Een gastbijdrage van Jules de Waart.

We herinneren ons de woorden van de voorzitter van de Earth Summit in Rio de Janeiro, Maurice Strong:

“Isn’t it the only hope for the planet that the industrialized civilizations collapse? Isn’t it our responsibility to bring that about?”

In 1998, zou de Canadese minister voor Milieu, Christine Steward, terugblikkend op de Conferentie van Kyoto, opmerken:

“No matter if the science of global warming is phony, climate change provides the greatest opportunities to bring about justice and equality in the world”.

Ottmar Edenhofer.

Ottmar Edenhofer, een hoofdauteur van Werkgroep 3 van het IPCC, zou dit in 2010 ondersteunen:

“We (VN en IPCC) redistribute de facto the world’s wealth by climate policy … International climate policy has almost nothing to do with environmental policy anymore.”

Dit alles werd op fundamentele wijze geanalyseerd door Stephen Schneider, hoogleraar aan Stanford en een van de voormannen van het IPCC, in een artikel uit 19892. Hij noemde het the paradox of the double ethical bind.3 Het was een voorloper van zijn definitie van ‘wetenschap als een contactsport’.

Stephan Schneider.

De paradox van Schneider komt er op neer dat in de klimaatwetenschap iedereen voortdurend een afweging moet maken tussen wat effectief is en wat eerlijk is. Ik citeer hem letterlijk omdat de tekst nauw luistert:

“On the one hand, as scientists we are ethically bound to the scientific method….On the other hand we are not just scientists but human beings as well. And like most people we’d like to see the world a better place, which in this context translates into our working to reduce the risk of potentially disastrous climatic change…This “double ethical bind” we find ourselves in cannot be solved by any formula. Each of us has to decide what the right balance is between being effective and being honest. I hope that means being both”.

Schneider is door zijn critici hard aangepakt, hij zou fraude en leugens hebben goedgekeurd. Dat deed hij, maar hij sneed ook een belangrijk taboe aan. Het cherry picking uit massale gegevensbestanden, het gebruik van de ‘juiste’ statistische test, het weglaten van onwaarschijnlijke uitkomsten van een experiment, het zijn allemaal afwegingen die de meeste wetenschappers, en niet alleen klimaatwetenschappers, wel kennen.

Jules de Waart.

Bij mij overheerst een gevoel van bewondering voor de persoonlijk moed van Schneider. Maar dat kan en mag natuurlijk niet alles zijn. Zijn inhoudelijk standpunt moet nadrukkelijk worden afgewezen. Zeker in het geval van de klimaatwetenschap met zijn enorme invloed op politiek en economie, moeten besluitvormers er van uit kunnen gaan dat de aangedragen wetenschappelijke standpunten zijn verkregen door het consciëntieus vasthouden aan de wetenschappelijke methode.

De menselijke overwegingen van de wetenschapper die zegt een hoger doel na te streven – zoals het beschermen van de aarde tegen desastreuze opwarming of het streven naar een eerlijker verdeling van de welvaart in de wereld – mogen, hoe sympathiek ook, nadrukkelijk geen rol spelen. In het klimaatbeleid wordt veelvuldig gebruik gemaakt van die afweging tussen effectief en eerlijk; ook door mensen die nog nooit van Stephen Schneider en zijn double ethical bind hebben gehoord.

***

Deze ‘posting’ is ontleend aan het onlangs verschenen boek van Jules de Waart: ‘Geloof niet alles … Klimaatverandering in de spiegels van wetenschap en politiek.’

‘Geloof niet alles …’ is hier te bestellen.

Zie ook hier.

***