ABN AMRO: Hoe haalbaar zijn de Nederlandse plannen voor kernenergie?

Kerncentrale Borssele. Foto Shutterstock.

Van een onzer correspondenten.

Kernenergie zal een essentiële rol spelen bij het bieden van flexibiliteit in de energievoorziening nu hernieuwbare energiebronnen de energiemix gaan domineren, schrijft de bank. In Nederland is er nu slechts één kerncentrale in bedrijf. De kerncentrale in Borssele is gebouwd in het begin van de jaren zeventig met capaciteit van 0.51 GW dat produceert ongeveer 400 GWh per jaar, genoeg om één miljoen huizen van stroom te voorzien (van de 8,3 miljoen huishoudens in Nederland). Dit is bijna 3% van de Nederlandse energiemix in 2023. Nu Nederland overschakelt op een CO2-vrije elektriciteitsmix, is kernenergie één van de pijlers voor de energietoekomst van het land.

Binnen de uitdagingen is de haalbaarheid van uitbreiding van de nucleaire capaciteit met vier nieuwe centrales twijfelachtig.

Binnen het Nationaal Energieplan (NPE) zullen naar verwachting twee nieuwe kerncentrales worden gebouwd en in bedrijf worden genomen in respectievelijk 2035 en 2037, met de mogelijkheid dat de Nederlandse nucleaire geïnstalleerde capaciteit in 2050 7 GW zal bedragen. Bovendien zijn er binnen het huidige politieke klimaat, dat meer naar rechts neigt, voorstellen voor een grotere rol voor kernenergie door het aantal nieuwe centrales uit te breiden naar vier kerncentrales.

Kernenergie gaat volgens de bank een essentiële rol spelen bij het bieden van flexibiliteit in de energievoorziening nu hernieuwbare energiebronnen de energiemix gaan domineren. Kernenergie heeft veel voordelen, zoals de hoogste ruimtelijke efficiëntie en potentiële capaciteitsfactor van alle andere hernieuwbare bronnen, terwijl veiligheid, rechtvaardigheid en de zorg voor het milieu tot de belangrijkste uitdagingen blijven behoren. Nieuwe generaties kernenergie met geavanceerde technologie, strengere veiligheidsmaatregelen en nieuwe mogelijkheden zijn veelbelovend, waardoor kernenergie in veel landen weer op de kaart van de energievoorziening komt te staan. Een gebrek aan geschikte vaardigheden en arbeidskrachten, speciale financiering en beperkte potentiële locaties voor kerncentrales zijn enkele van de uitdagingen voor de ontwikkeling van de Nederlandse nucleaire capaciteit. Binnen deze uitdagingen is de haalbaarheid van uitbreiding van de nucleaire capaciteit met vier nieuwe centrales twijfelachtig.

De toekomstige Nederlandse energiemix zal sterk afhankelijk zijn van zonne-energie en windenergie op zee. De wisselvalligheid van deze bronnen vergroot echter de kwetsbaarheid voor weersomstandigheden en vereist meer flexibele capaciteit in de energievoorziening. Kernenergie kan een belangrijke rol spelen bij het leveren van een stabiele en betrouwbare basisvoorziening. Bovendien heeft kernenergie, ruimtelijk gezien, de minste vereisten per eenheid opgewekte elektriciteit.

Het energieplan van de winnende PVV-partij streeft bijvoorbeeld naar de bouw van vier nieuwe kerncentrales in plaats van het huidige plan van twee. De haalbaarheid van een dergelijk plan is echter twijfelachtig.

Er zijn wereldwijd ongeveer 442 reactoren, die bijna 10% van de stroom in de wereld leveren. Bijna 96% van de bestaande kerncentrales zijn watergekoelde reactoren van de tweede generatie die na de Tweede Wereldoorlog zijn gebouwd. Deze reactoren zijn inmiddels verouderd. Ook hebben sommigen een geschiedenis van meltdowns meegemaakt en ze brengen relatief veel radioactief afval voort. Dit wakkert de publieke weerstand tegen kernenergie aan. Gezien de voordelen van SMR’s van de derde generatie, de dringende noodzaak om de klimaatdoelstellingen te halen en de groene status van kernenergie, is er een groeiende steun voor SMR’s in de EU.

ABN AMRO:

‘Van alle ‘groen’ bronnen is kernenergie ruimtelijk het meest efficiënt, wat helpt bij het beperken van de ruimte die nodig is voor het toekomstige hernieuwbare energiesysteem. Bovendien heeft kernenergie van alle ‘groen’ energiebronnen de hoogste capaciteitsfactor. ‘6

Bank gaat mee in analyse van een ‘expertteam’, dat in april 2023 de toekomst van kernenergie in Nederland in twijfel trok.

Er zijn meerdere uitdagingen voor de ontwikkeling van kernenergie in Nederland. Het gebrek aan deskundigheid en goed opgeleide arbeidskrachten is een mogelijk knelpunt, signaleert de bank. Kernenergie is een zeer delicaat proces dat gespecialiseerde vaardigheden vereist. Dergelijke vaardigheden zijn zeer specifiek en hebben tijd nodig om zich te ontwikkelen. Dit vereist aandacht voor de vereiste toeleveringsketens en de ontwikkeling van gespecialiseerde, gezamenlijke uitwisselingsprogramma’s voor technici en ingenieurs, aldus de geldverstrekker.

Het huidige politieke klimaat in Nederland is behoorlijk onzeker en er is een nieuwe coalitie in de maak. Recente verkiezingen lieten de opkomst van rechts zien met programma’s die een nog grotere rol van kernenergie in het land voorzien. Het energieplan van de winnende PVV-partij streeft bijvoorbeeld naar de bouw van vier nieuwe kerncentrales in plaats van het huidige plan van twee. De haalbaarheid van een dergelijk plan is echter twijfelachtig. Dit komt vooral na de publicatie van een nieuw rapport van een expertteam, dat in april 2023 de toekomst van kernenergie in Nederland in twijfel trok. Daarin concludeerde het expertteam dat kernenergie een beperkte rol zou spelen in de Nederlandse energiemix en dat de bouw van de kerncentrales het elektriciteitsnet onder grote druk zou zetten, vooral als deze centrales zouden worden gebouwd op de voorgestelde locatie in Borssele. Het huidige demissionaire kabinet beloofde dit verder te onderzoeken, maar benadrukte de noodzaak van kernenergie voor Nederland.

***

Bron hier.

***