COP29: kanttekeningen bij driehonderd miljard

De resultaten van COP29 slaan een nieuwe spijker in de doodskist van het internationale klimaatbeleid. Zullen Frankrijk en Europa eindelijk ophouden de beste jongentjes uit de klas in deze farce te willen zijn?

Vóór de COP29, die net in Bakoe (Azerbeidzjan) is afgelopen, werd de financiering van het klimaatbeleid vastgesteld op honderd miljard dollar per jaar. Nu is besloten dat het driehonderd miljard zal zijn.

Vreemd genoeg heeft de dagelijkse mediapropaganda niet de gebruikelijke superlatieven gebruikt om een ​​‘historisch akkoord’ te vieren dat tot stand is gekomen ‘in de pijn van vijfentwintig uur durende onderhandelingen’ en ‘onder druk van de landen die het meest kwetsbaar zijn voor klimaatverandering’. Hebben we echter, door de internationale inspanningen te verdrievoudigen, niet een triomf behaald die het glorieuze Akkoord van Parijs van 2015 waardig is?

Zeker, de meest veeleisende (lees: degenen die de meeste hoop hadden een regen van bankbiljetten in verschillende vormen in hun portemonnee te zien vallen) hadden gehoopt op 1.300 miljard dollar. Neem me niet kwalijk, dat bedrag wordt niet in de definitieve tekst vermeld, alleen in de vorm van een beroepschrift en niet van een beslissing. Maar was de lat niet heel hoog leggen een slimme tactiek om toch iets substantieels te verkrijgen?

In werkelijkheid gaan achter deze 300 miljard dikke dollars kleine details schuil die het eindresultaat tot een grote catastrofe maken voor degenen die zich zorgen maken over kooldioxide. Voor deze keer hebben deze eeuwig ontevreden activisten goede redenen om zich bedrogen te voelen, wat neerkomt op de bewering dat gewone burgers heel blij kunnen zijn met wat er is gebeurd.

Want het bedrag zou wel eens verdrievoudigd kunnen zijn: het gaat erom wie er gaat betalen, en wanneer. Maar wat deze twee punten betreft, doet het lezen van artikel 8 van de sectie “financiën”, dat deze kwestie behandelt, onweerstaanbaar denken aan het adagium dat wanneer de dingen vaag zijn, dat dat komt omdat er een addertje onder het gras zit. En zelfs drie.

Eerste ontsnappingsmogelijkheid: debiteuren. Tot dan toe waren de zaken simpel: nadat de vervelende westerlingen de eerste CO2 hadden uitgestoten, moesten ze hun klimaatschuld aan de anderen betalen. Maar nu zullen de ontwikkelde landen, voor alles wat klimaatfinanciering betreft, alleen de rol hebben van ‘het voortouw nemen’ van de beweging, zonder enige concrete precisie (en nog minder gekwantificeerd) over wat deze uitdrukking inhoudt. Het geld zal moeten komen “uit een grote verscheidenheid aan bronnen, publiek en privaat, bilateraal en multilateraal, inclusief alternatieve bronnen”. Met een minimum aan boekhoudkundige scherpzinnigheid kan iedereen daarom beweren dat zij de planeet redden. Laten we er bijvoorbeeld op vertrouwen dat China zijn “aanzienlijke inspanningen voor het koolstofarm maken” correct zal kwantificeren wanneer het de volgende keer elektrische auto’s of zonnepanelen aan Europa levert.

Tweede ontsnappingsmogelijkheid: het ‘wanneer’. De 300 miljard zal pas vanaf 2035 zijn. Dat geeft je de tijd om dingen te zien aankomen en om op je woord terug te komen of om uitstel te vragen, vooral omdat het beeld van de besluitvormers zeker veel veranderd zal zijn als die dag aanbreekt. Merk op dat er geen plan is voor een geleidelijke verhoging om het noodlottige bedrag te bereiken.

Benoît Rittaud.

Derde ontsnappingsmogelijkheid: inflatie. Bijna grappig is dat de 300 miljard niet zal worden geïndexeerd aan de inflatie, wat sommige deskundigen ertoe brengt te zeggen dat, zoals wat er gebeurde voor de 100 miljard die jaarlijks werd vastgesteld tijdens het Akkoord van Parijs, de werkelijke waarde van het aangekondigde bedrag enkele tientallen miljarden minder zal zijn in 2035.

COP29 kwam daarom al zijn beloften na, dat wil zeggen geen enkele. Het laat nog steeds dezelfde vraag onbeantwoord: zal er iemand op hoge posities zijn die eindelijk onze Franse en Europese leiders wakker zal schudden en ervoor zal zorgen dat ze niet langer de beste jongetjes van de klas willen spelen in een farce op kosten van de belastingbetales?