Van een onzer correspondenten.
Angst voor een naderende ondergang zit er bij de mensheid goed in. Het kan immers in een klap afgelopen zijn. De speelfilm ‘Don’t look up’ speelt in op dit sentiment en gaat over een grote komeet die richting aarde suist en ons gaat vernietigen. Volgens de makers wordt een parallel gelegd met klimaatverandering, sommigen herkennen dit narratief, anderen niet.
De Guardian, geheel in de greep van een bijna totale klimaatangst, liet een klimaatwetenschapper naar de film kijken die bevestigde wat de creatieve plotschrijvers in Hollywood allemaal hadden bedacht. Voor hem was deze fictie zelfs realiteit!
Nederland heeft haar eigen ‘Don’t look up’ en het verhaal van de angst voor de ondergang bestaat al sinds 1774. We moeten naar het planetarium in Franeker wat met grote precisie is getimmerd en gezaagd door Eise Eisinga, een amateur-astronoom van wereldklasse.
Hij verzette zich tegen de heersende vrees dat er een ‘ontslooping van het heelal’ zou plaatsvinden doordat planeten op elkaar zouden botsen. Een dominee uit een naburig dorp had berekend dat dit zou gaan gebeuren en kreeg groot gehoor. Gelovigen keken met ontzetting naar de flonkerende sterrenhemel en wisten zich geen raad. Op 8 mei 1774 zou het voorbij zijn. De aarde zou een mep krijgen en in de zon verbranden.
Eise Eisinga.
Eisinga begreep dat het anders zat, nam wiskundelessen en bouwde zijn planetenstelsel, zodat mensen konden zien dat van een botsing nooit sprake kon zijn. Hij bouwde een draaiend ‘hemels uurwerk’ in zijn huiskamer met Mercurius, Venus, Mars en de Aarde.
Hij had ook graag de belendende bedstede in zijn heelal willen betrekken, maar dat zag zijn vrouw niet zitten. Eisinga liet zien dat er geen reden was voor angst, als je omhoog keek. Het magnifieke uurwerk draait nog steeds. Klimaatminister Rob Jetten zou eens een kijkje moeten nemen.
***
Die tijd is voorbij. Nu hebben we duizenden anonieme wetenschappers die allemaal het einde der tijden onderschrijven. Net spectaculair om te zien. Een plaatje uit een computer. Iedere wetenschapper heeft zijn eigen plaatje. Over de uitkomst is geen discussie. Over 80 jaar zijn we verdroken of gekookt. Welke bezoeker van Franeker denkt in 2100 nog dat er zoiets als climate gate bestond. Hij verwonderd zich hooguit over al die masten die in de weilanden van Friesland staan. Net zoals wij naar de bunkers van tachtig jaar geleden kijken. Ik kan trouwens iedereen aanraden om een kijkje te nemen.
Och, de vogeltjes beginnen weer te fluiten vroeg in de morgen, het zonnetje ook binnenkort ook weer hoop ik, de Aarde draait haar rondjes, de mensch crepeert ( althans dat denken velen). En zolang de vogeltjes fluiten, fluut ik ook, en denk aan de idioterij die de mensch uitvreet.
Ooit zal er een einde komen niets is voor eeuwig. De aarde is zo oud dan de zon, en ze gaan nog een goede vijf miljard jaar mee en dan is de brandstof op en er zijn geen wisselstukken. Het universum ontstond na de oerknal, wat er voor de oerknal was dat weten ze niet. Maar ook het universum is er niet voor eeuwig. Het rare is nu dat er ooit een boek is geschreven die m’n een heilig boek noemt waar dit alles al wordt vermeld. Alleen letten de hoogmoedige wetenschappers daar niet op.
Tja, wat is duurzaam?
“Ooit zal er een einde komen”
Dat is nog maar de vraag. Aangezien je nooit hier gekomen kan zijn, als het begin van de tijd oneindig ver terug ligt, hebben slimmerikken het begin van de tijd uitgevonden. De zin ‘vóór het begin van de tijd’ kan je helemaal niet uitspreken. Einstein schijnt dat opgelost te hebben, door van de tijd de kromming van de ruimte te maken. Misschien is die kromming wel een bol. Dan kan je rond lopen en terugkomen bij het beginpunt, dat er nooit was.
Ach, ik klets ook maar wat.
Angst is een middel om aandacht af te leiden en macht uit te oefenen!
De historie heeft ons echter geleerd, dat het klimaat voortdurend (ingrijpend) verandert en we leven nu, al ruim 10.000 jaar in een interglaciale periode, met weliswaar wisselende, maar ook oplopende temperaturen.
Flora en fauna, dus ook de mensheid, hebben zich altijd aangepast aan de omstandigheden, dus het nemen van adequate adaptieve maatregelen en dat geldt m.n. voor Nederland, dient de hoogste prioriteit te krijgen!
Het is niet alleen kansloos, maar ook aanmatigend om te veronderstellen, dat wij het klimaat naar behoefte kunnen aanpassen!
Dit leidt niet alleen tot economische schade en riskante maatschappelijk ontwikkelingen, zoals toenemende inkomstenverschillen, maar ook tot gigantische verspillingen, die ten koste zullen gaan van de werkelijke prioriteiten, zoals o.a
adaptatie, armoedebestrijding en internationale wetgeving om ontbossing tegen te gaan.
Bovenstaand laat echter onverlet, dat uit oogpunt van vervuiling en uitputting natuurlijke hulpbronnen, het verstandig is, om ook aandacht te besteden aan een doelmatige energietransitie o.b.v. kosten baten!
Al weer wat tijd geleden lezing bezocht van Groningse sterrenkundige over de stabiliteit van ons zonnestelsel.
Eens dacht men dat de planeten in perfecte cirkels om de zon bewegen.
Immers, de schepping is perfect en in de geometrie zijn rechte lijnen en cirkels perfecte figuren.
Die planetenbanen bleken elliptisch te zijn.
Later werd het nog erger, de banen zijn variabel omdat de planeten aan elkaar trekken.
Vraag was dus hoe stabiel dit systeem is, kan de aarde op mars botsen?
Die vraag is opgelost met computersimulatie.
De komende 60 miljoen jaar gaat het goed, daarna wordt de onnauwkeurigheid te groot om nog een voorspelling te kunnen doen.
Leuk, zo’n nutteloze computersimulatie. Een kind kan bedenken dat als de afgelopen miljarden jaren er geen botsingen meer zijn voorgekomen dat het de komende tijd ook wel goed zal zitten. Net als met het klimaat, dat varieert al miljoenen jaren zonder dat al het leven is uitgestorven, dus dat zal ook nu wel goed blijven gaan.
Jan, bij deze een groot compliment voor jouw Youtube filmpje ‘De onmogelijkheid van windmolens’.
Nou David, dan komen we over 60 miljoen jaar weer even hier bijeen om te kijken hoe de stand van zaken is en wanneer we dan op Mars gaan klappen. Kunnen we gelijk een nieuwe versie van CG openbaren, tenminste als Hans dat dan wel goed gaat vinden.
Dat planetarium laat zien waar één enkel mens met zijn leven toe in staat is.
Eisinga is toch wel de grootste Fries ooit.
Als kind heb ik eens bij de gemeente voorgesteld om de banen van Uranus en Neptunus in het plaveisel in te metselen.
Maar toen was de braindrain daar al op gang gekomen en was kennis verdacht.
Ik weet trouwens nog steeds niet of het interieur met Sprinkler beveiligd is tegen brand. Of damp. Of zand.
Maar, bezoeken: het is echt een wonder.
Helemaal eens met deze reactie. Terecht heeft koning Willem I aan Eisinga een jaargeld toegekend. Mevrouw Eisinga stond niet toe dat ook de slaapkamer tot planetarium zou worden omgebouwd. Ik kan me daar iets bij voorstellen. Ruim behuisd was de familie Eisinga bepaald niet. Toch heeft mevrouw Eisinga toegestaan dat de slinger, die het hele zonnestelsel aandreef in de bedstee hing! Daarom was dit een slinger van 80 cm i.p.v. 1 meter, wat meer gebruikelijk is, want een slinger van 1 meter heeft een slingertijd (heen en terug) van bijna precies 2 seconde, maar zo’n slinger paste helaas niet in de bedstee.
Ach, hadden we maar een Eise Eisinga in onze regering!
‘Don’t look up’ geldt vooral voor de ‘wetenschappers’ die feiten vaststellen bij handopsteken.
Ze zitten totaal verdiept in het eigen gelijk en financieel eigenbelang van hun incestueuze kliek en willen niet kijken naar anderen die dreigen hun ‘feiten’ onderuit te halen.
Kleinigheid.
Artikel bevat een fout. Er was geen slaapkamer in het huis.
In de woonkamer is een bedstee. Daar werd geslapen.
De installatie met de gewichten die het complete raderwerk aandrijven hangen tegen de zijwand van deze bedstee.
In de buurt van Bronckhorst heeft een timmerman een verbeterde versie van Planetarium gebouwd..
Het Planetarium is daarom belangrijk, dat het zowel werelderfgoed is als een symbool van de Verlichting. Het was het resultaat van handwerk, van arbeid van de vakbekwame handwerksman ten opzichte van het religieus denkwerk wat werd verkondigd vanf de kansel.
Het was een maquette van de werkelijkheid rtegenover het geloof dat de Aarde het centrum van het Heelal is, dat volgens religieuzen de Aarde het geschenk van God was aan de mens.
Eise Eisenga deed over zijn werk 7 jaar, en is nog altijd zo in stand gebleven
Besef dat de RK Kerk eerst in de 20ste eeuw erkende dat Galilei de juiste visie had, en niet de kerk die de publicatie van zijn denken over de kosmos en de wereld tegenhiekld. Eerst na zijn dood werd zijn visie gepubliceerd.
Geloven kan zeer destructief zijn en vooruitgang in de weg zitten.