Von der Leyen / Timmermans.

Van een onzer correspondenten.

De Green Deal: volgens Ursula von der Leyen een man on the moon-moment voor Europa. Het ambitieuze beleidspakket moest klimaatverandering aanpakken, de economie vergroenen en onze natuur beschermen. Wat kwam daarvan terecht – en wat niet? En hoe zeker is de toekomst ervan na 6 juni? Nu.nl maakt een analyse.

Het klimaat was een groot thema in de Europese verkiezingen in mei 2019. In november dat jaar riep het Europees Parlement de klimaatnoodtoestand uit. De gevolgen van de opwarming van de aarde waren toen al wereldwijd voelbaar en de Europese Unie wilde haar duurzame ambities opschroeven. Een maand later lanceerde Frans Timmermans de Green Deal.

Dat vuistdikke en ambitieuze pakket maatregelen en wetten moet de Europese economie vergroenen en in 2050 klimaatneutraal maken. Hoe? Met doelstellingen om de uitstoot van broeikasgassen te verlagen, een circulaire economie, de natuur, maar ook aanpassing aan klimaatverandering. Lidstaten gaan zelf over de uitwerking ervan, schrijft klimaatjournalist Emma van Bergeijk van Nu.nl.

Aanvankelijk was er dan ook veel steun voor het groene pakket van Timmermans, zegt Diederik Samsom tegen NU.nl. De oud-PvdA-leider was de afgelopen jaren de rechterhand van Timmermans en wordt weleens ‘het brein achter de Green Deal’ genoemd. Samsom zag de noodzaak duidelijker worden in Brussel. ‘Greta Thunberg kreeg met haar beweging miljoenen mensen de straten op. Dat kon je terugzien in de ambities van de Commissie’, zegt Samsom aan NU.nl

Natuurherstelwet staat in de koelkast.

Louise van Schaik, Clingendael.

Tegelijkertijd is de Green Deal niet altijd even succesvol.

‘Als we kijken naar natuur en milieu, hebben veel plannen het niet gehaald of zijn ze in de koelkast gestopt’,

zegt Louise van Schaik, hoofd EU en mondiale vraagstukken bij onderzoeksinstituut Clingendael, wijzend op maatregelen rondom mest en pesticiden.

‘Het is niet gelukt te laten zien dat er economische voordelen zitten aan natuur en milieu. Dat komt deels door de landbouwlobby, die ontzettend machtig is in Brussel.’

Misschien wel het bekendste voorbeeld van zo’n bevroren plan is de natuurherstelwet. De wet moest de snelle achteruitgang van de natuur en biodiversiteit aanpakken. 80 procent van de Europese natuurgebieden is in slechte staat. De wet verplicht lidstaten dat aan te pakken.

Op het laatste moment strandde de (afgezwakte) wet omdat er geen meerderheid voor was onder de lidstaten, waaronder Nederland.

‘Je merkt vaak dat politieke moed afneemt als de verkiezingen naderen’, zegt Samsom daarover.

NU.nl: De verwachting is nu dat er na de verkiezingen een andere wind gaat waaien in Brussel. ‘Klimaatbeleid geen prioriteit meer.’

Volgens recente peilingen verschuift het Europees Parlement een stuk naar rechts en zetelen straks meer vertegenwoordigers van radicaal-rechtse partijen zoals de PVV in het parlement. Dat roept vragen op over de toekomst van de Green Deal.

Dat er maatregelen worden teruggedraaid, verwacht van Schaik niet.

‘Maar ik denk wel dat de snelheid eraf gaat. Klimaatbeleid zal dus aanblijven, maar geen prioriteit meer zijn in de nieuwe Europese Commissie. En de verduurzaming van de landbouwsector blijft een heikel punt.’

Diederik Samsom.

Samsom denkt dat het klimaat- en energiegedeelte van de Green Deal overeind blijft.

‘Maar op het gebied van biodiversiteit is een progressief parlement nodig’, zegt hij.

Het is afwachten wat er gebeurt met de komende verkiezingen. Weerstand in de maatschappij maakt de komst van een Green Deal 2.0 onzeker.

***

Voor het hele artikel, zie hier.

***