Een bijdrage van Hugo Matthijssen.
Netbeheer Nederland en de Gasunie hebben op 24 mei 2019 een publicatie uitgebracht met de volgende titel: Basisinformatie over energie-infrastructuur, opgesteld voor de Regionale Energie Strategieën.
In dit artikel wordt een stukje historie aangegeven over de productie en distributie van elektriciteit en ook de huidige situatie wordt beschreven. Er was in veel steden al langer kolengasproductie met lokale gasfabrieken Op het platteland in polders werden gasklokken in sloten geplaatst om moerasgas op te vangen en rond 1900 kwam ook de stroomproductie op gang.
Er waren verschillende, vaak lokale leveranciers, die de stroomproductie en distributie uitvoerden met particuliere opdrachtgevers. Opdrachtgevers die het initiatief namen voor het opzetten van een klein lokaal stroomnet. Na verloop van tijd werd het een chaos en was er noodzaak voor regulering zowel van de productie als de distributie van elektriciteit.
Stroom en gas werden gezien als een nutsvoorziening waarvoor de overheid de verantwoording nam.
De elektriciteitsproductie en distributie
Nadat de elektriciteitsproductie in handen kwam van gemeenten en provincies kon het netwerk ook landelijk uitgebreid worden met op gunstige plaatsen, zoals aan rivieren, centrales en hoogspanningsnetten voor de distributie. De stroomlevering begon met de centrales waar de spanning tussen de 220- en 380 kilovolt op het net gezet werd. Op een aantal punten in het distributienet werd ook de koppeling tussen de landelijke netten aangesloten. Hoe hoger de spanning hoe efficiënter het transport verloopt. Deze koppeling tussen leveranciers en gebruikers op het transportnet was geregeld met schakelstations waarin “transformatoren” de spanning regelde voor het betreffende deel van het transportnetwerk de De eerste stap was van Extreem Hoge Spanning naar de Hoog Spanning en daarvandaan ging de stroom met 110- tot 150 kilovolt over het hoogspanningstransportnet en daarachter kwamen dan via schakelstations die de spanning op 3 tot 25 kV brachten het Middenspanningsnet.
Dan kom je uit op de wijkstations die met 3 fasen stroom tot ongeveer 400 volt afleverde en 2 fasen stroom met een spanning van 230 volt een spanning die in de woningen gebruikt wordt om de lampen en apparaten te voeden.
Afhankelijk van de afstand moesten er tussenstations neergezet worden om de spanning op peil te houden omdat onderweg er altijd sprake was van transmissieverliezen.
Het kenmerk van dit net was dat de stroom altijd een richting uit ging, van centrales naar gebruikers wat betekent van hoogspanning naar laagspanning.
Er zijn in het stroom- en gasnet een aantal rollen te onderscheiden. Dat zijn productie, distributie en gebruikers.En dan hebben we nog opslag en duidelijk zal zijn dat gas makkelijk op te slaan is in ondergrondse buffers. Als ze gevuld zijn en we krijgen ook nog wat aanvoer dan kunnen we de winter doorkomen.
Daarbij zitten we met een groot knelpunt. We sluiten de levering van het Groningse gas wat een lagere calorische waarde heeft dan importgas. Dat betekent dat we importgas moeten mengen met een hoeveelheid stikstof om de calorische waarde van het importgas aan te passen. Daarvoor hebben we stikstoffabrieken waarmee stikstof uit de lucht gehaald wordt en we moeten het mengen in de erhouding 86% importgas en 14% stikstof. Pas dan kun je het gas opslaan voor gebruik in de Nederlandse huishoudens.
Duidelijk zal zijn dat aardgas makkelijk is op te slaan in ondergrondse buffers dat doen we al vele jaren. Als de buffers gevuld zijn en we krijgen ook nog wat aanvoer dan hebben we genoeg om een koude winter door te komen. Daarbij zitten we met een groot knelpunt. We sluiten de levering van het Groningse gas. Dat is gas wat een lagere calorische waarde heeft dan importgas. Dat betekent dat we importgas moeten mengen met een hoeveelheid stikstof om de calorische waarde van het importgas aan te passen. Pas dan kun je het opslaan voor gebruik in de Nederlandse huishoudens. En wat blijkt het was in 2020 een koude lente en Rutte had de voorraadvorming aan de markt over gelaten en de markt reageert op prijzen. Omdat de marktprijs hoog was is er onvoldoende gas opgeslagen. Daar kom ik nog op terug.
Elektriciteit
Wat elektriciteit betreft, is opslag in Nederland veel problematischer. In bergachtige gebieden kun je werken met “pumped storage” waarmee je grote hoeveelheden kunt opslaan. In Engeland en Schotland samen was dat in 2014 bijna 32.000 MWh, en dat was, als wind het liet afweten, in 22 uur op.
Het zal duidelijk zijn dat accu’s veel te weinig capaciteit hebben om daarmee deze opslag te regelen. En het veel bejubelde waterstof is in de werkelijke wereld echt niet meer dan een druppel op een gloeiende plaat. Zie ook dit artikel van prof Dr Udo.
De kern: Ga je stroom omzetten in waterstof met elektrolyse dan geeft dat verliezen. De volgende stap is opslag van waterstof en dat betekent een zeer hoge druk in een drukvat en dat geeft compressieverlies en koelen. Dan ben je totaal al 44% van je energie kwijt.
Ga je waterstof gebruiken om weer stroom op te wekken dan is het rendement in een centrale of brandstofcel ongeveer 50 % en dat betekent dat waterstof als buffer ingezet een totaal verlies geeft van 72 % ik denk niet dat we zoveel stroom met wind en zon kunnen opwekken dat we ons dit soort verliezen kunnen permitteren. Kernenergie zou wel een oplossing kunnen zijn.
Waterstof is geen energiebron je haalt het niet uit de bodem, maar je moet het maken en daarmee is het een van de minst efficiënte energiedragers. Het is zeker geen oplossing in welke transitie dan ook.
Dat betekent dat we elektriciteit op het Nederlandse netwerk niet grootschalig kunnen opslaan en we, ook voor de winter geen echt bruikbare buffers op het stroomnet hebben.
Nu wat cijfers uit 2020
Eerst een opmerking: Het energiegebruik van Nederland reken je in Petajoules. Een PJ is 277.777.778 kWh. Het gebruik van huishoudens rekenen we in kWh. Het totale finale energiegebruik van Nederland was 2000 PJ en daarvan was 400 PJ-elektriciteit.
En dan lees je in een publicatie van het CBS dit “productie groene stroom met 40% gestegen” zo krijgt niet alleen de politiek het idee dat we al een eind op weg zijn, maar via de media word dit ook snel verspreid.
Veel mensen denken op basis van dit soort publicaties is dat we met wind en zon onze stroomproductie kunnen regelen en ook nog eens waterstof kunnen produceren om het gas te vervangen. De werkelijkheid is niet echt rooskleurig.
Wat het CBS hier doet, is de cijfers van energieproductie met wind en zon weergeven in kWh dan lijkt het lekker veel. Ook wordt het begrip huishouden vaak gebruikt in plaats van kWh of MWh. Ook dat is onjuiste beeldvorming. Alle huishoudens samen gebruiken 4% van het totale finale energiegebruik in de vorm van stroom. Zo wordt aangegeven dat het windpark Gemini stroom levert voor 785.000 huishoudens en dat is ongeveer 0,4% van ons totale finale energiegebruik en daar moeten de inpassingsverliezen nog af. Zou je met die stroom ook nog waterstof produceren als buffer op het net dan blijft er nog veel minder over.
Terug naar het artikel van het CBS over de geweldige levering van groene stroom in 2020 wel 40% meer.
Wind leverde 13,9 miljard kWh en dat is 50,04 PJ. En zon kwam niet verder dan 7,99 miljard kWh en dat is niet meer dan 28,76 PJ. Bron hier.
En lees nu met dat in het achterhoofd het aangehaalde artikel nog eens door.
In 2020 leverde wind en zon samen 78,8 PJ en dat is niet meer dan 3,84% van ons totale finale energiegebruik.
Maar dat is het nog niet. Wind levert stroom waarvan de pieken ongeveer 4 x hoger zijn dan de gemiddelde levering en dat betekent dat de stroom op het net moet worden aangepast aan de vraag van de gebruikers en dat kan alleen met de centrales die regeltechnisch deze stroom moet zien als een negatieve vraag. Meer wind dan minder centrale productie en valt de wind weg dan moet alles uit centrales komen.
Ook zonnestroom is een ramp op het netwerk het komt in grote pieken op het net in de zomer overdag, pieken die tegen het opgelegde piekstroom aan zitten en in de nacht en ook overdag in de winter zien we is de stroomproductie heel laag of niets. Wind en zon zijn weersafhankelijke bronnen die voor de piekverwerking veel meer netwerkcapaciteit nodig hebben dan de gemiddelde levering met b.v. een centrale. En wat zon betreft, we wonen dichter bij de Noordpool dan bij de evenaar en in Nederland leveren zonnepanelen ongeveer 10 % van dit opgelegde piekvermogen maal het aantal uren per jaar.
Om een voorbeeld te geven een woning met daarop 10 panelen van 380 Wp. Zou de productie 100% zijn dan is de levering 3800 Wp x 24 x 365 = 33.288.000 Wh, wat overeen komt op 33.288 kWh. In de praktijk is de levering van 10 panelen ongeveer 10% en dat is 3329 kWh per jaar Maar de pieken in de zomer kunnen oplopen tot het opgelegde piekvermogen. Dat betekent dat er, voor zonnepanelen bij het opvangen van het piekvermogen, een netwerk nodig is dat 9 x zwaarder moet zijn dan de gemiddelde levering.
En dan zien we inpassingsproblemen. Aan de productiekant centrales en wind en zon en als die het laten afweten dan moet alles uit centrales komen. In dit Duitse filmpje uit de praktijk kun je zien hoe dat werkt.
Bij pieken van wind en zon moet je de productie van centrales kunnen terugregelen. En dat betekent dat er een grens is aan de hoeveelheid opgesteld vermogen van wind en het opgelegde piekvermogen van zon. Dat wordt door de beleidsmakers en hun adviseurs meestal ontkend en ze gaan rustig akkoord met 200 miljard voor netwerkuitbreiding terwijl je nooit meer stroom op het net kunt brengen dan de vraag van het moment hoe zwaar je netwerk ook is.
In 2011 besprak ik dit met de ambtenaren van het RVO die het uiteraard niet met mij eens waren. Dus een stap verder en dit is het resultaat.
In bijlage 4 van het rapport ‘Klimaatstrategie – tussen ambitie en realisme’ van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid worden kritische kanttekeningen geplaatst bij een eventuele keuze voor grootschalige toepassing van windenergie. Hierbij wordt gedacht aan 6500 megawatt (MW) of meer. Deze bevindingen worden tegengesproken door andere studies, waaronder die van Frontier Economics, uitgevoerd in opdracht van EnergieNed. Hierin wordt gesteld dat bij 12000 MW windvermogen in Nederland de grens van de mogelijkheden van het huidige energiesysteem wordt bereikt. Een ander onderzoek van Kema (in opdracht van het Ministerie van Economische Zaken) uit september 2010 heeft als conclusie dat 12000 MW inpasbaar is.
Het huidige in Nederland geplaatste vermogen bedraagt circa 2200 MW. Volgens deze bronnen is de systeemgrens dus niet in zicht. (let op dit was 2011). Zie hier.
Er is een systeemgrens en naarmate je die bereikt neemt de CO2-uitstoot van de regelende centrales toe zodat de bedachte klimaatwinst uiteindelijk minimaal is. Ook dat wordt ontkend.
Toch gaat de overheid er nog steeds van uit dat er met wind en zon een forse reductie van CO2 mogelijk is. En dat is de basis voor de regionale energie strategie. In de praktijk betekent dat meer wind en zon en dat is, als de grens al bereikt is vrij zinloos.
In het bijgevoegde rapport uit 2011 is dit ook opgenomen:
1) ‘De cruciale vraag is of elektriciteitscentrales vaker en sterker moeten op- en afregelen (of aan – of afschakelen) door het fluctuerende aanbod aan windenergie. Dit is niet het geval.’ De opmerking dat dit niet het geval is, zal gewijzigd worden omdat dit wel het geval is.
En mijn discussie in 2011 ging alleen over wind. Bij zonnepieken wordt deze grens veel sneller bereikt in de zomer overdag. Piekt zon en komt er ook nog wat wind bij dan kun je niets anders doen dan de pieken afvlakken door afschakelen van windparken en zonneakkers.
Wat mij verbaasd is dat de overheid zo selectief met feiten omgaat dat ze een energiesysteem willen bouwen met wind en zon en dat dan willen balanceren met biomassa. Ik zal mijn beeld van deze onzin, maar niet verder toelichten.
Maar dat is de systeemkant, laten we ook eens naar het lokale klimaat kijken en dan met name de Noord-Atlantische Oscillatie. Dit schrijft het KNMI daarover.
Deze NAO kent een positieve en een negatieve fase. In het algemeen zal voor Noordwest-Europa een positieve NAO zachte en natte winters met veel wind geven, terwijl een negatieve NAO minder onstuimig zal zijn en vooral koud en droog weer geeft. De weersystemen die samen hangen met de NAO zijn groot: vrijwel geheel Europa ‘voelt’ de effecten van de NAO. Figuur 1 illustreert de twee verschillende fasen van de NAO.
De ruimtelijke uitgebreidheid van de NAO heeft als consequentie dat tegenvallende windenergieopbrengsten in het Nederlandse deel van de Noordzee niet gecompenseerd kunnen worden met opbrengsten uit buurlanden: met een negatieve NAO hebben zij immers ook te kampen met een gebrek aan wind. Ook de import van zonne-energie uit Zuid-Europa is – afgezien van de technische moeilijkheden – ook problematisch: een negatieve NAO zorgt voor stormachtig en bewolkt weer rondom de Middellandse zee, waardoor de opbrengst van de zonne-energie dus zal tegenvallen.
De kwetsbaarheid voor klimaatvariaties zoals de NAO worden vergroot doordat een periode met rustig weer zoals onder een negatieve NAO, vaak samenvalt met koud en vriezend weer. Dus een periode met lage windenergieopbrengsten valt vaak samen met een periode waar de vraag naar energie hoog is. Het KNMI zet zich in om deze kwetsbaarheid voor grootschalige variaties in het klimaat, zoals de NAO, in kaart te brengen en te kwantificeren.” Bron hier.
En afgelopen jaar bleef de levering van wind in Duitsland achter bij de prognoses. De enige oplossing was om meer zeer vervuilende bruinkool in te zetten en zo heeft Duitsland de hoogste energieprijs met op dat moment de hoogste CO2-uitstoot.
Bij langere perioden zonder wind en zon komt ook het Europa van Timmermans in de kou te zitten omdat de levering van wat duurzame energie genoemd wordt bij een negatieve NAO compleet onderuit gaat.
Opmerking die weinig met dit onderwerp te maken heeft, maar toch gemaakt moet worden: Wat ook vergeten wordt door de klimaatwetenschappers, met hun op angst gerichte berichtgeving, is het echte klimaat, bij een positieve NAO smelt het ijs op Groenland en bij een negatieve NAO zien we daar veel kouder water en groeit het ijs weer aan. Zie dit artikel van NASA.
Tot zover de inleiding.
Wat ook opvalt, is dat in de 2e kamer kennelijk gedacht wordt dat wind en zon enorm veel stroom kan leveren en dat is niet zo.
Een centrale kan als dat gevraagd wordt 98% van het opgestelde vermogen leveren ( een keer per 4 jaar onderhoud). Wind op zee per jaar gemiddeld ongeveer 40% van het opgestelde vermogen en op het land gemiddeld 21% en dat weerafhankelijk. Zon komt niet verder dan 10% van het opgelegde piekvermogen x het aantal uren per jaar, als er geen negatieve NAO in beeld is. En bedenk dat bij gunstige condities zowel wind als zon, vaak een korte tijd, dit vermogen in grote pieken tot soms even 100% kunnen leveren en dat het netwerk de pieken moet kunnen verwerken.
Problemen met inpassing van zon
En de universiteit in Wageningen heeft in 2015 met een praktijkproef gemeten wat een zonneakker per ha levert. Hun tekst: “3.1 Potentiële stroomopbrengst Op basis van de ervaringen op de Zonneweide uit voorgaand hoofdstuk kunnen we concluderen dat op efficiënt ingedeelde zonneparken een PV vermogen van 0,5 MWp per ha te realiseren is, waarmee onder onbeschaduwde omstandigheden 1.000 kWh per KWp per jaar aan stroom is op te wekken in de IJsselmeerpolders. Dat is een stroomopbrengst van 500 MWh per ha, ongeveer het verbruik van 150 huishoudens.” Bron: https://edepot.wur.nl/336567
En zo levert een zonneakker van 10 ha per jaar 5000 MWh met grote pieken en langere perioden met weinig tot geen levering. Een hoeveelheid stroom die de Eemshavencentrale in 3 uur en 12 minuten kan leveren. Met de laatste generatie zonnepanelen zal dat nu in de buurt van 5 uur komen. En dat met een zonneakker van 10 ha. En kijken we naar de verdringing van voedsel, op een ha kun je ook 45 ton aardappelen telen of 12 ton graan.
Duidelijk is dat, gezien de beperkte sterk wisselende levering van wind en zon, deze middelen onbruikbaar zijn om onze energie in de toekomst mee op te bouwen. De productie is marginaal, weersafhankelijk en met grote pieken en tijdens een negatieve NAO heb je er niets aan. En toch zie je bij de regering en in de 2e kamer het beeld dat we met wind zon en wat biomassa wel centrales kunnen sluiten, het transport kunnen elektrificeren en de huizen van het gas af kunnen.
Nu het netwerk: Er is een verdeling gemaakt tussen de leveranciers van stroom, het transport netwerk, en de gebruikers. En er is daarbij een belangrijke regel: Het netwerk heeft geen buffercapaciteit en er moet altijd op ieder moment net zoveel stroom ingaan als er uit gaat. Is dat uit balans dan gaat het licht uit. De levering van wind en zon is weersafhankelijk met pieken en dalen en perioden zonder levering en dat betekent dat regeltechnisch stroom van wind en zon gezien moet worden als een negatieve vraag. Meer stroom uit wind en zon dan moet de productie van centrales terugschakelen en loopt de levering van wind en zon terug dan de centrales opschakelen.
Bij weinig wind in de nacht moet alle stroom uit centrales komen. En dat op en afschakelen en om bij het totaal ontbreken van de levering van wind en zon moet snel kunnen geleverd. Dat kan alleen met voldoende spinning reserve. Doordraaiende centrales die bij het wegvallen van wind en zon de levering overnemen en dat betekent ook nog eens extra CO2 uitstoot.
De leveranciers
Het doel is CO2 besparen. En wat we nu zien is dat de wisselende input van weersafhankelijke stroom moet worden ingepast wat veel meer netwerk- en centralecapaciteit nodig maakt voor de piekverwerking en aan de andere kant wordt bij handopsteken in de 2e kamer besloten dat er 5 kolencentrales gesloten worden dat zou CO2 besparen. Dat is juist als je geen stroomproductie levert ook dan geen CO2. Het effect is wel dat de totale piekcapaciteit van de stroomproductie afneemt en dat daarmee de hoeveelheid weersafhankelijke stroom wat op dat net gebracht kan worden ook beperkt is. Gemiddeld zijn de netwerk eisen voor piekopvang van wind ongeveer 4 x de gemiddelde levering en van zon is dat 9 x. Dat vraagt een enorme versterking van het netwerk om die pieken te kunnen verwerken terwijl in de werkelijkheid de hoeveelheid wind en zon wat je op het net kunt brengen ook beperkt is door de daarvoor noodzakelijke regelcapaciteit en de vraag van het moment.
De vraagkant
In de praktijk krijgt iedereen dezelfde mix van stroom uit het net en daarmee is groene stroom een papieren tijger. De elektrische auto of de warmtepomp draaien altijd op dezelfde stroom of je nu betaald voor groen of niet. Daarmee is de 0 op de meter woning relatief vervuilend in de winter. Als in de winter de meeste stroom om warmte te leveren gevraagd wordt en met de dalende temperatuur de COP waarde terugloopt tot ongeveer 1 bij – 15 graden C moet alle stroom uit centrales komen en als je dan centrales sluit, ben je als overheid niet echt goed bezig Je kunt de piekvraag dan niet meer leveren.
Ook de elektrische auto zero uitstoot is de boodschap ook dat is een sprookje de mix uit het net vraagt bij productie met alle bronnen op het net ongeveer 400 tot 450 gram CO2 per kWh, dat is 80 tot 100 gram CO2 per km, maar dan zijn we er nog niet. Dat stroomvraag van de auto loopt op in de winter, Dan gebruikt de elektrische auto ongeveer 30 % meer stroom per km neemt ook die vraag nog eens sterk op.
Wat dat voor de levering betreft zal duidelijk zijn een gezin met een elektrische auto vraagt gemiddeld per jaar minimaal 3 x zoveel stroom dan een gezin zonder en die stroom moet je niet alleen produceren maar je moet ook de piekvraag kunnen leveren en zo neemt de CO2-uitstoot nog eens extra toe. En denk er ook aan dat we bij tekorten ook nog eens leunen op het Europese net, waar we bij gebrek aan eigen productie in onze regio, stroom uit de meest vuile kolencentrales in Oost-Europa nodig hebben.
De gevolgen van de energietransitie en let op dit zijn grafieken van het huishoudelijke gebruik uitgaande van een zomerse dag en dan pieken de zonnepanelen die in de winter vrijwel niets leveren. Ook is hier de 0 op de meter woning niet meegerekend, die in de winter als het koud is ook stroom uit centrales nodig hebben.
Stel dat we een keer een paar dagen in de winter onder de 10 graden Celsius uitkomen dan is de COP waarde van de warmtepomp sterk gedaald tot ongeveer 1 en ook gebruiken de elektrische auto’s in een winterperiode ongeveer 30% per km meer. Dan komen we centralecapaciteit tekort voor de piekopvang.
Dat betekent dat in de winter de huishoudens, die werken met een warmtepomp, meer stroom gaan gebruiken en zo de piekvraag toeneemt bij koude. Maar de elektrische auto gaat dan ook een stuk meer stroom gaan gebruiken per km terwijl de zon het vrijwel laat afweten, De zon is niet meer dan 6 uur zichtbaar en komt niet ver boven de horizon en ook het licht moet dan een lange weg afleggen door de atmosfeer. Concreet op een koude winterse dag met weinig zon en ook weinig wind moet alle stroom van centrales komen en dan hebben we nog de Noord-Atlantische Oscillatie waarin bij een negatieve NAO de levering van wind en zon compleet instort.
Dit schrijft het KNMI.
De ruimtelijke uitgebreidheid van de NAO heeft als consequentie dat tegenvallende windenergieopbrengsten in het Nederlandse deel van de Noordzee niet gecompenseerd kunnen worden met opbrengsten uit buurlanden: met een negatieve NAO hebben zij immers ook te kampen met een gebrek aan wind. Ook de import van zonne-energie uit Zuid-Europa is – afgezien van de technische moeilijkheden – ook problematisch: Bron hier.
En onze regering heeft 5 kolencentrales gesloten en is met veel subsidies het gebruik aan het opvoeren met elektrisch rijden en de 0 op de meter woningen en zo kunnen op geen enkele manier voldoende stroom produceren voor de grote piekvraag tijdens een koude periode in de winter. Zeker niet nu we zitten met een lage zonneactiviteit en valt dat samen met een verschuivende polar vortex dan is de kans groot dat veel kwetsbare mensen doodvriezen.
Aardgas
Maar we hebben nog gas dan moeten we het daar wel mee kunnen redden. Het gastransportnet is robuust, het is dubbel uitgevoerd met ringleidingen zodat we altijd over een zeer betrouwbaar netwerk kunnen terugvallen. Maar als je de opslag vergeet te regelen en aan het bedrijfsleven overlaat zonder garanties in te bouwen komen we in de knel. Wat weinig mensen in beeld hebben is dat we in Nederland 2 soorten gas gebruiken het hoogcalorische importgas en het laagcalorische Groningse gas waarvan de productie is gestopt, maar alle huishoudelijke gasverbruik en ook dat van het midden en kleinbedrijf kunnen we niet opvangen met importgas. We bewerken nu importgas door er wat stikstof aan toe te voegen en daarmee is de calorische waarde van importgas aangepast. Maar dat heeft tijd nodig je moet de stikstof uit de lucht halen en mengen waarmee je dan de wintervoorraden zou kunnen aanvullen wat nu is verzuimd de voorraden zijn te laag en de productie heeft tijd nodig en die hebben we niet meer zo vlak voor de winter. We hebben nog het voordeel dat je centrales ook op importgas kunnen laten werken. Maar dan is het niet handig om op aandringen van de VS de relatie met Rusland te vertroebelen waarna de Amerikaanse gastankers naar Azië varen omdat die meer betalen en de voorraden van Gazprom ook niet aangevuld waren. Regeren is vooruitzien. Poetin heeft nog aangegeven dat ze al maximaal leveren en er voor meer ook een contract nodig is de vraag is of Rutte dit heeft opgepakt.
Hieronder een grafiek van het gebruik aan aardgas en in dezelfde verhouding het ook het gebruik van stoom daaronder. Daaruit blijkt ook de grote seizoensschommelingen van de aardgasvraag wat betekent dat het totaal onmogelijk is om get gas te vervangen door elektriciteit. De bijdrage van wind en zon was in 2020 minder dan 4 % van het totale finale energiegebruik en dat weersafhankelijk. Wind en zon laten het afweten bij koud weer en stroom kun je niet bufferen, gas wel. Het is dan ook totaal onmogelijk om met elektriciteit deze piekvragen te leveren. Je moet dan ook de pieken moet kunnen opvullen met voldoende stroomproductie en dat betekent dat je dan voor de centrales met een rendement van 50% 2x zoveel piekvraag naar gas zal krijgen dan bij gebruik van gas alleen.
En kijken we naar het beleid dan kun je je alleen maar verbazen. Het vreemde is het feit dat de regering van mening is dat ze met minder dan 4 % van ons totale finale energiegebruik aan weersafhankelijke wiebelstroom van wind en zon, die bij koude winters ook nog eens nauwelijks leveren, het gas kunnen vervangen en we het gebruik voor transport en huisverwarming op elektriciteit ook nog eens kunnen opvoeren. Zonder voldoende gas om de piekvraag te kunnen opvangen en een beperkte centralecapaciteit zal het, na verloop van tijd, in de huizen bijna net zo koud zijn als buiten.
Samengevat onze regering is onder het mom van klimaatbeleid bezig onze energievoorziening onderuit te halen en hoe kan dit met zoveel wetenschappers die de regering adviseren? Alle zogenaamde groene oplossingen zie je terug in de elektriciteitsproductie en dat is maar een beperkt deel van ons totale finale energiegebruik van 2000 PJ en daarvan was 400 PJ-elektriciteit.
78 PJ kwam van wind en zon maar daar moeten daar de inpassingsverliezen nog af en de levering is weersafhankelijk en die laten het afweten bij koude winterse dagen. En kijken we naar de waarschuwing van het KNMI dan kunnen er langere periodes komen waarin wind en zon het compleet laten afweten.
Intussen is het beleid gericht op het schuiven van taken, zoals voldoende gasvoorraad in de winter, naar het bedrijfsleven zonder garanties te regelen en maken we ruzie met Rusland. En dat en het sluiten van de productie van Groningen maakt dat we de komende winter met grote tekorten komen te zitten terwijl de LNG tankers uit de VS richting azië varen. De gasvoorraad met de calorische waarde van het Groningse gas is gevaarlijk laag en dat kun je niet meer in korte tijd aanvullen door snelle acties wat import betreft. Je zou haast zeggen dat hier zonder enig inzicht in de samenhang gerommeld wordt om, maar klimaatvoorloper te zijn een gidsland wordt dit zelfs genoemd maar geen enkel land zal deze dwaasheid volgen. Zoals uit de grafiek blijkt kunnen we nooit dit gastekort opvangen met elektriciteit.
Hugo Matthijssen.
En kijken we naar het beleid met de 0 op de meter woning dan zie je dat de vraag naar warmte sterk toeneemt maar ook de COP waarde van de warmtepompen net ze hard daalt als de temperatuur afneemt, bij – 15 is de die waarde in de buurt van 1 en levert het verwarmingselement in de installatie de warmte. En de elektrische auto’s die altijd al op centralestroom rijden, gaan in zo’n koude periode 30% meer vragen per km. Ik heb daarover in 2015 al eens een discussie gevoerd omdat de beleidsinformatie die door TNO was aangeleverd niet gebaseerd was op een wetenschappelijk onderzoek. Zie hier.
En ook daar is weinig mee gedaan en nu komen we echt in de problemen een groeiende vraag bij afname van bruikbare productie in de winter. Bij een strenge winter gaan er doden vallen en laten we van het beste uitgaan dat ze niet wisten wat ze deden in Den Haag zou dat wel zo zijn dan is deze zeer gevaarlijke actie misdadig te noemen.
Laten we hopen op een wat warmere winter met weinig langdurige koude perioden.
***
Lang artikel met belangrijkste feit tegen een ‘waterstof evonomie’ in Nederland om daarmee als speerpunt haar overambitieuze klimaatdoelstellingen van 2030 ~ 2050 te kunnen halen.
In 2020 leverde wind en zon samen 78,8 PJ en dat is niet meer dan 3,84% van ons totale finale energiegebruik.
Zelfs met versnelde kernemergie omtwikkeling is de 2030 ~ 2050 klimaatdoelstellimg in Nederland via speerpunt ‘waterstof-economie’ omhaalbaar, ‘too late to little’.
Onze redding voor de koude winters zal het aardgas uit Noorwegen en uit Duitsland (via de pijpleiding Nordstream) zijn.
‘ ik schrijf op dit moment een stukje voor op de lessWatts Post: ”stel je voor dat je een energievoorziening bouwt voor een leeg land’ . Het plaatje/schema van het stroomcircuit daarbij is dat van een dynamo en het fietslampje.
Het plaatje van het stroomcircuit van de energietransitie ziet eruit als een bord spaghetti of een doolhof zo u wilt.
Wat mij opviel in al die jaren dat ik nog nooit ergens las over de wet van Kirchoff.
We wachten rustig af hoe verlichte bestuurders de burgers leiden naar de duisternis; zoals bestuurders in het begin de burgers leidden naar het licht .
btw , mijn respect voor de niet aflatende inzet van Hugo Matthijsen. Ook op linked-in
En nu we het toch over ‘ duister en licht’ hebben Jesaja 5:20-21
”Wee degenen die het kwade goed noemen en het goede kwaad, die het licht tot duisternis maken en het duister tot licht, die van zoet bitter maken en van bitter zoet. Wee diegenen die wijs zijn in eigen ogen, die naar eigen oordeel verstandig zijn” .
Jouw plaatje van het stroomcircuit is voorhistorisch.
Gelukkig is het nu spaghetti want daardoor hebben we een betrouwbaardere stroomvoorziening!
Graag nog wat meer spaghetti want dat levert een nog betrouwbaardere stroomvoorziening zoals DK en DLD laten zien.
Het enige wat Dk en Du laten zien is dat veel wind en zon hoge el.prijzen tot gevolg hebben.
En geen enkel positief effect op de leveringszekerheid, zoals ik je al 65785889589 keer heb laten zien, maar de plaat voor je kop is simpelweg te dik.
-The sources of energy generation so far have little impact on security of supply. But grid operators in Germany have to go to great lengths to balance asymmetric production of green electricity across their networks. The amount of so-called “re-dispatch measures” has risen strongly. Redispatch is when the grid operator forces a power station to lower production in a region with oversupply, and directs another plant in a low-production region to higher output. The cost is passed on to consumers.
https://www.cleanenergywire.org/factsheets/germanys-electricity-grid-stable-amid-energy-transition
Onze vaccins kunnen nu wel tegenvallen, de vaccinatieschade kan groot zijn, het RIVM geeft nu wel verkeerde adviezen, rommelt en manipuleert met cijfers, maar dat wil toch niet zeggen dat het met onze energieadviezen ook al niet goed zit? Nee hoor, trouwens die Groningers willen best een beetje extra trillen en beven straks, al was het maar om onze langstklevende premier uit de nood te helpen. En niet goedschiks? dan ook geen boost!
De vaccinatieschade is inderdaad groot. Ik heb nu al 3 collega’s die zwaar ziek zijn van een normale griep.
Modena en Pfizer zijn weerstandsslopers.
Ook Misdadig
“Ik heb nu al 3 collega’s die zwaar ziek zijn van een normale griep. Modena en Pfizer zijn weerstandsslopers.”
Hoe kom je nou weer bij die conclusie?
Veel waarschijnlijker is dat de griep nu harder aankomt doordat er vorig jaar vrijwel geen griep is geweest. En dat kwam door hygiënische maatregelen, niet door vaccinaties.
Wij zijn dus achteraf niets anders dan energie-potverteerders geweest: lichtzinnig, onverantwoordelijk, gulzig, uitbuitend en brutaal. Omdat wij alles betaalden met onze toevallig aanwezige aardgasbel. Eigenlijk een Afrikaans land met wat gekregen rijkdom. Ik weet nog dat iemand in 1963 zei dat we nu van deze rijkdom gebruik moesten maken om definitiever oplossingen te vinden. Maar de Mammoetwet stond in de stijgers en de geest was egalitair: het collectief zou alles oplossen en uitvinden. Dat is nooit gebeurd omdat het collectief koos voor huisjes en buitenlanders om een vieze smaak over het verraden van Anne Frank weg te spoelen. Wij wilden gidsland zijn na dat overduidelijk nooit te zijn geweest. En nu is het uit. Vervuild, berooid, incompetent, ziek en zonder enige gedachte hoe het verder moet. We zitten midden in een Griekse tragedie en alle ogen kijken nu wanhopig naar de groep die vijftig jaar verguisd is: de realistische keiharde beta. Of die niet eh.. Nee. Niet zonder erkenning en in omstandigheden die hetzelfde zijn als die deze rommel veroorzaakt hebben. Ik betaal met plezier mijn 400 energievoorschot want ik weet: “wie niet horen wil moet voelen” is nog steeds een werkende waarheid. En ik kan altijd nog een werkloze pretstudie in de tredmolen laten lopen te zijner tijd.
De Noren hebben het veel beter aangepakt.
Die hebben hun aardgas en olie inkomsten in een fonds gestopt dat nu het grootste/rijkste fonds van de wereld is.
Dat fonds keert zoveel dividend uit dat de gemiddelde Noor alleen daarvan zou kunnen leven.
Wij hebben aan potverteren gedaan….
Eens met Gresnigt. Onze aardgas rijkdom werd verjubeld aan ideologische speerpunten. Sinds de jaren zeventig is zo’n 290 miljard euro verbrast, verspild en verjubeld. Vanaf 1975 schoten de collectieve uitgaven in enkele jaren omhoog van 45 tot meer dan 60 procent van het bbp. Zo’n 85 procent van de aardgasbaten is gebruikt voor uitkeringen, subsidies en de betaling van rente op staatsschuld.
https://www.rtlnieuws.nl/economie/column/3822756/een-generatie-van-graaiers-en-nu-het-gas-op
Gelukkig hebben we in Nederland een spaarpotje, dus vergeleken met de rest van de wereld (m.u.v. Noorwegen) doen we het erg goed:
https://www.pensioenproinsights.nl/nl/nieuws/belegd-vermogen-pensioenfondsen-steeg-in-2020-naar-1679-mrd
Dat hebben “we” niet, dat is van de deelnemers aan de pensioenfondsen.
U lijkt wel een europarlementariër.
“Wat elektriciteit betreft, is opslag in Nederland veel problematischer”.
De auteur denkt merkwaardigerwijs kennelijk dat we de seizoensopslag van groene waterstof in grote tanks gaan doen.
Dat dergelijke opslag kan, weten we al ~40jaar.
– NAM/Gasunie is bezig met een proef om waterstof op te slaan in een zoutkoepel.
Ze slaan al een wintervoorraad aardgas op in ~3 zoutkoepels. Naarmate het verbruik van aardgas afneemt kunnen we daar dan waterstof in opslaan.
– In Zuid Texas, nabij de golf van Mexico, wordt al decennia een grote voorraad waterstof opgeslagen in zoutkoepels. Ik vermoed om de levering niet te onderbreken als de fabriek die ruwweg ~800km verderop staat in de lucht gaat of de pijpleiding lek raakt.
– Ook in Dld, waar wind+zon bijna 40% levert, is een proef gaande met opslag in zoutkoepels.
In Duitsland is het vandaag vooral kolen en gas
Het vorige artikel niet gelezen over waterstof? Een lek in de installatie die de waterstof de grond instopt kan leiden tot een gigantische waterstof/lucht bel. Als die in contact komt met een ontstekingsbron (een voorbijrijdende auto is al genoeg) en je hebt een explosie van ettelijke vierkante kilometers.
En dan maar zeuren over de gevaren van kernenergie
Pieter van hunskerken
Zou die 800 km afstand nodig zijn om te voorkomen dat de fabriek de lucht in gaat of de waterstofbel. Dicht bij elkaar gaan ze allebei. Vóór de holte vol zit, is die nog deels gevuld met lucht en dus ook 21% zuurstof, neem ik even aan.
Pieter,
Natuurlijk heb ik dat gelezen. Die auteur zit er aardig naast. Vergelijk de brand van een waterstof auto tank met die van een benzine tank:
https://www.youtube.com/watch?v=OA8dNFiVaF0
“Iedereen” is groene waterstof aan het ontwikkelen.
Een consortium wil speciaal daarvoor in het Duitse deel van de Noordzee een 10GW windpark neerzetten….
Zie mijn comment: Seb 17 nov 2021 om 09:05 hieronder.
In NL, enz leven soortgelijke plannen.
Weet je hoeveel waterstof er weglekt?
Waterstof migreert door staal maar niet door plastic.
Dus worden de stalen buizen van ons aardgasnet door een rijdende robot in de buis voorzien van een plastic coating aan de binnenkant.
Een lang maar een zeer informatief artikel.
Dat je met zon en wind een economie niet staande kunt houden is me al zeer lang bekend.
Diegene wat een paar solar lampen buiten hebben hangen weten dat ze in de winter geen zak doen, nu dus ook niet, waar ze normaal de hele nacht branden is het nu vaak een kwartier tot maximaal een uur als ze wat zon hebben opgevangen.
En ieder weet geen wind geen stroom.
Het is een grote dure flop, warme ontwikkelings landen kunnen er wat baat bij hebben, hier niet.
Zonder saldering werd amper een paneel op het dak gelegd, die hele zogenaamde transitie is een subsidie blok aan de benen van de burger, alleen de profiteurs worden er beter van.
Een kleine opmerking, zover ik weet liggen de opbrengsten graan normaal onder de 10 ton per hectare.
Voor de rest een super artikel wat velen tot nadenken moet zetten.
Ik kan ook nog wel wat foutjes ontdekken. Pak er even 3 uit;
– “Wat dat voor de levering betreft zal duidelijk zijn een gezin met een elektrische auto vraagt gemiddeld per jaar minimaal 3 x zoveel stroom dan een gezin zonder…” Dit is onjuist en ook niet zo’n beetje. Een huishouden verbruikt per jaar gemiddeld 3500 kWh/jaar. De gemiddelde auto in Nederland rijdt 10.000 km/jaar. Een elektrische auto gebruikt zo’n 15 kWh per 100 km dus 1500 kWh/jaar. Dus niks geen 3 x zoveel stroom.
“…en zo heeft Duitsland de hoogste energieprijs”. Dit is een onjuiste gevolgtrekking. De echte reden is dat de hogere prijs in Duitsland het gevolg is van belastingpolitiek want de kale opwekprijs is niet bijzonder vergeleken met anderen landen. Die belastingpolitiek wordt deels gevoerd om de kosten van de energietransitie te betalen. Als koploper zijn die kosten relatief hoog.
“Daarmee is de 0 op de meter woning relatief vervuilend in de winter.” Er zal in Nederland geen winter voorkomen wanneer dit het geval is. Pas wanneer we een winter krijgen waarbij de temperatuur de gehele winter (21 december tot 20 maart!) 24 uur per dag onder de -10 ligt zal een warmtepomp 1 op 1 lopen. De juiste voorstelling van zaken is dat er ’s winters op zeer koude dagen momenten (vrijwel alleen ’s nachts) zullen zijn dat de uitstoot hoger is.
Belangrijkste kritiek van mij op het artikel is dat er voorbij wordt gegaan aan de technologische- en economische ontwikkelingen. De door zon en wind en wind opgewekte kWh’s worden alsmaar goedkoper en er zijn hoopgevende technieken die het grillige productiepatroon minder problematisch maken (bijv. hogere windturbines, opslag waterstof in lege gasvelden, vraag afstemmen op productie).
Mijn belangrijkste zorg ten aanzien van de energietransitie zit in de landschappelijk inpassing van zon- en windenergie en de brokken die we maken met een te ambitieus tijdspad.
In mijn geval zou het aardig kloppen Ons jaarverbruik bedraagt 1500 kWh en we rijden ongeveer 30.000 km.
Bedenk dat veel EV zakelijke kilometers rijden en dan is 30.000 km per jaar niet eens bijzonder.
Maar goed uitgaande van een gemiddelde van 10000 zit je wel aan de lage kant, het bedraagt 13000 km en het gem kWh gebruik bedraagt 2741 kWh.
Niet overdrijven he .
KaEs
Inpassen in het landschap?
Wilde je de windturbines onder de grond stoppen of optuigen als boom? Dat laatste zag ik jaren geleden in Marokko met zendmasten. Een soort mammoetboom (Sequoia gigantea) maar dan van 200 meter hoog?
“Gemiddeld rijden wij Nederlanders ongeveer 20.000 kilometers per jaar.”
https://gemiddeldgezien.nl/gemiddeld-aantal-kilometers-per-jaar
Ja, informatief maar met zeer veel fouten en omissies.
Het is verbazingwekkend om te zien hoe iemand kan vasthouden aan zoveel foute veronderstellingen terwijl waarvan allang is aangetoond dat die fout zijn. Naast het voorbeeld hierboven (Seb 16 nov 2021 om 09:31) nog een paar:
“dat betekent dat waterstof als buffer ingezet een totaal verlies geeft van 72 %”
Er zijn twee conversies van stroom naar waterstof; rendement 90%,
en van waterstof naar stroom; rendement 60%.
Dat betekent voor het hele pad dus een rendement van 0,9 * 0,6 = 54%. Er zijn daarnaast verliezen bij het omlaag pompen van het waterstofgas, e.d. Dat maakt een rendement van 40%- 50% (verlies 50% – 60%) voor het totale traject aannemelijk.
En beter als we de GtP brandstofcellen nabij warmte verbruikers plaatsen, zodat de 40% verlieswarmte van de brandstofcellen nuttig wordt gebruikt.
“Ik denk niet dat we zoveel stroom met wind en zon kunnen opwekken dat we ons dit soort verliezen kunnen permitteren.
Dankzij ons deel van de Noordzee (57.000km²) kunnen we gemakkelijk alle benodigde stroom opwekken zonder dat we een groot deel van ons land vol zetten met windmolens & zonnepanelen.
Op de Noordzee is de productie van moderne windmolens 50GWh/a per km², en van zonnepanelen 150GWh/a per km².
De Vestas V236 windmolen produceert 80GWh/a zoals je op de site van Vestas kunt lezen. De molens staan 1,26 km uit elkaar.
Tussen 4 windmolens leggen we 0,3km² zonnepanelen.
Daartussen leggen we in ieder vak van 1,6km² tussen 4 windmolens, 0,3km² zonnepanelen.
Dan produceert dat gecombineerde wind/zon park 100GWh/km² = 0,1TWh/km² per jaar.
Bij een energieverbruik van 400TWh/a (=na elektrificatie meer dan nu) kunnen we dan alle energie opwekken door 400/0,1= 4.000km² van onze 57.000 km² Noordzee te gebruiken! .
NB
Zonnepanelen op zee bestaan elders allang en worden voor onze kust ook al een aantal jaren uitgeprobeerd (bij ~Noordwijk).
Shell/Eneco gaan een zonnepanelen park installeren in hun windkavel Hollandse kust Noord (ook batterijen en een PTG installatie).
“Kernenergie zou wel een oplossing kunnen zijn.”
Kernenergie is veel te duur, heeft een veel te lange voorbereiding +bouwtijd (20jaar) en is te gevaarlijk. Tast bovendien de gezondheid aan van mensen wonend in de omgeving aan, zoals we al lang weten:
http://www.ibis-birthdefects.org/start/cache/No%20One%20Escapes%20Harm.pdf
Seb
Heb je de link naar het artikel van prof Dr Udo ook gelezen?
Ja. Maar toen had ik het te druk om te reageren.
Ook dat artikel bevat talloze fouten waaruit ook blijkt dat hij (net als de auteur hierboven) veel te weinig weet van onze elektriciteitsvoorziening.
Daarom had zijn poging om de betrokken ambtenaren te beïnvloeden:
“In 2011 besprak ik dit met de ambtenaren van het RVO die het uiteraard niet met mij eens waren.”
natuurlijk ook nul resultaat.
En werd hij ook niet beïnvloed want die ambtenaren zijn deskundig en spreken dus een andere taal.
Je kunt natuurlijk wel een poging doen om het beleid te beïnvloeden met foutieve aannamen, maar dat loopt normaliter fout. Op het moment dat de deskundig ambtenaar constateert dat hij te maken heeft met een leek die uitgaat van fouten, wordt die leek vriendelijk afgeserveerd.
Sterkste voorbeeld vind ik het in tamelijk brede kring gedeelde idee dat nieuwe kerncentrales goedkope elektriciteit kunnen produceren. Terwijl Hinkley C vlakbij in UK, het omgekeerde demonstreert (~15cent/KWh).
En in de VS zelfs oude centrales (geen afschrijf & rente kosten) de concurrentie tegen wind en zon niet kunnen volhouden.
Onze KCB (kostprijs ~5cent/KWh) houdt het nog vol omdat de Zeeuwse provincie & gemeenten toestaan dat de PZEM financieel geleidelijk leegloopt. Overigens gaat de KCB wellicht dit jaar, na >5 verliesjaren, winst maken voor de PZEM omdat de groothandelsprijzen zo sterk zijn gestegen dankzij het aardgas/steenkool opwek tekort, of te weinig wind+zon capaciteit.
Gresnigt: “Het is verbazingwekkend om te zien hoe iemand kan vasthouden aan zoveel foute veronderstellingen terwijl waarvan allang is aangetoond dat die fout zijn.”
Hahahahahahahhahhaha, als het niet zo triets was zou je je doodlachen.
Gresnigt, al deze studies concluderen dat er geen verhoogd risico is op kanker, leukemie of geboorteafwijkingen in de nabijheid van kerncentrales.
Zoals we al lang weten
(Baron,1984) (Bithell et al., 1994) Bithell and colleagues (1994) (Doll et al., 1994) (Kinlen et al.1993) (COMARE, 2011) (Kinlen, 2011b) (Little et al., 2008a) (Hoffmann et al., 2008) (Dousset, 1989) (Viel and Richardson, 1990,1993) Hill and Laplanche (1990) (Rommens et al., 2000). (White-Koning et al., 2004) (Laurier et al., 2008) Evrard et al. (2006) (SermageFaure et al., 2012) (Jablon et al., 1990, 1991) Boice and colleagues (2005, 2006, 2007a,b) (Boice et al.,2003a,b) (Boiceet al., 2009). (Enstrom et al., 1983) (Crump et al., 1987) (Goldsmith, 1989) (Poole et al., 1988) (Wilson, 1991) (Kemenu et al., 1979) (Hatch et al., 1990)(McLaughlin et al., 1993b) (Waller et al., 1995) (Heinavaara et al., 2010) (Soferet al., 1991)
Helaas, basje, je bent ook maar een leek, dus laat het maar aan de deskundigen over.
“In virtually all realistic scenarios, nuclear power is cheaper than wind and solar power in terms of € per MWh in both the Czech Republic and The Netherlands, both at market-based interest rates and at a zero interest rate,” says a summary of the report, which was peer reviewed.
https://www.euractiv.com/section/energy/news/lawmakers-call-for-nuclear-renaissance-to-support-eus-energy-transition/
En kaes gaat nu basje ook al nabrabbelen.
De kale prijs van zon en wind zijn goedkoop omdat ze voorrang krijgen op het net en de 100% backup die ze nodig hebben niet wordt meegerekend.
Kernenergie heeft deze backup niet nodig en krijgt geen voorrang, indien dat wel zo zou zijn is kernenergie goedkoper.
“Die belastingpolitiek wordt deels gevoerd om de kosten van de energietransitie te betalen. Als koploper zijn die kosten relatief hoog.”
En die belastingpolitiek is nodig omdat wind zo goedkoop is? net zoals in Dk?
Koploper in wat? co2 uitstoot? ja dan zijn ze koploper.
Onze redding zijn juist extreem koude winters. Dan kan het nieuwe leiderschap trots zijn op de resultaten. Dat de gasprijs iets hoger is geworden wordt in dit land geaccepteerd. Met overtuigen van de beleidsmakers gaat het niet lukken. De technici maken namelijk een grote fout. Ze denken dat ze weten hoe een oplossing gemaakt moet worden. Daar zit de denkfout. In de moderne wereld worden de oplossingen op een hoger nivo bedacht zonder enige relatie met de technische realiteit. Dat noemen we visie. Het is aan de technici de opdracht die visie te realiseren. Tecnhnici die dat niet kunnen vliegen er uit of gaan met pensioen. De rest werkt aan grootse visie projecten die volledig subsidie gedreven zijn. Lange termijn oplossingen zijn niet gewenst. Het gaat om korte succes verhalen want een bestuurder heeft maar korte tijd om te gloreren.
“De technici maken namelijk een grote fout. Ze denken dat ze weten hoe een oplossing gemaakt moet worden.”
Kun je dat laten zien?
“In de moderne wereld worden de oplossingen op een hoger nivo bedacht zonder enige relatie met de technische realiteit.”
Dat doet de auteur dankzij zijn gebrek aan kennis en technisch inzicht, maar dat wordt gelukkig niet gedaan door de echte planners.
Die luisteren naar en debatteren met technici en schrijven op wat ze denken dat correct is.
“Tecnhnici … De rest werkt aan grootse visie projecten die volledig subsidie gedreven zijn. Lange termijn oplossingen zijn niet gewenst.”
Het is omgekeerd. Zoals de gang van zaken met wind & zon laat zien hebben die projecten nauwelijks nog subsidie nodig.
Offshore al helemaal niet meer….
Hè hè. Eindelijk een helder inzicht. Mag ik je ondersteunen met de aanvulling:
De beleidsmakers bedenken plannen en de techneuten voeren uit.
( Dat de plannen soms al 40 jaar oud zijn geeft niets. Integendeel, ze verkrijgen zo het mooie boeket van een goede wijn. )
Techneuten, dat zijn doeners, geen denkers. De Ir.s zijn trouwens de ergste. Die menen dat zij op het zelfde niveau kunnen denken als onze, door het goede lot geschonken, ware denkers: de ambtenaren, de crème de la crème van gewetensvolle verlichte intellectuelen.
Laten we hopen dat de ingenieurs en dat soort zich ophijsen aan de ‘sociaal wat meer gestudeerde’ lieden. Want tjonge jonge. Zij kunnen daar nog heel veel van leren.
Bovenstaande was gericht aan EAB en is ironisch bedoeld.
Goed (en bekend) verhaal. Ik reageer hier af en toe wel eens met een verkorte versie, bijvoorbeeld afgelopen zondag.
Theo
Duidelijk Bedankt
De bruto opbrengsten bedroegen in 2020 voor wintertarwe zo’n 9,2 ton per hectare en voor zomertarwe 6,4 ton per hectare. In totaal werd in 2020 bijna een miljoen (953.929) ton tarwe geproduceerd, 17,6% minder dan in 2019. Die lagere productie komt vooral door de afname van het areaal wintertarwe, maar ook de productie per hectare was in 2020 wat lager dan in 2019.
https://www.groenkennisnet.nl/nieuwsitem/Opbrengstcijfers-akkerbouwgewassen-2020-1
Als je toch bezig bent, op een ha kan men tegenwoordig 1,2 MWp kwijt aan zonnepanelen die 1.140 MWh/jaar opleveren. Oftewel de 500 MWh uit een onderzoek van 2015 is 6 jaar later achterhaald door de toenemende efficiency van zonnepanelen en het toepassen van bifacial panelen.
Wat betreft het gebruik van EV’s dat 30% hoger zou zijn in de winter, dat is bij enkele hedendaagse EV’s verbetert door toepassing van een warmtepomp voor verwarming en beter accumanagement. 10% zou een betere schatting zijn.
Over warmtepompen en -15 graden, warmtepompen werken het best als ze continue verwarmen. Bij een warmtepomp doe je normaal gesproken ook niet aan nachtverlaging. Het verbruik van een warmtepomp op koude dagen is beter te bepalen aan de hand van de gemiddelde etmaaltemperatuur i.p.v. de minimum nachttemperatuur. Het verbruik per graaddag correleert veel beter met de gemiddelde etmaaltemperatuur dan de minimum temperatuur. Een gemiddelde COP van 1 op een koude dag acht ik dan ook onmogelijk in Nederland bij nieuwe warmtepompen. Daarnaast, door de warmtecapaciteit van een woning heeft een koude piek van een paar uur maar gering effect op de binnentemperatuur.
Energiearmoede valt dus wel mee. Nog meer alfa’s ons landschap laten verpesten door wat technisch graai-en prutswerk tot we een stadsstaat zijn, volledig bestuurd door modes en met een cultuurvijandige onderklasse die bij ieder verkeerd woord iemand de keel afsnijdt. Dat is geen.visie maar een ezelpad: steentje-opzij, nog een steentje….En waarom? Omdat er een mondiale kaste bestuurders is ontstaan die geen som kan maken. Nou, ik voorspel een paar fijne decennia te beginnen in de VS: de realisten tegen de moralisten. Wie de geschiedenis heeft bestudeerd weet al wie het onderspit delft. Vooral omdat moralisten nog geen vliegtuig kunnen besturen.
@Christian, geen idee wat je wilt zeggen en hoe ik dat als reactie moet zien op mijn reactie. Aangezien ik een technisch inhoudelijke reactie plaatste verwacht ik een idem dito antwoord en geen wolligheid over alfa’s, cultuur en de VS.
Beste en meest effectvolle energiebesparende rijkssubsidie is aan isolatie van woningen met een bouwjaar van vóór 1970.
Subsidie aan moderne en nieuwe woningen en subsidie voor elektrische of hybride warmte pompen (ideologische gehypt) is vooral verknoeid subsidie geld.
Dergelijk is slechts te betalen (ondanks huidige rijkssubsidie) door hoge inkomens en vermogenden.
Overheid moet zuinig zijn met subsidies en slechts toewijzen daar waar het meeste effect resulteert.
Idealisten willen alleen het ideale zien en roeptoeteren gelijk met het nieuwste, of al iemand direct weer het allernieuwste moet kopen, alle molens en panelen direct weer weg en vervangen voor het nieuwste type, afschrijving is ook gratis dan zeker.
Wat heb je liever, brood op de plank of een zonneweide wat niets opbrengt.
En niemand interesseert de kale stroomprijs, wat telt is het bedrag onder de streep, en dat word nooit en te nimmer goedkoper, maar daar komen de transitie bevlogen nog wel achter.
Tel daarbij op de nieuwe landbouw wetten van de EU waar de experts al van zeggen dat de voedselproductie dramatisch achteruit zal gaan, dan weet je al hoe laat het is.
Europa gaat ten gronde als al deze regels opgevolgd moeten gaan worden, en dat ook nog een keer voor een niet bestaand probleem.
Je zult zien dat steeds meer mensen in de kou komen te zitten met hun opgedrongen warmtepomp, dat zijn er nu al genoeg.
Zeker ieder keer wegkijkend gelezen, warmtepomp er uit ketel er in, zelfs mensen die na jaren procuderen tegen woningcorporaties toch weer een gas aansluiting met ketel kregen omdat het niet werkte, ga maar lekker in de kou zitten met die troep.
Oude woningen zijn maar zelden geschikt of onbetaalbaar om te bouwen alleen al door dat spouwmuren veel te klein zijn om aan goede isolatie waarden te komen.
Minister Blok heeft het goed gezien, we hebben nog vele jaren gas nodig, daarom moet er naar gas geboord worden onder de Waddenzee, en daar zou ik maar snel mee beginnen als ik hem was, een transitie voor het hele land is een wassen neus met de hedendaagse middelen, of je moet half Nederland met een tank gaan doorboren en nieuw bouwen, dat is goedkoper.
Daarbij zonder olie helemaal geen transitie, maar bij vele bevlogen dringt dat nog steeds niet door schijnbaar.
En eten gebruiken als bio-brandstof is helemaal een doodzonde en ongewenst als er nog zoveel mensen zo goed als niets te eten hebben, en dat zijn er in Duitsland, land van de transitie ook veel, en dan hebben we het nog niet eens over de rest van de wereld.
Zo, de lol is er weer vanaf nadat Theo anekdotisch bewijs van foute warmtepompprojecten projecteert op alle warmtepompen.
Hier een succesvol warmtepompproject. Jaren 30 woning met 3750 WP aan zonnepanelen, binnenisolatie en warmtepomp. Mijn energierekening is dankzij de heffingskorting negatief met een 1000 kWh netto verbruik. Op de koudste dag in afgelopen februari heeft mijn warmtepomp een gemiddelde COP van 3 over de dag gehaald terwijl het maximale totale verbruik in de koudste week de 20 kWh niet gepasseerd is. Mijn warmtepomp had zelfs capaciteit over en had maar 30 graden toevoertemperatuur nodig terwijl de temperatuur van de woonkamer nooit beneden de 21 graden was gedaald.
Voor de belasting van het net is mijn WP geen probleem. Die heeft nooit meer dan 800W getrokken. Het totale WP verbruik schat ik in op max 1500 kWh/jaar.
In 2022 verwacht ik een energierekening van 300 euro negatief.
Ondertussen lach ik de ballen uit de broek vanwege de hoge aardgasprijzen en een 5 jarig elektriciteitscontract. Beste keuze ooit om van het gas af te gaan. Mijn huis is een geldboom geworden.
Groet van de visionair en vermoedelijk tot nooit nu ik mij bekend heb gemaakt :-D
Ja energiearmoede, achteraf gezien was het niet helemaal passend als reactie op de strekking van je stukje. Ik zal daar wat meer op letten want het mag dan wel leuk zijn, het moet wel passen. Sorry.
Ja Marc, ik had al een vermoeden, maar wist het niet zeker. LOL
Maar je moet wel erbij vertellen dat je een tussen woning hebt, voor veel geld verbouwd hebt waar je ook nog een keer zelf veel aan gedaan hebt.
Daarbij is ook nog de vraag, ligt je huis beschut of in de vrije, allemaal zaken die een grote rol spelen.
En dat neemt niet weg dat ik onzin vertel, jij gaat altijd van jouw situatie uit, en dat is niet fair.
Een oud huis maak je niet voor een habbekrats klaar, dat is nu al vaak genoeg gebleken.
Maar goed, had Tesla aandelen gekocht dan had je echt wat gehad. :-)
In deze video van Tros Radar zie je ervaringen van warmtepomp gebruikers en de nadelen van een warmtepomp.
https://radar.avrotros.nl/uitzendingen/gemist/item/iedereen-aan-de-warmtepomp-een-op-de-vijf-is-ontevreden/
Conclusies:
* 1/5 ervan kreeg zijn huis niet warm.
* Niet voldoende isoleren is een medeoorzaak hiervan.
* Geen vloerverwarming is ook medeoorzaak hiervan.
* 1/3 van de testpanelleden heeft zijn huis niet extra geïsoleerd
* Lage temperatuurradiatoren zijn nodig bij een aarde warmtepomp, een vloerverwarming is dan het beste.
* Gewone radiatoren zijn niet goed voor een warmtepomp.
* De warmtepomp werkt het beste boven de 7 graden zegt de deelnemer.
* Het elektrische element in een luchtwarmtepomp die ‘bijspringt’ om dan een huis warm te krijgen onder de 7 graden is een energieslurper !!!!!.
* Bij een kwart van de mensen van een warmtepomp is de energierekening niet gedaald.
* Dit komt niet alleen door onvoldoende isolatie maar ook door te kleine radiator of als de vloerverwarming verstopt is bij het aanbrengen.
Wederom een goed artikel.
“En wat blijkt het was in 2020 een koude lente en Rutte had de voorraadvorming aan de markt over gelaten en de markt reageert op prijzen. Omdat de marktprijs hoog was is er onvoldoende gas opgeslagen.”
Bedoeld wordt 2021, neem ik aan. En inderdaad een grote en onverklaarbare misser van de overheid. Zó koud was het voorjaar nou ook weer niet, en de winter al helemaal niet. Het zou ook komen door onvoldoende zon en wind. Dat was inderdaad minder dan in de voorgaande jaren, met de grootste afwijking voor de hoeveelheid zon in mei. Maar dat kan nog veel extremer: in 2013 was het te kort aan zon (kortgolvige straling) bijna twee keer zo groot.
Ik heb voor weerwoord.be een overzicht gemaakt van de graaddagen per maand (een maat voor gasverbruik tbv verwarming), wind per maand en zon per maand. Daarin is te zien welke uitschieters er voorkomen en in hoeverre dit jaar afwijkt van de gemiddelden. De afgelopen drie jaar waren extreem goed voor zon, en het afgelopen jaar was relatief goed voor wind. Dit jaar scoren zon en wind heel matig.
https://www.weerwoord.be/m/2804662
In de draad op weerwoord.be ook aandacht voor windproductie in 2021 tot nu toe. Die valt dus tegen. Vreemd genoeg is het moeilijk of zelfs onmogelijk om aan cijfers per windpark te komen. De enige grote uitzondering is Eneco, zie weerwoord.be. Voor zon- en wind projecten waar subsidie naar gaat zou het verplicht moeten zijn om de productiecijfers openbaar te maken. Als iemand daar meer cijfers van weet te vinden hoor ik dat graag.
@Bart,
Windpark Friesland geeft op dit moment een opbrengst van 102MW van de max 382, waarbij 14 molens stilstaan (15%) dus ongeveer 30% van maximaal haalbaar.
https://www.windparkfryslan.nl/
Daarentegen volgens https://www.energieopwek.nl/ zou voor Friesland en Noord-Holland het rendement ruim 50% moeten zijn.
Dus zeg het maar.
Albert,
Zelfs meerdere momentele opbrengsten zeggen weinig over de gemiddelde opbrengst…
Bart
Bedankt het moet inderdaad 2021 zijn.
Wind en zon zijn weerafhankelijke en het KNMI heeft op zich genomen om de lokale windfactor, van te bouwen, windparken te berekenen. Zo hou je altijd subsidie genoeg ook in windarme gebieden. In de buurt van Emmen is de productiefactor dan ongeveer 10%.
Goed artikel waaruit maar weer eens blijkt dat we teveel babbelaars en te weinig échte technici hebben die daarnaast in de reguliere media te weinig aan het woord komen. Doeners babbelen niet en babbelaars doen niets. Nou ja, vooruit dan, lucht verplaatsen.
Complimenten Hugo. Dank voor je verhaal
Toch wil ik een kleine kanttekening plaatsen als dat mag.
Taaltechnische zou het iets beter kunnen denk ik heel brutaal.
Voor technisch opgeleide mensen is je artikel zonneklaar. Voor de apha’s, om met Christian te spreken, is het toch wel lastiger.
Ik zie wat dubbele stukjes tekst. Hier en daar een extra komma of punt maakt het al veel leesbaarder.
! LET OP ! Dit is slechts mijn mening. :)
Ben ik wel een beetje met je eens, Lidi. Maar het valt me op dat dat tegen het eind van het artikel erger is dan in het begin. Vermoeidheid of haast?
Als het zo uitkomt, wil ik best proeflezen – maar niet te vaak.
Lidi
Bedankt
Dat hoor ik wel vaker.
Hugo,
Als we echt op een CO2 neutrale manier de benodigde energie in Nederland willen opwekken dan is er meer nodig dan de “finale energie” van pakweg 2000 PJ. De finale energiebehoefte is wat de eindgebruiker nodig heeft. Maar voordat die energie bij de voordeur wordt afgeleverd gaat er veel energie verloren bij de productie en distributie en daarom wordt het werkelijke energieverbruik uitgedrukt in “primaire energie” en die is momenteel zo’n 3000 PJ.
Oneens, netverliezen zijn maar 5%. In de primaire energie zit ook de restwarmte van kolen- en gascentrales. Die afvalwarmte hoeft niet opgewekt te worden door hernieuwbaar want het is afval.
Je vergeet ook dat transport en verwarming efficiënter wordt door elektrificeren waardoor per saldo de finale energie daalt.
Wat er bij komt is een stukje meer verbruik door energieverliezen ten gevolge van opslag waaronder batterijen en waterstof.
In alle omstandigheden is primaire energie een verkeerd uitgangspunt om te bepalen hoeveel hernieuwbare energie er zou moeten komen.
Ik had het niet alleen over de distributie verliezen maar ook de nodige energie om tientallen duizenden windmolens en zonnepanelen te maken en te onderhouden (de productiekant van het verhaal).
https://www.climategate.nl/2021/03/de-waanzin-van-de-energietransitie/
Je bagatelliseert de energieverliezen bij opslag. Als we ons gasverbruik gaan vervangen door waterstof of onze auto’s laten rijden op vloeibare waterstof dan praten we niet over een “stukje” meer verbruik maar een gigantische toename in verbruik en een gigantisch verlies aan energie bij het produceren van waterstof. Energieverlies is 50 tot 75 %.
Sorry hoor maar als je echt denkt dat we massaal huizen gaan verwarmen met waterstof dan sta je met beide benen buiten de realiteit. De realiteit is dat de normale CV verboden wordt, de hybride CV of warmtepomp verplicht wordt, de subsidies voor isolatie omhoog gaan. Het aandeel waterstofverwarming minimaal. Zie ook de waterstofladder die gisteren ook aan bod kwam.
Zelfde geldt voor transport, dat wordt voor 99% electrisch met batterijen omdat dat goedkoper in TCO is dan de waterstofauto.
M.a.w., er is er hier maar één die hier aan het bagatelliseren is en dat ben jij met je niet reële voorspelling over waterstofverbruik bij toepassingen die bijna niemand ziet zitten behalve jij dan.
Kom op nou. Ze praten (en investeren reeds) in het klaar maken van ons gasleidingen netwerk voor waterstof transport. Ze weten ook wel dat we Nederland niet gaan verwarmen met die luidruchtige warmtepompen die bij vrieskoude je huis niet warm kunnen houden.
https://nos.nl/artikel/2387381-kabinet-gasunie-gaat-gasnetwerk-ombouwen-voor-waterstof-uit-windenergie
@Chris, misschien dat je het NOS artikel moet lezen. Het gaat primair om waterstof voor de industrie. De rest is wensdenken van jou en de staatssecretaris.
Benieuwd welke hoepel je nu gaat doorspringen om jouw aanname te verdedigen dat de gebouwde omgeving en transportsector massaal waterstof gaan gebruiken.
Tip voor jou: https://www.natuurenmilieu.nl/themas/energie/projecten-energie/waterstof/waterstof-de-waterstofladder/
“Zelfde geldt voor transport, dat wordt voor 99% electrisch met batterijen omdat dat goedkoper in TCO is dan de waterstofauto.”
??? Wie staat er nou buiten de realiteit, ‘energiearmoede’? Hoe denk je dat ooit te kunnen realiseren zonder vreselijke gevolgen voor mens, milieu en natuur? Waar moeten al doe grondstoffen vandaan komen? Welke winst denk je ermee te halen? En ten koste van wat?
Het is goed om aandacht te besteden aan klimaatverandering, en om daar gepaste maatregelen tegen te nemen. Gepaste maatregelen. En geen maatregelen die erger zijn dan de kwaal. De belangrijkste gevolgen van klimaatverandering zullen onze nakomelingen pas over tientallen jaren ervaren. De verwoestende gevolgen van grondstoffenwinning voor de energietransitie (natuurlijk niet alleen daarvoor, maar het krijgt een steeds groter aandeel) ervaren veel mensen nu al. Dat zijn de mensen die de pech hebben dat ze wonen in een gebied waar belangrijke mineralen in de bodem zitten. Daar hebben ze zelf niks over te zeggen, maar hun omgeving en soms ook hun hele samenleving wordt verwoest. Kijk alsjeblieft, alsjeblieft eens naar de verschillende bijdragen in de onderstaande bijeenkomst van Pakhuis de Zwijger, met name de bijdrage van Kirsten Hund van de wereldbank. En kom dan terug.
https://www.youtube.com/watch?v=pBOjZyLsF-I
De meest schrijnende situatie is momenteel in het oosten van Congo, waar buitenlandse partijen het land leegroven, beschermd door milities die de samenleving op een afschuwelijke manier terroriseren. De arme bevolking, inclusief hun kinderen, mag het zware werk opknappen in de mijnen. Koning Leopold II was er niks bij.
Maar je krijgt zo een gunstige TCO voor de EV’s, dat dan weer wel. Je hoeft je ook geen zorgen te maken over de recycling van accu’s, zolang er genoeg stumpers zijn die de grondstoffen bijna voor niks uit de grond halen.
Ach Bart, als je nu nog niet weet dat grondstoffen uit gerecyclede accu’s goedkoper zijn dan via mijnbouw dan is jouw kijk op EV’s en grondstoffen niet bepaald van deze tijd.
Zelfs het Congo argument is versleten nu dat het gros van de toegepaste accu’s in EV’s LFP accu’s zijn bestaande uit niet schaarse grondstoffen en geen kobalt. Voor de batterijen met hogere energiedichtheid wordt kobalt vervangen door Nikkel.
Als je vervolgens ook nog kijkt naar de impact die de EV heeft op oliewinning en raffinage en niet ziet dat per saldo de EV schoner is dan kan ik niet anders vinden dan dat je een kokervisie hebt en niet open staat voor de kansen die een EV biedt op een schonere wereld.
Succes met tegenstribbelen.
Toch wel leuk, jullie reacties. De winnaar van discussie hoort de kennis te zijn en dat is hier beslist waar. Je ziet ook dat discussie sportkenmerken heeft: aanvallers en verdedigers. (Ajax en Feyenoord ). Meestal worden de aanvallers overgewaardeerd en de verdedigers onder. Toch is er schoonheid in het verdedigen. Misschien dat we verdediger Seb ietsiepietsie meer moeten waarderen. Die houdt niet op. Afijn, even tussendoor.
Ik heb niet de indruk dat je naar het filmpje gekeken hebt, ‘energiearmoede’. Je kijkt weg. Waarom verschuil je je trouwens achter een pseudonym?
Op Wikipedia lezen we: “Lithium-ion accu’s worden vaak niet gerecycleerd, mede door het feit dat het economisch (nog) niet interessant is (tot 2020).”
Voor elektrische auto’s is een grote hoeveelheid grondstoffen nodig. Niet alleen voor de accu’s , ook voor de elektromotoren, de elektronica, de carrosserie, de wielen. Ten dele geldt het zelfde voor benzine-auto’s, maar die dreigen nu versneld afgeschreven te worden. En vanwege het gewicht van de accu moeten EV’s zwaarder uitgevoerd worden. En niet alleen de EV’s zijn grondstoffen-intensief, de productie van groene stroom is dat ook. Temeer omdat de centrales ook nog altijd nodig zijn als backup. Voor windturbines zijn enorme hoeveelheden koper, staal en beton nodig. Zowel de productie van staal als beton hebben een hoge CO2-uitstoot. Voor de vele benodigde hoogspanningsleidingen is een grote hoeveelheid ijzer en aluminium nodig. Ook de productie van aluminium is zeer energie-intensief. En het moet ergens vandaan komen.
Kijk alsjeblieft naar het filmpje, ‘energiearmoede’, kijk niet weg.
Energiearmoede:
Ten eerste wens ik dat helemaal niet want het is onhaalbaar en onbetaalbaar.
Als die waterstof alleen voor de industrie bedoeld is, zoals je zegt, dan is dat dus het grootste deel van onze energiebehoefte, want verkeer en huishouden verbruiken maar 25% van het totaal.
@Bart, ik was anoniem omdat ik als Marc de Visionair verbannen ben. Dus ik vermoed dat dit een van de laatste reacties is.
Verder heb ik een broertje dood aan eenzijdige kritiek op EV’s. Altijd dezelfde recycling van argumenten van vroeger en geen enkel oog voor de innovaties als betere schonere batterijen omdat dat het standpunt in de weg staat. Ik kwam hier alleen maar om wat tegenwicht te bieden. Niet om in een negatieve spiraal te komen en alles wat met de energietransitie te maken heeft af te serveren als stom.
Ik ben een positief mens en verwacht dat ruim voor 2030 de brandstofauto zelden verkocht wordt omdat de TCO van EV’s gewoon beter is. Ik doe niet mee aan muggeziften over nonissues waarbij het perspectief t.o.v. de brandstofauto compleet uit het oog verloren wordt. Voor mij is CO2 reductie het belangrijkst. Dat producten dan nog niet 100% milieuvriendelijk zijn is iets waar aan gewerkt kan worden. Als dat echt zo bezwaarlijk was zou je ook moeten pleiten voor stoppen met fossiel en aangezien dat niet gebeurd neem ik dat soort mensen volstrekt niet serieus.
Bart Vreeken
“De verwoestende gevolgen van grondstoffenwinning voor de energietransitie “.
Ik mis in je betoog de verwoestende gevolgen voor het leefklimaat van mens en dier en de landschapsvervuiling op land en zee.
Maar misschien komt dat nog.
@ Energiearmoede: “als je nu nog niet weet dat grondstoffen uit gerecyclede accu’s goedkoper zijn dan via mijnbouw dan is jouw kijk op EV’s en grondstoffen niet bepaald van deze tijd.”
Beste Marc, Jezus met zijn wonderbaarlijke vermeerdering is al een tijdje van aarde verdwenen hoor.
Hoe wil jij een miljard of wat accu’s verkrijgen uit de paar miljoen die er nu zijn?
Chris,
Ook met je 3000PJ/a = 833 TWh/a komen we met wind en zon prima uit.
Ik gebruik dat cijfer al jaren als ik in een pessimistische bui ben!
Als je de energetische besparingsvoordelen van:
– warmtepompen vs aardgas CV ketel (gem. factor 3,5)
– electro motoren vs benzine/diesel moteren (gem factor 3)
verdisconteerd dan kom je op 350TWh/a. Veiligheidshalve reken ik met 400TWh/a.
Hierboven bij Seb 16 nov 2021 om 11:31 laat ik zien dat we met wind+zon op de Noordzee soepel 0,1TWh/a per km² kunnen produceren. Dan kunnen we dus genoeg produceren met 4.000km² zee.
Als we nog wat extra willen i.v.m. veel meer vliegen, e.d. dan kunnen we 40% meer zijnde 5.700km², zijnde 10% van ons deel van de Noordzee gebruiken. enz.
Vreeken,
Dit keer helemaal met je eens, ze gaan te ver.
Onlangs werd nog een zeeschip gebouwd waar veel tonnen aan accu gewicht in liggen om emissieloos de haven in of uit te te varen.
Ook zijn er al binnen schepen voor korte afstand met verwisselbare accu pakketen, het gaat heel ver heden, en het milieu probleem wordt alleen maar groter wereldwijd.
Wat laten ze nu eigenlijk de nazaten werkelijk achter?
Er is al eens een artikel geweest hier waar ter sprake kwam hoeveel leven vernietigd werd door een lithium cell die in het water blijft liggen.
Een mini lithium batterij kan een kind doden bij inslikken en lekkage.
Chris
Zie deze link toen we nog gas genoeg hadden.
https://www.clo.nl/indicatoren/nl020120-aanbod-en-verbruik-van-energiedragers
Duidelijk artikel met voor iedereen begrijpbare getallen.
Zou verplichte kost moeten zijn voor gemeenteraadsleden .
Die zijn al zo onzeker. Dat zou het alleen maar erger maken. Ze kijken naar hun peergroup, het zijn geen wetenschappers. En dan nog.
@Kees, Zeker! Maar dan wel eerst “effe” stevig redigeren… En wellicht op enkele onderdelen aanpassen aan terechte kritiek. Zoals het wat te optimistisch geschatte verbruik van E-auto’s. In dit verband kan het geen kwaad als raadsleden de consequenties doorzien van een substantieel aantal E-auto’s in hun gemeente. Dan is niet zozeer het jaarverbruik, maar wordt zeker ook de lokale netbelasting een “punt van aanhoudende zorg”. Wie comfortabel thuis wil laden, en daartoe één 16 A-groep opoffert of ter beschikking krijgt, belast het net met 16 A × 230 V = 3680 VA. Met cos(ϕ) = 1 is dit 3680 W. Staan maar drie E-auto’s tegelijkertijd te laden, dan onttrekken ze het gemiddelde vermogen van 22 huishoudens (à 500 W). En dan is er nog lang geen sprake van snelladers. In een wijk van honderd huizen telt dit lekker aan. Hoeveel piekbelasting het plaatselijk net, inclusief de wijktransformator, kan verdragen hangt af van de leeftijd en de toekomstmarges die vroeger waren “ingebouwd”. Maar doorgaans zijn de grenzen snel bereikt. Zeker als men ook nog capaciteit zou willen reserveren voor slurpende warmtepompen. Al gauw moet de netbeheerder dan aspirant E-automobilisten teleurstellen. En zullen deze wellicht een beroep doen op het gelijkheidsbeginsel… Het lokale panacee? De natte droom van stratenmakers, installateurs en kabel- en koperfabrikanten. Bovendien, wijktrafo’s bestel je (nog?) niet bij Conrad, voor zover mij bekend. Overigens is het nauwelijks denkbaar dat deze problematiek nog niet is doorzien. Althans in hogere echelons van de macht. Wie hier zoekt naar ratio: het ligt geheel niet in de bedoeling dat iedere autobezitter omschakelt op ‘elektriek’. Want de wal zal het schip keren. Per 2030 wordt de verkoop van auto’s met iets van Diesel of Otto bij wet verboden. We zullen ook overigens niets bezitten, maar toch gelukkig zijn.
De laatste tijd kijk ik met een beetje Schadenfeude naar Agorameter. Gisteren rond 12:00 uur 60 GW conventioneel met gas 17, kolen 12 en bruinkolen 14 GW.
Bij de officiële opening van Borssele 1&2 had Gerard van Brussel de oplossing…
Mooi overzicht. Dank!
Richt maar een blog op: Schadenfreude. com. Voor al uw achteraf gelijk.
Waardering voor het artikel! En hele terechte punten die worden genoemd.
Het artikel sluit af met de vraag of men in Den Haag weet waar men mee bezig is. En zo ja, is dat dan als misdadig te bestempelen?
Je kunt bekwaamheid in 4 catagorieen opdelen:
> bewust bekwaam
> onbewust bekwaam
> bewust onbekwaam
> onbewust onbekwaam
Zal ik het hier maar bij laten…..het is velen vast duidelijk.
Ik geef ze de “benefit of the doubt” en kies voor onbewust onbekwaam. Datzelfde geldt voor de aanpak van de corona crisis, want ik wil ze niet van slechte intenties verdenken.
Die eerste twee vallen in ieder geval al af ;-)
Arjan, het zijn gewoon vakidioten.
Je had er bewust graaien bij moeten zetten.
Wat bijna altijd wordt vergeten als er over electricteitopwekking wordt geschreven, is dat de energietransitie er vanuit gaat dat al het energie over 29 jaar CO2 vrij moet zijn. Dat wil zeggen dat ALLES duuraam-electrisch moet worden aangedreven.
Als er dus wordt trots geschreven in de media dat 27 procent van onze electriciteitsverbruik nu reeds duurzaam wordt opgewekt dan praten we over zo’n 25 TWh/jaar wind- en zonne-energie. Maar…. ons totale primaire (niet finale) energieverbruik is 830 TWh/jaar. De transitie moet dat volledig electrisch gaan maken. Dus de opmerking dat met al onze inspanningen we nu al 25 TWh duurzaam opwekken, zeggen, we eigenlijk dat we slecht 3% van ons primaire energieverbruik duurzaam opwekken en dat die andere 97% in 29 jaar moet worden gerealiseerd: dat is ieder jaar zo’n 3%. Dat is fysiek/technisch niet mogelijk want dat zou betekenen dat we vanaf nu ieder jaar dezelfde hoeveelheid zonne- en windcapaciteit moeten bijbouwen als wat we in de afgelopen 30 jaar in totaal hebben gefabriceerd.
Bovendien zal iedere energiebesparing door isolatie etc. teniet zal worden gedaan als we op waterstof overstappen, want bij het produceren daarvan verliezen we minsten 50 tot 75% aan energie (afhankelijk of het in gas of vloeibare vorm wordt afgeleverd) .
Dit eenvoudige rekensommetje wordt de politiek niet aangeleverd. Ook Simon Rozendaal in Elsevier deze week komt niet verder dan kijken naar ons huidige duurzame electriciteitsverbruik van 27%, dat dan 100% moet gaan worden (dus 3 tot 4 maal meer in plaats van 33 maal meer). Hij praat over het aantal kilometers kabels en hoeveelheid transformator stations en dat die wel eens driemaal opgeschaald zouden moeten worden tot 2050. Zeg maar gerust twintigmaal zo niet dertig maal. En dat onmogelijke infrastructurele aspect mogen we niet negeren, zelfs niet als de politiek uiteindelijk beslist dat alleen nucleaire energie deze doelstellingen zou kunnen halen met de installatie van zo’n 250 Borssele kerncentrales (die levert per jaar 3.3 TWh).
Nieuwe generatie kerncentrales hebben zo’n drie keer groter vermogen, dus wellicht kunnen we met 80 moderne centrales volstaan. Stel dat we in 2030 alle planning en vergunningen hebben voltooid dan hebben we nog twintig jaar de tijd om die 80 centrales te bouwen (4 per jaar moet mogelijk zijn). Kosten per centrale pakweg 10 miljard Euro.
Chris,
Ons elektriciteitsverbruik was vorig jaar 112,52TWh vlgs het CBS.*)
Dan is jouw 27%: 30,4TWh en dus geen 25TWh zoals je beweert.
Verder negeer je de significante efficiëntietoename zoals ik hierboven aangaf in een eerdere response op een eerder comment van je hierboven: Seb 16 nov 2021 om 13:0
Daardoor gaat met de elektrificatie ons energieverbruik stevig dalen naar ~350TWh/a. Met reserve en reken ik met 400TWh/a,
Dan wekten we vorig jaar al 30,4TWh aan hernieuwbare op (jouw cijfer, is te weinig maar á la), dus dat is 7,6% van alle energie die we verbruiken aan het einde van de transitie.
Die gecorrigeerde cijfers geven een betere indruk, en we zijn pas een paar jaar goed bezig met de energietransitie.
Rekening houdend met komende beperkte schaalvergrotingen in het elektriciteitsnet en de waterstof ontwikkeling denk ik dat Simon Rozendaal in deze case veel dichter bij de realiteit zit dan jij.
PS
Je nucleaire capaciteit gaat er echt niet komen. Die zou groter zijn dan wat France heeft.
Onbetaalbaar. Niet alleen bouwen, ook het in de lucht houden. Borssele heeft afgelopen jaren alleen maar verliezen gemaakt…
_________
*) Dat is overigens ondanks meer elektrisch auto’s en warmtepompen de laatste jaren gedaald conform de scenariostudies van Tennet (was in 2018; 113,3TWh).
Hoeveel van die 112.52 TWh was geleverd door biomassa en hoeveel door wind en zon en kernenergie? De getallen uit verschillende bronnen komen niet altijd overeen.
Ok, laten we het daarom over een andere boeg gooien. Volgens het CBS (https://longreads.cbs.nl/nederland-in-cijfers-2020/hoeveel-energie-halen-we-uit-biomassa/) verbruikten wij in 2019 (door Corona is 2020 niet representatief) 182 PJ duurzame elektriciteit, waarvan 106 PJ uit biomassa. M.a.w. 50 TWh totaal en 29 TWh biomassa, want 1 TWh = 3.6 PJ. Dus blijft over voor wind en zon 21 TWh.
Dus, 21 TWh over een totaal van 112,54 is ruim 18% voor wind en zon. Die 27% die ik meldde nam ik klakkeloos over van Rozendaal’s artikel in de Elsevier en blijkt dus niet juist te zijn.
Om tot 830 TWh te komen moeten we dus onze huidige zon/wind productie van 21 TWH ver-40-voudigen. Dus die
33 maal volgens mijn eerdere berekening was een grote onderschatting.
Als jij denkt dat wij met de helft aan energie rond kunnen komen over 29 jaar dan leef je in een droomwereld. Maar zelf dan moet in 29 jaar onze zon/wind productie het 20-voudige worden. Ook dat is onhaalbaar.
“Om tot 830 TWh te komen moeten we dus onze huidige zon/wind productie van 21 TWH ver-40-voudigen”
Zoals ik hierboven al aangaf is dat onzinnig. We gaan meer dan genoeg hebben aan 400TWh/a.
Dit jaar produceren wind+zon ~30TWh (extrapolatie CBS tot sept) dat is 7,5% van onze einddoel 400TWh.
Anders gesteld: dan moet de productie nog 400/30 = 14x toenemen, in komende 29jaar.
Dat lukt soepel gezien de toename afgelopen paar jaren*) en:
– de dit decennium nog voortgaande prijsdalingen bij wind, zon en opslag (PTG, GtP)
– het gegeven dat we ook nog geothermie gaan gebruiken
(biomassa gaat maar weinig uitbreiden, hoewel veel goedkoper dan kernenergie is en blijft het te duur)
“Hoeveel van die 112.52 TWh was geleverd door biomassa en hoeveel door wind en zon en kernenergie?”
Kernenergie 3,9TWh = 3,4%
Biomassa: 7,8TWh = 7% (= alleen biomassa gebruikt voor elektriciteitsopwekking)
Wind: 15,3 TWh = 13,6%
Zon : 8,1TWh = 7,2%
Wind+zon 20,9%
Zie: https://opendata.cbs.nl/statline/#/CBS/nl/dataset/84575NED/table?ts=1617614767966
_____
In 2019 produceerden wind+zon 15% nu in 2021 27%.
“Wat bijna altijd wordt vergeten als er over elektriciteitsopwekking wordt geschreven, is dat de energietransitie er vanuit gaat dat al het energie over 29 jaar CO2 vrij moet zijn. Dat wil zeggen dat ALLES duurzaam-elektrisch moet worden aangedreven.”
Het is nog erger. Zowel het voedsel moet dan koolstof neutraal worden geproduceerd. Zonder kunstmest. Die wordt nu immers met behulp van gas geproduceerd. Dierlijke meststoffen nemen af, net als de opbrengsten. En het landbouwareaal moet afnemen door het ruimtebeslag van zonne-akkers. Cement en staal moet door de inzet van waterstof worden gerealiseerd. Of gaan we bouwen met hout met grootschalige boskap als gevolg? 1.000.000 huizen erbij? hoe dan?
Over een Nederlandse grote broek gesproken. We doen al meer dan een half jaar over een kabinetje.
Maar troost je er is een doehetzelver verrezen. Alles komt goed.
Peter,
Als je 12 jaar geleden mensen had gezegd dat in 2021 bijna 30% van onze elektriciteit wordt geproduceerd door windmolens+zonnepanelen dan was je uitgelachen (is mij overkomen). Ik kon het ze voorrekenen wat ik wilde, maar het ging er niet in. De slimmere jongens concludeerden dat mijn sommetjes klopten maar geloofden niet dat de maatschappij mee zou gaan met zo’n vergroening.
“kunstmest. Die wordt nu immers met behulp van gas geproduceerd.”
Dat is maar een klein deel van alle kunstmest. En er zijn alternatieven.
“het landbouwareaal moet afnemen door het ruimtebeslag van zonne-akkers.”
– Dat is niet echt nodig want we kunnen het ook op zee doen tussen de windmolens.
– Zou vooralsnog niet erg zijn want wij zijn de een na grootste landbouw producten exporteur in de wereld (na de VS maar voor alle EU landen, enz).
– Bovendien is al tijden sprake van groenteteelt, e.d. in een fabrieks-achtige setting vanwege de grotere efficiëntie (meer automatisering. mensen hoeven niet meer te lopen, meer controle op belichting, virussen, enz.
En der Fabelmeister, hij nam nogmaals een trekje aan zijn duim, bekeek het resultaat aandachtig en boerde een nieuw fantasietje op.
Maar HasseBas, nu je toch begint over “het” doen op zee, nog wel “tussen de windmolens”: hoe gaat het toch met de polyandrie in Nieuw Guinea? ( Ik vraag dat voor een vriendin).
Ik moest zo lachen, hé.
Okay, ze hebben wel eens een weersvoorspelling voor de langere termijn goed.
En als het grote klimaatoppervlak NL+NZ redelijk stabiel zou zijn, kun je ergens op vertrouwen.
Maar dan komt het:
Hahaha …
Wat moet je nou doen hé.
Je hebt de polder, en de zandgronden en ook nog de Noordzee volgeplempt met windmolens – en nou wordt er niet geleverd!
’t Is toch wat.
Even met Heer Pastoor in Apeldoorn bellen?
Nooit gehoord van opgeslagen groene H2 in zoutkoepels (zie een van mijn comments hierboven)?
Ook nog niet ontdekt dat als het niet waait het veelal mooi weer is waardoor zonnepanelen leuk inspringen?
Ook nog niet ontdekt dat wij interconnecties hebben met o.a. Noorwegen die grote stuwmeren hebben?
@Seb; Die waterstof verkwist nogal wat groene energie die we nog lang niet over hebben.
b)Kijk jij wel eens naar buiten? Stilstaande molens en grijs weer is s’winters veel gebruikelijker dan jouw fantasie. Neem vandaag: Alle molens staan wederom stil en de paneeltjes draaien op nog geen 10%. Hoeveel procent van ons stroomverbruik kunnen we momenteel als “groen” verpatsen?
c)Ah, de fabelachtige groene connecties met het onuitputtelijke Noorwegen.
Gelukkig exporteren deze Noren een flinke hoeveelheid aardgas naar ons, anders hadden we nu in de kou gezeten.
@Leo,
“waterstof verkwist nogal wat groene energie die we nog lang niet over hebben.”
We leven in een markt gedreven economie.
Als je 10cent/KWh garandeert dan garandeer ik je dat je voldoende groene energie krijgt.
Met de huidige expansie gaan we over een jaar of vijf perioden krijgen dat wind+zon alleen al meer produceren dan de behoefte. Australië heeft dat nu al ervaren, maar die hebben verhoudingsgewijs ook meer zonnepanelen en windmolens!
@Seb: Wat lees ik nou? 10cent/kWh??? Ben je van je geloof gevallen?
Jij zit hier al jaren te preken dat die groene energie alleen maar goedkoper wordt met jouw “oplossingen”.
En nu ga je opeens het bedrag verdubbelen?
Ik wil best 10cent/kWh betalen, maar dan wél voor betrouwbare kernenergie-stroom. Niet voor dat rammelende groene zooitje van jou wat blijkbaar steeds duurder wordt en die mijn landschap & zee verpest.
@Leo,
Jouw zogenaamd betrouwbare kernenergie-stroom ga je echt niet voor 10cent/KWh op de beurs krijgen.
Tenzij je via de belastingen, e.d. nog 5cent/KWh bijbetaald.
@Seb, leuk omheen gepraat. Maar je ben er dus eindelijk achter dat jouw groene “oplossingen” veel duurder worden dan je hier altijd hebt verkondigd.
Gaat een beetje langzaam bij je, maar heel misschien ga je nog eens écht het giftige van de groene verlossing zien.
Highlights
► Wind power electricity cost including its backup in Spain is assessed. ► Nuclear power is proposed as an alternative to produce the same CO2 reduction. ► Nuclear power requires less installed capacity deployment. ► Investment to produce the same CO2 reduction is smaller using nuclear power. ► Electricity generating cost is less expensive using the nuclear option.
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0360544213001424
@Leo,
Ik heb het over een klein deel, ~5%, van de groene elektriciteit. Namelijk groene elektriciteit die wordt opgewekt met wind & zon, daarna omgezet in gas, opgeslagen in aardholten, en daarna weer terug omgezet in elektriciteit.
En na al die bewerkingen is de prijs 10cent/kWh.
De gemiddelde prijs van groene elektriciteit gaat daardoor met ~0,5cent/kWh omhoog.
Waarmee het wisselende productie issue van wind+zon dus opgelost is.
Gegeven de voortgaande prijsdalingen van wind en zon zoals voor zon hier recent weer geconstateerd is die verhoging geen probleem.
Merk op dat de prijsdaling voor rooftop solar veel minder is vanwege de hoge arbeidskosten om de panelen op het dak te bevestigen, e.a.
Aangaande groene waterstof zijn grootse ontwikkellngen gaande:
http://www.offshorewind.biz/2021/11/16/saipem-heerema-neptune-energy-become-part-of-massive-offshore-wind-to-hydrogen-project/
Op het Duitse deel van de Noordzee (veel kleiner dan het onze) een windpark van 10GW met omzetting naar waterstof in het windpark, waarna het waterstofgas met een pijpleiding naar de kust wordt vervoerd.
@nikos, onderzoeken van 8 jaar geleden over energiekosten en keuzes hebben 8 jaar later nul relevantie omdat de uitgangspunten, te weten LCOE niet overeen komen.
8 jaar geleden had men niet verwacht dat de LCOE van zon, wind en opslag zo snel zou dalen.
Het is opvallend hoe vaak zogenaamde bèta’s niet snappen dat bij dat soort analyses realistische hedendaagse prijzen nodig zijn om zinvolle vergelijkingen te maken.
Bèta’s die het wel snappen prikken er gelijk doorheen en denken, wat een armoedige poging. Net zo armoedig als de opbrengst aan zonnestroom per ha een factor van meer dan 2 te laag te schatten terwijl iedereen snapt dat de opbrengsten sinds het onderzoek uit 2015 zijn toegenomen (sterker nog, vandaag is het eerste subsidievrije zonnepark in NL in het nieuws). Zo’n bewuste manipulatie maakt dat de hele analyse bij het grof vuil kan want de oneerlijkheid straalt er vanaf.
@Seb
*quote* “Ik heb het over een klein deel, ~5%, van de groene elektriciteit. Namelijk groene elektriciteit die wordt opgewekt met wind & zon, daarna omgezet in gas, opgeslagen in aardholten, en daarna weer terug omgezet in elektriciteit.
En na al die bewerkingen is de prijs 10cent/kWh.
De gemiddelde prijs van groene elektriciteit gaat daardoor met ~0,5cent/kWh omhoog.
Waarmee het wisselende productie issue van wind+zon dus opgelost is.” */quote*
Beste Bas, zoals al eerder gezegd ben je een ramp met cijfers. Ben blij dat je geen bruggen bouwt.
Want ga je met droge ogen beweren dat je met 2,5% (50% rendement van 5%) van de wiebelstroom geen last meer hebt van wiebelstroom? Dat je daarmee alle nachten zonder zon en heel veel dagen waarin het te weinig waait en/of er te weinig zon is kunt ondervangen?
2,5% van 8760 uur is 219 uur oftewel 9,1 dagen per jaar.
Daar was je de afgelopen week het grootste gedeelte al van kwijt geraakt…
Waar zit je verstand man?
@Mark
Je wilt dus eigenlijk zeggen dat iedereen dom is behalve jij.
Hierboven 16 nov 2021 om 17:47 heb ik een link van 2020 of 21, geplaatst.
Pas als wind en zon geen voorrang krijgen op het net boven kernenergie, de laatste ook als duurzaam wordt bestempeld en de volledige backup van zon en wind worden meegerekend is er een eerlijke vergelijking, eerder niet.
En, voor het geval je het bent vergeten, ik heb niets tegen zon, wind, EV’s of waterstof, maar die eeuwige dezelfde leugens en onzin van Gresnigt ben ik al jaren kots en kotsbeu.
Geweldig nieuws Leonardo!
Hoe eerder men erachter komt dat het waardeloze techniek is wat men neergezet heeft hoe beter.
Nadat dat iedereen duidelijk is kunnen ze die rotzooi omzagen; weg met de zwaaipalen!
Hugo,
Een duidelijk verhaal.
We zullen deze winter zien of we het redden.
Opmerking/vraag:
Hugo, je spreekt hier van een totaal energieverbruik van 2000 PJ per jaar.
Volgens https://www.cbs.nl/nl-nl/nieuws/2019/16/energieverbruik-gedaald-in-2018 was dit in 2018 3100 PJ.
Dit getal heb ik ook gebruikt bij mijn ZonneweideWijzer: https://www.climategate.nl/2020/03/zonneweidewijzer/
Het maakt overigens niets uit voor je boodschap. Die blijft ongeveer het zelfde.
Misschien wat minder door de Corona crisis?
Hallo Paul,
Ik gebruik de getallen van https://www.clo.nl/indicatoren/nl0201-aanbod-en-verbruik-van-energiedragers?ond=20881 (gebaseerd op CBS) waar ook een mooi en duidelijk stroomschema staat.
Het totale energieverbruik in Nederland is 3047 PJ. Dat bestaat uit de volgende componenten:
Eigen verbruik voor bedrijven uit de energiesector(bv ondervuring in de raffinaderijen): 187 PJ
Distributieverliezen, 26 PJ
Finaal verbruik voor energieafnemers (woningen en bedrijven buiten de energiesector), 2351 PJ
Omzettingsverliezen, 483 PJ
2351 + 26 + 187 = 2564 die “geelektrificeerd” dienen te worden.
Paul – Henk
Laten we eerst eens kijken naar het totale gebruik aan energiedragers olie, kolen, gas, biomassa etc. dat was iets meer dan 3000 PJ in 2020
Dit geeft het CBS aan: “Het verbruik van hernieuwbare energie bedroeg 219 PJ (petajoule) in 2020, 19 procent meer dan in 2019. Het totale finale energieverbruik was in 2020 bijna 2000 PJ, ongeveer 100 PJ lager dan in 2019. Deze daling van het totale verbruik heeft ook bijgedragen aan de toename van het aandeel hernieuwbare energie. Het totale finale energieverbruik bestaat uit het verbruik van elektriciteit, brandstoffen voor vervoer en energie voor verwarming van gebouwen en processen in de industrie.”Hug
https://www.cbs.nl/nl-nl/nieuws/2021/22/11-procent-energieverbruik-in-2020-afkomstig-uit-hernieuwbare-bronnen
Het probleem is dat politici en journalisten alfa’s zijn en op technisch wetenschappelijk gebied te stom zijn om het in Keulen te horen donderen.
Hoe dikwijls ik in artikelen vermogen zie uitdrukken in kW/h of energieopslag in kW, het is gewoon pijnlijk voor mijn ogen.
Veel mensen die bij mij komen voor de epb regelgeving van hun woning komen ook af van hoeveel batterijcapaciteit ze nodig hebben om de stroom van hun zonnepanelen te gebruiken in de winter. Je moet hun gezicht zien als ik ze dan vertel dat ze minstens 150 thuisbatterijen van ca 5000 € elk moeten plaatsen
Hierboven is het woord potverteren gevallen. En in meer comments zie je het: we hebben iets verkeerd gedaan.
Ik protesteer, nog maar eens een keer, heftig.
Hou ’s op met dat gezeur!
Wij, en onze ouders, hebben niks verkeerds gedaan. Dat soort denken vindt zijn wortels in het zelfbeklag van al die alarmisten, van Extinction Rebellion.
De zondeval.
The great reset.
Building Back Better.
Wij hebben niet pot verteerd. Wij hebben niet verbrast. We zijn niet lichtzinnig geweest.
Ga eens een beetje denken als Hiemstra, zeg … of als de als klimatoloog vermomde dominee Bart Verheggen.
Wij hebben geleefd.
Timmermans en Minnesma zijn dus niet onbekwaam (nou ja, vooruit, ze zijn onbekwaam om te leven).
De Pous en Vondeling hebben zich ook niet als Afrikanen gedragen.
Rotmans en die van de Hoge Raad zijn niet incompetent.
Hiemstra en Minnesma en Rotmans en Timmermans en Verheggen – én die van de Hoge Raad – zijn ziek.
Heel erg ziek.
En het erge is: ze hebben zich zelf ziek gemaakt, als ware hypochonders.
En omdat ze ziek zijn moeten we niet gaan zeggen dat wij, en onze vaders en moeders niet goed voor hun nageslacht gezorgd hebben.
Nee, die alarmisten zijn ernstig ziek. Die maken de planeet kapot voor hun nageslacht.
Nee, niet de planeet … de samenleving.
En dat is waar wij nu onder moeten zuchten … als we kapot gaan dan is het daar aan.
En als jullie, als ouwe lullen, vergeten dat je jong bent geweest, en Verheggiaans gaan denken en net zulke praat gaan verkopen als deze mensen, en die mooie zestiger en zeventiger en tachtiger en negentiger jaren vergeten, worden jullie net zo ziek. Als je het al niet bent.
Gezien de groei van de wereldbevolking geloof ik ook niet dat we het verkeerd gedaan hebben.
Het einddoel van ieder leven is om zich te vermeerderen, liefst tot de dominantste soort. Dat is dankzij fossiel aardig gelukt lijkt mij…
Leo Bokkum
Dat dan weer wel. Eigenlijk zeg je dat het ons is overkomen, we konden niet anders. Maar dat bestrijdt ik, we konden wél anders en dat deden we ook. Alleen misschien niet genoeg. De tering naar de nering zetten is kennelijk toch ingewikkelder dan gedacht.
Als je in je drang tot dominantie een andere dominante “soort” tegenkomt, kan het decimeren snel gaan. Zie Covid, maar Ebola is héél veel erger. Zoals de pest was in de middeleeuwen.
De vele reclames verleiden en indoctrineren ons de nering op te voeren en het meest misbruikte reclamewoord van de laatste jaren is “duurzaam”.
@Peter van Beurden;
Ik zeg eerder dat we het geluk van fossiel hebben gehad dan dat het ons is overkomen.
Dat dit helaas ook heeft geleidt tot een verkwistingsmaatschappij ben ik met je eens. Volgens mij kan het een enorm stuk minder met “pleur maar weg, want ik koop nieuw”, zonder dat we er in leefgenot op achteruit gaan.
Zelf koop ik alleen wat nieuws als het echt nodig is, dat wil meestal zeggen versleten of onmisbaar. Kan nou niet bepaald zeggen dat ik slechter leven heb dan een verkwister. Heb alleen veel minder geld nodig om comfortabel te leven dan de mensen die steeds onnodig nieuw kopen.
Voor mij is het woord “duurzaam” nog steeds zoals het bedoeld is: Het gaat lang mee.
Het groene “duurzaam” betitel ik derhalve als bullshit van mensen die geen idee hebben waar ze over zwetsen.
Meerdere weermodellen voorspellen (dat rijmt) vanaf 20 november twee tot drie weken echte voorwinterse kou.
Marc, de verbannen Visionair, welkom terug! Alhoewel we het weinig tot niet met elkaar eens zijn geweest, idem dito voor Seb, heb ik me nooit aan je geërgerd. Sowieso erger ik me aan niemand hier. Mooi toch dat we elkaar schriftelijk verbaal in de haren vliegen! Hopelijk kan je nog lang blijven. Net als Seb, en alle andere reaguurders hier. ;))
Ben effe naar beneden gerold, jeempie wat een prachtige inzichten en mooie meningen hoor ik hier . ben een zeer bewust mens zonder opleiding. Maar alles heb ik goed begrijpend kunnen lezen Dit hele gebeuren Zonne en wind parken doet maar een paar grootgrutters goed . Onzinnig om hier nog een woord over te zeggen . thorium en vrije energie kunnen ze ons niet mee uitmelken , dus gaat het nog steeds via de smerigste weg . Gas is vele malen beter als al die andere zooi prachtige vruchtbare grond met zon en wind kabels DAS PAS GROEN Ieder weldenkend mens degene die zich niet heb laten blblaen. weet dit zelfs een kleuter zou je het kunnen vragen. Mits je de vragen eerlijk verteld ,zonder indoctrineren . Mooi en duidelijk stuk. dank
As a Newbie, I am constantly browsing online for articles that can help me. Thank you
This is some good material. It took me a while to find this site but it was worth the time. I noticed this page was buried in bing and not the number one spot. This website has a lot of first-rate material and it doesnt deserve to be burried in the search engines like that. By the way I am going to save this web publication to my list of favorites. Have you considered promoting your blog? add it to SEO Directory right now :)