Foto: Shutterstock.
Een gastbijdrage van Dirk Jan Barreveld.
Klimaatverandering, CO2 , broeikasgassen, ons dagelijks leven zit er vol mee. Duizenden wetenschappers werken aan deze problemen. Het ene rapport na het andere verschijnt, het een spreekt het ander weer tegen. Veroorzaakt CO2 de stijging van de temperatuur of is het net andersom en veroorzaakt de temperatuur de verhoging van de CO2? Toch wel merkwaardig dat we zoveel moeite besteden aan een stof die slechts 0.04% van onze lucht uitmaakt. Schieten we ons doel niet voorbij met zo veel aandacht voor een stof die zo zeldzaam is in onze lucht.
Ik moet echter eerst een kleine aanvulling geven op mijn vorige artikel (De Hemellichamen en ons Klimaat). De essentie van dit verhaal was dat het IPCC ten onrechte de klimaateffecten van de invloeden van variaties in de zonneactiviteit en van veranderingen in het evenwichtsspel tussen alle leden van ons zonnestelsel minimaal zijn en daarom in feite buiten beschouwing gelaten kunnen worden. Ik heb uitgelegd hoe ingewikkeld dat proces was en dat dit veroorzaakt werd door het feit dat de hemellichamen van ons zonnestelsel geen exacte uniforme kristallen bolletjes zijn maar grote onregelmatigheden vertonen. Cruciaal daarbij is dat onze aarde, voor zo ver wij weten, als enige tektonische bewegingen heeft. Andere planeten hebben echter wel ijstijden en dat betekent dat de gewichtsverdeling op die planeten, net als bij ons ook stelselmatig verandert. Dit heeft allemaal gevolgen voor de nutatie en dat beïnvloed het klimaat. Deze gevolgen kunnen groot zijn. Er zijn op Aarde ijstijden geweest die zo sterk waren dat de ijskappen van de polen tot aan de evenaar vrijwel de gehele Aarde bedekten. Met name in het Cryogenium (850 – 635 miljoen jaar geleden) kwamen ijskappen in de tropen op zeeniveau voor. Men denkt dat dit te verklaren uit een kanteling van de aardas (de obliquiteit moet dan meer dan 54º geweest zijn). De polen moeten toen warmer dan de evenaar geweest zijn.
Er zijn ook andere voorbeelden. Het noordoosten van China blijkt tussen 174 en 157 miljoen jaar geleden plotseling totaal van klimaat veranderd te zijn. Men heeft lang gefilosofeerd over de vraag hoe dit kon. Nu wijt men het aan een kanteling van de aardas. In West-Afrika is er het probleem van de Baai van Benin1. Ik herinner me ook nog een discussie, die tijdens mijn eerste bezoek aan Australië (1959), daar heftig gevoerd werd over de vraag of een dergelijke kanteling wel of niet op punt stond te gebeuren. Men was toen bang voor het samenvallen van een snel aangroeien van Antarctica gepaard gaande met het snel afsmelten van de Noordpool. We hadden toen nog niet de snelle verbindingen die we nu hebben, dit soort berichten bereikten toen dan ook, voor zo ver ik weet, nooit West Europa.
Er is ook een hele praktische kant aan deze zaak. Zeelieden worden opgeleid om op iedere plek op aarde de waterdiepte tot op een centimeter nauwkeurig te kunnen bereken. Zij hebben daarvoor Zeevaartkundige Tafels aan boord waar in een groot deel van dit soort onderlinge relaties in cijfers en getallen is uitgedrukt. Nogmaals, het is uiterst merkwaardig dat het IPCC deze hele problematiek aan de kant veegt en als niet ter zake beschouwt.
CO2 en temperatuur over de laatste 600 miljoen jaar
CO2 wordt gezien als de belangrijkste veroorzaker van klimaatverandering. Er wordt heel veel over gepraat en geschreven, hoe was het echter in het verleden? Koolstofdioxide was er vanaf het moment dat onze Aarde van een enorme bal van hete gassen, bijna 5 miljard jaar geleden, condenseerde in wat het nu is. In die beginperiode bestond onze atmosfeer hoofdzakelijk uit stikstof, koolstofdioxide en waterdamp. Het had min of meer dezelfde samenstelling als wat nu bij vulkanische uitbarstingen naar buiten komt. Naarmate de planeet verder afkoelde condenseerde een deel van de waterdamp om, naar men aanneemt, zo onze oceanen te vormen, deze namen een deel van het CO2 op, er bleven echter grote hoeveelheden achter in de atmosfeer.
De eerste vormen van leven, die zich op aarde ontwikkelden, waren microben. Alleen zij konden zich in de primitieve atmosfeer van die tijden handhaven. Ongeveer 2½ miljard jaar geleden ontwikkelde de eerste planten zich waardoor de fotosynthese ontstond. Dit creëerde glucose en zuurstof uit CO2 en water. Deze ontwikkeling veranderde de atmosfeer. Naarmate leven zich verder ontwikkelde nam de hoeveelheid CO2 in de atmosfeer sterk af. Aan het begin van het Precambrium, zo’n 600 miljoen jaar geleden, was het CO2 gehalte 7000 ppm. Zo’n 20 miljoen jaar geleden was het niveau gezakt tot 300 ppm.
De rol die men CO2 toedeelt
Laat ik voorop stellen dat ik geen klimaatscepticus ben. Ik denk echter dat er wel degelijk een aantal zaken zijn die betrekking hebben op onze Aarde, die ons helemaal de verkeerde kant op sturen. Ik heb me verschrikkelijk geërgerd aan de opstelling van het IPCC dat men ten onrechte de klimaateffecten van de invloeden van variaties in de zonneactiviteit en van veranderingen in het evenwichtsspel tussen alle leden van ons zonnestelsel als minimaal beschouwt en daarom buiten beschouwing gelaten kunnen worden. Mijn eerdere opmerkingen over het kantelen van de aardas bewijzen nog eens de onhoudbaarheid van deze opvatting. De fout die veel wetenschappers maken is dat ze ergens halverwege een onderwerp pakken en dan daarover tot in het eindige publiceren zonder eerst eens naar de oorzaak van alles te kijken. Om een goed oordeel over het klimaat te krijgen moet je bij het begin beginnen, niet halverwege. Daarom begon ik ook in mijn eerste artikel met de rol van de hemellichamen in ons zonnestelsel.
Okay, dat moest mij even van het hart. Nu terug naar het CO2 en de rol hiervan. De gangbare stelling is dat CO2 tamelijk transparant is voor het doorlaten van zonnestralen, maar dat het de stralingswarmte absorbeert die het aardoppervlakte uitstraalt. Op deze manier wordt warmte vastgehouden en verbeterd. Men neemt aan dat in het huidige klimaat waterdamp het meest actieve broeikasgas is. Het wordt verantwoordelijk geacht voor ongeveer twee derde van de totale opwarming. CO2 neemt een kwart voor haar rekening. Methaan wordt verantwoordelijk geacht voor de rest.
Deze situatie is merkwaardig omdat de waterstofconcentratie in onze atmosfeer minder dan 1% is, CO2 is slechts 0,04%. De stelling van Prof. Joanna Haigh2, is dat de structuur van de CO2 moleculen hen buitengewoon effectief maken om hittestraling te absorberen terwijl de belangrijke atmosferische gassen zoals stikstof en zuurstof transparant voor deze straling zijn. Het “greenhouse effect” betekent dat als de broeikasgassen toenemen de temperatuur toeneemt. Op deze manier komt men tot de conclusie dat de 1º opwarming over de laatste 150 jaar geheel te danken is aan menselijk handelen.
Andere wetenschappers stellen dat de terugstraling van het aardoppervlak gebeurt in de vorm van infrarode straling die wij als warmte voelen. Zuurstof en stikstof interfereren niet met deze infrarode stralen in de atmosfeer. Dit zou komen omdat stikstof en zuurstof energie absorberen met heel kleine golflengtes van ongeveer 200 nanometer of minder, terwijl infrarode energie veel grotere golflengtes heeft, namelijk 700 tot 1.000.000 nanometers. CO2 daarentegen absorbeert energie met golflengtes van 2.000 tot 15.000 nanometers, deze overlappen de infrarode straling. Door het absorberen van deze infrarode energie vibreert en herstraalt het de infrarode energie in alle richtingen de ruimte in.
Door het meten van de golflengtes van de infrarode straling die het aardoppervlakte bereiken weten wetenschappers dat CO2 , Ozon (O3), en Methaan (CH4) de grootste bijdragen aan de opwarming van de aarde leveren. In 2015 passeerde het CO2 niveau de 400 ppm, dat was meer dan de pre-industriële waarde van 280 ppm. En een niveau dat, volgens wetenschappers van de Columbia Universiteit in de V.S., vele miljoenen jaren niet op aarde bestond.3 Alhoewel de basiswetenschap over hoe broeikasgassen de Aarde verwarmen zeer goed begrepen worden zijn er toch complicaties. Het klimaatsysteem antwoord op verschillende manieren op zowel een toename als een verbetering van de kwaliteit van deze gassen. Dan zijn er nog externe factoren zoals het El Niño en El Niña-effect in de Stille Ocean, vulkaanuitbarstingen, veranderingen in de zonnestraling, alsmede de door mij eerder genoemde variaties in de omwenteling van zonnelichamen.3 Kortom, klimaat is een buitengewoon ingewikkelde zaak.
Op de klimaat conferentie van Glasgow (2021) werd besloten dat getracht moest worden de temperatuur stijging van de Aarde te beperken tot 1.5º C. om een klimaatcatastrofe te vermijden. Echter, wetenschappers gaan er van uit dat een temperatuurstijging, op basis van huidige toezeggingen, van 2.4º onvermijdelijk is.
Het CO2 gehalte over de laatste 600 miljoen jaar
Er is één conclusie uit het bovenstaande die niemand, klimaatsupporter of klimaatscepticus, met geen mogelijkheid kan ontkennen en dat is dat ons klimaat een buitengewoon moeilijk onderwerp is. Je kan prachtige theorieën opzetten over infrarood, golflengtes en hitte absorptie, maar waar is het harde bewijs? In een laboratorium kan veel, in de praktijk, en zeker op zo’n grote schaal als ons zonnestelsel, liggen de zaken heel anders.
Een kleine fluctuatie in de nutatie van Venus of Mars kan iedere theorie in de prullenbak doen verdwijnen. Waarom hebben we van de erkende klimaatprofeten nooit gehoord dat een kanteling van de Aarde, of welke andere planeet dan ook, tot de mogelijkheden behoort?
Wetenschappers zijn uitermate behendig in het maken van modellen. Hoe vaak hebben we echter de laatste maanden Mark Rutte en Hugo de Jonge handenwrijvend op de persconferentie zien staan met de mededeling dat helaas het model niet klopte. Dansen met Jansen stond er ook niet in. Modellen zijn gebaseerd op theoretische aannames, soms met ten dele harde cijfers (zo als bij corona) die heel vaak geen enkele bewijsbare onderbouwing hebben. Een model is nooit de waarheid, maar een poging de waarheid te benaderen. Nauwkeuriger is het niet. Het probleem zit altijd in de aannames.
In mijn laatste boek (NEDERLAND EN DE ONDERGANG VAN SURINAME) vertrouwde ik de getallen niet met betrekking tot het aantal slaven dat wij van West-Afrika naar het Westen gebracht zouden hebben. Ruim 550.000 hadden onze eminente slavenwetenschappers Emmer, Postma en Den Heijer berekent. Zij gebruikten hiervoor het Amerikaanse model van slavevoyages.org. Toen ik hier eens goed indook bleek mij dat vrijwel alle aannames fout waren en dat het totale aantal slaven dat in de Driehoekshandel verhandeld was miljoenen lager was dan gedacht, echter ons aandeel bleek veel groter dan aangenomen. Ik heb dit resultaat ook met prof. Piet Emmer, onze eminence grise van de slavenliteratuur besproken. Hij was het met mij eens. Het probleem zat in het feit dat geen van de wetenschappers, die zich met deze problematiek bezig hield, enige nautische kennis of achtergrond had. Laten we eerlijk zijn, we gaan toch ook niet naar de veearts als we kiespijn hebben, maar naar de tandarts.
Laten we eens naar de realiteit kijken. Figuur 1 geeft een overzicht van de temperatuur op Aarde en de CO2 in de atmosfeer. Je behoeft geen wetenschapper te zijn om te zien dat er over die 600 miljoen jaar geen enkel verband tussen beiden bestond.
Figuur 1. CO2 en temperatuur over de laatste 600 miljoen jaar.
Grafiek 1 kom je veel tegen in de klimaatdiscussie. De grafiek is afkomstig van een onderzoek naar de koolstof-silicaat geochemische cyclus en het effect hiervan op het koolstofdioxide gehalte van de atmosfeer van de Amerikanen Berner, Lasaga en Garrels en dateert oorspronkelijk uit 1983. Het onderzoek werd herhaald in 1991 en 1994 door Robert Berner en Zavareth Kothavala en staat bekend als het GEOCARB III model. Uit het onderzoek bleek: (1) de toename in de zonneconstante van de laatste 570 miljoen jaar (het Fanezroïcum) heeft een geleidelijke vermindering van de hoge waarde van het CO2 gehalte in het Paleozoïcum, vergeleken met vandaag, teweeggebracht; (2) de hoge CO2 waarden gedurende het Mesozoïcum en de vermindering van CO2 gedurende het Cenozoïcum zijn voornamelijk veroorzaakt door het lage reliëf in het Mesozoïcum en de bergverheffing gecombineerd met de vermindering van metamorfe ontgassing van CO2 gedurende het Cenozoïcum; (3) veranderingen in rivierafvoer en koolstof landgebieden zijn betrekkelijk onbelangrijk vergeleken met andere factoren; (4) variabele ontgassing als gevolg van veranderingen in de zeebodem was, voor wat het CO2 gehalte van de atmosfeer betreft, gedurende het Paleozoïcum niet erg belangrijk; (5) de berekende CO2 waarde in het Fanerozoïcum (de tijd van 541 miljoen jaar geleden tot nu) is gevoelig voor de grootte van de carbonaatafzetting in ondiep water tegenover de diepe oceaan omdat dit tot gevolg kan hebben dat het carbonaat diep begraven kan worden en daardoor thermisch ontgast wordt; (6) het laten variëren van kristal koolstof door de hoeveelheid organische koolstof en carbonaatkoolstof niet te volgen heeft weinig effect op de resultaten. Een belangrijke bepalende factor, gedurende het gehele Faneroïcum, is het CO2 broeikasgas effect geweest. Veranderingen in het CO2 gehalte, in deze periode, zijn veroorzaakt door een combinatie van geologische, biologische en astronomische factoren.
Conclusie
Als resultaat van het onderzoek vermeldt men onder meer dat dit type modellering niet geschikt is voor de verklaring van korte termijn CO2 fluctuaties (bijvoorbeeld in overgangsgebied van het Paleoceen en het Eoceen en bijvoorbeeld tussen het Ordovicium en het Siluur)) omdat de input data zich daar niet voor lenen. Deze input data bedragen 10 miljoen jaar of soms nog langer. Men stelt dan ook dat precieze waarden van CO2 , zoals weergegeven met de standaardcurve, niet al te letterlijk moeten worden genomen en altijd gevoelig zijn voor aanpassingen. Dit betekent, stelt men, dat over de lange termijn er inderdaad correlatie is tussen CO2 en paleotemperatuur als gevolg van broeikaseffecten.5
Deze laatste uitspraak over correlatie van temperatuur en koolstofdioxide is merkwaardig als je naar de grafiek kijkt. Ik vermoed dat wetenschappers zich verkeerd hebben uitgedrukt. Statistisch gezien is er geen sprake van correlatie tussen de twee variabelen. Wel echter blijkt dat over de laatste 600 miljoen jaar gemeten de waarde van de CO2 van 7000 ppm terugloopt naar pakweg 200 ppm of zo. Dat is echter geen bewijs voor correlatie. Correlatie, overigens, duidt slechts op samenhang en niet op oorzakelijk verband. In wezen loopt dit min of meer parallel met de ontwikkeling van onze Aarde over die tijdsperiode. Er zijn heel veel wetenschappers die deze grafiek, of dit onderzoek, verkeerd hebben gelezen of statistisch onvoldoende geschoold zijn of waren. Je komt op het internet dan ook heel vaak uitdrukkingen zoals “debunked”, “false claim” etcetera over deze grafiek tegen.
CO2 en temperatuur in het holoceen
Grafiek 1 laat zien hoe het CO2 gehalte in de atmosfeer de laatste 600 miljoen jaar terugliep van 7000 ppm naar pakweg 400 ppm. Grafiek 2 geeft weer het CO2 gehalte in het holoceen, de periode van 11.700 jaar geleden tot nu.
Grafiek 2. Koolstofdioxide in het holoceen
Statistiek is een zeer subjectief vak. Je kan met simpele manipulaties, volkomen terecht, zaken net zo scheef voorstellen als je wil. Als we grafiek 2 in grafiek 1 zouden willen weergeven dan bezet deze grafiek precies 1 mm2 in de rechteronderhoek van grafiek 1. De schaal van grafiek 2 is slechts 4% van de schaal van grafiek 1. Vergeleken met grafiek 1 is dus de stijging van 250 naar 400 ppm, in de tijd gezien (grafiek 1 beslaat 600 miljoen jaar) slechts fractioneel.
Temperatuur in het holoceen
Grafiek 3. Koolstofdioxide in het holoceen
In grafiek 3 is weergegeven het verloop van de temperatuur in het holoceen, de periode dus van 11.700 jaar geleden tot nu. Uit de grafiek blijkt heel duidelijk dart de schommelingen zeer aanzienlijk zijn, het verschil tussen minimum en maximum temperatuur is ruim 20 graden Celsius. Als we beide grafieken (2 en 3) met elkaar vergelijken dan blijkt ook duidelijk dat er van correlatie geen sprake is. Is er dan helemaal geen verband tussen temperatuur en koolstofdioxide? Hoe zit het dan met al die klimaatcrisistheorieën die als maar CO2 de schuld van alles geven?
De kip of het ei?
De laatste decennia lopen de curves van de globale temperatuur en het koolstofdioxide vrijwel parallel. Een recent onderzoek (Demetris Koutsoyiannis and Zbigniew W. Kundzewic: “Atmospheric Temperature and CO2: Hen-Or-Egg Causality?” , November 2020) concentreerde zich specifiek op de periode 1980-2019, een periode waarover veel gegevens beschikbaar zijn.
Grafiek 4. Koolstofdioxide en temperatuur over de periode 1980-2020
Er is causaal verband, dat blijkt ook duidelijk uit de grafiek. Het onderzoek wees uit dat de dominante richting is dat eerst de temperatuur omhoog gaat en dat dan het CO2 gehalte zich aanpast. Verandering in koolstofdioxide blijkt ongeveer 6 maanden achter te lopen bij de verandering in temperatuur, gebaseerd op een maandelijkse schaal. Het is dus kennelijk niet juist dat een stijgend koolstofdioxide gehalte de wereldtemperatuur doet stijgen, er is een soort wisselwerking gaande.
De Aarde begint op te warmen, vervolgens smelt ijs en sneeuw zo dat de planeet meer warmte absorbeert, dit functioneert dan als feedback om de verwarming te intensiveren. Uiteindelijk warmt de oceaan voldoende op om CO2 te kunnen afgeven. De koolstofdioxide verspreidt zich dan in de atmosfeer, er wordt meer zonlicht geabsorbeerd en meer hitte vastgehouden waardoor het warmte effect versterkt wordt. Gedetailleerde analyses laat ook zien dat er van een zekere na-ijling sprake is. Verschillende onderzoeken van Antarctica’s ijs hebben aangetoond dat de vertraging ergens tussen de 500 en 800 jaar kan liggen.6,7,8
Grafiek 5. Temperatuur en CO2 in Vostok ijskernen.
CO2 en de klimaatcrisis
Uit alles blijkt dus dat er helemaal geen sprake is van een spectaculaire opwarming van onze Aarde als gevolg van overmatige broeikasgasuitstoot. Dit betekent ook dat de voorspelde 1.5 of 2.4 graden Celsius die de Aarde zou opwarmen op zijn minst ter discussie staan.
Toch is er van opwarming sprake, wij zitten namelijk tussen twee ijstijden in. De laatste ijstijd eindigde rond 20.000 jaar geleden en de volgende zou rond 60.000 jaar van nu kunnen beginnen. Deze situatie betekent dat nog tienduizenden jaren lang het ijs van noord en zuidpool blijft afsmelten, wat we ook doen wij kunnen dit niet stoppen. Dit is een natuurlijk proces dat op het Noordelijk Halfrond voor een belangrijk deel wordt aangedreven door de oceanische warmtepomp (“thermo-haliene circulatie”). Gedurende het laatste miljoen jaar is het tenminste eenmaal voorgenomen dat Groenland geheel zonder ijs was. Het zou toen 4 graden Celsius warmer geweest zijn dan nu.
Figuur 6. De Golfstroom
Met andere woorden ook al zou de hele broeikasuitstoot tot stilstand komen dan nog blijft het smelten doorgaan. Een ander punt van belang is dat we redelijk goed wat weten wat het ijs op Noordpool en Groenland doen maar we weten heel weinig van Antarctica. Er waren tijden dat Antarctica geen ijsbedekking had. De vraag is echter of het toen op dezelfde plaats lag. Als het afsmelten van de Noordpool en Antarctica niet met min of meer dezelfde snelheid gebeurt, bestaat overigens de kans, zoals ik eerder heb vermeld, dat de Aarde kantelt. Het geheel afsmelten van Antarctica zou de zeespiegel overigens met zo’n 60 meter doen stijgen.10
Kan de wereld zonder CO2 of fossiele brandstof?
Jan Rotmans.
Hoe het ook zij, CO2 en dus ook de fossiele brandstof, zit in het verdomhoekje. Velen gaat het niet snel genoeg hoe we dit afbouwen. Ik kocht onlangs het boek OMARM DE CHAOS van Jan Rotmans. Hij is onder meer de oprichter van Urgenda, de club die het CO2 proces tegen Shell won. Rotmans is een fervent voorstander van het zo snel mogelijk uitfaseren van CO2 vooral in de vorm van het geheel stopzetten van iedere vorm van fossiele brandstof. Hij denkt dat Shell over 25 jaar geheel van fossiele brandstof is afgestapt.
Ik heb als transportmanager veel met de olie-industrie te maken gehad. Ik was bijvoorbeeld ooit betrokken bij het transport van de transformatoren (4 stuks van ieder 150 ton) voor de elektriciteitscentrale van N’djamena, de hoofdstad van Tsjaad. Een afstand van 1200 kilometer door moerassen, oerwouden, woestijn en berggebied. We deden daar een half jaar over. Het ging om een centrale van 55 MW voor een stad van een miljoen inwoners.
Ik was ook betrokken bij een soortgelijk project in Ouagadougou, de hoofdstad van Burkina Faso. Het grootste probleem in al die landen was het op zijn plek brengen van de reusachtige transformatoren, soms op onmogelijke plekken. Bij het Malibog Kananga project, op het Filippijnse eiland Leyte, moesten ze afgeleverd worden op de top van een vulkaan. Hier ging het om 8 stuks. We moesten er zelfs een haven voor aanleggen.
Tegenwoordig gebruikt men in veel gevallen zonne-energie. Het punt is echter dat men dat niet doet omdat men olie of steenkool wil uitfaseren, daar heeft men helemaal geen weet van, maar omdat de bouw veel gemakkelijke is, minder zware stukken, en omdat er überhaupt in de wijde omtrek geen olie of gas voorhanden is.
Ik schreef ooit, in 2004, een boek over de olie: Het Doemscenario (ISBN: 90-809566-2-7). Toen was olie $ 58 per vat, nu staan we op bijna $ 80. Wat Rotmans, naar mijn mening, niet begrijpt is dat wij in het Westen geen enkel probleem met elektriciteit, of brandstof voor onze auto’s, hebben. Wij kunnen ook best op elektriciteit overstappen. In derde wereld landen ligt dat heel ander. Heel vaak heeft men maar een paar uur stroom per dag of kan je alleen maar drie keer in de maand tanken, ook nu nog in 2022.
De verwende westerse wereld
Wij zijn verwend. De Westelijke wereld omvat pakweg zo’n, 1 miljard mensen, denk aan Europa, de V.S., Canada, Japan, Australië en een klein deel van China. Wij zien van China alleen Shanghai, Beijng, Kanton en een paar delen van de kuststrook. Van der rest weten we vrijwel niets.
Rotmans wil iedere vorm van ontbossing stoppen, hij zal wel blij geweest zijn met het besluit van de Glasgow conferentie. Helaas, kan dat wel? Kunnen we het omhakken van onze bossen stoppen? Wat moeten onze biomassa-enthousiasten dan? Hoeveel bos verdwijnt er helaas niet in onze biomassa centrales. De miskoop van de eeuw.
Er is echter een heel ander punt. De helft van de wereldbevolking, pakweg 4 miljard mensen, kookt iedere dag de schamele maaltijd van drie lepels rijst en twee sardientjes, of een afgekloven stuk bushmeat (lees vlees van een aap) op hout. Wat moeten die mensen dan als dat niet meer mag of kan? Dat wordt hongerlijden want er is geen enkel alternatief. Het hout dat voor koken wordt gebruikt overtreft het hout dat illegaal wordt gekapt en geëxporteerd.
Dan is er India, een land van anderhalf miljard mensen. In het voorjaar van 2021 hebben we gezien hoe India getroffen werd door de Delta variant. Het grootste probleem voor de bevolking was om hout te vinden voor het verbranden van de doden. Dat is heilig in India. Daar is geen alternatief voor. Ik heb de indruk dat Rotmans geen idee heeft, en er misschien ook nooit geweest is, hoe de derde wereld er echt uitziet. Voor heel Afrika, met uitzondering van Marokko, Tunesië en delen van Egypte, is er geen alternatief.
Figuur 7. De Ajeromi-Ifelodun wijk in Lagos, Nigeria.
De wijk heeft een bevolkingsdichtheid van 57,276.3 inwoners per vierkante kilometer,
Bovenstaande foto is van Lagos, Nigeria. De bevolkingsdichtheid is 57.000 bewoners per vierkante kilometer, Amsterdam haalt nauwelijks 5000 bewoners per vierkante kilometer. Op deze daken kun je geen zonnepanelen leggen, er is geen kabelsysteem en, boven alles, niemand zou weten hoe je dat zou moeten aanleggen als het theoretisch kon. Er is geen ambachtsschool en er zijn geen elektriciens. Geen enkel land buiten West-Europa heeft ambachtsopleidingen voor vaklieden zoals wij hebben.
Als je in Nigeria, de Filippijnen of Columbia automonteur wil worden kijk je drie dagen over de schouder van je vader en je bent geslaagd. Ik heb tijdens mijn werk in Afrika, het Midden Oosten en Zuidoost Azië bij herhaling een gecertificeerde lasser uit Nederland moeten laten overvliegen omdat die er lokaal niet waren en de verzekering, van een kraan bijvoorbeeld, eiste dat de reparatie door een gecertificeerde lasser moest worden uitgevoerd. Kosten? Soms € 10.000 voor een klusje van een half uur. In de derde wereld is niets gemakkelijk. In orkaangebieden, met bijvoorbeeld windsnelheden van pakweg 300 km per uur, kun je geen windmolens gebruiken. Wat dan?
Onbreekbare gewoontes
Wij westerlingen kunnen overal wel een alternatieve oplossing voor vinden. Buiten onze westerse wereld ligt dat heel anders. We zien hoe de Turkse president Erdogan de rente niet wil verhogen. Geen enkele TV zender, ook niet RTL Z, heeft uitgelegd waarom hij zo denkt. Heel simpel, de Koran verbied rente. Basta.
We hebben gezien hoe de Mohammedaanse wereld reageerde op het boek van Lale Gül. Indiërs moeten niet alleen hun doden met hout verbranden, ze moeten ook tenminste eens in hun leven een doop in de rivier Ganges ondergaan. Een rivier zo vuil dat onze riolen er nog als drinkwater uitzien. De Japanners en Chinezen doen alles voor hun voorvaderen, daar is niet aan te tornen. Westerlingen hebben de neiging te denken dat de rest van de wereld hunkert om alles van het Westen over te nemen of na te apen. Dat is een enorme misvatting.
Elders in de wereld heeft men andere gewoontes en gebruiken waar men aan gehecht is en die men superieur acht boven westerse gewoonten. Wij denken dat de Afghanen de Taliban verafschuwen. De Engelsen liepen 150 jaar geleden al tegen een muur in Afghanistan. De Taliban kon nooit zo groot en belangrijk worden als niet het overgrote deel van de Afghaanse bevolking van 40 miljoen hen steunde. Voor ons is dat moeilijk te begrijpen, wij leven eenvoudigweg in een andere wereld.
Waarom kunnen wij wel en de rest van de wereld niet van het gas en de olie af?
Kort samengevat, wij kunnen best zonder koolstofdioxide en fossiele brandstof stellen. De rest van de wereld, en dan praten we toch wel over 5 of 6 miljard mensen, kunnen dat niet binnen afzienbare tijd. Shell zal dan ook tot ver na 2045 nog in olie en gas zitten.
Onze grootste fout komt nu aan het licht. Wij hebben verzuimd de rest van de wereld in onze fabelachtige groeiende welvaart mee te laten profiteren, Zo lang de Afrikaanse boer moet vechten tegen onze hoog gesubsidieerde producten, zolang het Afrikaanse hout niet in Afrika tot eindproduct wordt verwerkt, zolang wij de rest van de wereld niet als partner zien, maar als afzetgebied, zal het mis blijven gaan. De transitiemaatschappij van Jan Rotmans is buiten westerse wereld nog lang niet aan bod.
Klimaatcrisis of bestaanscrisis?
Het feit dat, zoals uit het voorgaande moge blijken, de broeikasgassen slechts een beperkte invloed, als ze dat überhaupt hebben, op ons klimaat hebben betekent niet dat wij geen problemen met ons milieu hebben. Iedere uitstoot van wat dat ook is een probleem voor ons. Wij kunnen niet doorgaan met onze planeet als een soort vuilnisbak te gebruiken. Ik praat dan ook liever over een bestaanscrisis. In het derde en laatste deel van deze serie zal ik beiden tegenover elkaar stellen: “KLIMAATCRISIS” of “BESTAANSCRISIS.” Wij zullen iets moeten doen want doorgaan op de bestaande voet, ook al doet de derde wereld maar zeer ten dele mee, is geen optie.
***
Noten
1 “Vreemde rotatie aarde lost mogelijk eeuwenoud klimaatraadsel op,” National Geografic november 2019. https://www.nationalgeographic.nl/wetenschap/2019/11/vreemde-rotatie-aarde-lost-mogelijk-eeuwenoud-klimaatraadsel-op
2 Haigh, Prof Joanna, “A brief history of the Earth’s CO2,”BBC, 17 October 2017.
3 Fecht, Sarah, “How Exactly Does Carbon Dioxide Cause Global Warming?”, Columbia University, February 25, 2021
4 BBC, COP26: What was agreed at the Glasgow climate conference?, 15 November 2021
5 Robert A. Berner and Zavareth Kothaval, GEOCARB III: A REVISED MODEL OF ATMOSPHERIC CO2 OVER
PHANEROZOIC TIME, Department of Geology and Geophysics, Yale University, New Haven, Connecticut 06520-8109 [American Journal of Science, Vol. 301, February, 2001, P. 182–204]
6Hubertus Fischer, Martin Wahlen, Jesse Smith, Derek Mastroianniand, Bruce Deck, “Ice Core Records of Atmospheric CO2 Around the Last Three Glacial Terminations,” Science, 1999.
7 Nicolas Caillon, Jeffrey P Severinghaus, Jean Jouzel, Jean-Marc Barnola, Jiancheng Kang, Volodya Y Lipenkov
“Timing of atmospheric CO2 and Antarctic temperature changes across termination III,” PMID: 12637743 DOI: 10.1126/science.1078758 . 2003 Mar 14;299(5613):1728-31.
8 A. Landais, G. Dreyfus, E. Capron, J. Jouzel, V. Masson-Delmotte, D. M. Roche, F. Prié, N. Caillon, J. Chappellaz, M. Leuenberger, A. Lourantou, F. Parrenin, D. Raynaud & G. Teste, “Two-phase change in CO2, Antarctic temperature and global climate during Termination II”, Nature Geoscience volume 6, pages 1062–1065 (2013)
9 Scientists stunned to discover plants beneath mile-deep Greenland iceby University of Vermont, March 15, 2021
10 Chen Zhao, Rupert Gladstone, “Scientists still don’t know how far melting in Antarctica will go – or the sea level rise it will unleash,” September 20, 2021 9.08pm BST
***
Het redden van de planeet is vooral een westers probleem. Dat ik hele stukken lees over de vergoening van tata steel in IJmuiden met waterstof en er terloops in staat dat de benodigde elektra meer is dan alle windmolens van Nederland met totaal 10 miljard euro subsidie lijkt heel mooi. Er staat ook veel niet in. Zoals dat de stroom door windmolens niet continu is. Dat is wel het eerste vereiste in de staal productie. Erger is nog dat IJmuiden de omvang heeft van 1% van de Chinese staal industrie. Die gaan echt niet op deze manier over. Zo dat het op wereld schaal niets uitmaakt. Met dergelijke subsidie bedragen houden we dat hier ook niet lang vol.
Klimaatbeleid moeten we dan ook niet zien als het redden van de planeet. Het is het redden van onze gemoedstoestand. Het is nog het beste te vergelijken met de middeleeuwse aflaat. Het heeft grote rijkdom gebracht bij de kerk en een flink aantal kathedralen opgeleverd. De gewone bevolking bleef dan verder arm. De aflaat was nodig omdat de arme bevolking anders na hun dood in de hel kwamen. Nu is het omdat anders het weer van Amsterdam over 100 jaar het weer van Parijs kan worden. Dat maak ik niet meer mee en door alle covid gekte kan ik nu al niet meer naar Parijs.
Prima artikel. CO2 in een breder perspectief.
Kortom, anticipeer, relativeer en beperk je rommel en ruim die vervolgens op.
@Peter van Beurden 16 jan 2022 om 10:44 Mee eens. Overigens was het Milieudefensie die Shell liet afdwingen de uitstoot van het, overigens nauwelijks werkzame, CO2-gas te verminderen. Urgenda dwong de Staat tot meer haast met die vermindering.
Hetzler
Voor de duidelijkheid, ik beschouw CO2 niet als rommel die je op moet ruimen.
Dat zijn voor mij de stoffen die qua afbreekbaarheid niet snel en zonder nevenschade in de natuur kunnen worden opgenomen. Die verbrand je op een gecontroleerde manier wanneer het niet lonend is die te recyclen. Zoals je dat ook met huisvuil doet in daartoe geschikte installaties
Peter, ik ken Jantje al jaren maar ik heb eigenlijk nog nooit iets zinnigs uit zijn mond horen komen. Ik heb ook nooit begrepen hoe hij aan die prof titel is gekomen. Voor de corona ben ik nog naar een grote bijeenkomst geweest van de bouwwereld daar gaf Jantje ook weer een presentatie maar hij kon geen antwoorden geven op mijn vragen andere bevriende profs vroeg ik wat ze van zijn presentatie vonden die vertelden dat ze altijd met gefronste wenkbrauwen en afschuw naar zijn praatjes kijken.
We hadden vroeger een stel commerciele profs die om advies werden gevraagd dan vroegen ze eerst wat moet ik opschrijven en dat deden ze dan Jan is ook zo’n type van u vraagt en wij draaien. Het is altijd hetzelfde een heleboel lawaai maar daarna weinig daden dan alleen maar verwarring zaaien. Aan zo’n figuur heb je helemaal niets.
Overigens jaren geleden heb ik al eens gezegd dat eerst de temperatuur omhoog gaat en daarna het CO2 gehalte. Hierbij zeg ik dan ook altijd dat is heel simpel 2e klas scheikunde hbs-b CO2 lost beter op in koud water dan in warm water. Ik heb ook eens gekeken maar ik kwam tussen de 800 -1200 jaar uit als vertraging. Ik denk dat daar ook de beinvloeding van El- Nino, El-Nina, PDO en NAO inzit.
Je kan wel zien dat deze man iets meer van de wereld begrijpt dan de rest van de familie. Hij slaat de spijker op zijn kop. Je zal maar in het oerwoud staan en je moet een paar bouten M34 tekort komen, ik zal u het verhaal niet vertellen hoe lang dat duurt voordat die er zijn, ze komen uiteindelijk met het vliegtuig en dan nog een paar dagen door de rimboe dat zijn inderdaad iets andere zaken waar mensen totaal geen weet van hebben die achter een bureau zitten.
Ik zal er nog een vertellen over onteikelingshulp want daar begrijpen ze het ook niet helemaal. Dan sturen ze naar Afrika hoogwaardige hydraulisch aangedrevev pompen om drinkwater op te pompen afijn die geven na een jaar problemen en wat dan niets dus want inderdaad die vakmensen zijn er niet. Nee waar zitten die mensen op te wachten op een gezonde os met een lang touw en een zweep daar kunnen ze mee omgaan, zo zijn er honderden van dit soort voorstellen. Overigens die pompen lagen er na 5 jaar nog nooit gemaakt helemaal verroest dat is ook het probleem van al die briljante politici die hebben ook geen idee wat er onder de mensen leeft. Even met een dikke BMW naar Groningen rijden lekker spelen met je iPhone op de achterbank, ter plaatse uit de auto springen waar iedereen in het gelid staat met gepoetse schoenen en degene die dan een gesprek mag voeren uit het publiek is van te voren gebrieft even snel wat one liners, hard lachen en vooral populair doen en tussen neus en lippen zeggen dat de onderste steen bovenkomt, wat leugens vertellen want de verkiezingen komen eraan, hard lachen en snel weer terug naar DH en dan heet je Rutte en begrijpt alle problemen. Dit toneelspel herhaal op nog 30 bezoeken in het land en die domme Nederlanders stemmen weer voor hun eigen ondergang. Over 2 jaar piepen ze want dan hebben ze niets meer over hun eigen leven te zeggen, in wat voor gaaf land woonden wij.
Peter, de getoonde grafiek is niet juist. De dikke lijn is de CO2 en de dunne lijn is de temperatuur. Zie onderstaande link.
https://geocraft.com/WVFossils/CO2_Temp_O2.html
Het lijkt mij dat Tata met een politiek correcte keuze vooral uitstel heeft gekocht; investeren in CO2 opslag hoeft niet, de waterstofproductie moet nog gebouwd worden, de belastingbetaler mag ook daarvoor eerst miljarden ophoesten, en voorlopig is er nog extra veel aardgas nodig.
De komende jaren kan men zich verschuilen achter het gebrek aan waterstofproductie, waarschijnlijk verwacht de directie (net als ondergetekende) dat het met grootschalige waterstofproductie voorlopig niks wordt bij gebrek aan voldoende geschikte elektriciteit, en is het plan B het verhuizen van de productie naar elders als het echt fout loopt in Nederland.
Het zou mij niet verbazen als inmiddels aan de conferentietafel van de directie wordt vergaderd over de locatie buiten Europa waar de toekomstige staalproductie het best kan worden gerealiseerd.
Het is nu voor de 5e achtereenvolgende dag bewolkt en windstil bij een temperatuur van pakweg 4 °C.
Energieproductie door zon en wind NUL.
Dit zou voor altijd het einde van de discussie over energie uit zon en wind moeten zijn….
Niet volgens de nep-site http://www.Energieopwek.nl:
Energieproductie op zondag 16 januari 2022
Op zondag 16 januari 2022 is er tot nu toe genoeg hernieuwbare energie geproduceerd om een gebied met 1,456,556 inwoners te voorzien van energie.
Dit komt overeen met alle energieverbruik van de noordelijke provincies Friesland, Groningen en Drenthe.
Denk dat ze een (slecht) computermodel hebben dat op basis van een paar duistere variabelen de energieproductie berekent, daarnaast is de term energie misleidend omdat dat een heel wat breder iets is dan alleen elektriciteit.
Rien in Spain 16 jan 2022 om 15:51
“Niet volgens de nep-site”
De site geeft nog 90MW zonne-energie 20 minuten na zonsondergang. (17:20)
https://www.energy-charts.info/charts/power/chart.htm?l=de&c=NL&stacking=stacked_absolute_area&week=02
Handige site..
Hans,
Leuke site. Laat mooi zien hoe gas en müll (= biomassa?) de pieken en dalen in stroomverbruik (en wind) opvangen.
Bericht van Bjorn Lomborg : driving an electric car 650km (400 miles) in 12 hours
needs 2 stops to recharge and she’s freezing the whole way to save battery
Just one German reporter’s story
https://www-kreiszeitung-de.translate.goog/stories/auto-von-vw-braucht-13-stunden-fuer-650-kilometer-ohne-heizung-91236539.html?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB&_x_tr_pto=wapp
Een lang maar interessant stuk, geschreven door iemand die veel van de wereld heeft gezien, en het verschil tussen het rijke westen en het arme Afrika en verre Oosten met alles wat er tussen ligt heeft gezien.
Co2 is geen werelds probleem, het is een luxe westers probleem, die denken dat de wereld een thermostaat knop heeft, miljarden en miljarden uitgeven aan onzinnige zaken waar anderen weer schatrijk van worden, terwijl een groot deel van de wereld leeft in een riool.
Alles word op een veel te kleine schaal bekeken, een minuscuul stukje tijd waar we nu in leven in het bestaan van de aarde, als ik die grafieken bekijk, dan denk ik jongens ga terug naar bed waar hebben jullie het over, achter een paar honderd jaar weten ze nog niet eens meer waar ze het toen over hadden.
Pak echte problemen maar eens aan, vervuiling, wat ik gisteren weer zag op tv daar in die grote rivier die begon in Servië, vol met plastic en ander afval, zo vol dat de waterkrachtcentrales het begeven en de bouw van nieuwe bemoeilijkt, en dan te bedenken dat dit overal ter wereld gebeurt, dan rotten we ons eerder zelf uit met deze vervuiling dan met wat meer co2.
Nano plastic word al gevonden in nieuw geborene, dat zegt toch al genoeg.
Theo, dat is precies onze mentaliteit onze bekrompenheid en boerenkneuterigheid ten top. Bij tunnels kan je dat ook zien. Als het een stadstunnel is dan zijn er geen vluchtstroken en hij mag dan ik dacht 60 cm smaller zijn. De wegen idem als je van Belgie Nederland binnenrijdt, zijn de wegen smaller goed voor de verkeersveiligheid. Dit is typisch Nederland. Dat is ook met het verlichten ‘s nacht van de autowegen, in Belgie doen ze dat goed. Het is bewezen dat je dan minder ongelukken kriijgt. Bij ons mogen de lichten niet aan omdat de vogels dan niet kunnen slapen, zullen welvreemde vogels zijn.
“Mijn eerdere opmerkingen over het kantelen van de aardas bewijzen nog eens de onhoudbaarheid van deze opvatting.”
O jee, de aardas is aan het kantelen… Dát is het dus.
Voor één keertje krijg je gelijk van mij.
Voor de rest:
Het is nu voor de 5e achtereenvolgende dag bewolkt en windstil bij een temperatuur van pakweg 4 °C.
Energieproductie door zon en wind NUL.
Dit zou voor altijd het einde van de discussie over energie uit zon en wind moeten zijn….
De rijkste mensen hebben veel te veel macht. Ze hebben de politiek, media en rechters gekocht en doen zich voor als wijze wereldredders.
In werkelijkheid zijn het psychopaten die jouw gedachten kopen door jouw voederbakje met brokjes te vullen.
Te veel macht, en te weinig kennis van energiesystemen en -gebruik. Men is in het westen zo gewend aan welvaart dat men denkt ‘alles’ te kunnen ombouwen met subsidie, maar tegelijk vergeet men dat de actuele westerse welvaart in een paar eeuwen is opgebouwd met vallen en opstaan, en met behoudt van NB economisch verantwoorde methoden.
Als het geld van anderen op raakt, of als de massa de energierekening niet meer kan betalen loopt het fout.
Ter linker zijde intussen gebruikt/misbruikt men de klimaathype tegelijk om het kapitalisme en de fossiele industrie aan te pakken.
Het is steeds weer lachwekkend om XR figuren midden op de dag op straat met mobieltjes te zien zwaaien; zonder betaalbare en betrouwbare energie zouden ze 12 – 14h per dag moeten zwoegen voor een hongerloontje.
Je moet je toch eens laten nakijken. Altijd denigrerend, altijd interpretaties, altijd impliciete projecties zonder man en paard.
Zonde voor de feitelijkheden waar je vaak mee komt. En die echt een toevoeging zijn.
Dit is ook weer hbo-cultuur van afzetten.
De aardas beweegt voortdurend. Wisten de Egyptenaren al. En Einstein kwam als eerste met omkering magnetisch veld en relatief plotselinge kantelingen van de aarde. Het doet niet aan om dat belachelijk te maken.
Chhristian Vellinga
Vergeef het hem. Het moet tenslotte wel in Barts KNMI-straatje passen. Anders kán het niet waar zijn. En zelfs niet de moeite er over na te denken.
Het kantelen van de aardas kwam nog eens naar voren met de schachten van ik meen van de grote Pyramide, eerst dacht men dat het luchtschachten waren, maar een knappe kop kwam er achter dat de schachten naar een sterrenstelsels moesten wijzen, en na herberekeningen kwamen ze er inderdaad achter dat de schachten naar verschillende sterren wezen, millimeter nauwkeurig, alle schachten keken nu naar de goede sterren, het mysterie was opgelost.
Ze hadden trouwens veel op met het Orion gordel en de Poolster.
Conclusie, in een betrekkelijke korte tijd is de aardas weer iets gekanteld.
Wat moet ik me hierbij voorstellen?
Paul Bouwmester
Dat vond ik ook een moeilijke zin. Verbetering voor wat of wie vraag ik me dan af. Wat voor planten goed is, is dat niet meteen voor mensen. Al zit er natuurlijk wel een belangrijke overlap in. Bekeken vanuit eten en gegeten worden.
Ik bedoelde het fundamenteler, Peter.
Hoe kan een gas (CO2, Methaan) verbeterd worden?
Hoe kan warmte verbeterd worden?
Beste Dirk-Jan Barreveld: Verhoogde CO2 en methaanconcentraties zijn het RESUTAAT van opwarming, niet de OORZAAK ervan. De staart kwispelt ook niet met de hond! Ongeveer 10 jaar geleden kwamen een tiental mijnwerkers in Nieuw-Zeeland om het leven bij een methaan-explosie. Het toont aan dat het methaan vanuit het binnenste van de aarde, door het oceaanwater, naar de oppervlakte komt. Ook op de ons omringende planeten zijn duizendvoudige methaanconcentraties gemeten zonder dat er veeteelt bedreven werd.
Methaan –> ‘abiotic origin of oil’
Klimaatactie? = Geldspelletje
ODE –> Subsidie –> Bedrijven –> Blackrock –> Billionaires
Het bewijs ontbreekt helaas en is ook niet te leveren. Het is als religie: als veel mensen elkaar steeds maar vertellen dat er een almachtige god bestaat, dan gaat die ook tussen de oren van mensen zitten. Ook hier ontbreekt het bewijs.
Piet, wat denk je van methaan hydraten op de zeebodem. Ook bekend van de Bermuda driehoek.
Het actuele discours is belast met drie belangrijke problemen:
1. In de opdracht van het IPCC is onderzoeksbias ingebakken; het onderzoeken van ‘de invloed van de mens’ op het klimaat;
2. Het inerte plantenvoedsel CO2 is als gevolg van propaganda zonder deugdelijke basis in de publieke opinie verworden tot ‘duivelsgas’.
3. Het IPCC staat onder (grote) invloed van overheden en NGO’s, er wordt selectief gewinkeld in beschikbare onderzoeken, en de Summaries for Policymakers worden woord voor woord gecontroleerd en desgewenst aangepast door vertegenwoordigers van regeringen en NGO’s, waardoor het politieke documenten zijn, in plaats van wetenschappelijk verantwoorde documenten.
Fig 5 toont dat de temperatuur stijgt na stijging van CO2 ! Tot nu toe toonden de Vostokcurve en gerelateerde het tegenovergestelde. Er is dus weer onzekerheid over de relatie tussen het CO2 gehalte en de temperatuur ?
Piet
Als CO2, aantoonbaar in het laboratorium, een broeikasgas is, dat het naast waterdamp mogelijk maakt om op aarde te leven, is dat iets om rekening mee te houden en het te bestuderen of dat opwarmingseffect of reguleringseffect goed of schadelijk is voor de mens. Het is gezien de aardgeschiedenis in elk geval goed voor ándere vormen van leven. Dat is in de laatste 400 miljoen jaar uitgebreid bewezen.
Dat die ups en downs in het klimaat de gesettelde mens voor problemen kan stellen is duidelijk. Of het nu een glaciaal met ijs of een interglaciaal met heel veel water is. Adapteren zal dus nodig zijn. Net als bij andere grillen van de natuur. Of het nu overstromingen, orkanen of vulkaanuitbarstingen zijn. Betrouwbare en goedkope energiesystemen kunnen daar bij helpen. Prevelarijen niet. Net zo min als aflaten dat kunnen.
Hebben jullie ook de NOTEN gelezen waar hij veel info van heeft verzameld.
Verder lees ik in het stuk waar ik het geheel mee eens ben, onzinnig klimaatbeleid, als ze onder een wegsmeltende gletsjer een Romeinse nederzetting vinden waar duid dat dan op?
Er word veel te veel aandacht aan die co2 onzin geschonken, en vooral door activisten, ze stellen eisen en ze weten zelf nog niet eens een oplossing, ze stonden zo goed als naakt zou er geen fosielle brandstof zijn, zelfs een simpel katoenen t-shirt was er niet zonder fosielle brandstoffen, en die wat zo hard schreeuwen maken waarschijnlijk nog het meest gebruik er van.
De realistisch kijk is weg bij velen, de eerste 100 misschien wel 200 jaar zal de wereld niet co2 neutraal zijn.
Wie een bijdrage wil in de reductie, leeft maar wat zuiniger.
Wat kwam er gisteren uit die zee omhoog, de schokgolf is tot in Nederland gemeten.
Er staat mi een fout in tekst waterstofconcentratie moet zijn waterdamp-concentratie toch?
Verder veel zijsprongen maar goed een opmerking.
“Onze grootste fout komt nu aan het licht. Wij hebben verzuimd de rest van de wereld in onze fabelachtige groeiende welvaart mee te laten profiteren,”
FG een grote tegenstrijdigheid of paradox.
Want onze welvaart en groei daarvan is/was slechts mogelijk door juist uitbuiting van die arme rest van de wereld en nu is die groei in welvaart zelfs bedreigend voor ook ons voortbestaan op deze planeet en treft die groei dus ook direct ons zelf. Fabelachtig is misschien meer van toepassing op onkunde te zien wat werkelijk de problemen zijn.
Tot slot;
“Wij zullen iets moeten doen want doorgaan op de bestaande voet, ook al doet de derde wereld maar zeer ten dele mee, is geen optie.”
Inderdaad een zeer terechte conclusie!
Ja ben ik het mee eens, we consumeren als de gekken, kopen dingen impulsief die de meesten nog niet eens nodig hebben, een kleine afwas met de handen vinden sommigen nog te veel, kleine kinderen verzuipen bijna in hun plastic speelgoed, om maar een paar dingen te noemen.
Maar co2 zal niet snel omlaag gaan hoe ze ook hier hun best willen doen.
Als ik kijk dat vanuit Nederland ongeveer 40.000 afgedankte auto’s geëxporteerd worden onder andere naar Polen, die vandaar uit weer naar andere landen gaan, een groot gedeelte gaat naar Afrika, een bekende route was via Libië, maar sinds vorig jaar mag daar niet meer alles naar binnen.
Maar goed ze krijgen wel een stuk welvaart, want ook graafmachines en vrachtauto’s gaan er naar toe, maar het co2 probleem wat ze hier denken te hebben word gewoon verlegd naar andere landen die er weer hun voordeel mee kunnen doen.
Frans Galjee
““Wij zullen iets moeten doen want doorgaan op de bestaande voet, ook al doet de derde wereld maar zeer ten dele mee, is geen optie.”
Aan dat iets deed ik al in mijn hele werkzame leven mee. Totdat ik zag dat aan de ene kant de betweterigheid van de rijke landen en aan de andere kant de hebberigheid van de bovenbazen aan beide kanten, mij deed besluiten om er grotendeels mee op te houden. Hoe filter je de baantjesjagers en grootverdieners uit al die zogenaamde “goede doelen”. Enig cynisme heb ik er wel aan overgehouden.
Maar je hebt gelijk, een betere verdeling van welvaart en welzijn is een voorwaarde voor een betere wereld en een beter leefmilieu van allen.
En dat dan liefst zonder overhaast wapengekletter om zo snel als wij hier dat nodig vinden de democratie te vuur en te zwaard elders te vestigen.
Theo, maar dat is toch voor politici fantastisch die lossen nooit iets op die verplaatsen het probleem alleen waardoor er 200 m verder een onoplosbaar probleem ontstaat. Daar krijgen ze ook nog een dikke tegemoetkoming in de gemaakte kosten voor. Die CO2 uitstoot zal nooit omlaag gaan omdat we last hebben van de CO2 paradox dat zijn uthopische gedachten van o.a. Jantje Rotmans en consorten. Als je bedrijven ons land uitpest zal je ook zien dat de CO2 uitstoot toeneemt hoewel dat helemaal niet erg is, 1750 PPM is nog beter. De gewassen vliegen de grond uit goed voor het vullen van de buikjes.
En over het ‘kip en ei verhaal’ kreeg ik een déjà vu belevenis. Uit de tijd van voor de ban en van die site met roddel en nu ook filmrecensie.
https://klimaatveranda.nl/2015/04/25/kip-en-ei-bij-co2-en-de-temperatuur/
Je gaat te snel. Die uitbuiting is nooit hard gemaakt en verschillende alternatieve verklaringen zijn al vijftig jaar politiek-incorrect.
Het klinkt waarschijnlijk en deze monopoly-theorie zou inderdaad tot een vrijstelling van schulden moeten leiden maar er zijn echt nog te veel interveniërende variabelen. Henry Ford zou hebben gezegd: arbeiders moeten hogere lonen want anders kopen ze mijn auto’s niet. Daarmee versloeg hij in een zin Marx’ hele broddelwerk.
@Frans Galjee 16 jan 2022 om 12:10- Klopt. Deze vergissing komt vaker voor.
Een interessant stuk waar ik eens goed voor moet gaan zitten. Met name de sociologische/economische situaties over de wereld stemmen tot nadenken.
Echter een kanteling van de aarde zie ik niet zomaar gebeuren. De afplatting aan de polen bedraagt enkele tientallen kilometers! En zo elastisch is de aarde ook niet. Ooit heb ik nog met een Texas instrument 51A gerekend aan ‘wobble’ bewegingen.
“Echter een kanteling van de aarde zie ik niet zomaar gebeuren.”
Het is ook maar net hoe we daar naar willen kijken. Op welke tijdschaal gebeurt dit en nemen we ook inwendige verplaatsingen van massa’s mee. Kijken we alleen naar verandering van aardas of houden we ook rekening met de mogelijke omkering van de magnetische Polen in wellicht nog onbegrepen relatie met kanteling aardas?
Over die semi-elastische aarde het volgende:
De semi-elastische aarde.
De veranderende verdeling van massa aan oppervlakte maar ook in inwendige beïnvloedt de stand van de aardas. De aarde is als semi-elastisch te beschouwen met bewegende aardplaten, veranderende bezettingen ijs en uiteraard en vaak vergeten de dagelijkse verticale veranderingen tgv van invloed van de maan. Eb en vloed zijn bekend maar ook de vaste bodem beweegt op die cyclus. Inwendig verplaatsen enorme massa’s zich onder invloed van … ( ja nog te veel onbekend) terwijl in en rond de kern er zich nucleaire processen (natuurlijk verval warmte en mogelijk zelfs splijtingsprocessen) afspelen.
De hele dynamiek is mogelijk een continue interactie van processen en processen die eigenschappen hebben van kringloopprocessen.
In feite zijn processen die klimaatverandering sturen ook niet los te bezien van de inwendige processen. Een zeer belangrijk effect van deze veranderingen is het veranderende magnetisch veld van onze aarde die zorgt voor bescherming van het leven op onze planeet. Het veld kan verzwakken maar ook kan richting tzt omkeren.
Ooit heb ik geprobeerd bovenstaande onder de aandacht brengen door in discussie over rol CO2 in klimaat prikkelend te stellen dat we in onderzoek naar alle mogelijke oorzaken klimaatverandering misschien de verkeerde kant opkijken. De reacties waren vernietigend en blijkbaar was er een open zenuw (dus aanwezig) geraakt.
Mvg,
De teneur van de diverse reacties lijkt een beetje te zijn, dat ‘we’ de derde wereld in de steek hebben gelaten. Ten dele zeker waar, maar kan iemand mij vertellen wat er in die derde wereld, en dan vooral Afrika, is gebeurd met de tientalen miljarden, wellicht honderden, aan ontwikkelingshulp?
Mijn idee is, dat we vanuit een links schuldgevoel veel geld zonder controle op of eisen aan de besteding er van hebben overgeheveld naar dictatoriale machthebbers die er vervolgens hun eigen onderdanen mee hebben onderdrukt en er vooral een zeer goed leventje mee hebben opgebouwd.
En wat flikken die derde wereld jongens nu? Ja, wij willen best mee doen aan de energietransitie, maar dan moeten jullie ons wel steunen, waarmee ze bedoelen dat we maar weer miljarden moeten overmaken zonder verder eisen te stellen.
Het is als in je broek plassen terwijl je een donker pak aan hebt; niemand ziet het verder maar het geeft zo’n warm gevoel.
Te veel macht, en te weinig kennis van energiesystemen en -gebruik. Men is in het westen zo gewend aan welvaart dat men denkt ‘alles’ te kunnen ombouwen met subsidie, maar tegelijk vergeet men dat de actuele westerse welvaart in een paar eeuwen is opgebouwd met vallen en opstaan, en met behoudt van NB economisch verantwoorde methoden.
Als het geld van anderen op raakt, of als de massa de energierekening niet meer kan betalen loopt het fout.
Ter linker zijde intussen gebruikt/misbruikt men de klimaathype tegelijk om het kapitalisme en de fossiele industrie aan te pakken.
Het is steeds weer lachwekkend om XR figuren midden op de dag op straat met mobieltjes te zien zwaaien; zonder betaalbare en betrouwbare energie zouden ze 12 – 14h per dag moeten zwoegen voor een hongerloontje.
Wat een onzin allemaal, he.
Dat hele broeikas verhaal: er klopt toch helemaal niks van. Te beginnen bij die ‘extra’ 33C die we zogenaamd vd broeikas gassen zouden hebben gekregen, vergeleken met een ‘zwarte’ straler.
Ik moet ook zeggen dat ik zwaar kauw aan het idee dat al ons zuurstof in de lucht van vorige levens processen op aarde afkomstig zou zijn. Is dat ergens bewezen? En waar kwam al het water in de oceanen dan vandaan? Ik denk dat het meeste water toch afkomstig is van de reactie: H2 + O2.
Toen al het waterstof op was, bleef er toch nog een hoeveelheid zuurstof over.
Dat moet wel een geweldige oerknal zijn geweest waar heel veel energie bij vrij kwam. Die energie is er nog steeds… dat is die 33 graden ….. de hitte zit nml. in onze oceanen. Die zijn goed ge-insoleerd en het hele systeem werkt nou zoals een boiler ketel. Je hebt af en toe alleen maar een beetje hitte van de aarde en de zon nodig om het geheel op temperatuur te houden. Het wolken dek werkt zoals een deken in de nacht /winter en zoals een paraplu in de dag/zomer en ik denk dat het ene effect het andere min of meer uitschakelt – aangenomen dat gemiddeld de helfte van de aarde onder wolken ligt.
In ieder geval blijkt van mijn gewone waarnemingen dat de opwarming van de aarde niet door meer CO2 komt. Hoera!
@Henry In Zuid-Afrika ,
Een stukje uit mijn boekje . Iets verderop waardoor de zuurstof werd gevormd.
”Het Precambrium duurde 3850 miljoen jaar. In die periode, zo gaat de overlevering, regende het verschillende soorten meteorieten – carbonaceous chondrites- die mineralen, ijzer, metalen en enzymen naar de aarde brachten. En…. water! In de chemische soep die was ontstaan ontstond het eerste microscopische kleine leven en voor het eerst werd Zuurstof geproduceerd in de zeeën door fotosynthese.
Robert Bauval, bouwkundig ingenieur en schrijver van The Orion Mystery, Unlocking the Secrets of the Pyramids”: “ Ik sta open voor de mogelijkheid dat als kometen het zaad des levens in andere delen van het heelal kunnen brengen, ze misschien ook gebruikt zijn als vervoermiddel voor levensbrengers. Als dus dit bezoek daadwerkelijk heeft plaats gevonden ben ik een voorstander van de komeet-theorie in tegenstelling tot de manier die anderen voor ogen hebben- het gebruik van ruimteschepen. We hebben voldoende bewijzen van ingeslagen meteorieten. We hebben zelfs bewijzen gevonden in de vorm van versteende microben en van het feit dat er micro-organismen naar de Aarde zijn gekomen. We hebben daar bewijs van en dat is voldoende.’” .
“en van het feit dat er micro-organismen naar de Aarde zijn gekomen. ”
Moleculen ok, organismen ?
Graag even een link of bewijs van “het feit”.
Dan hoeven we niet meer te gaan zoeken op Mars.
Bert
Water ontstaat bij de reactie van waterstof en zuurstof. Dat kan niet anders. Daarbij komt ontzettend veel energie vrij en in eerste instantie was al dat water door de geweldige ontploffing dus waterdamp. De aarde moest daardoor een enorme druk hebben gehad. Geleidelijk is al die waterdamp door afkoeling op de aarde neergekomen en zo zijn de oceanen ontstaan.
Onthou dat al die grafieken die ze met proxies hebben afgeleid (ijskern analyse etc. ) overal aannemen dat de druk vd aarde hetzelfde was, nml. 1 atmosfeer. Dat betwijfel ik en daarom kun je niet zomaar een regel van proxie resultaten maken. Je moet meer hebben of niet te ver terug in het verleden gaan.
De bijdrage begint met een rectificatie.
Daarin zit opgesloten de opinie dat zo’n geringe hoeveelheid materie (=CO2) die slechts 0.04% van onze atmosfeer uitmaakt zo’n stijging van de temperatuur veroorzaakt.
Deze opinie wordt bevestigd met ‘CO2 wordt gezien als de belangrijkste veroorzaker van klimaatverandering.’
Maar de auteur beperkt zich in zijn analyse over de samensteling van de atmosfeer tot de laatste 600 miljoen jaar. Interessanter zou het verhaal worden als de gehele veandering van de samenstelling van de atmosfeer wordt betrokken, vanaf het ontstaan. Van belang omdat hij wel refereert aan het proces van afkoeling en constateert dat aan het begin van het Precambrium, zo’n 600 miljoen jaar geleden, het CO2 gehalte 7000 ppm was.
Het zou daarom interressant zijn te vernemen hoe en volgens welke processen deze hoeveelheid kooldioxide in de atmosfeer terecht kwam. En daarin mede de rol van de Maan en de Aarde te betrekken bij het kantelen van de planetaire assen van deze hemellichamen. Ook de processen die tot gevolg hebben dat de atmosfeer minder dan 1% waterstof bevat.
Met de kennisgeving ‘dat wetenschappers weten dat CO2 , Ozon (O3), en Methaan (CH4) de grootste bijdragen aan de opwarming van de aarde leveren’ wordt water als de belangrijkste bijdrager aan de uitwisseling en absorptie van energie weggelaten, eigenlijk veronachtzaamd. En juist de meetbaarheid van die bijdrage is het grote gebrek in de uitleg van warmteabsorptie aan de oppervlak van Moeder Aarde, Waarom klimaatetenschappers niet in staat zijn tot correcte uitleg van de processen die zich voordioen in het weer en het klimaat.
Ik spreek hier bewust van warmte dynamiek, van uitwisseling, want deze dynamiek is het gevolg van absorptie. Daarom is ook voor het begrijpen kennis van de thermodynamica vereist, en merk op dat deze bij de klimaatwetenschappers gering is.
Arno
Ozon heeft behalve dat piekje bij 10 um (in het emissie spectrum vd aarde) ook absorptie in het UV.
Water heeft ook een beetje absorptie in het UV en daar is natuurlijk de massa vd oceanen.
Als er meer ozon in de lucht komt, betekent dit dus eigenlijk minder UV in de oceanen, dit is minder hitte. Dat beetje energie bij 10 um hoef je niet eens mee te berekenen want het valt in het niets bij die UV absorptie.
Om dit feit te bewijzen, hoef je hier alleen maar even een beetje in de zon te gaan staan. Dat gebeurde met mij onlangs hier aan zee. Ongelovelijk. Ik was even in het water en toen nog een uurtje zonder hoofd bedekking op het strand. Toen ik thuis kwam was mijn kop verbrand. Dwars door mijn haren. Misschien dacht ik dat mijn haarbos het wel dicht genoeg was om mij een bescheming tegen de zon te geven…..?
Het UV komt door de huid en het verhit de bovenste laag water makkelijk tot kookpunt.
Eigenlijk is datzelfde process ook waar wolken vandaan komen. Van het UV en IR, meest.
Om nou vanavond nog even door te filosoferen.
Het hele idee dat de aarde wel eens ’te veel’ zou kunnen opwarmen is eigenlijk ook gewoon niet mogelijk. Als het warmer wordt, komen er meer wolken. Als er meer wolken komen, komt er minder hitte in. Ik zie bv. hier bij ons dat bij een bewolkte dag, Tmax wel 5 tot 7 graden lager is dan bij een zonnige dag.
Welk een onzin waar de menschen toch mee bezig zijn….
Er komen trouwens erg donkere wolken opzetten. Rusland heeft zijn ogen op de Oekraine (gas) en China heeft zijn ogen op Taiwan (computer chips). Ik denk dat dat wel eens goed kan misgaan.
De oorlog industrie in USA en EU en AU zal blij zijn en die gekke klimaat rebellen ook. Zoals Happer opmerkte: CO2 is niet het probleem; volgens die klimaat gekken zijn er gewoon teveel mensen. Maar maak geen fout: het grote geld (be)stuurt de wereld.
In zo een WW3 kan NL waarschijnlijk niet neutraal blijven.
Ik hoop wij wel.
Prima artikel weer. Helaas paarlen voor de zwijnen.
Zie daar maar weer eens tegen de onzin van vanochtend (WNL) op te boksen:
102 miljard kosten extra voor het aanpassen van het energie net.
He, Niijpels!!!!! Feest voor wiens portemonaie? En dan hebben we het nog niet eens over de handwerkslieden waar het aan ontbreekt die die aanpassingen voor elkaar moeten zien te krijgen. En de grondstof tekorten. Etc etc. Terwijl het klimaat daar nauwelijk mee is geholpen, ALS dat al zou kunnen..
Mijn leedvermaaks percentage piekt omhoog. Mijn moment van loslaten (dat welhaast religieus credo) heeft zijn zoveelste aanvang genomen. Over zoveel idioterie kun je je onmogelijk nog druk gaan maken. Chaos is al jaren een feit en wordt steeds completer..
Cora van Nieuwenhuizen (zit graag aan de CO2 thermostaatknop))en Joost Eerdmans (vlgs mij niet) vanaf minuut 25.05
https://www.npostart.nl/wnl-op-zondag/16-01-2022/POW_05261945
“102 miljard kosten extra voor het aanpassen van het energie net.”
Dat is dan niet alleen voor de energietransitie, maar ook voor die fijne datacentra die ze overal willen neerzetten.
Beste Frans Galjee , Allereerst, ik waardeer je dapperheid een een discussie aan te gaan over de eventuele invloed van relatief snelle aardbewegingen op de oppervlakte temperatuur van de aarde. Maar, en hierin kom ik helaas pedant over, je mist voldoende kennis om je een goed “” state of the art”” beeld te vormen van de aardmechanica.
De aarde is een elastisch/ plastisch geode met vaste en (half)vloeibare delen, hierin komen allerlei (convectie)stromen voor. In de aarde ontstaat warmte door het naar beneden zakken van zwaarder materiaal, omzetting door druk en temperatuur van mineralen en verval van radioactieve elementen. Dus er gebeurt een heleboel onder onze voeten. Overigens vind ik de invloed van die relatief snelle aardbewegingen op de oppervlakte temperatuur heel plausibel.
Niet “”een twee drie”” kan ik je mijn stelling uitleggen, maar neem eens een fietswiel, geef die een flinke omwentelingssnelheid en probeer dan de as om te klappen. Bij een Delftse ingenieur kun je wel een dopsleutel lenen om je fietswiel eruit te halen, die schijnen ze op zak te hebben.
Ut schijnt dat de aardmantel sneller afkoelt als dat de modellen aangaven. Heeft iets met Bridgemaniet te maken.
De vraag is waar die warmte naar toe gaat.
Zie: https://ethz.ch/de/news-und-veranstaltungen/eth-news/news/2022/01/erdinneres-kuehlt-schneller-ab-als-erwartet.html
Als reeds gepensioneerd werktuigbouwkundig ingenieur ben ik op de hoogte van de Coriolis kracht die gyroscopen mogelijk maakt en er voor zorgt dat je bij het fietsen niet omvalt.
Het verdere verband met mijn reactie ontgaat mij echter wel en bovendien herken ik snel de ‘wijsheid’ die uit Wikipedia wordt geleend.
Succes verder.
Ssshhhht… niet verder vertellen, hoor… maar door de opwarming is het minder hard gaan waaien in Duitsland. Wat als gevolg had dat de windmolentjes minder stroom leverden. En de rest harder moest werken.
“Gemeinsam produzierten Solar- und Windenergieanlagen im Jahr 2021 ca. 162 TWh, 15 TWh weniger als 2020. Der Rückgang war witterungsbedingt. Während 2020 ein überdurchschnittliches Windjahr war, war 2021 eher unterdurchschnittlich. Bei der Solarenergie war 2020 durchschnittlich und 2021 unterdurchschnittlich.”
“Ssshhhht… niet verder vertellen, hoor… maar door de opwarming is het minder hard gaan waaien in Duitsland.”
2021 was inderdaad een slecht windjaar, in tegenstelling tot 2020. Er wordt soms gedacht dat er een AGW-effect is die er voor zorgt dat de gemiddelde windkracht op het noordelijk halfrond afneemt. Dat zou komen doordat het temperatuurverschil tussen de evenaar en de noordpool minder groot wordt. Uit later onderzoek kwam dat minder duidelijk naar voren. Afname van de wind op het land zou ook kunnen komen door een toenemende oppervlakteruwheid: meer hoogbouw, meer bos maar ook meer windturbines.
Hier onder de afwijking van de gemiddelde windkracht per maand en per jaar te Cabauw (zw van Utrecht). 2021 was het slechtste windjaar sinds 2021.
https://www.weerwoord.be/uploads/61d1f80732bc4.JPG
Ook de hoeveelheid zon was beduidend minder dan in de voorgaande drie jaar. Voor zon/ inkomende straling laat de langjarige trend juist een opgaande lijn zien. Maar in 2021 even niet.
https://www.weerwoord.be/uploads/61d1f811c7331.JPG
moet zijn:
2021 was het slechtste windjaar sinds 2010.
Ik kwam dit leuke stukje ook nog tegen: https://verhoeven272.nl/jan/energie/waterstof.html
En dan hebben we het er nog niet over gehad dat waterstof de ozon laag beschadigt als het per ongeluk in de lucht terecht komt. Ik hoop dat ze er nooit aan beginnen.
Leuk stukje Ronnie, bedankt voor de link. Op deze site is kort geleden ook al een stukje over waterstof verschenen met verglijkbare conclusies.
Paar dingetjes….
De zeestroming tussen Groenland en IJsland is van noord naar zuid. Staat de verkeerde kant op getekend.
Verder: De temperatuur van de zon is al pakweg 4 miljard behoorlijk constant. De atmosfeer van voor de fotosynthese was ongeveer 2 maal zo dicht als de huidige en bestond grotendeels uit CO2.
Voor het ontstaan van de fotosynthese kan het niet anders dan dat de omstandigheden (met name de temperatuur) gedurende lange tijd daarvoor geschikt is geweest.
Als CO2 zo’n sterk opwarmend effect heeft, dan zou het toch kokend heet moeten zijn geweest?
Niet als de geabsorbeerde IR straling van het oppervlak door CO2 snel verzadigd.
“Als CO2 zo’n sterk opwarmend effect heeft, dan zou het toch kokend heet moeten zijn geweest?”
Kijk eens wat verder. Van Wikipedia:
“Aan het begin van het Archeïcum bedroeg de lichtkracht van de zon slechts 75% van de huidige waarde. In principe zou de temperatuur op Aarde hierdoor te laag zijn geweest voor vloeibaar water. Echter de aanwezigheid van sedimentair gesteente uit deze periode wijst erop dat er toen al sprake was van stromend water aan het aardoppervlak. Dat wijst op een temperatuur boven het vriespunt, die wordt verklaard uit de toenmalige hoge concentratie koolstofdioxide in de atmosfeer, waardoor de Aarde veel warmte kon vasthouden, een natuurlijk broeikaseffect. Aan het eind van het Archeïcum was de lichtkracht van de zon inmiddels toegenomen tot 82% van de huidige zonlichtsterkte.”
Nog even de maximum windsnelheid van gisteren….
5 dagen op rij vrijwel geen energie uit zon en wind.
Toch maar 400 mini kerncentrales (180MW) kopen bij Rolls-Royce?