Fritz Vahrenholt over de Duitse stroomvoorziening etc.

Door Fritz Vahrenholt.

De wereldwijde temperaturen zijn sinds oktober 2022 gestaag gedaald, zowel op het noordelijk als op het zuidelijk halfrond. Australië beleeft de koudste zomer in 140 jaar. Onze media hebben nog niets gemerkt van deze wereldwijde afkoeling. Maar over het warme januariweer in dit land wordt uitgebreid bericht.

In januari daalde de afwijking van de wereldtemperatuur ten opzichte van het 30-jarige gemiddelde van de satellietgebaseerde metingen van de University of Alabama (UAH) weer, tot -0,04 graden Celsius. (zie grafiek hierboven). Er is een langdurige temperatuurstijging tot 2015. Maar het is gemiddeld slechts 0,13 graden Celsius per decennium sinds 1979.

Winderige energieplannen

In een interview met de krant Welt am Sonntag kondigde bondskanselier Olaf Scholz een landelijk plan aan om windenergie uit te breiden. “Tegen 2030 zullen er gemiddeld vier tot vijf windturbines per dag op het land staan”, zegt Scholz. Hij legde verder uit dat de energiecrisis werd veroorzaakt door de oorlog in Oekraïne.

Deze uitspraak is verrassend, omdat de elektriciteitsprijzen (Duitsland heeft na Denemarken de hoogste ter wereld) en de gasprijzen al voor de energiecrisis enorm waren gestegen. Duitsland moet de uitbreiding van wind- en zonne-energie versnellen, zodat we minder gas, kolen en olie importeren, vervolgde de bondskanselier.

Als hij het regeerakkoord van de ‘stoplicht’-coalitie nog eens leest, ziet hij dat er in december 2021 een enorme uitbreiding van de gasgestookte elektriciteitscentrale is aangekondigd om de uitbreiding van hernieuwbare energie überhaupt mogelijk te maken. In de tussentijd is zelfs tot in Berlijn bekend geworden dat de Duitse stroomvoorziening zou instorten zonder back-up energiecentrales tijdens periodes van Dunkelflaute die gemakkelijk een paar weken kan duren.

Het vorige week aangenomen rapport van het Federaal Netwerkagentschap over de “Leveringszekerheid van elektriciteit” laat zien dat de uitspraken van de bondskanselier over het verminderen van de afhankelijkheid van de invoer van aardgas aan herziening toe zijn. Het Bundesnetzagentur acht het nodig om nog eens 20.000 megawatt aan nieuwe gascentrales te bouwen om de voorzieningszekerheid te waarborgen. Dat zijn ongeveer 40 tot 50 nieuwe gascentrales.

De vragen rijzen: waar komt het gas vandaan, tegen welke prijzen wordt het geleverd en wat voor invloed hebben de gascentrales op de elektriciteitsprijzen? De volgende grafiek van het Federal Network Agency, die aannames weergeeft over CO2-prijzen en gasprijzen voor de komende jaren, laat zien hoe wankel de algehele elektriciteitsplanning tot 2030 is. (Bron: Federaal Netwerkagentschap)

Het Federaal Netwerkagentschap in fantasialand

Dat volgens de aannames van het Bundesnetzagentur de gasprijs de komende jaren, net als in de jaren tot 2020, zal dalen tot ongeveer 2,5 €ct/kwh, is zuivere speculatie. En het feit dat het Bundesnetzagentur ervan uitgaat dat de CO2-prijs op termijn zal stijgen tot € 200 per ton CO2, voorspelt weinig goeds voor de elektriciteitsprijzen.

Een gascentrale stoot 0,42 kilogram CO2 per kWh uit. Een prijs van €200 per ton CO2 verhoogt de prijs van elektriciteit op basis van gas met €ct/kWh met 8,4. Zelfs als de gasprijs zou dalen tot 2,5 €ct/kwh, dan zou de elektriciteitsprijs ruim 13 €ct/kwh bedragen bij een rendement van de gascentrale van 50%.

Nu kan men tegenwerpen dat het te grote aandeel, namelijk 80% van het elektriciteitsaandeel, wordt opgewekt door zon en wind. Sinds 2021 stijgen echter ook de kosten voor zonne- en windenergiecentrales weer flink. De reden hiervoor zijn de snel stijgende materiaal- en kapitaalkosten. Nordex heeft de prijzen verhoogd tot 20% en Enercon tot 40%.

Een voorbeeld: er zit ongeveer 30 ton koper in een grote windturbine. Koper kost nu $ 9.000 per ton. Om de uitbreidingsdoelstellingen niet in gevaar te brengen, liet de federale minister van Economische Zaken kort voor Kerstmis 2022 het teruglevertarief voor windenergie op land verhogen van 5,88 naar 7,35 €ct/kWh. Voor windarme locaties is de terugleverregeling verhoogd naar ruim 8,5 €ct/kwh. Dit feed-in tarief, dat 25% hoger is, staat voor 20 jaar vast voor nieuwe systemen.

Daarmee is windenergie voor het eerst in ruim 20 jaar weer duurder geworden. Hetzelfde geldt voor zonne-energie. Er is 15.000 kWh elektriciteit nodig om één ton silicium te produceren – daarom is de siliciumfabriek in Pocking (Beieren) stil komen te liggen. De federale overheid verhoogde kort voor Kerstmis het teruglevertarief van 6,33 €ct/kwh naar 8,2 €ct/kwh.

Met deze elektriciteitsprijzen voor gas, wind en zonne-energie stapt de federale regering af van het doel van de bondskanselier, die tijdens de verkiezingscampagne opriep tot een elektriciteitsprijs van 4 €ct/kwh voor de Duitse industrie. De elektriciteitsprijs van onze belangrijkste concurrenten in de VS en China ligt rond de 3-4 €ct/kwh. De Franse industriële elektriciteitsprijs op basis van kernenergie is 4 €ct/kwh.

Het Federaal Netwerkagentschap kan er in zijn rapport niet omheen erop wijzen dat de stroomvoorziening de komende jaren alleen gegarandeerd kan worden als de import uit Frankrijk, Tsjechië en Polen toeneemt en als “load management-potentieel voor belastingvermindering in schaarstesituaties” wordt benut. In gewoon Duits betekent deze mistige taal dat leveringszekerheid alleen kan worden gegarandeerd als industriële en particuliere verbruikers op elk moment kunnen worden uitgeschakeld. Dit is een indrukwekkende nieuwe definitie van voorzieningszekerheid.

Dit is in overeenstemming met de door het Federaal Netwerkagentschap voorgestelde beperking van laadstations voor e-auto’s en warmtepompaansluitingen. Zoals gemeld zou het laadstation bij een tekort alleen een actieradius van 50 km moeten toelaten. De energietransitie vertoont al de symptomen van falen met 900.000 e-auto’s en 1 miljoen warmtepompen, dus met 2% doelrealisatie.

Winduitbreiding zonder milieueffectrapportage

Op 30 januari 2023 besliste de federale regering dat de milieu- en soortenbeschermingstoetsingen voor windturbines niet meer van toepassing zouden zijn indien voor het aangewezen gebied reeds een “strategische milieutoetsing” was uitgevoerd.

Een strategische milieueffectrapportage is een algemene beoordeling op het niveau van de ruimtelijke ordening of de federale planning, zoals de planning van transportroutes. Als er een strategische milieueffectrapportage zou worden uitgevoerd voor het Federaal Verkeerswegenplan, zou niemand eraan denken om ook maar één autosnelwegvak goed te keuren zonder een milieueffectrapportage.

Zo gaat dat nu met windenergie. In juli vorig jaar is aan de Wet duurzame energie toegevoegd dat de uitbreiding van windenergie een buitengewoon algemeen belang dient. Nu wordt een windpark 18 maanden lang niet getoetst volgens MER, Vogelbeschermingsrichtlijn, Soortenbeschermingsverordening en FFH-verordening. De aanleg van de A20 in Sleeswijk-Holstein is al 10 jaar stilgelegd vanwege mogelijke hinder van vleermuizen. In het geval van windturbines weten we dat er gemiddeld 10 vleermuizen per jaar sterven en turbines sterven – 240.000 vleermuizen per jaar.

Heel Duitsland zal eruit zien als het landschap rond het dorp Struth tussen Mühlhausen in Thüringen en Wanfried in Hessen. De foto is geen fotomontage. Het is de realiteit van vandaag van een dorp dat de waanzin beschrijft van het toekomstige windmolenpark van Duitsland.

Terwijl de negatieve effecten op vleermuizen, roofvogels en insecten steeds duidelijker worden, is het effect van lokale opwarming in verband met de verspreiding van windenergie nog niet breed bediscussieerd.

Windparken zorgen voor een flinke opwarming in hun invloedsgebied. In een grootschalig onderzoek naar Amerikaanse windparken ontdekten twee Harvard-wetenschappers, Lee Miller en David Keith, dat windparken de lokale temperatuur met 0,54 graden Celsius doen stijgen.

Maar welke effecten van verdroging van de bodem worden veroorzaakt door de uitbreiding van windenergie is geen issue in politiek of onderzoek.

Strategische milieubeoordeling: geen!

Ik citeer uit mijn nieuwe boek “The Great Energy Crisis“:

“Een windenergiecentrale haalt immers de helft van de energie uit de wind en zet deze om in elektriciteit. Wetenschappers van het Max Planck Instituut voor Geochemie in Jena hebben berekend dat de geplande uitbreiding van windenergie de verwachte windopbrengst van de systemen zal verminderen.” met 8 tot 10%. De offshore planning, die het relatief kleine gebied van de Duitse Noordzee, dat overblijft van scheepvaartroutes, zandwinning, natuurgebieden en militaire oefenterreinen, tot de laatste vierkante kilometer propte met 10.000 grote systemen, leidt tot een aanzienlijk rendementsverlies, geloof het of niet, er komt uiteindelijk 40% minder inkomsten uit de planning van de federale overheid.

De windparken vallen ten prooi aan een atmosferische kalmering van de wind die ze zelf hebben gecreëerd. Op land is de oude windkracht pas na vier tot vijf kilometer hersteld, offshore kan dit een effect hebben tot wel 70 kilometer. De vraag rijst of de energiewinning die gepaard gaat met een grootschalige uitbreiding van windenergie meteorologische gevolgen heeft. Veranderen regenpatronen als regionale windsnelheden afnemen? Dit is nog niet systematisch onderzocht. Waarom niet?”

Het lijdt geen twijfel dat hernieuwbare energiebronnen een belangrijk onderdeel vormen van de toekomstige energiemix. Maar het omschakelen van de volledige energievoorziening naar wind en zon tegen 2045 zal het concurrentievermogen, de voorzieningszekerheid en het natuurlijke evenwicht van Duitsland enorm schaden.

De grote energiecrisis

Op 17 februari verschijnt het boek “De grote energiecrisis – en hoe we die kunnen overwinnen”. Het kan vooraf worden besteld bij Tichys Einblick of Amazon. Het boek telt 207 pagina’s en kost €22. Het boek is uitgegeven door LangenMüller Verlag.

***