 63 kilometer afstand te zien ofwel minstens 12.460 km^2 zichtcirkel waar het oppervlak van Nederland 41.500 km^2 bedraagt. Lonkend vooruitzicht. Zie zeevaarttabel tabel gerekend met 1,5 meter ooghoogte en 260 meter hoogte; 1 zeemijl is 1.856 meter.

De 53% capaciteitsfactor is geen spectaculaire verbetering vergeleken met de cf-claims van 40 tot wel 50% voor de huidige molens op zee. In elk geval komt dit niet in de buurt van de cf. van 98% voor fossiel en kern. En verder is ongewis wanneer ook zo’n Haliade de momentaan gevraagde stroom levert. Overigens zijn pas over 5 jaar de testresultaten bekend. Haliade is dus vooralsnog wensdenken, geen Wunderwaffe. Er is derhalve geen reden om de EROI van ca. 3,9 van windmolens zomaar op te krikken naar 15 of zelfs hoger. Alsof die dingen in de ketel met toverdrank zijn gevallen waardoor ze plots tot buitengewone prestaties in staat zouden zijn zoals Obelix. Zie voor details dit aan te bevelen artikel hier. Tja, die Wunderwaffen spotten met alle wetten van natuurkunde, althans in het wensdenken van windmolenutopisten. Nu passen er zelfs 10 MW op 1 vierkante kilometer, toe maar. Kan wel, maar:

The more turbines are installed in a region, the less efficient offshore wind production becomes due to a lack of wind recovery.

Bron.

Inderdaad. Bepaald geen wonderbaarlijke prestaties.

In België hebben ze het zonnepaneel als Wunderwaffe in stelling gebracht.

‘Zonne-energie is begonnen aan een opmars om onze belangrijkste vorm van energieproductie te worden’

Bron.

Oh ja? Ik vrees dat IEA, waarop men zich beroept, er toch anders tegenaan kijkt. Immers, er is een belangrijk verschil tussen geïnstalleerd vermogen en daadwerkelijke productie (los van een aan de momentane vraag beantwoordende productie). Welnu, dan levert zon in TWh in 2040 een cf. van 17%: = 3.750 TWh/(2.520 GW x 8.760 uren/jaar) -in onze Noordelijke streken 12%-. Zie hier (grafiek installed power en power generation).

Niets spectaculairs dus. Ook niet bij de scenario-productie van 3.750 TWh zon, wind 4.500 TWh en een totaal van 35.000 TWh vraag (Grafiek Global electricity demand by region in the New Policies Scenario, 2000-2040). Mits vraag en aanbod matchen is dit voor zon 10,7% en voor wind 12,9% samen 23,6% van alle stroom wat Vermang overigens abusievelijk energie noemt. Maar hoe zit het met de totale energievraag in 2040? Stroom is ca. 15% van energie totaal. Dus voor wind en zon 3,5% van het totaal. Dit strookt met de 3,6% in het IEA scenario van 2017.

In dit scenario zien we dat die verzesvoudiging van Vermang 6x vrijwel niets = vrijwel niets. Dat belooft wat voor 2050. Het lijkt mij dat ook hier het enthousiasme over dit Wunderwaffe voorbarig is. Vraag: zou u op een IC-afdeling willen liggen die voor de stroomvraag uitsluitend afhankelijk is van zon en wind?

Laten we ter controle eens kijken hoe het mondiaal zit volgens BP (bron o.a. van het IEA). Dan zien we voor 2016: 13.228 Mtoe (Milion tonne oil equivalent) mondiale primaire energieconsumptie, waarvan 74 zon = 0,6%, en 216 wind = 1,6% = samen 2,2%. BP is optimistischer dan IEA.

Bron Statistical Review all data.4,

Het IEA verwachtte in 2017, en nog steeds, dat in 2040 fossiele plus kernbrandstof veruit dominant zouden zijn, 93,6%. Verder constateren we dat nu na zo ‘n 30 jaar ploeteren mondiaal slechts 2,2% (BP) voor wind en zon kan worden geboekt (0,8% IEA). Dat belooft wat voor 2050.

Voor Nederland is overigens tussen 2011 tot 2019 totaal €46 miljard uitgetrokken om 7,4% (waarvan o.a. 61% biomassa, 23% wind, 8% zon en rest 8%) te behalen. Ergo voor zon: 0,08 x 7,4 = 0,6%. En wind: 1,7% = samen 2,3% (In 2019: 2,7%, zie hier).

Bron pg 35.

Bron: RVO. 1) Genoemde bedragen per jaar zijn de som van subsidiebetalingen over de gehele subsidieperiode van de projecten.

Uitbetalingen van subsidie vinden plaats op basis van daadwerkelijke energieproductie dus niet efficiëntie. Waarom blijft men dan toch die falende Wunderwaffen zo adoreren en subsidiëren? Gesubsidieerde stroomproductie omwille van kwantiteit moet immers niet het hoofddoel zijn, zoals in de gefaalde SU communistische planeconomie het geval was, maar het vrije marktevenwicht tussen vraag en aanbod. Dit alles wordt teruggedraaid naar die oude planeconomie dankzij D66, GroenLinks, CU, Timmermans en de EU. Dit ondanks alle waarschuwingen van de ter zake kundige ingenieurs voor wie niet toevallig geen plaats was aan de klimaattafels.

Men kan vaststellen dat kernenergie in elk geval aanmerkelijk grotere stappen kan – let wel: kan, want de tegenwerking is niet mals w.b. de grote kerncentrales! – zetten dan wind en zon: planbare leveringszekerheid van 98% (lager volgens IEA) tegen 0% voor wind en zon en 60 tot 80 jaar in bedrijf vs. 15 tot 20 jaar voor wind en zon. Dit met alle herhaalde kostbare herinvesteringen van dien. Bovendien vallen die Wunderwaffen sowieso al door de mand, want de productie en werking van die dingen vergt grote hoeveelheden fossiele brandstof voor staal- en cementfabricage, transport, bouw, kinderarbeid, milieuvervuiling, natuurverwoesting en massale ontbossing (voor biomassa). Bron Schaamteloos beweren de NS dat ze 100% op windstroom rijden. Dat dit flagrante onzin is, zien we aan de ongestoorde treinenloop op de vele windstille dagen. Die Wunderwaffen vervangen dus niets, werken niet en kosten nodeloos honderden miljarden. Logisch want het is ook niet te doen om de oplossing van het niet bestaande klimaatprobleem, maar om een lucratieve symbiose van de milieubeweging en het verdienmodel van lieden als Al Gore etc. Die aantoonbaar inferieure ‘Wunderwaffen’ als wind, zon en biomassa zijn vanwege hun dwergachtige vermogensdichtheid een onuitputtelijke aanslag op de niet onuitputtelijke aarde en welvaart. Dit degradeert die Wunderwaffen tot planeetbedreigende huichelarij en gelegitimeerde beroving van staatsburgers. Naïeve planeconomische nivellering uit solidariteit met Ontwikkelingslanden als zetbaas van schaamteloze denivellering.

Ceterum censeo Legem Climae delendam esse.

(Overigens ben ik van mening dat de klimaatwet moet worden vernietigd).