Niet-natuurlijke processen

Door Leonardo da Gioiella.

Regelmatig worden er opmerkingen gemaakt, soms ook als conclusie, over het natuurlijke karakter van processen. Niet alleen in de alarmistische literatuur, ook in de artikelen die hier gepost worden én ook in de commentaren van onze toch zo nijvere lezertjes, die verder precies weten wat er goed en fout is aan het alarmisme.

Dus, een dam in een sloot van hout gemaakt door een bever is een natuurlijk gebeuren. Een gat in een spoordijk, gemaakt door een das omdat ie zich een schuilplaats moest maken is ook een heel natuurlijk gebeuren.

Maar … als er een toename is van CO2 in de atmosfeer omdat wij fossiel verstoken, dan mag dat geen natuurlijk proces heten. We zouden er vermoedelijk niet over gevallen zijn als het niet zulke desastreuse gevolgen zou hebben – een verdubbeling van de CO2 in de atmosfeer die wel tot een opwarming kan leiden van inmiddels 8 graden C – en in ieder geval “zichtbare” want meetbare gevolgen heeft: je kunt nameten dat de concentratie CO2 in de atmosfeer is toegenomen, dankzij het gebruik van fossiele energiebronnen als gevolg van de Industriële Revolutie.

Er zijn er die dat helemaal niet erg vinden. Er zijn er die dat bagatelliseren, of voor die toename aan andere reden zoeken. Maar er zijn er toch heel wat – alarmistische beschouwers van de wereldsystemen, maar ook sceptische waarnemers van de opwarming – die een rechtstreeks verband zien tussen de eveneens meetbare opwarming en de toename van CO2 in de atmosfeer.

De beruchte correlatie. Mag niet “natuurlijk proces” heten

Dat van die Industriële Revolutie is niet de hele waarheid. Er was in de eeuwen die nog niet zo ver achter ons liggen sprake van houttekort. De Duitsers spraken over Holznot, en hielden de Holznotdebatte. De Amerikanen spraken zelfs van wood famine.

Hout werd voor allerlei dingen gebruikt: je kon er schepen mee bouwen waarmee je kolonialisme kon bedrijven, maar je kon er ook een vuurtje mee stoken waaraan je je kon warmen. Aan de vroegere kampvuren zijn prachtige verhalen verzonnen en opgedist, daar waar bijvoorbeeld de mythes zijn ontstaan.

Wie een bezoekje brengt aan het Muiderslot kan ook nog de herkomst van spreekwoorden en gezegdes leren, zoals heetgebakerd. Zo wordt ook krijg het heen en weer uitgelegd. De edelen hadden het behoorlijk koud in die grote stenen vertrekken waar pas later vensters in werden gezet, en dan zetten ze een bank voor het vuur waarin ook de kookpot hing. Dat was dan een bank met verstelbare rugleuning en om beurten gingen ze dan met gezicht en buik en knieën voor het vuur zitten, om dan na een tijdje de leuning te verzetten en om de bank heen te lopen, om zodoende met de rug naar het vuur te gaan zitten. Het heen en weer.

Dus, de fossielen losten ook een ander, voor de samenleving zeer nijpend probleem op. Okay, zo’n bank was natuurlijk luxe. Wat zeg ik, zo’n groot vuur is al helemaal een teken van verspilling. Dus, hadden ze van CO2 geweten dan was er vast een Donald Pols opgestaan die daar ernstig tegen geprotesteerd zou hebben en in de kortste keren de zitbankenfabrikant voor de rechter zou dagen. En die misschien ook wel – wie weet of ie ’t zou durven – heel brutaal, tegen de Hertog zou roepen: de vervuiler moet betalen!

Terzijde, wat de beschouwers van die wereldsystemen betreft, het mag toch vreemd heten dat ze CO2-ophoping niet natuurlijk noemen. Want er groeien bomen, die vergaan, dat wordt bedekt met lagen, allerlei andere rotzooi dat tot stof aan het keren is, daar komt teer en olie van, dat komt her en der bovendrijven, en de mens merkt dat ie daar energie uit kan putten én zich daaraan kan warmen.

Verschilt toch in niets van de bever. Als de bever geen warm bontje had gehad was die ons misschien wel voorgegaan: die beesten waren jeu de boules aan ’t spelen gegaan, omdat ze het koud hadden, op het strand, er kwamen wat vonken van de stenen af, een plasje olie of een plak teer in de buurt vatte vlam, voilà … en een paar eeuwen later zouden wij dat van het beestje hebben afgekeken.

En daar hebben we des Pudels Kern! We zijn, als zoogdier, van de orde primaten, soort Homo Sapiens, zodanig bewegend dat we een hersenpan kregen die redelijk gevuld werd, vanuit het stenen tijdperk, via brons en ijzer, met ons bezige bijtje spelen in de huidige tijd beland.

En voor dat rusteloos bezig zijn hebben we een woord bedacht dat precies de lading dekt: utilitaristisch. Oh, ik weet, dat heeft ook een negatieve klank: deze wereld wordt verpest door zijn utilitarisme, als iets niet meteen winstgevend is, deugt het niet. Was getekend: Herman de Coninck, uit de klasse van kunstenaars, die mensen, waarbij de verbeelding aan de macht zou zijn, maar die zoveel problemen hebben met de gang van zaken in het huidige tijdsgewricht, dat ze natuurlijke processen als niet-natuurlijk gaan zien, waaronder het eten van vlees, of het dragen van rendierleren jassen in de winter.

In de 16de eeuw hadden we een filosoof, Thomas More, die een mooi boekje heeft geschreven: Utopia. Daarin schildert hij een (bijna) volmaakte samenleving, dankzij een staat die volmaakt is geworden door wijze bestuurders. En die ons daarmee, als erfenis, hartstochtelijk aan het zoeken heeft gezet naar zo’n samenleving. Wat kan er nu mooier zijn dan in zo’n samenleving te wonen, lid te zijn van zo’n samenleving. Wat is er nastrevenswaardiger dan zulk een doel: overvloed voor iedereen, niemand eer zorgen. Nog beter dan het goede bewind van Siena. Daar kon de pest nog roet in het eten gooien, en daar liepen nog wolven in het wild (Doen ze nu ook weer, maar dat komt vanwege het gebrek aan wijsheid bij onze bestuurders.)

Het bezige bijtje kon tot rust komen. Utopisch denken dus.

Vandaar, tegenover utopisch denken staat nu dystopisch denken. More heeft zijn tijd gehad. De Europeanen hebben lang in zijn sprookje geloofd – de maakbare samenleving. De Amerikanen dachten dat ze het waargemaakt hadden – the American Dream – maar ook die zijn hiervan teruggekeerd … nou ja, wakker geschrokken, verzonnen ze onmiddellijk BBB – Building Back Better – en the Green New Deal.

Anti Utopia. Ofwel, dystopisch denken. Dat is nu de mode. Hetgeen zo veel wil zeggen als: geen “onnatuurlijke” processen meer.

En reken maar van yes dat alles onder de loep gaat, dat houdt niet op bij de gezelligheid van de open haard. Wel utilitaristisch, maar dan zonder verspilling. Daar gaan we een commissie onnatuurlijke processen voor instellen. Sokken worden weer gestopt, de was op de hand, uiteraard met koud water, zoals vroeger bij de beek, of in een wak als het vroor.

TV mag blijven met al haar zenders. Hat verhaal van het alarmisme moet verteld worden, de Hiemstra’s moeten een uitlaatklep blijven houden. Je ziet hoe dat met Jezus van Nazareth is afgelopen, daar gelooft niemand meer in. Daar hebben we energie voor nodig, dus windmolens en zonnepanelen zijn okay, en passant kunnen stofzuigers dan blijven, keurig en net als we zijn, maar dan maximaal op 600 watt. Straatverlichting beperkt. Afgedwongen spertijd, want geleide stroomdistributie.

Oooh, arme ouderen, spertijd en de traplift. Enig idee hoeveel trapliften er al geplaatst zijn? De strontkar, de privaatton en de tonnenwerker weer in ere hersteld. En het toiletpapiertje aan beide kanten gebruiken natuurlijk … moet kunnen.

Ben ik vakantie in het buitenland vergeten? Dat kunnen jullie toch zelf wel verzinnen.

Vaak gaan wij als pa en moe
Met onze zoon naar de speeltuin toe
Da’s voor ons gezinnetje het fijnste dat bestaat
….
En we wippen en we draaien
En we schommelen zo fijn
Tot we misselijk van het draaien
En de limonade zijn

En alle onnatuurlijke processen, zoals het bouwen van een burcht, of het leggen van een dam in een rivier, tot nader order opgeschort.

The Green New Deal.
Building Back Better.

Eigenlijk vreemd dat we die More zo hoog hadden zitten, dat die zo’n furore gemaakt heeft. Gemankeerd denkertje eigenlijk met zijn utopisch wereldbeeld … toch?

Oh jeetje, daar gaan ze ergens hartkloppingen van krijgen. Wind en zon waaien en schijnen wel eens niet als er energie nodig is, en waaien en schijnen wel eens erg veel als er geen energie nodig is.

Het euvel van die onbalans willen ze verhelpen door energie op te slaan. TNO is daar onder meer mee bezig en zegt nu dat ze al een heel eind zijn en dat ze denken half dertiger jaren daar een oplossing voor te hebben. Hoe ze dat laatste nu al kunnen denken terwijl het einde van de tunnel nog lang niet in zicht is, is mij een raadsel … soit.

Als ik hullie was zou ik opschieten, want die onnatuurlijke processen waarvoor een commissie ingesteld zal worden om die te verbieden, door Jetten de Tweede, die gaat dat natuurlijk nooit goedkeuren. Zonne-energie omzetten in stroom, da’s al vloeken in de kerk. Zonne-energie pas je toe door deeg op een in de zon verhitte steen te leggen.

Maar zoiets onnatuurlijks als energie opslaan in batterijen. En voor die batterijen moet ook nog gemijnd worden? Ik zou zeggen: dat komt als eerste op het verdomlijstje te staan. Begin 2030 schat ik.

***