James David Vance, Amerikaans vie-president. Foto Shutterstock.

Door Reynier Pronk.

De vraag is: Is J.D. Vance de baarlijke duivel waarvoor hij door ‘the powers that be’ wordt gehouden of is hij de hand die een belangrijke boodschap op de Europese muur heeft achtergelaten?

In zijn speech vroeg hij zich af of de democratische waarden in Europa nog wel gewaarborgd zijn en gaf daarbij een aantal voorbeelden waaruit blijkt dat belangrijke delen van het James David electoraat worden buitengesloten, door bijvoorbeeld het ongeldig verklaren van verkiezingen in Roemenië, de “Brandmauer’ in Duitsland en het ‘bidverbod’ bij abortusklinieken in Schotland.

Vance heeft absoluut een punt, maar of hij iets bereikt heeft, anders dan het in snikken uitbarsten van de voorzitter van de veiligheidscommissie en het gezamenlijk wonden likken door enkele europese regeringsleiders bij Macron, mag worden betwijfeld.

Europa heeft een systeem gecreëerd van regels, wetten en overeenkomsten waardoor het voor niemand meer mogelijk is om aan dat systeem nog iets te veranderen, ook al zou men dat willen.

Vance had nog veel meer voorbeelden kunnen geven en zo nog uren aan het woord kunnen blijven. Laat ik hem een handje helpen.

De Europese grondwet is in 2005 weggestemd met een referendum. In 2007 werd deze echter als ‘het verdrag van Lissabon’ alsnog ingevoerd, dit keer zonder referendum. De EU heeft de kiezers blijkbaar onbekwaam verklaard en het referendum afgeschaft. De kiezer heeft blijkbaar niet begrepen dat het de bedoeling is dat je vóór stemt als de Europese Commissie dat wil.

De Europese Commissie maakt wetten, die formeel moeten worden goedgekeurd door de Europese Raad, maar in de praktijk bepalen deze niet gekozen ambtenaren de agenda. Daarnaast zien ze ook nog toe op de uitvoering, toezicht en handhaving. In een democratie zijn die machten gescheiden, zo niet in de EU. Dat geeft deze ambtenaren te veel macht, die ook gemakkelijk kan worden misbruikt.

Recent voorbeeld hiervan is het onderhands inzetten van belastinggeld door EC klimaatcommissaris Timmermans en z’n adjudant Samsom om actiegroepen te betalen om het Europese Parlement onder druk te zetten om klimaatwetten er door te drukken. Deze vorm van corruptie heeft nauwelijks de pers gehaald, waarschijnlijk omdat Timmermans c.s. door de pers gezien wordt als iemand uit eigen linkse kring.

Het Europese parlement zou (evenals ons Nederlandse) de belangen van hun burgers moeten behartigen. Het zijn immers ‘volksvertegenwoordigers’. De burger krijgt eens in de vijf jaar de kans om te stemmen. Dat is vervolgens de laatse keer dat het EP belangstelling heeft voor de kiezers. Daarna belanden ze in grote fracties, worden dagelijks bestookt door lobbyisten die vaak zelfs een eigen kantoor hebben in hetzelfde gebouw.

Als hun stemgedrag overeen blijkt te komen met de kiezerswens is dat louter toeval. En over de grote lijnen gaat het vaak niet: het verbieden van ladders voor glazenwassers, het maximeren van het vermogen van stofzuigers, het aan regels binden van het internet gebruik, emissiewetten voor voertuigen en het afdwingen van natuurbehoud (in NL vertaatd als stikstofnormering 1000 x zo streng als Duitsland).

Hoe dit de belangen van de Europese kiezer verder helpt ontgaat me volledig.

Dan nog even terug naar Nederland. In geen enkel verkiezingsprogramma was indertijd opgenomen dat men een dwingende klimaatwet wilde gaan invoeren. Dat is vreemd want die wetgeving heeft enorme gevolgen gehad voor ons land en z’n bevolking: torenhoge energieprijzen, netcongestie, een land-(en zee-)schap vol windturbines, weilanden en daken vol zonnepanelen, biomassacentrales die het dubbele uitstoten van kolencentrales en daarnaast nog een volledige gas- en koleninfrastructuur, nodig om vraaggestuurd elektrische energie te leveren.

De bevolking (in een echte democratie de hoogste instantie!) heeft dit over zich uitgestrooid gekregen zonder hierover op welke manier dan ook te kunnen stemmen.

Tenslotte: de pensioenen. Elke Nederlander heeft zijn hele werkende leven een deel van het loon verplicht opzij gezet bij een eveneens verplicht pensioenfonds om daarvan na pensionering een financieel onbezorgde oude dag te kunnen genieten. Het geld is van niemand anders dan van hen!

Pensioenfondsen hebben naar hun eigen wens en mede onder druk van de Nederlandse Bank (niet democratisch bestuurd) en samen met de vakbonden die (op hun slinkende ledenaantal na) niemand vertegenwoordigen, besloten dat het inflatievaste pensioen (DB; Defined Benefits) waarvoor zij verantwoordelijk waren, om te zetten in een Defined Contribution systeem, waarbij het risico geheel is overgedragen van het pensioenfonds naar de zwakste partij: de gepensioneerden zelf.

Maar daarbij blijft het niet, want de bestuurders van de meeste pensioenfondsen, vooral het ABP onder aanvoering van Rosenmöller en van Wijnen, aangemoedigd door Knot van de Nederlandse Bank, hebben besloten om hun (winstgevende) fossiele portefeuille in te ruilen voor slecht renderende en risicovolle klimaatgerelateerde investeringen zoals windparken.

Het ABP heeft met dit beleid z’n eerste 100 miljard al verkwanseld en wie weet hoeveel miljarden verlies er nog zullen volgen.

Dat risico is dus volledig voor de deelnemers en die zullen dat pas in hun portemonnee merken als het te laat is. Men doet er alles aan om te voorkomen dat de pensioendeelnemers, de enige echte belanghebbenden, zeggenschap krijgen over hun eigen uitgestelde loon. Men heeft zelfs een mogelijke rechtsgang in de wet geblokkeerd. De dappere mevrouw Jozef probeert nog een referendum voor elkaar te krijgen, maar dat zal wel lastig worden. Het belangrijkste argument is niet: wij hebben de pensioensystemen in het voordeel van onze deelnemers aangepast. het gebruikte argument is wel: we hebben er al tien jaar over vergaderd en het is een keer mooi geweest.

En ze weten dat het niet deugt, want alle kieren en gaten worden dichtgestopt om te voorkomen dat deelnemers hun gelijk zullen proberen te halen bij de rechter. Dat doe je alleen als je verwacht dat gepensioneerden er op achteruit zullen gaan.

Vance heeft gelijk. Helaas. Op een vraag aan Ghandi wat hij vond van ‘western democracy’ schijnt
hij geantwoord te hebben:

‘That would be a good idea’.

Reynier Pronk.

Onze democratie of wat daar voor door moet gaan is niet in goede handen. De regeldichtheid neemt alleen maar toe en dan gaat het vrijwel altijd over verbieden, inperken of ontmoedigen en vrijwel nooit over faciliteren of het toekennen van meer burgerlijke vrijheid.

Ook hoort bij een volwassen democratie dat critici en sceptici de gelegenheid krijgen om gehoord te worden. Dat gebeurt niet; ze krijgen geen kans om aan het publieke debat deel te nemen. Sterker nog: ze worden krachtig bestreden, verdacht gemaakt, beschimpt en/of gemarginaliseerd. Daar weet Clintel alles van.

Ik probeer me te herinneren wanneer ik voor de laatste keer blij ben geworden van een overheidsbesluit omdat het in het voordeel was van ons burgers. Ik kom er niet op. U wel?

***