Het is een kwestie van tijd

Foto: Shutterstock.

Een gastbijdrage van Nico Broekema, voorzitter van het Democratisch Energie Initiatief (DEI).

Het is een uitspraak die regelmatig op te tekenen valt uit de mond van juristen als die al jarenlang tegen de aanleg van diverse windturbineparken procederen. Gedoeld wordt op de het herstel van de rechtsstaat, die ook in het energietransitiedossier zeer is aangetast. In het bijzonder bij de besluitvorming over de windturbineparken. De verwachting dat de Raad van State ‘om’ moet, wordt nu gevoed door de parlementaire behandeling van de kindertoeslagenaffaire.

De conclusies in het rapport “Ongekend onrecht” over de spijkerharde uitvoering van de regelgeving en de falende de bestuursrechtspraak zijn ook van toepassing op de windturbineparken. Ook daar is de belangrijke functie van de (rechts)bescherming van individuele burgers veronachtzaamd. Ook daar gaat het om een overheid die zich vijandig gedraagt naar een grote groep burgers.

De bestuursrechtspraak heeft in haar rol in de rechtsstaat als beschermer van de burger tegen een te machtige overheid gefaald. De ‘de spijkerharde uitvoering van de regelgeving’ en het buitenproportioneel beschermen van de toch al almachtige overheid geldt zeker ook voor de uitspraken over windparken/windturbines en het ondermijnen van de Wet natuurbescherming, de EU milieurichtlijnen, het Verdrag van Aarhus, het Europees Handvest inzake de Lokale Autonomie en de grondwettelijk verankerde voorzorgplicht met betrekking tot de gezondheid van de mens.

Nu het verval van de rechtsstaat in de toeslagenafffaire scherp tot uitdrukking is gekomen staat de rechtsstaat volop op de politieke agenda. Wie het recente zondagochtend programma Buitenhof zag, heeft Omtzigt horen zeggen dat het verval van de rechtstaat in een reeks van dossiers speelt.

Omtzigt weet van de gang van zaken met betrekking tot de windturbineparken. Vanuit het Democratisch Energie Initiatief (DEI) hebben we hem uitgebreid gedocumenteerd.

Ook in windturbinedossier hebben de overheid en de rechters de burger niet alleen in de kou laten staan, maar in diverse gevallen ook gecriminaliseerd, zoals in het Noorden in de Monden en N33.

Criminalisering vond plaats bij het oppakken van een bestuurslid van ‘Platform Storm’, Jan Nieboer, waar het OM op bestuurlijke aandrang uit kringen van het kabinet in juni 2019 toe overging. Tot op heden heeft het OM geen van de punten in de oorspronkelijke aanklacht met bewijzen kunnen onderbouwen. Laat staan dat het tot een rechterlijk oordeel is gekomen.

Ondermijning van de rechtsstaat vond plaats in de rechtspraak van de Raad van State, die zich baseerde op de zelfbedachte Battenoord-doctrine, waarmee de Raad de uitspraken van het EU Hof dacht te kunnen omzeilen. Hiermee ondermijnt de Raad van State de SMB richtlijn (SMB = Strategische milieubeoordeling), die de overheid verplicht tot gedegen onderzoek vooraf aan besluitvorming over een windturbinepark om aantasting van het bestaande beschermingsniveau voor gezondheid van de mens en het milieu uit te sluiten. Door deze norm te ondergraven helpt de Raad van State mee om de gezondheid van grote aantallen mensen op het spel te zetten.

Met name in de besluitvorming met betrekking tot windturbinevelden heeft de overheid in ernstige mate de normen van de rechtsstaat geschonden door te handelen tegen het in onze eigen Grondwet vastgelegde voorzorgprincipe. En door internationale verdragen en de EU beschermingsrichtijnen te schenden. Het is onbegrijpelijk dat ook gemeenten zich hierin hebben laten meezuigen.

En waarvoor? Frits Bolkestein schreef het in op 19 december jl. treffend:

Bij dit alles dient eveneens te worden bedacht dat het energietransitie-beleid vaak wordt gepresenteerd als de Nederlandse bijdrage aan het mondiale klimaatbeleid, gericht op een vermindering van de opwarming van de atmosfeer tot maximaal twee graden Celsius, en liefst anderhalve graad. Een aantal jaren geleden heeft de Nederlandse klimatoloog Rob van Dorland (KNMI) echter berekend dat het Nederlandse klimaatbeleid tot een vermindering van de (hypothetische) opwarming van 0,00007 graad Celsius in 2030 leidt. Dat is zó miniem dat het op geen enkele thermometer kan worden afgelezen. Toch besteden wij daar honderden miljarden aan.

Bij dit alles rijst de vraag waarom we dit eigenlijk doen.

Dit vraagt van deze liberale voorman om vervolgactie. Immers de VVD zat in alle kabinetten van de afgelopen jaren met ministers op het energiebeleid en heeft met haar premier hoofdverantwoordelijkheid in de onttakeling van onze rechtsstaat.

Juist de VVD die zich als erfgenaam presenteert van Thorbecke zou nu consequenties moeten trekken en moeten handelen om èn de rechtsstaat te herstellen èn het energiebeleid te herijken!

Duidelijk is dat ook de juridische strijd tegen de ondemocratische besluitvorming inzake windturbineparken nieuwe impulsen krijgt.

***