Rob Jetten.

Van een onzer correspondenten.

Rutte IV had ambitieuze klimaatplannen. Minister Rob Jetten moest die uitvoeren. Wat is er van al die ambities terechtgekomen? En hoe gaat het klimaatbeleid verder onder het nieuwe kabinet? NRC analyseert.

Jetten wist de hogere ambities, zoals het 55-procentsdoel, te verankeren in de wet, zegt Jaco Stremler, hoofd klimaat bij het PBL. Ook volgende kabinetten zijn hieraan gebonden. Wilders zei tijdens het debat over het hoofdlijnenakkoord dat hij nu ook zijn handtekening onder deze ‘gekkigheid’ heeft gezet. Dat is een politieke prestatie.

Rob Jetten kan afgerekend op de grote problemen die nu op het stroomnet spelen.

Maar Jetten had nog véél meer kunnen doen, zegt Frans Rooijers, directeur bij het klimaatadviesbureau CE Delft.

‘Het is Jetten niet gelukt al zijn plannen te vertalen naar hard beleid.’ Voornemens, visies of ambities die niet vastgelegd zijn in wetgeving, kunnen immers opzijgeschoven worden door opvolgers. ‘Hij heeft ervoor gekozen een aantal lijnen uit te zetten, maar niet in de korte tijd veel wetten door te voeren.’

Het was bekend dat netcongestie een probleem zou worden toen dit kabinet de klimaatdoelstellingen aanscherpte.

Daardoor ontbreken de richtlijnen die het bedrijfsleven nodig heeft om te investeren, zegt Rooijers.

‘De markt verandert pas als je er je nieuwe regels oplegt.’ Dat is Jetten onvoldoende gelukt, vindt hij.

Als voorbeeld noemt hij dat Jettens ambitie om de elektriciteitssector in 2035 CO2-vrij te maken, nog niet in de wet staat. Zodra dat zo is, weten marktpartijen waaraan ze moeten voldoen.

‘Dat is nodig om een businesscase te krijgen voor bijvoorbeeld een waterstofcentrale.’

‘Jetten heeft een aantal zaken een flinke zwieper willen geven, maar is vastgelopen op de harde realiteit’,

zegt Gertjan Lankhorst, voormalig GasTerra-topman en nu voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Energie, Milieu en Water (VEMW). Kan Jetten afgerekend worden op de grote problemen die nu op het stroomnet spelen? Volgens Lankhorst wel.

‘Het was bekend dat netcongestie een probleem zou worden toen dit kabinet de klimaatdoelstellingen aanscherpte. Je kunt wel veel geld uittrekken om de industrie te laten verduurzamen, maar als iets anders de boel blokkeert schiet het niet op.’

***

Voor de uitgebreide analyse, zie hier.

***