De zondagse beschouwing van Jan van Friesland.

Premier Schoof heeft niet veel met overdreven klimaatalarmisme. Daar waar zijn voorganger met gemak woorden in de mond nam als ‘zeer zorgelijk’, grote sommen geld rondstrooide op klimaattoppen en zijn eigen minister Kaag niet het woord ontnam als zij in haar klimaathysterische buien het had over ‘do or die’, lijkt Schoof de bestuurlijke rust zelve. Hij kiest zijn eigen woorden. Hij is per slot van rekening een marathonloper en geldt al uitademend met zijn 18 marathons als kampioen CO2 uitstoter: er moet wel een klimaatrealist in hem schuilen.

Sophie Hermans.

Het institutioneel alarmisme, wat in ambtenarij en universiteiten het frame van de ondergang van moeder aarde nog hoog in het vaandel heeft, zal naar verwachting in hem niet een fervent medestander vinden. Eerder zal hij met zijn ambtelijke langeduur-dna een tegenstander van het overdreven klimaatalarmisme blijken: het hoofdlijnenakkoord is al gematigd en Schoof doorziet als centrum-rechtse regeerder de ambtelijke geitenwollen sokken-argumentatie als geen ander.

Zal Sophie Hermans (VVD) ook de ‘slappe hap’ voor haar kiezen krijgen van de PVV?

Op tal van dossiers zijn inmiddels dynamische krachtsverhoudingen ontstaan, ook bij klimaat. Op minstens twee ministeries zitten ministers, asiel en ontwikkelingshulp, die op het eigen departement een tegengeluid laten horen wat geldt als vloeken in de kerk, zeg maar gewoon: departement-vijandig.

Hier kan Schoof, ook als voormalig inlichtingenchef, zijn kracht laten zien. Een zomaar vastzittende draaideur voor een bewindslied, het al te koude kopje koffie, paperassen die even zoekraken, een dienstauto die een verkeerde afslag maakt.

Alexander Kops.

Lach niet: een minister die niet gepruimd wordt door zijn ambtenaren heeft het niet gemakkelijk. Zo iemand heeft de oppositie niet tegenover zich, maar achter zich. Zelfs ons staatshoofd liet zich ontvallen dat een ambtenaar die niet onder een PVV-minister wil werken, een andere baan moet zoeken.

Geen enkele zorg over Sophie Hermans (VVD) op dit punt. Zij zal juist op handen worden gedragen door haar groene groei-departement, omdat zij voortbouwt op wat haar duurzame ambtenaren al, met force majeure, in werking hebben gezet.

Voor haar zit het politieke gevaar eerder in de Tweede Kamer bij een volksvertegenwoordiger als klimaatrealist Alexander Kops van de PVV. Hoe lang kan hij op zijn handen blijven zitten en zijn eerdere ongeloof over de Parijse klimaatdoelen volhouden? De kans is groot dat ook Sophie Hermans van hem de ‘slappe hap’ ineens voor haar kiezen krijgt, in navolging van Wilders richting Schoof. Het is allemaal mogelijk in het nieuw ontstane dualisme.

***