Rudy Rabbinge. Foto: Ruud Ploeg.

Door Rudy Rabbinge en Jules de Waart.

Er waart een spook door de wereld. Het wordt klimaatverandering genoemd; een eufemisme voor een constante en voortdurend aangewakkerde vrees voor een door mensen veroorzaakte catastrofale opwarming. Voor een klimaatcrisis. Men is bereid om duizenden miljarden te besteden aan de bestrijding van CO2 emissies.

Waarop is die vrees voor klimaatverandering en CO2 gebaseerd? Het meest gehoorde antwoord is natuurlijk, “op de wetenschap”. Men verwijst daarmee vooral naar de rapporten van het IPCC, het Intergovernmental Panel on Climate Change, en de daarop gebaseerde uitspraken van de VN en de media. Verhoogde concentraties van door mensen uitgestoten broeikasgassen zoals CO2 zouden leiden tot (veel) hogere gemiddelde temperaturen en extremer weer zoals hittegolven, droogte, zware regenval en orkanen. Beangstigend en dat was natuurlijk ook de bedoeling. Maar er valt ook veel, erg veel, op af te dingen.

Jules de Waart.

Zo lijkt het IPCC zonder verdere toelichting of onderbouwing de natuurlijke oorzaken voor klimaatverandering bijna geheel te ontkennen. En dat is heel vreemd. De aarde heeft heel veel klimaatveranderingen gekend, de meeste groter dan die 1,1 graad Celsius sinds 1850. Voor de laatste 12.000 jaar, ons huidige tijdvak het Holoceen, zien we een aantal goed gedocumenteerde warmere perioden. De Middeleeuwen (de Vikingen verbouwden graan op Groenland), de Romeinse tijd (Hannibal gaat met olifanten over de Alpen). En natuurlijk het Holocene Maximum, duidelijk warmer dan nu. Allemaal vanzelfsprekend met natuurlijke oorzaken en niet gecorreleerd met CO2. En dan was er ook nog van 1450 tot 1850 een Kleine IJstijd met een daling van soms wel enkele graden Celsius. De huidige opwarming is voor een belangrijk deel een natuurlijke reactie daarop.

De IPCC rapporten zijn gebaseerd op tienduizenden wetenschappelijke artikelen. Maar onderzoek naar de natuurlijke invloeden op het klimaat – intensiteit van de zon, oceaanstromen, roet en stof, onderzees vulkanisme – wordt nauwelijks behandeld. Menselijke invloeden op het klimaat anders dan broeikasgassen – zoals roet, “brown clouds”, fijnstof, verstening van de natuur, het warmte-effect van grote steden. allerlei halogeenkoolwaterstoffen en meetfouten – worden doodgezwegen. Sceptische teksten zul je er niet, of vrijwel niet, in aantreffen.

Klimaatsceptici ontkennen de recente opwarming van de aarde niet! Ook klimaatsceptici erkennen een menselijke invloed op het klimaat. Maar geen 100% en al zeker niet alleen door broeikasgassen. Een van de auteurs van dit artikel schatte de totale invloed van de mens sinds 1950 (het begin van het Antropoceen) op ongeveer 60%, de invloed van broeikasgassen op 20% en CO2 op 12 %. (Bron: Jules de Waart, 2022).

De wetenschappelijke onderbouwing van de hoofdpunten van het IPCC is zwak. Er zijn wel argumenten voor een rol van CO2, maar dat verband neemt bij stijgende concentraties logaritmisch af. Boven de 400 ppm (en we zijn nu al boven de 410 ppm), is het verband vrijwel afwezig. (Bron: V.J. van Wijngaarden, 2021. W.J. Witteman, 2018, 2023). Meer CO2 betekent voor de toekomst dus niet dat de temperatuur stijgt. Wel kan een matige toename van het CO2 gehalte juist goed zijn voor de plantaardige productie. Planten gaan sneller groeien, oogsten worden groter.

Of het klimaat extremer wordt, met veel schade als gevolg, is nog lang niet bewezen. Warmtegolven nemen toe maar koudegolven nemen juist af en die eisen veel meer slachtoffers. (Bron: B. Lomborg, The Economist 2022). Tornado’s en cyclonen blijven gelijk of nemen af. (Bron: Koonin, 2021). Koraalriffen zijn hun aantasting weer te boven en nemen weer toe. (AIMS, Australie, 2022). De grote EM-DAT base toont een spectaculaire vermindering van het aantal klimaatslachtoffers.

Steven E. Koonin, hoogleraar natuurkunde New York University en oud-onderminister voor energie onder Obama schreef het sceptische klimaatboek boek “Unsettled” (lees dit boek!). We worden bestuurd door krantenkoppen zegt hij. En tot slot John Clauser, (Nobelprijs Natuurkunde in 2022):

”The popular narrative about climate change reflects a dangerous corruption of science”.

Wellicht te hard geformuleerd, en bewust onvertaald gelaten, maar ook ingegeven door oprechte twijfel aan de rol van de wetenschap.

Wat moeten we hiermee?

De auteurs hebben hun hoop gevestigd op de politiek. Beide zijn lid van de PvdA en zien hun artikel als een wake-up call voor hun partij.

Wij zien met enige vertwijfeling maatschappij, politiek en wetenschap het pad van de rede verlaten. Kritische meningen worden gecensureerd, critici monddood gemaakt, soms gecancelled, soms bedreigd en soms ontslagen. Aan een controversiele mitigatie van CO2 geven we geld uit als dronken zeelui, tientallen, honderden, duizenden miljarden, afhankelijk van wat je meerekent. Merendeels verspild. Besteed aan dingen die niet meer kunnen worden teruggedraaid of gestopt en het beoogde effect niet bereiken. Ze veroorzaken vaak aanzienlijke “collateral damage”. We hopen dat politici en wetenschappers weer gezamenlijk, ieder in zijn eigen vrijheid, het pad van de rede zullen hervinden. Er is immers met al dat geld nog zoveel goeds te doen op de wereld.

***

Prof. Dr. Rudy Rabbinge, oud lid Eerste Kamer voor de PvdA. Lid KNAW, voorzitter ad hoc van de cie-KNAW “Klimaatverandering, wetenschap en debat”.

Dr. Jules de Waart, fysisch geograaf, oud-lid Tweede Kamer voor de PvdA. Auteur van “Geloof niet alles. Klimaatverandering in de spiegels van wetenschap en politiek”(2022).

***