Arthur Rörsch (1933-2020), wetenschapper en scepticus

Arthur Rörsch.

In de komende dagen, twee jaar na het verscheiden van klimaatonderzoeker Arthur Rörsch, plaatst Climategate.nl elke dag een artikel van zijn hand. 

De Volkskrant schreef na zijn overlijden:

‘Hij stelde continu heersende wetenschappelijke inzichten ter discussie met drie grondvragen: Hoe weten we iets? Waarom geloven we het? Waar is het bewijs? Hij vond dat veel wetenschappelijke standpunten in feite politiek waren gemotiveerd.’

Guus Berkhout, president van Clintel memoreerde tijdens zijn uitvaart hem als iemand die een breed wetenschappelijk terrein kon overzien:

‘En dat is noodzakelijk voor grote en complexe wetenschappelijke vraagstukken, zoals klimaatverandering. Rörsch zag heel goed dat er nu al veel bruikbare puzzelstukjes aanwezig zijn, maar dat er nog heel veel gedaan moet worden om van al die stukjes een totaal coherent plaatje te maken.’

Samen met de Amerikaanse co-auteur Roy Clark is een boek in voorbereiding wat eind dit jaar zal verschijnen onder de titel: ‘Finding simplicity in a complex world’.

De komende dagen treft u bijdragen aan, van en over Arthur Rörsch op Climategate.nl

In Memoriam

Met groot leedwezen geven we kennis van het overlijden van Arthur Rörsch op 14 juli jongstleden.

Arthur Rörsch (1933) is voormalig lid van de Raad van Bestuur van TNO (1979-1994) voor o.a. het aandachtsgebied milieu.

Verder was hij (deeltijd-) hoogleraar aan de Universiteit Leiden van 1967-1997 en bestuurlijk werkzaam in een aantal Europese wetenschappelijke organisaties. Hij is Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw.

Arthur Rörsch heeft zich in de loop van zijn carrière, zowel als wetenschapper als bestuurder, steeds opgesteld als een luis in de pels van de verkondigers van heersende wetenschappelijke en bestuurlijke opvattingen.

Hij is auteur van de volgende werken.

‘Science friction 1. Organisatie en desorganisatie van het wetenschapsbedrijf.’ (Spectrum 1984.)
‘Eruditie en de plaats van de Landbouwuniversiteit in de samenleving.’ (Rede bij de opening van het academisch jaar LUW, 7 september 1997.)
‘Over het dempen van de Mare en andere vergissingen.’ (Rede bij de opening Academisch jaar van de Rijksuniversiteit Leiden, 3 september 1990.)
‘Keerpunt 2000; randvoorwaarden en scenario’s voor duurzame ontwikkeling in Nederland en Europa.’ (Elmar, Delft 1993.)
‘Klimaatverandering op een waterplaneet; het CO2 vraagstuk nader bekeken.’ (Veen 2003, Diemen 2005.)
‘Paradigms in climate research.’ (E&E, Volume 21 (4) 2010, ISSN 0958-305X.)
‘Mechanisms of climate change and the AGW concept: A critical review.’ (E&E, Volume 24 (3&4) 2013.)
‘Science Friction 2; wetenschap tussen crisis en vooruitgang.’ (Elmar, Delft 2016.) Zie voor een samenvatting en bespreking hier.

Persoonlijk heb ik Arthur Rörsch voor het eerst ontmoet naar aanleiding van diens bemoeienis met de beschuldigingen van wetenschappelijke wangedrag aan het adres van Bjørn Lomborg naar aanleiding van diens boek: ‘The Skeptical Environmentalist’. Zie hier.

Arthur schreef daar onder meer over:

The Danish Committee of Scientific Dishonesty (DCSD) caused world wide sensation with its verdict (8 January 2002) on Bjorn Lomborg, a political scientist and statistician, who was considered to have violated rules for Good Scientific Practice with his book, “The Skeptical Environmentalist”.

The Lomborg affair

The book was published early in 2001 with the sub title “measuring the real state of the world”. It is a heavy attack on the view that mankind is heading for a catastrophe through exhaustion of natural resources, environmental pollution and climate change. Lomborg labeled the popular view of environmental collapse as the ‘Litany”. He did not deny there are environmental problems to be solved, but rather challenged the view we are heading for an Apocalypse. His book made a plea for a review of our priorities in making investments to address the range of environmental problems. In doing so he outraged the establishment of environmentalists. It resulted in a world wide debate whether Lomborg had used the statistical data of official organizations, such as UN, WWF, World Bank, properly and whether he had cited the scientific literature correctly. Hundreds of pages of protest were answered by Lomborg with a similar volume. He admitted mistakes in a few incidental cases but stuck to his main points in the treatise as a whole. The opponents of Lomborg were not satisfied and a number of them lodged a complaint of scientific dishonesty with DCSD.

The judgment of DCSD

The complaint comprised: “fabrication of data, selective citation, deliberate misuse of statistical methods, distorted interpretation of conclusions, plagiarism, deliberate misinterpretation of others results”.

Kortom, de groene inquisitie in volle sterkte uitgerukt om Lomborg te discrediteren!

Hoe liep dat uiteindelijk af? Later schreef Arthur daar het volgende over:

Twintig jaar geleden hebben we [bedoeld werd Richard Lindzen en hij] nauw samengewerkt om Lomborg van wetenschappelijke fraude vrij te pleiten voor de Deense disciplinaire commissie ‘wetenschappelijke integriteit’. Met publieke hulp van een Kopenhagense krant. Het ministerie greep in. De voorzitter van de disciplinaire commissie trad af.

Voor meer informatie over de afloop van de ‘Lomborg affaire’ zie hier.

Sindsdien heb ik veel contact met Arthur gehad en rijkelijk mogen profiteren van diens eruditie, ervaring en goede raad, alsmede diens passie voor de integriteit van de wetenschap.

Hij was een van de belangrijkste vaste auteurs op Climategate.nl. Voor zijn nalatenschap op Climategate.nl zie hier.

Wij zullen Arthur missen als een aimabel en wijs leermeester, die tot zijn dood wetenschappelijk actief is gebleven.

Ter herinnering aan betere tijden zie hier Ivo de Wijs bij het afscheid van Arthur Rörsch als vice-voorzitter van de Raad van Bestuur van TNO.