Guus Berkhout.

Door Guus Berkhout.

Steeds meer burgers zijn het meer dan zat dat de overheid zich overal mee bemoeit, maar niets oplost. Ze snakken naar bestuurders mét lef, mét een moreel kompas en vooral mét verstand van zaken. Kortom een zakenkabinet. Eén ding is zeker, nieuwe verkiezingen met dezelfde politieke cultuur lost helemaal niets op.

In een goed functionerende democratie hebben burgers zeggenschap over de inrichting van hun eigen woon- en werkomgeving en over hoe hun land wordt bestuurd. Dat betekent niet alleen invloed op de samenstelling van de volksvertegenwoordiging (via verkiezingen), maar ook invloed op belangrijke besluiten van de regering (via bindende referenda).

In de afgelopen kabinetsperioden zijn burgers – die vanuit hun werkervaring met innovatieve oplossingen kwamen – niet alleen genegeerd, ze werden ook in een kwaad daglicht gesteld en monddood gemaakt (‘cancel’cultuur).

De oude politiek wenst geen inmenging van lastige burgers (“wat denken die burgers wel?”) en werkt liever met dubieuze rekenmodellen en peperdure consulting bureaus. Het gevolg is dat heel veel van wat we in ons mooie land hebben opgebouwd door bestuurlijk onbenul is kapot gemaakt.

Nu krijgen we dé kans om het stukken beter te gaan doen. Laten we vier onmisbare vernieuwingen met elkaar doornemen:

1. Wurggreep supranationale verdragen. Supranationale verdragen houden géén rekening met de specifieke (on)mogelijkheden van ons bomvolle land. Verdragen die fnuikend zijn voor Nederland hadden nooit getekend mogen worden zonder adequate aanpassingen. De asielcrisis kan alleen opgelost worden als de nieuwe regeerploeg het lef heeft die aanpassingen alsnog aan te brengen.

2. Rondpompcircus. Door ons inkomensafhankelijke premie- en belastingstelsel zijn zaken zó ingewikkeld gemaakt dat niemand dit circus nog begrijpt. Een simpel en uitermate doeltreffend voorstel is om alle soorten van uitkeringen, toeslagen, kortingen, bijtellingen, teruggaven en subsidies integraal te vervangen door een belastingvrij pro deo startinkomen plus een gratis zorgpas (‘brede basisinkomen’). De hoogte van het startinkomen garandeert niet alleen bestaanszekerheid, maar geeft óók een sterke prikkel om te werken. Extra stimulerend is dat bij werken het startinkomen niet wordt gekort; dat geldt overigens ook bij samenwonen. Zelf activerend en supersimpel!

3. Maakbaarheidscircus. Het falen van de oude politiek is het meest zichtbaar in het uitrollen van hun megalomane maakbaarheidsplannen. Of het nu gaat om het gedrag van het aardse klimaat, het gedrag van ecosystemen of het gedrag van onze pluriforme samenleving, met genoeg regels is volgens hen alles maakbaar. De gigantische verspilling van arbeidsuren – doordat werknemers onzinnige protocollen moeten uitvoeren, stapels formuleren moeten invullen en ellenlange vergaderingen moeten bijwonen – verdwijnt als mensen zich volop met de inhoud van hun werk kunnen bezighouden. Het plezier keert weer terug op de werkvloer. Denk daarbij vooral aan de arbeidsintensieve sectoren zoals de zorg, het onderwijs en de misdaadbestrijding.

4. Belastingdoolhof. Met de bovenstaande vereenvoudigingen kan ook de belasting op arbeid drastisch worden versimpeld met als doel dat werken weer gaat lonen. Het voorgestelde belastingsysteem is zó simpel dat de overheid ’s lands loonbelastingen kan uitrekenen op een PC. Verschil tussen loonsom en netto-inkomen wordt aanzienlijk kleiner, een zegen voor ondernemend Nederland.

Tot slot nog een advies aan het komende zakenkabinet:

– Teken geen knellende internationale verdragen

Hou op met het uitrollen van megalomane maakbaarheidsplannen

Stop met het rondpompen van geld door invoering van het basisinkomen

Maak werken fiscaal weer aantrekkelijk.

Met een zakenkabinet krijgen Nederlandse belangen weer prioriteit, komt aan de absurde bemoeizucht van de overheid een einde, verdwijnt de verstikkende bureaucratie, worden gebakkenluchtbanen opgedoekt, keert het plezier op de werkvloer terug, wordt de belasting op arbeid supersimpel en gaat werken weer lonen. Leve de kabinetsval!

***

Voor meer informatie over hoe ons land er in de toekomst uit moet gaan zien, zie:

Guus Berkhout en Hans de Jongh, juni 2023, Verstikkende bureaucratie met wortel en tak uitroeien, Uitgeverij Aspekt.

***