Door Henry Pool.

De eerste keer dat ik op het Nederlandse nieuws hoorde van het zgn. ‘stikstof’ probleem, en dat we met z’n allen teveel ‘stikstof’ produceerden, stikte ik zelf bijna van het lachen. Stikstof is een inert gas dat eigenlijk niet spontaan met andere gassen reageert, tenzij er grote hitte en/of de meest energieke straling van de zon bijkomt. Onze atmosfeer bestaat uit 79% van dit gas. Na enige tijd begon ik te begrijpen dat er met ‘stikstof’ blijkbaar de verbindingen van stikstof met zuurstof en waterstof bedoeld worden.

Nadat ik me bij de NOS over de naamgeving beklaagd had, kreeg ik geen antwoord. Ik heb daaruit geconcludeerd dat de wetenschap en de berichtgevers er blijkbaar de voorkeur aangeven om te praten over het zgn. ‘stikstofprobleem’. Dit klinkt namelijk alsof het een heel ernstig probleem is, namelijk dat we met z’n allen bezig zijn om te verstikken terwijl we hier natuurlijk in feite praten van ontzettend kleine hoeveelheden stikstof oxiden (NOx) en ammonia (NH3), meestal uitgedrukt in ppb (parts per billion).

Het eerste dat ik wil zeggen is dat nitrieten en nitraten (NOx) onontbeerlijk voor het leven zelf zijn, aangezien het de bestanddelen zijn van de bladeren en alles wat we eten. Over de erectie bij mannen stelt Wikipedia vast:

Fysiologisch wordt erectie veroorzaakt door de parasympathische verdeling van het autonome zenuwstelsel, waardoor de niveaus van stikstofmonoxide (een vaatverwijder) stijgen in de trabeculaire slagaders en gladde spieren van de penis. Erection – Wikipedia

Zonder NOx is (ons) leven op aarde zelf dus niet mogelijk. Het is in ons DNA.

Hier op aarde kunnen NOx alleen ontstaan bij hogere temperaturen waar stikstof dan ‘verbrandt’ door zich te verbinden met zuurstof. Ik haal aan van een bekende bron:

Bronnen van NOx (op de grond/ in de troposphere): zijn bliksem, het verrotten van bladeren, bosbranden en het opzettelijk verbranden van vegetatie om plaats te maken voor nieuwe gewassen (biomassaverbranding). NOx is ook afkomstig van schoorsteen- en uitlaatemissies als bijproducten van de verbranding van fossiele brandstoffen (biomassa, kolen, olie en aardgas) bij hoge temperaturen. Kolencentrales zijn de primaire bronnen van NOx in de Verenigde Staten. Auto’s, dieseltrucks en bussen en niet voor de weg bestemde motoren (landbouw- en bouwmachines, boten en treinen) produceren ook NOx.’

Alles dus behalve ook maar iets waar de boeren als ‘de’ grote vervuilers voor aangewezen zouden kunnen worden.

Maar aangezien alle levende dieren en planten van NOx afhankelijk zijn, moeten er dus ook grote natuurlijke bronnen zijn. Een groot gedeelte van NOx is door vulkanische activiteiten in de lucht is gekomen en het lijkt waarschijnlijk dat dit nog steeds gebeurd. Vanwege de richting van de wind, krijgen wij veel lucht van IJsland, waar er de laatste jaren veel vulkanische uitbarstingen waren.

Maar er is ook een andere continue durende bron van NOx. De meest energieke deeltjes (straling) van de zon – die erg gevaarlijk voor de mens zelf zijn – reageren TOA (top van de atmosfeer, bij ca. 1700C ) met de bestanddelen van de atmosfeer en daardoor vormt zich ozon en worden er ook peroxiden en stikstof oxiden gevormd. Zoals we weten van metingen van ozon, kan die hoeveelheid van tijd tot tijd sterk verschillen, afhangende van de variatie van de hoeveelheid van het type sterke straling van de zon die dergelijke reacties kan bewerkstelligen. Op zijn beurt hangt dit weer af van de solaire polaire magnetische veldsterktes: hoe zwakker de veldsterktes, hoe meer van de meest energieke deeltjes van de zon kunnen ontsnappen. Er is bewezen dat die veldsterkten over een periode van tientallen jaren sterk kan variëren:

Merk op van deze bekende grafiek dat de polaire veldsterkten de laatste decennia gemiddeld sterk zijn afgenomen. Enfin, ik denk dat iedereen al snapt waar ik naar toe ga met mijn betoog hier: Er is geen data serie van metingen van NOx die ver genoeg in tijd terug gaan om een ‘normaal’ voor een bepaald land vast te stellen. Men ziet dat recentelijk de waardes zijn opgegaan maar bedenkt niet dat dit alles wel eens geheel of grotendeels natuurlijk kan zijn. Ik weet ook helemaal van geen ‘standaard’ die voor NOx internationaal vastgesteld zou zijn, juist vanwege het feit dat de concentraties zo klein zijn en het leven afhankelijk is van nitrieten en nitraten. We kunnen dus spreken van een gebrek aan voldoende data van NOx bij het RIVM om enige definitieve uitspraken te doen, over een aanvaarbare norm voor NOx, laat staan dat de boeren schuldig zouden zijn aan de verhoogde NOx concentraties.

Tweedens wil ik iets zeggen over de natuur die zogenaamd door de extra ‘stikstof’ wordt aangetast. Ik ben zelf op de Veluwe groot geworden dus herinner ik mij toevallig wel hoe het 40 jaar geleden was. Wij waren onlangs op bezoek in NL en hebben op een camping aan de Veluwezoom gestaan. Daar hebben we rond gewandeld – een keer zelfs bijna verdwaald. Ik vind dat er geen verandering van natuur was. Het enigste wat ik wel kan zeggen is dat de bomen over het algemeen veel hoger waren dan vroeger. Maar ik heb geen enkele verwoesting van de natuur gezien, dus.

Ik volg Climategate.nl regelmatig en als ik iets zie, dat mij interesseert dan sla ik het op. Iemand heeft dit hier dus een keer geschreven (dank aan de schrijver!) en ik heb geen enkele reden om te twijfelen aan de feiten die hier worden weergegeven:

Het gaat slecht met de natuur in Nederland’ is een halve waarheid tot een hele leugen. Gemeten in 2020 is er 20% meer wilde en schrale natuur in Nederland sinds 1970, dit proces wordt aangeduid als ‘natuurbouw’ of als het ’teruggeven’ van grond aan de natuur. Ook de biodiversiteit in die gebieden nam toe en niet af.

Sinds 1970 kwamen er nieuwe natuurgebieden in de Oostvaardersplassen (voor hoefdieren), Lepelaarplassen, Lauwersmeer, Markerwadden, bredere Maas en Rijn uiterwaarden en uitstroomgebieden, Hedwigepolder. Het ‘Groene Hart’ in Nederland kreeg beschermingsstatus. Brabant kreeg sinds 2015 10.000 ha nieuwe natuur en komt totaal op 100.000 ha natuur. Tussen 1990 en 2012 is er in de provincie Utrecht al meer dan 5.000 hectare landbouwgrond omgevormd tot natuurterreinen.

Nederlandse nationale parken hebben er in 2018 ruim drieduizend hectare nieuw ingerichte natuurgebieden bij gekregen en ook de betere kwaliteit van de natuurgebieden was zichtbaar.”

Er is dus feitelijk helemaal geen ‘crisis’ met de natuur. Maar als ik oplettend naar het NOS Journaal kijk, is er regelmatig ‘gestuurde’ berichtgeving waar de boeren als ‘schuldig’ of ‘schuldiges’ worden geoordeeld. Dat ging onlangs over de ‘Rijnstreek’. Toevallig ben ik in Arnhem geboren, dus ik ken dat gebied. Normalerwijze is daar nooit geen droogte. Er was altijd teveel water. Als je het allemaal mooi bekijkt zul je zien dat het lijkt of dit programma onderdeel ‘gebalanceerd’ was. Iedereen mocht iets zeggen. Maar op het einde moet je (als kijker) de conclusie trekken: de boeren zijn schuldig want zij planten de gewassen (om voor ons eten te geven). Opmerkelijk hierbij is dat de Rijnstreek sterk wordt getroffen door de droogte. Dat is nu niet meer ‘natuurlijk’. Dat is nu (mensgemaakte) klimaatsverandering. Dat is dus JOUW schuld. De uiteindelijke boodschap die NOS geeft: de boeren moeten weg. Zij pakken het water dat er niet meer is en het gaat ten koste van de natuur….

Dit alles vanwege een totaal wanbegrip aan kennis over natuurlijke klimaatsverandering. De droogte in NL (en de Rijnstreek) en de lage standen van de rivieren in Europa heb ik feitelijk al in 2019 voorspeld:

Kijk, bv. hier.

Andere problemen die het revue van het NOS Journaal passeerden, om de boeren te pesten, waren de (vreemde?) planten die de Peel en de Duin gebieden indringen. Het zal inmiddels duidelijk zijn dat als er meer ‘stikstof’ is, de biodiversiteit natuurlijk toeneemt. Het is dan te verwachten dat er natuurlijk meer indringer planten komen die ook mee willen leven. Daar is geen stoppen aan. Wat ze hier bij ons doen, is om vrijwilligers in te roepen, die samen een dag in de parken gaan om de ‘indringers’ te verwijderen. Dat is volgens mij dan toch een veel betere oplossing als om allerlei wetten te gaan invoeren om de boeren weg te pesten die daar eigenlijk echt niks mee te maken hebben..

Wat betreft de ‘indringers’ in de duin gebieden is er nog iets anders waar ik op wil wijzen. Toen ik het report hoorde, bedacht ik al direct dat dit onmogelijk de schuld van boeren of burgers kan zijn, want de wind komt toch echt meestal van zee. Ik verwijs nu naar dit verslag.

In de opsomming staat er:

Door een emissiebronterm voor ammoniak uit zee aan het model toe te voegen, op basis van het gemiddelde algenpatroon in de Noordzee en Waddenzee, verbetert de ‘match’ tussen de concentratieberekeningen door het model en de gemeten ammoniakconcentraties in duingebieden.

Hier wordt dus gewoon toegegeven dat er (extra) ammoniak (NH3) van zee inwaait. Het is algemeen bekend dat door het warmer worden van de aarde er meer algen en zeewieren groeien en dat dit alles bijdraagt tot de sterke vergroening van de aarde. Van belang hierbij is even te weten hoe ammoniak (NH3) ontstaat: het komt hoofdzakelijk door het verrotten van plantaardige en dierlijke stoffen, hoofdzakelijk eiwitten. Aangezien nitraat een belangrijk onderdeel is van plant cellen, draagt meer NOx (globaal) in de lucht ook bij tot meer leven in het water (algen en zeewier) en dus uiteindelijk ook tot meer NH3 in de lucht. Ik heb al verscheidene rapporten gehoord over de grote overlast door het extra zeewier in de oceanen, o.a. ook op de NL Antillen. [Terzijde: de stank van rottend zeewier is blijkbaar ondragelijk en ik voorspel dat dit een wereldwijd probleem gaat worden en dat iedereen gauw meer hier over zal horen].

Ook over dit aandeel van de door wind ingedreven NH3 zijn bij navraag bij het RIVM geen echte data beschikbaar. Weer eens is de bevinding dat de boeren schuldig zouden zijn voor de extra ammonia uitstoot terwijl dit niet onomstotelijk bevestigd is met echte data series gemeten op beide zee en op land. Het is dus waarschijnlijk helemaal niet waar. NH3 is een belangrijk bestanddeel van enige meststof en een goede boer weet dat het mooi hergebruikt kan worden om de volgende maaltijd op tafel te krijgen.

PS 1 (Ammoniak)

Er is ergens een rapport van Wlotzka 1961 die vast stelde dat er ook aardig wat ammoniak (NH4+) in vulkanische gesteenten zitten en dat betekent dus dat vloeiend lava en uitbarstingen van vulkanen ook heel wat ammoniak in de lucht brengt. Zoals reeds genoemd, zijn er de afgelopen jaren meerdere grote uitbarstingen geweest in IJsland en krijgt NL veel NW wind.

PS 2 (Ammoniak)

Het enigste redelijk zinnige antwoord wat ik van het RIVM ontving is dit:

Hoeveel ammoniak vanaf zee komt is momenteel onderwerp van onderzoek. Wij hopen daar in de loop van het jaar meer duidelijk in te geven. De rapportage over het onderzoek zal op onze website beschikbaar zijn.

(m.a.w. ze zoeken het nog op ….. ik heb nog niets gezien … .ondertussen gaat iedereen gewoon door om de strop voor de boeren op te hangen.)

Tenslotte dan nog iets over methaan (CH4). De meest belachelijke aantijging die ik ooit tegen de boeren gehoord heb, is wel die een dat al die varkens en koeien sterk bijdragen tot de methaan uitstoot en dat dit een broeikas gas zou zijn die wel 20 of 30 keer sterker zou zijn als koolzuur gas (CO2). Dit laatste heeft wereldwijd opslagen gemaakt, dus laat ik daarmee beginnen: CH4 is helemaal geen broeikas gas omdat volgens mij en Lillesand en Kiefer (1994) de uitstraling van de aarde eigenlijk pas begint bij een golflengte van 9um. Dit valt te berekenen met de Wet van Wien.

3. Electromagnetic Spectrum | The Nature of Geographic Information (psu.edu)

Het infra rood spectrum van CH4 laat zien dat de absorptie in het spectrum van de zon ligt, tussen 1 en 8 um. Het netto effect van meer CH4 is dus geen opwarming maar afkoeling door de terugstraling van zonlicht naar de ruimte.

Het zal duidelijk zijn voor iedereen dat de uitstoot van mensen en dieren van methaan zo klein is dat dit echt niet gemeten kan worden. Maar weer eens, de feiten laten zien dat het meeste CH4 gewoon door natuurlijke processen en vulkanische uitbarstingen de lucht in vliegt. Kijk bv. hier.

Er staat o.a.dat bij een uitbarsting van een modder vulkaan (bv. Yuzhmorgeologiya), de hoeveelheid methaan dat ontsnapt enorm is. Er wordt gepraat over 17.8 billion m3 methaan tijdens een uitbarsting. Nou, ik denk dat alle koeien en alle varkens en alle mensen over alle tijden heen niet zoveel methaan kunnen uitstoten.

Er is nog een overweging waar we aan moeten denken m.b.t methaan. Net zoals CO2, is CH4 een diffuus gas. Het breidt zich willekeurig naar alle kanten uit. Als het uiteindelijk (boven) in contact komt met ozone (dat door de zon regelmatig aangevuld wordt), reageert het:

CH4 + 2O3 => CO2 + O2 + 2H2O

Uiteindelijk blijft er dus echt niks over van al het methaan in elke wind van alle mensen en dieren ….

Alles opsommend, lijkt het mij dat de boeren van NL mogelijk, en meest waarschijnlijk, in het geheel niet verantwoordelijk zijn voor het ‘extra’ stikstof probleem.

Henry Pool.

Dit alles laat natuurlijk een grote vraag bij ieder weldenkend mens. Waarom die heksenjacht op de boeren? Het antwoord daarop kwam voor mij onlangs (ook) weer van de NOS zelf. De minister van stikstof van Vlaanderen werd uitgenodigd en haar werd gevraagd door de aanbieder hoe het mogelijk was dat zij zo succesvol was met het uitkopen van boeren. Zij liet weten dat veel van de varkenshouders failliet waren of op failliet stonden. Het was daarom een ‘win-win’ situatie om deze boeren uit te kopen. Nou, ik weet niet waarom die boeren het zo slecht deden, maar ik vermoed dat het extra adverteren van een vegetarisch leven er wel iets mee te maken heeft.

Ik denk dat iedereen ziet wat hier gebeurd: De politieke partijen en de media willen het land van de boeren en ze hebben allerhande smoesjes om het zo goedkoop mogelijk in handen te krijgen.

***