Van een onzer correspondenten.
Lange tijd heeft Martien Visser geredeneerd dat Nederland prima zonder kernenergie zou kunnen. We hebben immers de Noordzee. Hij is daar sterk aan gaan twijfelen, omdat het domweg te riskant is teveel ballen in één mandje te leggen en erop te vertrouwen dat het wel goed komt.
Op alle onderdelen van de energietransitie vliegen we elkaar in de haren. Kernenergie spant toch wel de kroon. Bij velen blijkt de angst voor het atoom groter dan de angst voor het klimaat. Algemeen aanvaard wordt dat de klimaateffecten van kernenergie gelijk of zelfs lager zijn dan bij zon en wind. Maar kernenergie geeft radioactief afval en er is risico op een ernstig ongeluk. Bovendien kan kernenergie worden ingezet om kernwapens te maken. Nu is dat laatste in Nederland niet aan de orde en moderne kerncentrales zijn ontegenzeggelijk veel veiliger dan de oude. Het probleem met het radioactief afval blijft evenwel. Nederland slaat dat bovengronds op. Wachtend op een methode om dit te kunnen gaan verwerken.
Ook de kosten voor kernenergie spelen een rol in de discussie. KiloWatturen uit zon en wind zijn goedkoper dan uit kerncentrales. Wanneer het waait of de zon schijnt althans. Hier zit echter een adder onder het gras. Verschillen in financieringskosten spelen namelijk een grote rol. Dat is niet zozeer techniek gerelateerd, maar heeft een politieke achtergrond. Namelijk de grote zorgen financiers van kernenergie dat een project zwaar wordt gedupeerd door een veranderend politiek sentiment. Tussen aanbesteding en ingebruikname van een kerncentrale zitten al gauw drie verkiezingen. Investeerders in kernenergie zullen dan ook zware eisen stellen aan de overheid, zodat zij niet door diezelfde overheid kunnen worden gedupeerd. Dat is terecht. De wetten van risk management schrijven voor dat de partij die een risico het meest kan beïnvloeden, dat moet dragen. Desondanks zal er een flinke portie wantrouwen blijven, ook bij de financiers. Dat leidt tot oneigenlijk hoge financieringskosten en daarmee tot onnodig hoge kosten per kWh geproduceerde elektriciteit. Deze kosten zullen uiteindelijk door de maatschappij moeten worden opgebracht.
‘Wat mij betreft is TenneT de aangewezen partij om de twee eerste kerncentrales te realiseren.’
De oplossing is dat de overheid de geplande eerste twee kerncentrales door een staatsdeelneming laat realiseren en opereren. Immers, mocht de overheid dan halverwege van mening veranderen, dan schiet ze zichzelf in de voet. Zeg maar, een natuurlijke hedge. Wat mij betreft is TenneT de aangewezen partij om de eerste twee Nederlandse kerncentrales te realiseren. Een bedrijf dat succesvol gigantische AC/DC-platforms op de Noordzee kan laten bouwen, kan dat ook met een kerncentrale. Van Europa mag het. Wel dient de Energiewet aangepast te worden. De bouw van de centrales gebeurt natuurlijk door marktpartijen. Evenzo wordt de beschikbare opwekcapaciteit via tolling agreements aan marktpartijen ter beschikking gesteld. Dat geeft dan meteen ook middelgrote en kleine partijen de kans om desgewenst een portie kernenergie in hun portfolio op te nemen. Andere mogelijkheden om het politieke risico van kernenergie te elimineren zijn ook prima; ik zie ze alleen niet. Wat mij betreft is oplossing van dit vraagstuk de lakmoesproef voor de minister van EZK de komende maanden: Wil men serieus kernenergie, of probeert men een spaak in de coalitiewielen te steken?
‘Wie garandeert dat het op de Noordzee in 2050 of 2100 nog net zoveel waait als nu?’
Of kernenergie nuttig is voor Nederland hangt af van de aannamen. Je kunt optimalisatiestudies uitvoeren tot je een ons weegt. Het zal niet helpen. Hooguit om besluitvorming uit te stellen. Energievraag is er genoeg. Nederland heeft, inclusief scheepvaart, luchtvaart en grondstoffen, in 2050 minimaal 3000 PJ aan primaire energie nodig. Alle huidige plannen voor wind en zon tellen op tot 600 PJ. Nog een flink eind te gaan derhalve. Nederland kijkt daarbij verlekkerd naar haar uitgestrekte en windrijke deel van de Noordzee. We kunnen daar veel windturbines in kwijt en daarmee een fors deel van onze totale energievraag invullen. En daar zit de crux. Want vertrouwen we daarmee niet teveel op één bron? Wie garandeert dat het op de Noordzee in 2050, 2070 of 2100 evenveel waait als nu? Dat er tegen die tijd, vanwege klimaatverandering of omdat andere landen veel wind afvangen, niet een situatie optreedt zoals nu in de Middellandse zee? Daar waait het op hoogte 30% minder dan op de Noordzee, waardoor windturbines daar minder dan de helft aan energie opbrengen. En stel dat er maandenlange periodes gaan voorkomen dat het op de Noordzee niet of nauwelijks waait?
‘Ik vind het plan van de coalitie om twee kerncentrales te gaan bouwen een prima stap.’
Lange tijd heb ik geredeneerd dat Nederland desgewenst prima zonder kernenergie zou kunnen. We hebben immers de Noordzee. Ik ben daar sterk aan gaan twijfelen. Het is volgens mij domweg te riskant teveel ballen in één mandje te leggen en erop te vertrouwen dat het wel goed komt. Althans, als we serieus een CO2-neutrale samenleving eisen in 2050 of eerder. Ik vind daarom het plan van de coalitie om twee kerncentrales te gaan bouwen een prima stap. Nederland bouwt daarmee een positie op die haar in staat stelt later te besluiten over de meer definitieve rol van kernenergie. Fors uitbreiden, een beetje uitbreiden, of het hierbij laten. Kostenverschillen met wind en zon in spelen op dit moment een ondergeschikte rol. Het gaat namelijk niet om optimalisatie, maar om robuustheid. Om wendbaarheid. Daarom ook doet Nederland er goed aan met een aantal gelijkgestemde landen te investeren in seriebouw van middelgrote kernreactoren, die de potentie hebben tenminste een deel van het klimaatvraagstuk op te vangen. Wellicht hebben we ze nooit nodig. Maar mocht het tegenovergestelde blijken, dan is het toch wel heel prettig als ook die technologie op de plank ligt.
‘Deze twee kerncentrales gaan natuurlijk ons klimaatvraagstuk niet oplossen.’
Laten we wat dit betreft niet vergeten dat er buiten Nederland ook een klimaatvraagstuk ligt. Meer dan 250 keer zo groot zelfs. Nederland heeft veel windrijke Noordzee, Duitsland heeft al veel minder en België vrijwel niets. Evenzo de meeste andere Europese landen. Europa zal sowieso veel CO2-vrije energie moeten gaan importeren. Vooralsnog strijden veel potentiële exporteurs om een plaatsje op de Europese markt, maar hoe is de mondiale situatie in 2050, 2070 of 2100? Kernenergie kan helpen die importafhankelijkheid desgewenst te beperken, mocht dat op termijn nuttig zijn.
Martien Visser.
Tot slot. De twee kerncentrales gaan ons klimaatvraagstuk natuurlijk niet oplossen. Daarvoor zijn ook niet bedoeld. Maar laten we er echter ook niet te minachtend over doen. Samen zijn ze goed voor 25 TWh elektriciteit. Dat is meer dan alle elektriciteit die in Nederland in 2030 met windturbines op land en in het IJsselmeer zal worden geproduceerd.
Martien Visser is lector energietransitie & netintegratie, Hanzehogeschool Groningen en Manager Corporate Strategy bij Gasunie. Hij schrijft zijn column op persoonlijke titel. Zijn mening komt niet noodzakelijkerwijs overeen met die van de Hanzehogeschool of Gasunie.
***
Bron hier.
Er is geen klimaatvraagstuk maar wel een energievraagstuk.
Er is ook geen energievraagstuk; er is een nitwitvraagstuk, ook wel de polonaise der charlatans genoemd.
Waar blijft een thoriumcentrale? Kunnen we veel kennis mee opdoen, die waarschijnlijk prima te vermarkten valt. Iedereen weet dat weersafhankelijke energie een doodlopende weg is, behalve ideële klimaatgekkies.
“Je kunt optimalisatiestudies uitvoeren tot je een ons weegt.” Perfectionisme is uitstelgedrag dat zich voordoet als kwaliteitscontrole
Nog even de (nutteloze) batterijtechniek https://ejbron.wordpress.com/2022/07/27/batterij/#more-305982
Nog meer batterijonzin: https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/megabatterijen-moeten-als-wondersponzen-obstakels-voor-de-energietransitie-uit-de-weg-ruimen~bf50115a/ Hun volgende generatie, de Buffalo batterij, heeft een capaciteit van 48 MWh, m.a.w. voldoende om 71 seconden aan electriciteitsopwek van de Eemscentrale op te slaan. Met een vermogen van 25 MW is deze in vol bedrijf binnen twee uur leeg. Hiermee ga je dus geen langere onderbrekingen in wind- en zonnestroom mee opvangen. Heb overigens niets kunnen vinden over wat de kosten zijn in aanschaf, onderhoud en weer verwijderen.
Volgens de berekening van CE Delft zijn de kosten van grootschalige batterijopslag 120.000 Euro per MW. Dus voor een batterijsysteem van 25 MW zouden de kosten 3 miljoen Euro per jaar, bij een afschrijvingstermijn van 15 jaar.
Energietransitie is even onmogelijk als een perpetuum mobile.
https://www.wyniasweek.nl/energietransitie-is-even-onmogelijk-als-een-perpetuum-mobile/
Martien Visser : Super meestribbelaar in het Super meestribbelaar energiepodium.
Onze klimaat- en energie minister Rob Jetten is zijn baas.
Deze week besloot de EU Commissie dat de industrie en huishoudens in Europa 15 % minder energie moeten consumeren.
Onze Minister had het doel al gehaald vóórdat de regeling inging, zo vertelde hij op TV . Nou ?
Hoe zou het toch komen dat ik van al die energie experts op TV nog niet een syllabe geloof van wat ze zeggen ?
“Martien Visser : Super meestribbelaar”
Ik vind zijn “grafiek van de dag” op twitter meestal zeer helder en ook interessant.
v.b.
ht tps://twitter.com/BM_Visser/status/1552231067465068544?cxt=HHwWgMClmdH70IorAAAA
Zou Jetten blij zijn met zijn hieronder gelinkte artikel?
ht tp://www.energiepodium.nl/artikel/kernenergie-nuttige-aanvulling-op-onze-energiemix
Het klimaatvraagstuk bestaat niet.
CO2 zou als dat vraagstuk gedacht kunnen worden. Maar dat is het ook niet.
Het pseudoprobleem, door angst ingegeven, is NetZero.
De uitstoot van CO2 terug naar 0 binnen 30 jaar.
Dat lukt niet, dat weet ook iedereen, dat doet mensen door hun kamer ijsberen, en aan hun baard plukken.
Maar heel veel mensen weten – alarmisten luke-warmers en deniers altegader – dat we daar (minstens) zo’n honderd jaar de tijd voor hebben. Dat cijfer komt voor luke-warmers ook uit modellen, dat weet ik. Maar mijn educated guess, gebaseerd op alle doemverhalen die nooit uitgekomen zijn, hoe mooi ze ook in elkaar steken, zegt: laten we nou eens een keer niet stuntelen, niet kleien, niet strompelen – laten we de boel nou eens gedegen aanpakken.
Alleen tipping point alarmisten, Extinction Rebellion en Letzte Generation en andere volkomen nutteloze idioten weten dat de wereld vergaat als we nu niks doen.
We weten weliswaar niet wat we moeten doen, waar we moeten beginnen … dus we doen maar wat: God zegene de greep. Je ziet het aan de invloed van de oorlog in Ukraine, je ziet het aan het aantal aerosolen wat niet meer de lucht in wordt geblazen (dat noemden we opschoning) en dus hebben we geo-engineering nodig om dat op te lossen: rotzooi de atmosfeer in blazen (dat noemden we, geloof ik, vervuiling).
De vrouwen/mannen die voorop moeten lopen zijn misschien niet redeloos (nou ja) of reddeloos … maar ze zijn wel radeloos! ’t Zou mooi zijn als ze dat ook erkenden (Helloa! Below there. Frans Timmermans en Al Gore, zijn jullie daar?) maar bovenstaand artikel geeft die stemming ook een beetje aan: we weten het niet.
Dus, als we nou eens een model gingen bouwen – klimatologen en Covid-voorspellers mogen niet meesolliciteren – dat de ERoEI goed in kaart brengt. Een model dat bij kernenergie de kosten verdeeld in reële kosten en angstbewilligingskosten (ik schrijf bewust angstbewilliging, niet angstbeheersing). En als we dan, als mensheid, na zoveel jaren beschaving, eindelijk eens rationeel zouden gaan beslissen.
Zou warempel de eerste zegen zijn voor de mensheid, de eerste zegen die je als zodanig mag tellen – voor zover ik terug kan kijken in het diepe donker van ons rondlopen op deze wonderschone planeet.
Het opruimen van die wind farms en zonneweiden – een fluitje van een cent – zou als bijkomend zegentje geteld mogen worden.
PS Of je die subsidies dan ook weer terug kunt laten vloeien naar daar waar ze vandaan komen – de kleine belastingbetaler – daar kan een eerste kabinet Omtzigt misschien naar kijken.
Leonardo
Kun jij mij uitleggen wat we met alle transitiewaanzin opschieten als, zoals wordt beweert, CO2 duizenden jaren in de atmosfeer blijft? Moet ik dat dan zo begrijpen dat als we nu stoppen CO2 toe te voegen onze nazaten daar pas over pak hem beet 1000 jaar wat aan hebben. Als de opwarming al aan CO2 te wijten is.
waanzin, Peter, is niet uit te leggen,
Althans, ik kan het niet. Hooguit kan ik het proberen te herkennen en, als ik het meen te herkennen, signaleren.
Ik meen dat ik een redelijk gevoel heb voor de waanzin in klimatologenland. Maar, let wel, daar hoeft niet iedereen het mee eens te zijn. De bv Verheggen, bijvoorbeeld, kan mij niet luchten of zien.
Geen ‘aanvulling’ maar een belangrijke pijler.
In mei dit jaar schreef ik volgend korte antwoord op een aan mij gestelde vraag hoe ik dacht dat een toekomstige (bv 2050) energiemix er uit zou kunnen zien.
Mijn visie over energiemix voor nabije toekomst ivm ‘opraken’ fossiele bronnen.
Uitgangspunt is energieverbruik 2020. Stel deze als 100% waarvan 20% elektrisch en 80% warmte
Doel is mix voor 2050
Totaal energieverbruik blijft (streven) gelijk als in 2020 dus 100% waarvan echter 40% elektrisch en 60% warmte.
Nucleair 40%, gas/kolen(schoon) 30%, biomassa reststromen 5%, wind op zee 5%, wind op land 1%, zon alleen decentraal zonder terugkoppeling 5%, rest 14% andere bronnen of in verdeling over hier al genoemde soorten.
Olie zal niet meer worden ingezet voor energie dus vervoer zal vooral op elektriciteit (FC) gaan plaatsvinden. FC is Fuel Cell technologie.
Toevoeging: Energie deel van wind zal worden afgebouwd tot minder dan 1%.
Met plannen voor twee KC is een eerste stap gezet in goede richting.
0% Frans,
Zero zon.
Zero wind.
Als we eindelijk in de gaten gaan krijgen dat zon bespottelijk duur is, en wind ook – niet alleen niet gratis, maar gewoon onbetaalbaar gezien de geleverde prestatie – dan vinden we een paar jaar later nog één windmolen en drie zonnepanelen (drie om het zichtbaar te hebben) in het Nederlands Openluchtmuseum … ik denk naast de Drentse plaggenhut.
Inderdaad Frans.
Hoe durft zo’n totale lamzak dat te stellen.
Kernenergie is de enige oplossing voor een probleem dat zich over enkele eeuwen gaat voordoen als de fossiele brandstoffen schaars gaan worden.
Zou die engnek al aan zijn baasje Jetten hebben uitgelegd dat je met kernenergie prima een huis kan verwarmen?
AnthonyF
Martien Visser is bezig de draai langzaam te maken. Bang om uit zijn baan(bocht) te vliegen. Je moet tenslotte een beetje salonfähig blijven.
Nadat James Watt de stoommachine verbeterde werd die op schepen geïnstalleerd.
Niet om bij windstilte backup te bieden maar om de zeilen te vervangen.
De kreet “energiemix” lijkt uit de landbouw afkomstig waar het handig is verschillende gewassen te kweken om minder kwetsbaar te zijn voor ziekten en plagen.
Maar kerncentrales werken altijd en er is dus geen enkele aanleiding voor een mix, zeker niet met technologie die notoir onbetrouwbaar is en ruimte en grondstoffen slurpt. .
“ De kreet “energiemix” lijkt uit de landbouw afkomstig waar het handig is verschillende gewassen te kweken om minder kwetsbaar te zijn voor ziekten en plagen”
Die kreet was al 40 jaar geleden gangbaar bij dat bekende instituut aan de kust in noord Holland dat zich dus bezig hield met al die mogelijke vormen van energieomzetting gericht op de toekomst vanuit ook de mogelijkheden die werden gezien en gewogen.
Niets nieuws dus.
Je hoeft niet per se een betha te zijn om toch een heldere mening over de klimaatwaanzin te hebben. https://opiniez.com/2022/07/27/de-fictie-van-het-maakbare-ideale-en-gezonde-klimaat/inesvanbokhoven/
Deze mevrouw gelooft waarschijnlijk ook al lang niet meer in Sinterklaas.
En hoogstwaarschijnlijk ook al lang niet meer in Sint Timmerfrans.
Waarom moet de uitstoot van CO2 omlaag? Volgens Salomon Kroonenberg is CO2 niet schadelijk en heeft amper invloed op het Klimaat. Trouwens is waterdamp het grootste broeikasgas, maar daar hoor je niemand over. Verder zonder C02 en stikstof is er amper leven mogelijk op de planeet. En verder verwoesten windmolens en zonnepanelen hele natuurgebieden.
Wil
Inderdaad. Als iets aantoonbaar niet deugt moet je er niet mee doorgaan en waanzin met waanzin trachten te repareren. Dan stop je ermee en bedenkt iets beters. En tot dat moment gebruik je de modernste technologie die voorhanden is. En laat dat nu kernenergie zijn. Helaas ziet onze nationale kantelaar Rotmans dat anders.
Engeland op de rand van een black-out tijdens het hittegolfje van 2 dagen. Kocht stroom in België om dat te voorkomen, voor 9724 pond/Mwh
https://www.dailymail.co.uk/news/article-11047167/UK-forced-electricity-Belgium-heatwave-stop-blackout-paid-5-000-MORE.html#comments
Waren er geen windmolens en zonnepannelen ?
Het is een slecht idee om TenneT de kerncentrales te laten beheren. Daar moet gewoon een nieuw bedrijf voor worden opgericht. TenneT is een zwak bedrijf, dat failliet zal gaan aan haar Duitse verplichtingen. Er zijn vele investeerders die wel financieel willen financieel inspringen, met name de Pensioenfondsen en vermogen uit gewone centrale beheerders in Duitsland of Frankrijk. Wie weet wil de Shell ook wel meedoen. Zorgen dat ook kleine aandeelhouders kunnen intekenen. Er moet alleen gezorgd worden dat de staat het project niet met juridische maatregelen en onmogelijke eisen later de nek om kan draaien of de aandeelhouders kaal zet.
renevers
Shell zal echt niet in zijn eigen gas- olie- waterstof- en CCSvlees gaan snijden. Die hebben andere belangen.
Dat doen ze pas als het gas op of onbetaalbaar is geworden. Het past niet in hun corebusiness.
Er is een tweedeling in problemen te onderkennen, namelijk
a. Het probleem van klimaatwetenschappers die het de klimaatcrisis hebben teruggebracht tot een probleem van temperatuurscontrole, en dat probleem vervolgens gereduceerd tot een kooldioxide uitstoot probeem’;
b. Het probleem van ingenieurs de mensheid van voldoende energie te voorzien om hun levens- en welvaartsniveau op een maximaal niveau te houden en te brengen;.
Beide problemen zijn niet tezamen op te lossen, zijn niet compatibel.
Voor de energietransitie dienen de politieke leiders ter oplossing zich te wenden tot ter zake deskundige ingenieurs, aangezien wetenschappers wel theoretisch onderlegd menen te zijn, maar deskundigheid en vaardigheid missen om het gespecificeerde probleem via handwerk- en handwerkslieden gerealiseerd te krijgen.
Ingenieurs zijn geen wetenschappers, alhoewel de Technische Hogeschool Delft zich wel hernoemd tot Technische Universiteit. Maar wetenschappers werken met andere arbeidsnethoden dan de ingenieur, die op basis van experimenten en ervaring tot een resultaat komt, terwijl de wetenschapper op basis van theorieën en de wetenschappelijke methode tot een beter inzicht tracht te komen.
Een inzicht die de ingenieur bereid is in te paasen in zijn ervaringsmodel, maar dan is wel vereist dat de wetenschapper zijn theorieën en inzichten overbrengt en begrijpeijk kan maken voor die uitvoerende ingenieur en de handwerkslieden.
Het is juist op dit aspect dat die klimaatwetenschappers falen en in gebreke blijven.
Inderdaad , energietransitie is ingenieursarbeid, maar deze vangen eerst een project aan als deze nauwkeurig gedefiniëerd is, de haalbaarheid theoretisch onderbouwd, het bouwplan beschreven en gefinancierd. De arbeidsmethode van de ingenieur met vaardige handarbeiders, zonder wie niets tot stand komt.
Maar onze huidige bestuurders/politici geloven de klimaatwetenschappers en zijn niet in staat als financiers de noodzakelijke projecten te definiëren.
“Ingenieurs zijn geen wetenschappers”
Nee niet in algemeenheid maar ik heb wel degelijk gewerkt met wetenschappers die ook ingenieurs waren. Volgens mij was dat ook vaak een voordeel.
Windturbines en zonneparken zijn weersafhankelijk.
Wanneer ze geen stroom leveren moet je een back-up-systeem hebben dat minstens net zo veel stroom kan leveren als die wind- en zonneparken wanneer ze wel volledig werken.
Kerncentrales worden ook regelmatig buitenwerking gesteld voor onderhoud, dat is met alles wat energie levert.
Bovendien is er in 2050 veel meer energie nodig vanwege een toename van de bevolking in Nederland, dit jaar al een toename van ongeveer 900 duizend mensen.
Een mix van stroomvoorzieners is gewoon noodzakelijk.
Marinus de Korte
Die mix is er al. De wind om het water landinwaarts te brengen. De zon om de gewassen te laten groeien.
Daarnaast kernenergie voor de situatie als de zon niet schijnt en de wind niet waait. Verspil dus geen natuurlijke energie door akkers te beleggen met zonnepanelen of die wind zijn energie af te romen. Die vormen van energie zijn contrair met de natuurlijke. Op termijn, na het opdrogen van olie en gasbronnen kun je met de overtollig opgewekte kernenergie voor het kleinere transport waterstof/kunstmatige brandstoffen overwegen. Verder verspil je geen energie aan nodeloze zaken.
Moedig om dit stuk te plaatsen. Zie ook dat het bij de diehards hier niet goed valt. Mooi genuanceerd verhaal waar ik me goed in kan vinden.