Van een onzer correspondenten.

Dit jaar zijn er al bijna 40.000 nieuwe dieselbusjes geregistreerd. Dat is een kwart meer dan in dezelfde periode vorig jaar, blijkt uit cijfers van de RAI Vereniging, de brancheorganisatie voor auto-importeurs en -fabrikanten.

De cijfers komen op het moment dat tal van gemeenten voorbereidingen treffen om zogenoemde zero-emissiezones in te stellen. In die zones mogen bepaalde auto’s die rijden op fossiele brandstoffen niet meer zomaar in de binnenstad komen.

Nog geen 3 procent is elektrisch.

De introductie van de zones, die in veel steden vanaf 1 januari gelden, en de invoering van de aanschafbelasting op busjes vanaf 2025 leiden ertoe dat veel ondernemers nog snel een dieselbusje aanschaffen; nieuwe dieselbusjes en -trucks die vóór 2025 zijn aangeschaft, mogen nog tot 2028 rondrijden. Vorig jaar werd deze trend al voorspeld.

Ondertussen is er een situatie ontstaan waarin gemeenten, ondernemers en brancheclubs vragen om meer duidelijkheid en minder uitzonderingen nu de coalitie de invoering van de zones wil uitstellen.

In het Nederlandse Klimaatakkoord (2019) spraken overheden en bedrijven af om zones in te stellen waarin vrachtverkeer dat na 1 januari 2025 nieuw wordt aangeschaft geen CO2 mag uitstoten. Tot 2030 bestaan er verschillende overgangsregelingen voor verschillende soorten vrachtverkeer. Ook zijn er uitzonderingen afgesproken.

Inmiddels hebben 29 gemeenten zich hieraan gecommitteerd. De zones gaan tussen 2025 en 2028 in, afhankelijk van de gemeente.

Ondernemers vrezen hoge kosten, gebrekkige laadinfrastructuur en te weinig ruimte op het stroomnet.

In Nederland rijden ruim een miljoen bestelbusjes rond. Met afstand de meesten (91 procent) rijden op diesel. Nog geen 3 procent is elektrisch. Gemeenten willen hun binnensteden schoner en stiller maken, en de uitstootloze busjes leiden tot minder CO2-uitstoot en fijnstof.

Vanaf het moment dat de zones ingaan, mogen nieuwe dieselbusjes nog zeker drie jaar rondrijden. Om die reden besluiten sommige ondernemers nog snel een busje te kopen.

En de andere reden is dus de aanschafbelasting (bpm). Vanaf volgend jaar moeten ondernemers die net als particulieren gaan betalen. Die belasting wordt gekoppeld aan de hoeveelheid CO2 die een wagen uitstoot.

Veel ondernemers zien elektrische busjes vooral nog als een te grote uitdaging. Ze vrezen hoge kosten, gebrekkige laadinfrastructuur en te weinig ruimte op het stroomnet. Daarbij is de lijst met uitzonderingen wie tot wanneer de binnensteden in mag aanzienlijk uitgebreid.

Een van die twijfelende ondernemers is Renz Jacobs, van Renz Jacobs Lekdetectie. Hij moet voor zijn werk het hele land door en vanwege een aflopend contract moet hij dit jaar een keuze maken tussen diesel of elektrisch.

Hij twijfelt vooral over de actieradius van een elektrische busje: “Ik wil mijn steentje bijdragen aan het milieu, maar wat als ik acuut ergens naartoe moet om een lek op te sporen en er is geen tijd om te laden?” De zones maken de keuze voor diesel weer lastig. Voor de ondernemer is er nog veel onduidelijk over de zero-emissiezones.

Wel zijn er nu al acht verschillende ontheffingsgronden afgesproken. Bijvoorbeeld als een bakker een elektrische bus niet kan betalen, of voor kermis- of circusvoertuigen.

Het ziet er niet naar uit dat de onduidelijkheid snel minder zal worden. De formerende partijen schrijven in hun coalitieakkoord dat men wil kijken of de zero-emissiezones kunnen worden uitgesteld, met het oog op ondernemers.

De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) vindt dit geen goed idee. ‘Uitstel is juist in het nadeel van ondernemers. Het betekent onduidelijkheid, oneerlijke concurrentie en mogelijke faillissementen’, laat de VNG weten.

‘Veel bedrijven hebben al geïnvesteerd, bijvoorbeeld in de aanschaf van een elektrisch voertuig.” Daarbij is het invoeren echt de bevoegdheid van gemeentenen, benadrukte de VNG, “en kan het dus gewoon doorgaan’.

Politiek verslaggever NOS Ewoud Kieviet:

‘Het uitstellen van de zero-emissiezones wordt ingewikkeld, geven ook coalitiepartijen toe, omdat gemeenten daar zelf over gaan. Wel zijn er nu al acht verschillende ontheffingsgronden afgesproken. Bijvoorbeeld als een bakker een elektrische bus niet kan betalen, of voor kermis- of circusvoertuigen. De coalitiepartijen willen uiteindelijk met een wet vastleggen dat de uitzonderingen overal hetzelfde worden, maar het kan wel twee jaar duren voordat die wet er is. Tot die tijd gaan gemeenten er zelf over.’

Climategate.nl:

‘Amsterdam vroeg in een aanbesteding voor afvalwagens nog voor de deadline van 2025 om dieseltrucks.’ Zie hier.

Ook de RAI Vereniging dringt aan op duidelijkheid, omdat de zones ‘essentieel zijn voor een schoner milieu’. De brancheclub vreest voor een bulk aan RDW-keuringen, die niet op tijd kunnen worden uitgevoerd.

Als een busje voor zo’n keuring moet wachten tot 2025, zou dat betekenen dat die niet de juiste papieren heeft om een zero-emissiezone te mogen betreden. Dat moet volgens de brancheclub voorkomen worden.

***

Zie hier.

***