Foto: Shutterstock.

Amerikaans onderzoek toont laagterecord aan. Door het verstoken van fossiele brandstoffen wordt het CO₂–gehalte in de atmosfeer verhoogd en dat zorgt weer voor opwarming van de aarde. Zo wordt ons althans verteld. Meer CO₂ is dus slecht.

Maar kritische wetenschappers stellen dat meer CO₂ juist goed is, omdat we in een periode zitten met erg weinig CO₂. En die CO₂ zorgt voor het leven op aarde als noodzakelijke voorwaarde voor plantengroei. \

Kan teveel CO₂ slecht zijn voor de mens? Als u daar bang voor bent moet u geen bier meer drinken en zeker niet naar feesten gaan. Een column van Ines van Bokhoven.

Door Ines van Bokhoven.

Er zit niet genoeg CO₂ in onze atmosfeer. Ja, dat las u goed. Volgens de wetenschappers achter de organisatie The CO₂ Coalition zitten we op dit moment in een periode met een recordlaagte CO₂, in tegenstelling tot wat overheden, het IPCC en onze media ons nu al decennia vertellen. Sterker nog: het is maar goed dat we alweer wat zijn opgeklommen sinds de laagste stand die ooit werd gemeten. Want als we weer terugzakken en wellicht zelfs onder die laagste stand komen, dreigt er een absolute ramp: het uitsterven van het plantenleven op deze planeet – en daarmee al het leven.

CO₂ is good for you.

deze wetenschappers weten het zeker. Wie of wat is die CO₂ Coalition dat ze zo tegen de stroom in durven te zwemmen?

Kritische wetenschappers

Nou, die komt dus niet zomaar uit de lucht vallen, die wetenschappelijke groep. Hun initiatief komt voort uit het George C. Marshall Institute, een conservatieve Amerikaanse denktank die in 1984 het levenslicht zag, genoemd naar de man achter het beroemde Marshallplan. Het instituut, dat in 2015 gesloten werd, was al sinds 1989 kritisch over de heersende opvattingen over het klimaat, en de CO₂ Coalition lijkt dan ook een opvolger te zijn van deze denktank waar verschillende wetenschappers uit het Marshall Institute in hebben plaatsgenomen of zelfs mee hebben gewerkt aan de totstandkoming ervan. En het doel blijft onveranderd: de klimaatlobby van wetenschappelijk gefundeerde kritiek voorzien.

Dat doet men met verve: hun bevindingen zijn heel anders dan die van het IPCC – en lijken een stuk logischer te zijn als we het vergelijken met de waarneembare feiten. En als het gaat om de paniek omtrent ‘te veel CO₂ in de lucht’ zijn hun conclusies helder: niet alleen is dat onzin, maar het tegendeel is waar. De CO₂-concentraties zijn juist bijzonder laag, zeggen deze wetenschappers.

CO₂ is geen luchtvervuiling

De laatste jaren is CO₂ ons verkocht als een vorm van luchtvervuiling, als een gevolg van hoe vies wij leven, en da’s natuurlijk onzin, want CO₂ wordt natuurlijk gevormd.

Als er geen mensheid zou bestaan zou er nog steeds CO₂ in de atmosfeer zitten. Het is kleurloos en geurloos, dus het vervuilende aspect zie ik niet direct. Daarmee is nog niet gezegd dat het niet schadelijk kan zijn: genoeg zaken die deze aarde natuurlijk voortbrengt die een regelrecht vergif voor ons als mensen kunnen zijn, zoals bepaalde planten, mineralen of gassen.

Maar CO₂ is nu juist een van de belangrijkste factoren als het gaat om het leven op deze planeet: zonder CO₂ was deze planeet een dode, koude rots. Hoe meer CO₂, hoe groener de planeet wordt, is de claim. En hoe groener de planeet is, hoe gezonder en talrijker het leven tussen al dat groen zal zijn. CO₂ is een levensmolecuul dat het wonder van het leven op deze prachtige planeet heeft mogelijk gemaakt en elke dag in stand helpt houden.

Hoeveelheid CO₂

De hoeveelheid CO₂ wordt aangeduid in ppm: parts per million. Het geeft aan, per miljoen moleculen, hoeveel van die miljoen moleculen CO₂-moleculen zijn: op dit moment zijn dat er gemiddeld iets meer dan 400. Om het in heldere percentages te houden: 0,04% van alle moleculen in de atmosfeer zijn dus CO₂-moleculen. Als we bedenken dat CO₂ een van de belangrijkste bouwstenen is van al het leven op onze planeet, dan is dat geen hoog getal: nog geen tiende procent, dus.

De huidige klimaatlobby heeft in één ding gelijk: het klopt dat het CO₂-niveau wat omhoog ging in de laatste driehonderd jaar. Voor de aanvang van de industriële revolutie zat het gemiddelde gehalte nóg lager: zo rond de 280 ppm. Maar wat de wetenschappers van The CO2 Coalition beweren is dat dat nu juist de gevaarlijke uitzondering is: er is veel te weinig CO₂ in de atmosfeer. Als dat gehalte in de buurt komt van de 150 ppm begint het plantenleven het loodje leggen, zeggen zij. En het moge duidelijk zijn dat als de planten op deze planeet afsterven, de rest van het leven ook geen kans meer heeft.

De CO₂-gemiddelden zijn in ons tijdperk beslist laag in vergelijking met andere tijden, zegt The CO2 Coalition. En daar neemt men een ruime tijd voor, om dat in een context te plaatsen: volgens deze organisatie was het gemiddelde CO₂-niveau van de afgelopen 800.000 jaar ‘maar’ 230 ppm, waar het in de 600 miljoen jaar daarvoor een gemiddelde had van 2600 ppm. Dat is een fors verschil.

Onze planeet was dan ook ooit een geweldige grote groene jungle. Het was de mens die daar letterlijk de bijl in zette: om te overleven moet de mens, die al vroeg domesticeerde, nu eenmaal aan landbouw doen. En landbouw kost ruimte, zeker gezien het feit dat de mensheid nogal snel uitdijde dankzij die domesticatie. Het Europa van de vroege middeleeuwen, voordat de grootschalige ontbossing begon, was een flink stuk groener en wilder dan nu: CO₂ is voedsel voor planten en hoe meer er van in de lucht zit, hoe beter het plantenleven op aarde zich ontwikkelt. De vraag hoe het kan dat de planeet ooit zoveel meer begroeid was dan nu, waar dus flinke CO₂-gehaltes voor nodig zijn, in periodes waarin de mens nog lang niet aan industrie en verbrandingsmotoren deed, is er eentje die dan ook verrassend weinig wordt gesteld.

CO₂ fertilization

Hogere CO₂-gehaltes in onze atmosfeer zijn dus gunstig voor heel veel plantensoorten, waaronder veel van de planten die ons van voedsel voorzien. Het heet CO₂ fertilization, CO₂-bemesting, en het maakt planten letterlijk groter en sterker. Hun fotosynthese verloopt beter, hun weerstand tegen ziektes en ongedierte neemt toe, het feit dat ze groter worden zorgt ervoor dat ze concurrerend onkruid al rap overschaduwen en weten te overwoekeren, en ga zo maar door.

En dat is goed nieuws voor de nog immer bestaande honger in deze wereld: dat betekent meer oogsten, grotere oogsten, van gezondere planten met meer volume. Met letterlijk meer voedingswaarde. Dat betekent dat er dus van dezelfde hoeveelheid hectares landbouwgrond meer voedsel kan worden gehaald. En dat ook nog eens met minder inzet van allerlei chemische bestrijdingsmiddelen, dankzij het feit dat die planten dus niet zo snel worden aangetast door allerlei vijanden. Dat is een fantastische winst.

Droogte

En dat niet alleen: planten kunnen periodes van droogte beter weerstaan bij hogere CO₂-gehaltes. Want planten hebben, net als wij, een soort poriën, huidmondjes, die ‘stomata’ heten. Via deze stomata nemen planten vocht en voedingsstoffen op, maar evengoed verliezen ze die ook weer via deze huidmondjes. Uit onderzoek blijkt dat een plant minder en kleinere stomata maakt bij meer CO₂ – en is daarmee in staat het interne vocht en de opgenomen voedingsstoffen langer en beter vast te houden, waardoor zo’n plant zichzelf beter in leven kan houden bij gebrek aan neerslag. Ook dit is alweer geweldig nieuws, want dat betekent veel nieuwe mogelijkheden voor landbouw in drogere gebieden.

En het is zichtbaar, het effect van de stijgende CO₂-gemiddelden van de afgelopen drie eeuwen: de planeet staat er glorieus groen bij. Interessant genoeg zegt dit stuk van NASA dat CO₂ 70% van die vergroening verklaart, en dat de tweede belangrijke factor stikstof is.

Maar hoe dan ook: ik kan me niet voorstellen dat er grote bezwaren zijn tegen het feit onze planeet er steeds groener bij komt te staan – het is hartstikke gezond. CO₂ zorgt voor die vergroening die we allemaal hard nodig hebben, zodat de ecologische balansen een tikkie op orde blijven.

CO₂ gevaarlijk?

Is het gevaarlijk, hoge concentraties CO₂ in de lucht? De websites die dat proberen uit te leggen doen er nogal paniekerig over: CO₂-niveaus van boven de 1000 ppm zijn al niet meer goed voor ons. We worden dan al suf, en gaan die niveaus nog een tikkie omhoog, tussen de 2000 en 5000 ppm, dan begint het echt mis te gaan, zegt men. Hoofdpijn, vermoeidheid, slechte concentratie, verhoogde hartslag en ga zo maar door.

Vreemd genoeg zijn die verschijnselen niet waar te nemen in feestzalen waar honderden mensen energiek en vol goede moed aan het dansen en hossen zijn en waar, dankzij al die zwetende, ademende mensen de CO₂-levels toch aardig kunnen oplopen. Serieuzer nog: in een onderzeeër kan het niveau van CO₂ oplopen tot 8000 ppm (0,8%), en dat wordt gezien als normaal. Een omgeving waarin deze mannen dus op topvermogen kunnen functioneren, want dat mag je toch wel verwachten van het goed getrainde militaire personeel van een peperdure en gevaarlijke onderzeeër. Dus de vraag wat nu werkelijk gevaarlijke CO₂-niveaus zijn: het lijkt erop dat het gewoon niet zo heel erg schadelijk is. Ook deze website van de Minnesota Health Department zegt (een zeldzame uitzondering, want de paniek is groot op de meeste sites): CO₂-vergiftiging komt maar zeer zelden voor.

Bier en feesten

En had ik het net over feesten? Want een feest zonder CO₂ is geen feest. Alleen al in een biertje zit 6000 ppm en als u kiest voor iets duurders, zoals champagne – toch een bijzonder feestelijk drankje – drinkt u maar liefst 12.000 ppm CO₂ op. En wat te denken van de feestelijke bijdragen die CO₂ op andere manieren kan leveren aan uw party door geweldige effecten? Droogijs, dat machtig mooie spul voor Halloweenfeestjes, omdat er van die sluierrook vanaf komt die dan zo spookachtig over de vloer dweilt: is dus gewoon bevroren CO₂. En ook de CO₂-guns worden steeds populairder: mooie mist in de zaal tussen de feestgangers in ter verhoging van de feestvreugde: het is een ware business.

CO₂ is geen dodelijk gifgas, CO₂ zal niet de ondergang van deze planeet betekenen en ook niet die van de mensheid – CO₂ is een levensmolecuul waar we zo’n beetje alles dat we zijn, doen en bezitten aan te danken hebben. Dus luitjes: wordt het niet eens tijd dat we gaan beseffen dat we zonder CO₂ letterlijk en figuurlijk nergens meer zijn?

Say it out loud: CO-two is good for you!

***
Over de auteur
Ines van Bokhoven

Ines van Bokhoven.

Ines van Bokhoven is schrijfster van historische romans, vrouw met een mening en liefhebber van ‘common sense’.
***

Bron OpinieZ hier.

***