Door Václav Klaus.
Een toespraak van Václav Klaus, de voormalige Tsjechische president.
Bedankt voor de uitnodiging voor deze conferentie*), het voorrecht hier te mogen spreken, de kans om oude vrienden te ontmoeten, en last but not least, terug te zijn in Boedapest. In een stad en een land dat een gedurfde en broodnodige rol speelt in de dappere nieuwe wereld van het Europa van vandaag. Ik ben teleurgesteld dat mijn land, met zijn huidige politieke vertegenwoordiging, niet in staat is hetzelfde te doen.
Ik accepteerde het onderwerp van de toespraak zonder de minste aarzeling, wat niet erg verstandig bleek te zijn. Toen ik aantekeningen begon te maken voor de presentatie van vandaag, merkte ik dat het onderwerp moeilijker was dan ik aanvankelijk dacht.
Praten over een stabiele wereldeconomie betekent niet dat we een duidelijk afgebakend en goed gestructureerd onderwerp bespreken. Het heeft vele dimensies die behoren tot verschillende disciplines en tot verschillende sociale wetenschappen. Er is geen eenvoudige leerboekenwijsheid over dit onderwerp, want die kan er niet zijn. Zelfs betrouwbare data kunnen niet helpen, evenmin als geavanceerde econometrische modellen. Ik kan daarom niet meer beloven dan een paar basisopmerkingen te maken.
Misschien kunnen de mix van persoonlijke ervaringen en het perspectief van mijn land helpen. Dat hoop ik tenminste. Mijn ervaringen kunnen in het kort als volgt worden samengevat: veertig jaar communisme, een fascinerend decennium van radicale transformatie in politiek leiderschap, en twee veel minder bevredigende decennia van leven in een speciale entiteit genaamd de Europese Unie (Sommigen van u heeft misschien gehoord van mijn helaas mislukte pogingen om het Verdrag van Lissabon te blokkeren, dat verwoestend is voor de Europese democratie, de natiestaten en de Europese economie).
Deze mix kan nuttig zijn. Het is bijna uniek. Mijn perspectief is ook belangrijk: een klein Midden-Europees land zonder geopolitieke ambities, een sterk geïndustrialiseerd land, een land zonder toegang tot de zee en zonder voldoende binnenlandse reserves aan natuurlijke hulpbronnen.
Geen van de huidige politiek correcte groene slogans kan op grond van rationaliteit worden verdedigd. Deze slogans hebben geen wetenschappelijke basis. Ze zijn politiek a priori. En ze zijn doelbewust destructief.
Het doel van deze sessie is manieren te bespreken die kunnen bijdragen aan ‘het opnieuw opbouwen van een stabiele wereldeconomie’. Voor mij is dat een nogal illusoir doel, zo niet helemaal misplaatst. Het is constructivistisch, en wij, met ons kunstmatig geconstrueerde communistische verleden, zijn erg terughoudend met zulke ambities. Is de wederopbouw van een wereldeconomie een zinvolle taak? Wiens taak zou dat moeten zijn? Wie moet het mandaat krijgen om de wereldeconomie weer op te bouwen? Een nieuwe centrale planner, of tegenwoordig een gedigitaliseerde?
Mensen zoals ik hebben de neiging om te beweren dat beloften om een stabiele wereldeconomie op te bouwen thuishoren in de plenaire zittingen van de VN of misschien het IMF, maar niet in de vergaderingen van het Donau-instituut. Omdat ik aanneem dat wij, hier vandaag bijeen, niet geloven in mondiaal bestuur van de economie en niet geïnteresseerd zijn in het spelen van de rol van adviseur. Van mijn kant ben ik zeker niet gemotiveerd om prescriptieve aanbevelingen te doen.
Niettemin vergeet ik niet mijn belofte om een paar woorden over dit onderwerp te zeggen. Laat me ingaan op twee van de vele, zeer verschillende dimensies van dit onderwerp.
De rol van de verschuiving in de economische zwaartepunten van de wereld
Een sleutel tot dit debat kan zijn om te speculeren over mogelijke en waarschijnlijke verschuivingen in de mondiale economische zwaartepunten (zoals ze soms worden genoemd) in de nabije toekomst. De huidige trends en tendensen zijn algemeen bekend en zo onmiskenbaar dat het niet nodig is om statistische gegevens te presenteren. Het zwaartepunt van de wereldeconomie verschuift naar het oosten. De oorspronkelijke centra van Europa en Noord-Amerika hebben de afgelopen decennia blijkbaar hun vroegere posities verloren. Vooral Europa. In de jaren negentig hadden de VS en West-Europa bijna 70 procent van het mondiale BBP in handen, nu is dat nog maar 43 procent. Deze verschuiving is enorm en zal doorgaan.
Als ik kijk naar de Europese economie, die wordt gewurgd door overregulering, overbelasting, belachelijke milieuregels en het opdringerige gedrag van de EU-bureaucratie, dan is het duidelijk dat Europa niet kan groeien. Het is gedoemd tot stagnatie. Het is niet verrassend dat dat precies is wat we nu meemaken. Nu is het nog erger – omdat we in ‘stagflatie’ zitten.
Het beleid dat gebaseerd is op de ideologie van grote gematigdheid, dat twintig jaar geleden zo in de mode was, heeft geleid tot inflatiecijfers die decennia lang onbekend waren – in mijn land al een eeuw. De theorieën en modellen waar zoveel om werd geroemd, waren allemaal verkeerd, niet alleen al het bijna ongelooflijk belachelijke concept van de nieuwe monetaire theorie.
Daarentegen zijn en blijven China, India en andere BRICS (of BRICS-achtige) niet-westerse landen in opkomst. Dit zeggen is noch nieuw, noch revolutionair. Het is al onderdeel geworden van de reguliere orthodoxie. De verschillende groeipercentages van het westen en het oosten zullen belangrijke gevolgen hebben. Dergelijke verschuivingen destabiliseren de bestaande structuren en ondermijnen de oude ‘stabiliteit’.
In een groeiende economie kan dit leiden tot een positieve spel-theoretische uitkomst. Bij een stagnerende of zelfs krimpende economie zal dit het tegenovergestelde effect hebben. De historische ervaring leert ons dat dergelijke ontwikkelingen vaak tot conflicten en oorlogen hebben geleid. Soortgelijke conflicten en oorlogen zijn te verwachten in de nabije toekomst. Oekraïne is slechts één voorbeeld. Dit zal de huidige fragiele stabiliteit van de wereldeconomie zeker niet verbeteren.
Natuurlijk hangt de groei van de wereldeconomie niet alleen af van geografische verschuivingen naar sneller groeiende regio’s. Dit ondanks het feit dat de ongekende groei van de Chinese economie in de afgelopen vier decennia ongetwijfeld heeft bijgedragen aan de snelle stijging van het mondiale bbp. Het lijkt mij dat deze factor nu grotendeels of in ieder geval gedeeltelijk is uitgeput. Ik ben het eens met Richard Jerram dat ‘de toetreding van China tot het wereldwijde handelssysteem in wezen een eenmalige verandering was die zijn beloop lijkt te hebben gehad.’
Antonio Guterres.
De schandalige verklaring van VN-secretaris-generaal Antonio Guterrés dat de wereld zich op een ‘snelweg naar de klimaathel’ bevindt, behoeft hier geen verder commentaar.
Gezien de recente politieke, sociale en culturele veranderingen in China en het relatief hoge niveau van economische volwassenheid van het land (om nog maar te zwijgen van het meer dan ernstige vergrijzingsprobleem), is er geen reden om aan te nemen dat China de komende decennia snel zal blijven groeien. Zullen andere niet-westerse landen de eerdere rol van China overnemen? Of zal het Westen dit zelf kunnen? Daar zou ik niet op wedden.
De rol van de kwaliteit van het economisch systeem
Wereldwijde economische groei en stabiliteit op de lange termijn hangen van iets heel anders af. Zeker niet van wetenschap of technologie, zoals onverantwoord verkondigd door vocale technocraten en niet-economen van allerlei schnitt, maar op de efficiëntie van het economisch systeem. Dit brengt me bij mijn belangrijkste argument, namelijk de nadruk op de kwaliteit van het economisch systeem. Wat dat betreft is er echter geen reden tot optimisme.
Kan het zich niet herhalen zonder een ouderwets communisme? Gaan we niet al dezelfde kant op? Zorgen de nieuwe ideologieën er niet voor dat een soortgelijk systeem weer opduikt?
Als burger en als econoom heb ik tientallen jaren van mijn leven doorgebracht in een systeem waarin de economie niet autonoom was, maar gedicteerd door a priori politieke imperatieven. Dit was de les die diep in ons geheugen gegrift stond. Vierenvijftig jaar geleden, in augustus 1968, de week dat de legers van het Warschaupact Tsjecho-Slowakije binnenvielen, publiceerde ik een artikel waarin ik het aandurfde openlijk de speciale relatie tussen politiek en economie in de communistische samenleving te bespreken. Dit onderwerp raakte in de daaropvolgende twee decennia in de vergetelheid.
Na de val van het communisme kwamen we terug op dit onderwerp. Dit tijdperk wordt meestal gezien als de kunstmatige wedergeboorte van de markteconomie in ons deel van de wereld. Ja en nee. De beslissende verandering was de ontbinding van de verwoestende verbinding tussen politiek en economie, de afschaffing van de dominantie van de politiek. De wedergeboorte van de markteconomie was hiervan een gevolg. De markt kan niet kunstmatig worden geconstrueerd.
In het communistische, centraal bestuurde economische systeem moest de economie de politiek volgen. Dat brengt me bij mijn hoofdvraag. Was dat specifiek voor het communisme? Kan het zich niet herhalen zonder een ouderwets communisme? Gaan we niet al dezelfde kant op? Zorgen de nieuwe ideologieën er niet voor dat een soortgelijk systeem weer opduikt?
Met mijn ervaring en vanuit mijn perspectief zie ik deze aanname als een dreigend gevaar. De economische autonomie in mijn land, in de EU en in het Westen is in de loop van de tijd steeds meer onderdrukt – duidelijk en resoluut sinds de crisis van 2008-2009. Wat waren de belangrijkste redenen voor deze ontwikkeling? Ik zal me concentreren op vier redenen die volgens mij cruciaal zijn:
Na de val van het communisme gingen we ervan uit dat de sociale imperatief die vanuit het ouderwetse marxistische perspectief kwam al aan kracht had ingeboet. Dit geloof werd versterkt door de schijnbare afnemende macht van vakbonden. Zoals we vandaag zien, was dit een verkeerde analyse en wishful thinking van onze kant. We ervaren dat de noodzaak van ‘gelijkheid voor iedereen’ niet alleen op economisch gebied aan nieuwe kracht heeft gewonnen. Het idee van gelijkheid wordt opnieuw gebruikt om nieuwe vormen van politieke inmenging in de economie te rechtvaardigen. De gevolgen zijn niet minder gevaarlijk dan in het verleden. Ze worden tegenwoordig door bijna iedereen onverantwoordelijk onderschat omdat ze niets met het communisme te maken lijken te hebben.
Het zogenaamde ESG-systeem (environmental, social en corporate governance), staat in schril contrast met het economische denken.
In de afgelopen vijftig jaar, sinds de publicatie van de Club van Rome-bijbel The Limits to Growth, is er een nieuwe politieke, d.w.z. niet-economische noodzaak ontstaan. Deze Bijbel is gebaseerd op de principes die groene ideologie gelijkstellen aan milieubescherming. Het onderdrukt op fatale wijze de economische grondgedachte en daarmee de efficiëntie van de economie. Het verandert de kwaliteit van het economisch systeem fundamenteel en ondermijnt de economische groei en ontwikkeling. Geen van de huidige politiek correcte groene slogans kan op grond van rationaliteit worden verdedigd. Deze slogans hebben geen wetenschappelijke basis. Ze zijn politiek a priori. En ze zijn doelbewust destructief.
Toevallig begon ik met het voorbereiden van mijn aantekeningen voor de presentatie van vandaag op de dag van de openingssessie van de klimaattop in Sharm El Sheikh. De schandalige verklaring van VN-secretaris-generaal Antonio Guterrés dat de wereld zich op een “snelweg naar de klimaathel” bevindt, behoeft hier geen verder commentaar. Dergelijke louter politieke standpunten, vertaald in echte politiek, veranderen het economische systeem. De nieuwe criteria van banken voor het beoordelen van investeringsprojecten en het verstrekken van leningen, het zogenaamde ESG-systeem (environmental, social and corporate governance), staan in schril contrast met het economische denken. Economen protesteren helaas niet luid genoeg. Ze promoveren het liefst op een makkelijke manier en krijgen genereuze beurzen.
De derde fundamentele klap voor economische efficiëntie en prestaties is het versnellen van de overgang van aandelenbezit naar belanghebbenden. Dit verklaart de irrationele en arrogante opvattingen van vooraanstaande zakenlieden over veel actuele kwesties, niet alleen economische. Hun gedrag ondermijnt de inhoud van de markteconomie en de werking van het eigendomsrechtenstelsel. Dit proces werd meer dan een halve eeuw geleden besproken, maar heeft de laatste jaren aan nieuwe kracht gewonnen. Het principe van winstmaximalisatie, dat symbool van economische efficiëntie, is min of meer afgedaan als politiek incorrect. Dit ondermijnt dodelijk de mogelijkheid van een gezonde en stabiele economische groei.
Het hele idee van onze overgang van communisme naar vrije markten was gebaseerd op vrijhandel, afwijzing van protectionisme, afschaffing van het staatsmonopolie op buitenlandse handel, kritiek op de vorming van geografisch beperkte handelsblokken, enz. Een van de meest belangrijke (en riskante) beslissingen aan het begin van mijn politieke carrière waren de liberalisering van de buitenlandse handel in mijn land op 1 januari 1991. Het veranderde snel de manier waarop de economie werkte. Waar we nu getuige van zijn, is de opkomst van politiek gemotiveerd neo-protectionisme en nieuwe vormen en argumenten voor politieke promotie van handelsblokken. Ik zie dit als een fatale aanval op de vrijhandel.
Het is niet toevallig dat ik de modieuze term ‘globalisering’ niet vaak gebruik, omdat het geen economische term is. Hij hoort thuis in de journalistiek en in talkshows op tv. Ik spreek liever van toenemende of afnemende internationalisering van economische activiteiten. Nu klinkt dat politiek incorrect – het impliceert dat een natie of natiestaat de oorspronkelijke eenheid, het uitgangspunt is. Deze manier van denken is vandaag de dag niet meer relevant.
Wat de zogenaamde globalisering betreft, wordt het duidelijk dat deze door de complexiteit van technologie en toeleveringsketens zijn natuurlijke grenzen bereikt. We zouden daarom meer aandacht moeten besteden aan de grondgedachte van de binnenlandse politiek. Laten we teruggaan naar het verdedigen van openheid, bewegingsvrijheid, vrije handel en geliberaliseerde kapitaalstromen! We moeten dit niet alleen ideologisch bespreken.
Václav Klaus.
Al het bovenstaande maakt me pessimistisch over de mogelijkheid van een gezonde wereldwijde economische groei en ontwikkeling in de nabije toekomst. Omdat, zoals ik in het begin al zei, er geen stabiliteit in de wereldeconomie mogelijk is zonder economische groei.
***
*) De conferentie is de tweede Donau-top over geopolitiek, veiligheid en defensie in Boedapest van 1-2. december 2022 in Boedapest).
Bron hier.
***
Intrigerend hoor, een artikel op een anti-alarmisten blog waar het woord klimaat maar drie keer in voorkomt, in één zin: de referentie aan de idiote toespraak van de baas van de wereld.
Toch gaat het over zoiets als klimaat. En ik werd teruggeworpen in mijn werkzame leven, wanneer een pundit weer iets had gezegd over het economisch klimaat, of over het bedrijfsklimaat – altijd met een ernstig bezorgde trek om de mond.
Wij staken dan onze neus in de lucht, snoven wat, en herhaalden: ja, ’t is vandaag weer niet best met het klimaat.
En net als over het echte klimaat valt er weinig over te zeggen. Er is een soort zon – het menselijk bezig zijn, en de ijver die daarin aan de dag wordt gelegd, waarin blunders en innovativiteit elkaar afwisselen (er is ook een innovatieklimaat!) – die er voor zorgt dat we niet al te veel heen en weer geschud worden.
En deze man begint dan ook met: er is maar weinig over te zeggen, om er dan een lang verhaal van te maken, aan het einde waarvan toch een evangelie volgt: er zal geen economische stabiliteit zijn zonder economische groei.
’t Is een statement.
Of het waar is?
Wel eens van groeistuipen gehoord?
Hoe doe je dat, trouwens, het opbouwen van een stabiele wereldeconomie, en dan nog wel opnieuw, van voren af aan?
Wel, we hebben ooit John Maynard Keynes gehad, en we hebben Milton Friedman gehad, en alles daar tussen in, zoals Friedrich von Hayek.
En er zijn trouwens ook modellen – waarmee ik tijdens een rollenspel nog eens flink de mist ben ingegaan: ik kreeg de troostprijs voor de meest chaotische economie.
Een toespraak in de Hongaarse hoofdstad Budapest op een “Donau-Top” conferentie gaat misschien over politiek en niet over economie of groei.
Bekijk de sprekers en onderwerpen.
Lijkt me dat deze conferentie en lezing niet over economie gaat.
https://danubeinstitute.hu/hu/esemenyek/second-danube-summit-on-geopolitics-security-and-defense
Ja @Lo,
Goed bezig, en een nieuwe wereldorde?
Tja Leonardo, zo zie je weer waar we het laatst over hadden, dat andere volk noem ik dan maar de hulptroepen van de grote.
Maar vergeet niet, ze doen het allemaal voor onze kinderen, het is maar hoe je het ziet en bedoeld.
heel interessant artikel.
”De beslissende verandering was de ontbinding van de verwoestende verbinding tussen politiek en economie, de afschaffing van de dominantie van de politiek. De wedergeboorte van de markteconomie was hiervan een gevolg. De markt kan niet kunstmatig worden geconstrueerd.”
Via de achterdeur kwamen groene communisten terug in de politiek die de markt kunstmatig gingen construeren. Ze noemden het De Nieuwste Economie.
Vaclaf Klaus noemt ‘vergrijzing’ terzijde, maar dat is het Zwaard van Damocles wat al decennia lang boven de economieën van China en Europa hangt. Ook Rusland, maar niet Amerika. Rond 2012 schreef ik een artikel ‘ Demografie terug van weggeweest ‘, toen het er even op leek dat het onderwerp weer terug op de politieke agenda in kwam.
Wat Claus bewijst is, dat economie en de economische wetenschap vooral een ideologisch gedreven sociale-wetenschap is geworden, die alle kanten op geredeneerd kan worden, ook bewust in de richting van een neo-marxistische klassenstrijd en woke-gelijkheidstreven met een ideologisch gewenste ‘benodigde’ onvrije plan-economische aansturing daarvan.
Thans wordt economie en haar wetenschap in de Westerse wereld en in de EU sterk beheerst door ‘groen’-ideologisch gedreven sociaal-economische cirkelredeneringen en ‘hernieuwbare’ en CO2-zero-emissie drogredeneringen. Energieschaarste als impliciet gevolg en in 2022 verhevigd door Russische imperialistische domheden.
Daarmede is het probleem van de wereldwijde grondstoffen en energie schaarste ideologisch afgeschaft / opgelost volgens de ideologen, want alle producten zijn nu circulair-grondstof en bovendien zijn ‘hernieuwbare’ energie met zon en wind ‘gratis’. De ideologisch aanbevolen beprijzing van energie en grondstoffen gebruik zijn daarentegen bepaald niet gratis, zoals Rabo-econoom Baarsma ons heeft voorgespiegeld.
De gekoppelde drogreden en de politieke IPCC-geloofsbelijdenis is, dat met deze economische en ideologische kronkels ‘het klimaat kan worden gered’ en de ‘klimaatverandering kan worden stopgezet’.
Halleluja!
Scheffer,
Zon en wind zijn niet meer gratis. Zelfs in Delft zijn ze nu wakker aan het worden. Zeer realistisch stuk vandaag op Energiepodium van Frans Rooijers over flexvermogen.
“Als de maximale vraag 30 GW wordt, dan is ook ongeveer 30 GW regelbaar vermogen nodig” klinkt het. Ja, tis me wat.
Hoe lang roepen we dat hier al ?
http://www.energiepodium.nl/artikel/wie-wil-nog-investeren-in-energie
Mee eens! Business case van de energietransitie is economisch en financieel negatief op korte en lange termijn.
Tja, het gelijkheidsdenken. De voornaamste drijfveer van de Franse revolutie.
Maar geheel in strijd met de evolutie, die vooral gebaseerd is op ONgelijkheid.
Nu begrijp ik wel, dat er in 1789 sprake was van een iets andere ongelijkheid dan die van vandaag in de Nederlandse polders (of is dat schijn?). Maar ik geloof niet dat het gelijkheidsdenken een zegen voor ons onderwijssysteem is geweest.
Dat dat niet zo is, erkent men wel impliciet door nu te spreken van ‘gelijke kansen’, waar niemand op tegen is, maar het blijft een schaamlap.
Anderzijds:
voor de evolutie is het belang van de soort leidinggevend.
voor het Christendom het belang van de enkeling.
Maar wie maakt de dienst uit?
Wederom een artikel met een inhoud waar ik mij volledig in kan vinden.
Ergens in de diepte van de oceaan der leugens is er toch bij datgene dat eens links was nog een restje realiteitszin te vinden.
https://www.bnnvara.nl/joop/artikelen/vicevoorzitter-europees-parlement-op-heterdaad-betrapt-opgepakt-wegens-corruptie
6 socialistische Europarlementariërs zijn inmiddels gearresteerd.
Dit is het topje van de ijsberg. Dit is een zijtakje van de echte corruptie. Die zodanig extreem is, en zodanig onze beschaving ondermijnd, dat nog slechts de conclusie kan worden getrokken dat de EU als geheel moet worden afgewaardeerd tot het succesvolle Europese samenwerkingsmodel waar het eens mee begon. De Euro heeft geen toekomst. De EU ook niet.
Onze Marokkaanse medelanders zijn weer flink aan het rellen geweest.
Ze geloven niet in Rutte, Kaag, Jette, Timmermans, Global Warming, Corona en Gendertransitie.
Ik ook niet.
In de tijd van aristocratie en absoluut koningschap was ongelijkheid het dominante geloof. De Franse revolutie maakte er een eind aan, eerst met terreur, vervolgens het ongelijkheidsgeloof zelf. Marx c.s. zagen bezit als instrument van ongelijkheid. Veelbezitters hadden meer macht dan bezitlozen. Lenin e.a. probeerden dat met hun revolutie te beëindigen. Toen ontstond een nieuwe maatschappij, waarin de ongelijkheid van mensen nog extremer was dan voordien. Partijkaders waren, wat vroeger de aristocratie of de industriële kapitalisten waren. Nu zijn het in de Westerse landen de miljardairs van het financieel kapitalisme. In verre landen noemen we die de “oligarchen”. Dat is opnieuw machtsvorming door bezit. En het begin van een absolute machtsovername. ‘Mind control’ is al bijna volledig. De digitale munt het sluitstuk en het begin van volledige slavernij van de hele bevolking.
Er moet een nieuw sociaal systeem worden uitgedacht, waarin een te scheve verdeling van de macht zelf is uitgebannen. Daarvoor is een nieuw begrippenkader nodig. Het begrip democratie moet worden gerenoveerd. Wat we tot op heden voor democratie aanzien blijkt gecorrumpeerd te kunnen worden door “kader-elite”. Het volk mag stemmen, maar de elite bepaalt wie de kandidaten zijn.
Anderzijds moet de elite bepalend zijn. Maar dan wel de echte elite.
De elite van de geest – maar die zijn vaak wel een beetje onpraktisch. En als ze macht krijgen, vergeten ze ook wel eens wat.
“..Wat we tot op heden voor democratie aanzien blijkt gecorrumpeerd te kunnen worden….”
Dus die zogenaamde en geliefde democratie is vervallen tot de dictatuur van het onbenul. Ik mocht dat niet zo schrijven toch?
De kernboodschap is inderdaad: ‘doelbewust destructief’. Het klimaatbeleid is slechts een van de middelen.
“….En ze zijn doelbewust destructief.”
Daar heb ik moeite mee. Om welk doel dan. Zonder dat duidelijk aangegeven doel is het speculeren. Feit is wel dat het destructief uitpakt maar ook zonder die groene (en linkse) ambities is er sprake van een destructieve ontwikkeling die niet meer te stoppen is.
“…Omdat, zoals ik in het begin al zei, er geen stabiliteit in de wereldeconomie mogelijk is zonder economische groei…”
Idd en groei wordt gefrustreerd door SCHAARSTE. Dus?
Frans, met die eerste zin ben ik het faliekant oneens. Economische groei is namelijk de oorzaak dat er geen stabiliteit komt. Ik heb me er constant over verbaasd in mijn werkzame leven. We moesten ieder jaar 5% meer winst maken dan het jaar daarvoor. Tot het me de keel begon uit te hangen heb ik maar een keer uitgelegd dat dat niet in de markt zat. Maar je kan niet blijven groeien die onstabiliteit die we nu hebben komt door de groei. Ieder hierop gebaseerd zgn economisch systeem is gedoemd om na ca. 70 jaar te exploderen. Bij geld is alles exponentieel dat is het probleem. Als je ieder jaar 5% meer winst moet maken moet je op een gegeven moment 5% meer winst maken van oneindig en dat gaat niet. Als je naar de grafiek kijkt die naar oneindig gaat dan zal je daar de eerst 40-50 jaar niet zoveel last van hebben maar als deze in de bocht omhoog gaat dan begint het probleem. Omdat je dan steeds meer geld in de markt moet pompen in een steeds kortere tijd, kijk maar naar de US, dan wordt de tijd tussen de intervallen steeds kleiner om dat voor elkaar te krijgen. Het wordt zo erg dat je tijdens het drukken van nieuw geld alweer naar de volgende fase moet gaan en dan explodeer je jezelf kapot in deze het systeem dat kan niet anders, daarom is dat blijven groeien ook onzin op een gegeven moment moet je wel consolideren.
EIgenlijk moet je zo langzaam mogelijk groeien, zo’n 2% per jaar dan zit je na 50 jaar op een factor 2,7 als je 5% neemt is dat al een factor 11,5. Ik denk dat je dat probleem moet oplossen omdat onder controle te krijgen. Om dan de rechtvaardigheid een beetje in de hand te houden moet je mi factoren aanhouden tussen hoogste en laagste verdienste in een bedrijf en een groot deel van de winst als bonus uitdelen aan iedereen.
Bob je leest en begrijpt verkeerd. Dat is nu al de tweede keer. Eerste keer was toen je een woord als niet over het hoofd had gezien.
En Bob dan nog een keer:
“Frans, met die eerste zin ben ik het faliekant oneens. Economische groei is namelijk de oorzaak dat er geen stabiliteit komt.”
FG Tussen “..” tekens staat de aangehaalde tekst waarop ik een reactie geef net dus als hier.
Die eerste zin is dus zo’n citaat.
Daaronder staat dan mijn reactie met inhoud dat economische groei MOET voor stabiel blijven economisch systeem maar dat dit NIET meer KAN omdat schaarste structureel het prijsregulerende effect tussen vraag en aanbod frustreert resulterend in een steeds instabieler worden van het systeem en dat wat we nu reeds zien gebeuren.
Dus idd economische groei leidt nu tot instabiliteit en zijn we het eens.
Vervelend is dat ik deze mededeling al tig jaren verkondig maar blijkbaar door niet goed lezen of begrijpen niet overkomt nee sterker mij nu wordt voorgehouden.
Europa groeit zich suf. “Wir schaffen dass” heeft het mogelijk gemaakt.
Johan, das haben wir gewusst, das war ein Sondern Angebot!!
Ja. En volgens mijn berekening behoort al het aards bezit daardoor bij 1% jaarlijkse groei van de wereldeconomie en 10% jaarlijkse groei van het miljardairsbezit (zoals dat de laatste vijf jaar het geval was) daardoor over 18 jaar aan die elite en is de andere 8 miljard mensen arm als een kerkmuis en navenant machteloos. Onder de Nederlandse politici heeft alleen de FvD dat door. De anderen luisteren naar de ‘gesettelde science’ van economen. En naar het FvD luistert men niet, want dat is niet netjes. Trouwens die wordt binnenkort verboden, las ik net .
Dat die kloof tussen arm en rijk groter wordt heb ik vaker aangegeven maar dat werd toen nog gebagatelliseerd. De Gini index noemde ik toen.
Dat alleen FvD hier nu aandacht aan geeft levert het probleem op dat deze boodschap nauwelijks de verdiende aandacht zal krijgen omdat FvD door m.i. vreemd handelen zichzelf buitenspel heeft gezet.
Dit te vergelijken met het realistische verzet van Putin tegen de expansie van de EU en NATO van voor de start van die oorlog tegen de Ukraine. Met die oorlog heeft Putin voor mij elk recht van spreken verloren en is deze man nu gewoon een misdadiger.