Geschiedenis is de alfawetenschap die we nodig hebben

In de artikelen en reacties op dit blog is al van alles gezegd over de soms erbarmelijke staat van wetenschapsbeoefening. De alfawetenschappen moeten het vaak ontgelden, wetende dat deze in belangrijke mate uit cargo cult science bestaan en dat dit “wetenschapperig doen” ook piepjonge beta-onderzoeksvelden zoals de klimaatwetenschap weer ernstig heeft bevuild.  Zie bijvoorbeeld het recente Forbes-artikel Can We Really Call Climate Science A Science? 

Maar de geschiedkunde en de geschiedschrijving moeten we sparen! Afgelopen weekeinde werd ik geraakt door een vlammend essay van Leon de Winter in de papieren Telegraaf dat, aan de hand van een artikel van Takis Michas van het Amerikaanse Cato Institute, de hele huidige Griekenland-crisis gemakkelijk maar niet minder schokkend verklaarde aan de hand van het cliëntelisme dat daar sedert eeuwen tot op de dag van vandaag heerst. Hieronder lees je het hele artikel van Leon de Winter terug.

Pervers
Vanochtend twee briljante staaltjes geschiedenis in de Volkskrant: op de voorpagina het dagelijkse meestal briljante mini-essay van Arnon Grunberg dit keer over de onwetendheid van Geert Wilders over de perverse rol die vals getrainde honden in de concentratiekampen hebben gespeeld, waardoor het niet kan aangaan de joodse Job Cohen een “bedrijfspoedel” te noemen; en op pagina 21 een column van Arabist Jan Jaap de Ruiter getiteld “PVV is weinig Christelijk” waarin hij haarfijn aan de hand van bijbelteksten en citaten uit de “PVV-bijbel” van Martin Bosma laat zien dat Wilders zich geen jota gelegen laat liggen aan de door Bosma zo geprezen Christelijke roots van respect en zelfbeheersing. Waarmee ik ook de filologie (het kennen van je klassiekers en het scherp doorgronden en bewijzen van tekstverbanden) samen met de geschiedenis wil aanprijzen als de moeder der wetenschappen.

Zaterdag ook in NRC Wetenschap een groot historisch artikel over de Middeleeuwen (download). Niet van de hand van Karel – het klimaat warmt op en met sceptici zou ik het liefst op de vuist gaan – Knip natuurlijk. Nee Dirk Vlasblom schrijft in een review van een nieuw boek van historicus Peter Raedts de volgende “hete” passage:

De bevolking begint na 950 enorm te groeien. Uit dendrologisch en ander onderzoek weten we dat het klimaat tussen 950 en 1300 dramatisch warmer was dan in de tijd daarvoor. Er was landbouw mogelijk in de Alpen tot op hoogten waar dat zelfs nu niet kan (download in context).

Wat zou Karel Knip daarop te zeggen hebben? Zou hij het onthullende historische boek van Brian Fagan over de MWP (zie titelafbeelding bovenaan) gelezen hebben?

Maar goed, wat mij betreft bij deze de afspraak dat we op dit blog cargo cult science of erger post-normale wetenschap onderuit blijven schoffelen waar we het maar tegenkomen, maar dat we serieus beta-onderzoek en degelijk politiek niet gekleurd gamma-onderzoek (inclusief economie) op het voetstuk houden waar het hoort te staan en dat we daar ook een flinke plek inruimen voor geschiedenis en filologie. De rest hoort dan thuis onder de humanities of humaniora wat strikt genomen geen harde wetenschap is maar een soort belezen koketterie.

Ik voel me gevleid als mensen ook dit blog “koket” willen noemen. Zoals zo vaak aangegeven bedrijven we hier geen wetenschap maar “varieté op de ondergang van een hype” gelukkig de laatste tijd steeds vaker gelardeerd met degelijke follow the money onderzoeksjournalistiek van Rypke Zeilmaker – wat eigenlijk een weer vorm is van moderne geschiedschrijving. De cirkel is hiermee rond.

En dan nu het Griekenland artikel van Leon de Winter:

Red Europa, breek EU af

De Europese politieke elites vertellen ons niet de waarheid over Griekenland. De waarheid luidt dat de Grieken hun schulden nooit zullen voldoen. Hun samenleving is daartoe niet in staat.

Om de Grieken te begrijpen moeten we even terug in de tijd. Naar 1821. In dat jaar kwamen de Grieken in opstand tegen de Ottomaanse bezetting. De macht rustte bij stads- en dorpsnotabelen, de ’tzakai’. Die waren onder de Ottomanen de belastinginners, en dat bleven ze na de onafhankelijkheid. Maar nu behielden ze de belastingheffingen.

Ze vervulden sleutelfuncties en konden hun machtbases uitbouwen dankzij het geld waarover ze beschikten. De Griekse staat was dus vanaf het begin geen neutrale partij die de rechten en plichten voortvloeiende uit burgerlijke wetten controleerde en afdwong. Nee, de staat werd gecontroleerd door belastinginners die de attributen van de staat gebruikten voor persoonlijk gewin en dat van hun plaatselijke en regionale bondgenoten. Dit is in de Griekse staat nog steeds het geval.

Vormen
Een citaat: ’De voordelen die de politieke bonzen konden verdelen kenden vele vormen. De belangrijkste voordelen waren het aanbieden van banen bij de overheid voor hun aanhangers en familieleden. (…) In 1870 ontleende 25 procent van de niet-agrarische bevolking haar bestaan aan de staat. Tegen 1890 had Griekenland een van de grootste ambtenarendiensten in Europa’.

In Griekenland heeft nooit een burgerlijke revolutie plaatsgevonden naar WestEuropees model. Er heeft zich dus nooit een zelfbewuste burgerlijke klasse kunnen ontwikkelen met een zuivere relatie ten opzichte van de staat. Een staat die noodzakelijk was om het reilen en zeilen in de samenleving, zoals handelscontracten en eigendomsrechten, naar de wet te laten functioneren.

Citaat: ’(…) De ontvangst van de ideeën van de westerse verlichting week sterk af van die in het Westen. In Schotland en Noord-Amerika, bij voorbeeld, werd de verlichting ontvangen in een omgeving die er voldoende op was voorbereid door de ervaring van het protestantisme en de toenemende secularisatie. Op de Balkan daarentegen stuitten ze meteen op de ideologie van de oosterse Orthodoxe Kerk.’

De burgerlijke emancipatie in de negentiende eeuw vond geen weerklank bij de volken van de Balkan. In de loop van de twintigste eeuw ontwikkelden de losse ontvangersgroepen rond de machthebbers zich tot politieke partijen.

Cliëntelisme is het woord dat de Griekse werkelijkheid het beste beschrijft. Cliëntelisme is het verlenen van diensten aan kiezers door politici. De belangrijkste middelen waarvan het cliëntelisme gebruikmaakt zijn: dienstverband bij de overheid, de instelling van ’closed shops’ (zoals gedwongen lidmaatschap van vakbonden), en transactiefees die groepen bevoordelen die niet betrokken zijn bij die transacties.

Zuiver
Oftewel, de staatsmacht werd in Griekenland gebruikt om cliëntelisme te handhaven en uit te breiden, niet om de markt van concurrerende ideeën, talenten, producten en diensten zuiver te laten functioneren.

In 1911 namen de Grieken een wet aan die ambtenaren een levenslang arbeidscontract garandeerde. Dat betekende dat de verschillende politieke netwerken hun volgers in de overheid propten. Ze hoefden niet meer ontslagen te worden wanneer het ene netwerk het andere opvolgde.

Op dit moment staat meer dan een kwart van de werkende bevolking op de loonlijst van de Griekse overheid. Meer dan tachtig procent van de overheidsuitgaven gaat naar het betalen van salarissen en pensioenen van ambtenaren.

Citaat: ’Het krijgen van een ambtenarenbaan in Griekenland wordt alom beschouwd als een ’sinecure’ (een ambt met een salaris zonder noemenswaardige verplichtingen) en niet als een contractuele verplichting om te werken. De hieruit voortvloeiende inefficiëntie van de ambtenarij versterkte een systeem gebaseerd op senioriteit en niet op verdienste of talent.

(…) Echter, ook al is de bureaucratie niet heel efficiënt in traditioneel economische zin, het is zeer efficiënt in het produceren van een groot geheel van wetten en regelingen om haar macht uit te breiden. Naar schatting werden in de loop van de laatste vijfendertig jaar 100.000 wetten en regelingen aangenomen, oftewel 2857 per jaar of acht wetten per dag.’

Diepgaand
Dit land, waarvan de bevolking krimpt en binnen enkele decennia voor een groot deel uit 65-plussers bestaat, is dus nu via de euro diepgaand aan het onze verbonden. Voor de Griekse sociaaleconomische en politieke geschiedenissen moeten wij nu de kosten betalen omdat onze politici de etnische en culturele eigenschappen van de Grieken moedwillig hebben genegeerd.

Het Griekse cliëntelisme komt niet uit de lucht vallen. Het maatschappelijk weefsel in Griekenland verschilt fundamenteel van het onze. Dat Italië wankelt is ook geen toeval. Hetzelfde geldt voor Portugal, Ierland, Spanje, Frankrijk, België. De overheid, de open markt en de burgerij hebben in al die landen andere relaties dan bij ons. Al die culturen en etniciteiten één munt opdringen – vaak tegen de wil van de betrokken volken in – staat gelijk aan politiek vandalisme.

Als de huidige EU een gebouw zou zijn, hadden we het direct laten ontruimen omdat het op instorten staat. Het gebouw kent fatale constructiefouten. Stutten vertraagt slechts de onvermijdelijke implosie. Het dient te worden afgebroken. Nu. Koste wat kost.

Daarna zullen we de politici die dit hebben teweeggebracht – zo ongeveer de hele Europese politieke elite – overdekt met pek en veren het dorp uitjagen.

Om Europa te redden moeten we de EU afbreken.

(Mijn kennis en de citaten zijn direct afkomstig van het schokkende essay van de vooraanstaande Griekse journalist Takis Michas, te lezen op de website van het Cato Instituut in Washington.)

Ik stel vast dat Griekenland vijf eeuwen rommelen onder Ottomaanse overheersing niet zo maar van zich af kan schudden. Waarbij de ironie van de geschiedenis wil dat de vitale Turken momenteel 12% economische groei op de teller zetten en de Grieken minus 5%. Hoe lang nog tot de Grieken de Turken gaan uitnodigen het roer weer over te nemen in hun mislukte staat?

En ik stel tevens vast dat wij Eruopeanen ons nog niet zo gemakkelijk bevrijden van 2000 jaar overheersing door het Christendom (hier in deze Germaanse contreien wat korter maar goed). Vandaar ook dat wij calvinisten Al Gore hebben uitgenodigd om de corrupte rol van de Paus over te nemen. Zoals de Russen Poetin smeken om Tsaartje te spelen. Nee, dan de Confuciaanse Chinezen en de rurale Amerikanen met hun primitieve maar eerlijke pioniersreligie. Van een huwelijk van deze twee laatsten met een vleugje Rusland zullen we het de komende eeuw moeten hebben. Vergeet Al Gore, vergeet AGW, vergeet Europa.

En hoera voor de noeste historici die mij terechtwijzen voor zoveel matig onderbouwde bravoure!