Monopolie natuurbeheer doorbroken na uitspraak Europese commissie

kaart ecologische hoofdstructuur

Morgen in het Boerhaave-museum in Leiden debatteren twee mensen bij Hoe Zo-radio die een doorslaggevende invloed hadden op de aanblik van onze natuur. Precies op een moment dat het natuurbeleid weer fundamenteel kan veranderen met meer particuliere invloed.

Invloedrijkste natuurambtenaar aanwezig.
Eén spreker is Fred Baerselman. Hij drukte samen met Frans Vera de Ecologische Hoofdstructuur eind jaren ´80 door op het Ministerie van LNV. Dat is knap in een tijd waarin landbouw nog veel meer macht had. Dat natuurnet zou 750.000 hectare beslaan in 2020, via aankoop van landbouwgrond dat zou worden omgezet in natuur. Die grond belandde steeds in handen van 3 TBO´s, De Landschappen, Natuurmonumenten en Staatsbosbeheer.

Miljard Euro per jaar voornamelijk naar 3 grote clubs
Van 2000 tot 2007 gaf ons land een kleine miljard Euro per jaar uit aan deze natuurorganisaties, grotendeels via grondaankoop. Steeds vaker verpachten deze clubs die grond weer terug aan boeren, om zo dubbel te verdienen aan deze gratis grond. Onduidelijker werd wat de natuur hiermee opschoot, vandaar dat Bleker vorig jaar ingreep en de later toegevoegde ´Robuuste Verbindingen´schrapte. Het is dus onjuist, zoals WIKIPEDIA beweert, te stellen dat Rutte de hele EHS afblies.

Klacht ongeoorloofde staatssteun natuurorganisaties erkend door Europese Commissie
De Vereniging Gelijkberechtiging Grondbezitters streed al jaren voor het doorbreken van dit monopolie. ZIj willen als particulieren een einde maken aan het voortrekken door het Ministerie van ELI van deze 3 organisaties. Die zouden ongeoorloofde staatssteun krijgen, en de Europese Commissie heeft deze klacht nu erkend, zo meldde de Telegraaf zaterdag.

Een historisch moment in het Nederlands natuurbeheer.

De uitspraak kan een doorbraak in natuurbeheer betekenen.
Ik schreef er een paar jaar terug al over voor biologenkrant Bionieuws, en interviewde vorig jaar al Seger van Voorst tot Voorst van de Vereniging GGG, die de zaak bij de Europese Mededingingsautoriteit startte. Als directeur van Nationaal Park de Hoge Veluwe slaagt hij er in om met particulier geld de broek op te houden. En qua biodiversiteit doet hij niet onder voor de TBO´s, dus waarom zou een andere particulier geen goede beheerder kunnen zijn.

Hij moest de afgelopen jaren strijden tegen de fanatieke natuurontwikkelaars, die het hek om zijn park wilden weghalen. Dan zou grote grazer het edelhert kunnen lopen van Friesland naar Spanje en weer terug. Mensen als Wouter Helmer van Stichting Ark die in Boerhaave meedebatteert, en Wageningse natuurontwikkelaars van Alterra zien zo´n grazer als vehikel voor hun territoriumdrift. Maar dat hek zorgt er juist voor dat De Hoge Veluwe intree kan heffen en commercieel kan bestaan, zoals ook Nationale Parken in de VS doen.

Zo is het park subsidie-onafhankelijk en hoeft het niet mee te dansen met de heersende mode bij het ministerie, van grote grazerij tot klimaatbufferplannetjes. Die beleidsmodes kunnen dwingend worden opgelegd, als enkele fanatieke ambtenaren bij het Ministerie het voor het zeggen hebben. Baerselman was daarvan één.

Van Baerselman komt de volgende uitspraak in Bionieuws.

‘Baerselman noemt zijn collega’s zonder blikken of blozen ‘de ambtelijke natuurbescherming’. De gedachte dat ambtenaren neutrale dienaren zijn, die deemoedig wachten op aanwijzingen van de politiek, doet Baerselman breeduit lachen. ‘Onderschat de vierde macht niet. Toen ik net in dienst kwam schrok ik me te pletter hoeveel macht een ambtenaar kan hebben.’

De wildernisadepten zijn nog steeds invloedrijk
Zoals via Tom Bade van Triple E en secretaris van Stichting Kritisch Bosbeheer. Hopelijk neemt hun invloed nu weer af, omdat hun natuurideeen meestal tot overbegraasde eenheidsworst leiden. Het is kortom goed dat meer particulieren met meer verschillende natuurbenaderingen nu meer zeggenschap krijgen. Want ons land wordt niet interessanter met alleen begraasde eenheidsworst maar door variatie.

Eenheidsworst
Natuurlijk mag ook voor hun visie best ruimte zijn, als niet heel Nederland zo hoeft te worden. Maar fanatieke natuurontwikkelaars wilden alle cultuurnatuur en sporen van menselijke aanwezigheid vernietigen. Vandaar dat zij in debat gaan met een archeoloog in Boerhaave, die het voor de culturele en menselijke kant van natuur zal opnemen. Dat belooft interessant te worden voor mensen die zich hier al langer mee bezig houden. Helmer en Baerselman kennen elkaar ook weer via het Wereldnatuurfonds, waarmee Ark weer samenwerkt bij de Grote Rivieren )zoals bij Slot Loevestein, en Baerselman was gedetacheerd via het Large Herbivore Initiative.