Donald Pols, directeur Mileudefensie. Foto: Milieudefensie.

Bron: Cultuur onder vuur (hier).

Urgenda en Milieudefensie geven zich uit voor vertegenwoordiger van het algemeen belang. Die taak komt gesubsidieerde en gesponsorde randgroepjes echter helemaal niet toe. Het burgerinitiatief Bezorgde Energie Gebruikers (BEG) wil deze juridische maskerade doorbreken door als derde partij tussenbeide te komen, en voor de rechter het ware algemeen belang te verdedigen: dat van álle Nederlanders.

Bevel aan de Staat

Laten we de recente geschiedenis even de revue laten passeren. Op 20 december 2020 maakte de Hoge Raad het Urgenda-arrest bekend. Daarbij werd bepaald dat de Nederlandse staat snel de uitstoot van CO2 en andere broeikasgassen moest verminderen (met minstens 25% ten opzichte van 1990). De rechters motiveerden dit vanuit het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM), die volgens de Raad de “rechtsplichten van de Staat” bevatten “tot bescherming van het leven en het welzijn van burgers in Nederland.” De Grondwet schrijft voor dat de Nederlandse rechter de bepalingen van het EVRM toepast, zo redeneert de Hoge Raad. “Deze opdracht aan de rechter tot het bieden van rechtsbescherming is een wezenlijk onderdeel van de democratische rechtsstaat.” Vandaar het bevel aan de Staat.

Zelfde ideologisch narratief

Kort samengevat: volgens de rechter bedreigt het klimaatprobleem de Nederlandse bevolking en de komende generaties. Dus mag de rechterlijke macht vanuit de Grondwet ingrijpen, zich daarbij beroepend op het VN-Klimaatverdrag van Rio de Janeiro (1992), het Kyoto-protocol (1997) en het Klimaatakkoord van Parijs (2015) om de uitvoerende macht tot vermindering van broeikasgassen te dwingen. Het is overigens maar de vraag in hoeverre deze Urgenda-zaak geen doorgestoken kaart was, zozeer lijken milieubeweging, rechterlijke macht en een zich nauwelijks verzettende overheid zich in hetzelfde ideologische narratief te bevinden. Opmerkelijk is dat een advocaat-generaal bij de Hoge Raad, mr. Jaap Spier, initiatiefnemer is van de Oslo Principles, een internationale handleiding uit 2015 hoe je via de rechter binnen het bestaande recht ‘effectief klimaatbeleid’ af kunt dwingen. Ook een rechter van het Europese Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) werkte daaraan mee.

Samen ‘algemeen belang’ afstemmen

Vond bovendien de overheid, althans haar vertegenwoordigers bij de rechter, het soms prima zich door de rechter in de gewenste richting te laten sturen? Feit is in elk geval dat de kwestie door een samenspel van milieubeweging, overheid en rechter (die zich daarvoor notabene op mensenrechten beroept) aan de normale politieke behandeling onttrokken is en over het hoofd van de bevolking (het echte algemene belang) besloten wordt. Het voordeel is wel duidelijk: zo vermijd je het ongewenste oponthoud waar democratische besluitvorming nu eenmaal mee gepaard gaat. Het is handiger om samen even af te stemmen wat zogenaamd in het ‘algemeen belang’ is.

Anti-SLAPP

Ook op Europees niveau zien we dergelijke belangenverstrengelingen optreden. Zie de bijdrage van Lucas Bergkamp hier over de ‘anti-SLAPP’ richtlijn waarmee de Europese Commissie milieugroepen als Urgenda en Milieudefensie structureel een juridische voorkeursbehandeling wil geven, en tegenspraak (zoals die van BEG) wil ontmoedigen, doordat die – als de richtlijn aangenomen wordt – voortaan het risico zouden lopen met draconische boetes afgestraft te worden. Hoe dan ook, u ziet het: zelfs ons hoogste rechtscollege gelooft klakkeloos in het CO2-doemscenario dat Urgenda voorspiegelt.

Klimaatdebat wemelt van klokkenluiders

Nu is van rechters uiteraard niet te verwachten dat zij inzicht in de materie hebben. Voor wat de feitelijke grondslag van hun vonnis betreft, beroepen ze zich dan ook op een vermeende wetenschappelijke ‘consensus’, wat niet meer dan ‘overheersende mening’ betekent. Geen wetenschappelijke inzicht dus, maar een trend in het veld die net zo goed radicaal fout kan zijn en volgens velen ook is. Het klimaatdebat wemelt immers van klokkenluiders met eersteklas wetenschappelijke papieren. De oprichter van Greenpeace is er zo een. Sommige voormalige klimaatalarmisten bieden zelfs hun excuses aan. Deze klokkenluiders worden alleen nauwelijks aan het woord gelaten. Dit maakt – nog afgezien van het dubieuze beroep op de ‘mensenrechten’ – het vonnis van de Hoge Raad net zo aanvechtbaar als het klimaatprobleem zelf. In feite heeft het hoogste rechtscollege door als ‘wetgever-plaatsvervanger’ op te treden de scheiding der machten geschonden.

Rechtbank Den Haag trots op eigen vonnis

Een jaar later speelde de “klimaatzaak tegen Shell”, zoals rechter Larisa Alwin die noemde toen ze als voorzitter van de rechtbank Den Haag haar vonnis op 26 mei 2021 trots aan de wereldpers bekend maakte. Dit maal was het de milieuclub Milieudefensie – ook weer gesubsidieerd en gesponsord – die zich uitgaf als vertegenwoordiger van het algemeen belang. En als zodanig tegenover Shell in het gelijk werd gesteld. De oliemaatschappij kreeg van de rechter bevel harder te werken aan de vermindering van haar CO2-uitstoot. In 2030 zou 5% vermindering gerealiseerd moeten zijn.

Opzettelijke stilhouding beroep tegen ‘klimaatzaak’

Zo trots was de rechtbank op dit vonnis dat het maar ook maar meteen in het Engels werd gepubliceerd. Van de juridische degelijkheid ervan was men blijkbaar wat minder overtuigd, want het hoger beroep ertegen werd aanvankelijk niet eens op de lijst van aanhangige zaken opgenomen. Wegens vermeende ‘gevoeligheid’ van de zaak. Een opzettelijke stilhouding die, volgens jurist Lucas Bergkamp (in een bijdrage op de site van Syp Wynia), “niet alleen in strijd met het beginsel van openbare rechtspraak” is, “maar ook met de onpartijdigheid van de rechter.” De rechtbank wekt zo immers de indruk het hoger beroep te willen frustreren, zodat het vonnis in stand blijft.

Bedekte chantage van Milieudefensie

Het Urgenda-arrest en de klimaatzaak tegen Shell van Milieudefensie betekenen voor die clubs natuurlijk enorme opstekers. Kort daarop besloot Milieudefensie dan ook op eigen gezag het vonnis breder te trekken en na Shell 29 andere bedrijven te sommeren binnen drie maanden een ‘klimaatplan’ te presenteren, waarin ze aangeven hoe ze hun vermindering aan CO2-uitstoot denken vorm te geven. Het is een bedekte vorm van chantage, waarbij de bedrijven natuurlijk geïntimideerd zijn, omdat ze hebben gezien hoezeer de rechtspraak op een lijn met de milieuclubs zit. Het op een rechtszaak laten aankomen, lijkt intekenen op een nederlaag.

‘Algemeenbelangactie’

Hoe kan dit gecorrigeerd worden? Hoe kan voorkomen worden dat milieuclubs met weinig wortels in de samenleving, maar wel rijkelijk gesubsidieerd en gesponsord, zich met succes voor de rechter blijven uitgeven als vertegenwoordigers van het algemeen belang? Dit is slechts mogelijk doordat de wetgever dit zo heeft ingericht. Het gaat om een ‘activistisch handvat’ dat in 1994 in de wet is aangebracht als art. 3:305a Burgerlijk Wetboek: de ‘algemeenbelangactie’. Dat wil zeggen dat een vereniging of stichting die algemeen belangbehartiging in zijn statuten heeft staan, zich ook voor de rechter als behartiger van het algemeen belang kan opwerpen. Of dit nu met de werkelijkheid overeenkomt of niet. Urgenda en Milieudefensie buiten dit nu uit ten koste van het échte algemeen belang: rechtszekerheid voor bedrijven, een evenwichtig milieubeleid en betaalbare brandstofprijzen voor de consument.

Werkelijk algemeen belang

Het burgerinitiatief van Bezorgde Energie Gebruikers (BEG) wil hier iets tegen doen. Het wil de juridische klucht doorbreken die met name Milieudefensie namens het ‘algemeen belang’ opvoert. Daartoe mengt BEG zich namens het publiek als derde partij in de lopende ‘klimaatzaak’ tegen Shell. Voor de rechter wil men in het hoger beroep aanvoeren dat het vonnis gebaseerd is op de eenzijdige informatie van Milieudefensie. Dit komt tot uiting in de formule “gevaarlijke klimaatverandering” in het vonnis, dat een alarmistische term is die zelfs het IPCC niet gebruikt en die het vonnis ook niet motiveert. Misleid door de ‘groene mafia’ gaat de rechter zo voorbij aan het werkelijke algemeen belang, dat immers de rechten en economische belangen van alle burgers omvat.

‘Vergroenen of verdwijnen’

Deze rechten en belangen zijn door het vonnis tegen Shell en diens klanten hopeloos in het gedrang gekomen, wat enkel mogelijk was doordat de rechter zich voor het ideologische karretje van Milieudefensie heeft laten spannen. Een karretje, dat rijdt in de richting van een klimaatsocialistische ‘systeemverandering’ waarin milieuclubs de scepter zwaaien.

Cultuur onder Vuur heeft dit proces beschreven in het gratis boek Groen is het nieuwe rood. Linkse milieuactivisten dromen ervan bedrijven de wet voor te schrijven – zoals Milieudefensie nu al met een dertigtal doet – en stellen hen voor de keus ‘vergroenen of verdwijnen’. Waarbij ‘vergroenen’ dan betrekking heeft op een ideologische omvorming die tenslotte de gehele samenleving omvat. Die krijgt een ‘energiearmoede’ opgelegd, met desastreuze gevolgen voor de consumenten, zoals nu al met de exploderende energieprijzen merkbaar wordt. Het is niet de vermeende klimaatverandering, maar de opgedrongen ‘energietransitie’ die welzijn en welvaart van de Nederlandse bevolking bedreigt.

Heel goed dat er met BEG een partij is opgestaan die bij de rechter nu voor het werkelijk algemene belang opkomt.

***

Bron hier.