Frans Timmermans. Foto Shutterstock..

De zondags beschouwing van Jan van Friesland.

Politieke journalisten die bij de installatie van de Tweede Kamer waren geweest, hadden een verweesde Frans Timmermans (PVDA-GroenLinks) aangetroffen. Het was aan zijn gezicht af te lezen: wat doe ik hier in hemelsnaam? En ook: wie zijn zij allemaal?

Dit najaar nog als de zonnekoning binnengehaald, nu is hij zomaar een van de 150 Kamerleden. Weliswaar is hij aanvoerder van het grote groene smaldeel in het parlement, maar hij mag niet eens aanschuiven bij de grote vier.

Timmermans vond dat links heel goed was in het gelijk hebben, maar dat het nu tijd was om gelijk te krijgen. Hij kreeg het niet. Zijn campagne is gelogenstraft. Het Nederland waar de wereld volgens hem vol bewondering naar moest kijken omdat ze ‘daar laten zien wat klimaatrechtvaardigheid werkelijk inhoudt’, dat land schudde van nee. De geest is uit de fles. Tijd voor fundamentele bezinning op links, tijd ook om de groteske maakbaarheidsgedachte in het linkse denken tegen het licht te houden. Dat we de aarde kunnen bijsturen door aan een CO2 knop te kunnen draaien.

Linkse mensen zijn van nature zware tassendragers.

Uit de goede tijd van links zagen we Jan Pronk (PvdA) met bedenkelijk gezicht zijn koffer vol dossiers de last van de wereld torsen, terwijl een Hans Wiegel (VVD) louter met een opgestoken sigaar verscheen en grijnzend zijn as aftikte. De Green Deal van Timmermans is het resultaat van het klassieke maakbaarheidsdenken uit dikke tassen, wat mens en wereld wil beheersen. Electoraal spreekt het klaarblijkelijk niet meer aan.

Jan van Friesland.

Zelfonderzoek is geboden op links, wil men niet uit de tijd vallen. Een eerste poging zagen we dit weekend in de NRC, in een column van Arjen van Veelen. Hier begint de links-libertaire zelfanalyse bij een vernietigende zelfkastijding, waar alles fout is gegaan door de schuld van overwegend linkse idealen. Loopt u even mee:

‘We noemen ze klimaatontkenners, maar bleven zelf gewoon vliegen. We dronken sojamelk; we bleven vliegen. We blokkeerden de A12, we bleven vliegen.

Nooit waren wij het kwaad, nooit kwam het door ons, dat was ondenkbaar.’

Misschien dat dit type aanwakkerend schuldgevoel leidt tot een opflakkerend nieuw links denken. Timmermans in kernachtige bespiegeling nog tijdens de campagne:

‘De overleving van de eigen soort is in gevaar, de politiek moet nu bijsturen.’

Kiezers bleken gewoonweg niet te porren voor de vermeende ondergang van de wereld.

***