Confessies van een droogkomische natuurcalvinist

Afgelopen week verslond ik 3 nieuwe boeken, die voor sceptici relevant zijn. Laten we beginnen bij ‘Mijn Roofvogels’van Rob Bijlsma, waarin ik – anoniem- een bescheiden rol speel. Namelijk in de hoofstukken ‘Ongewenst(1)’ en Ongewenst (2): dankzij mijn berichtgeving voor NRC Handelsblad in augustus 2007 en Bionieuws eind januari 2008 kreeg Bijlsma een Gebietsverbot van Staatsbosbeheer in de Oostvaardersplassen. Zijn ecologisch bureau Altenburg en Wymenga verloor Staatsbosbeheer als klant dankzij mijn berichten.

Zeearend: liever warm vlees dan kadaverdiscipline Staatsbosbeheer
Terwijl de reclame-afdeling van Staatsbosbeheer te koop liep met de zeearend – die door haar kadaverdiscipline in de Oostvaardersplassen zou zijn gaan broeden (wat zelfs beleefd gezegd onzin is)- vertrapte de intensieve veehouderij van Frans Vera alle broedvogels voor ‘de natuurlijkheid’. Dat was nieuws natuurlijk.

Maar goed, bij deze erken ik schuld: Sorry Rob.
Hij heeft mijn excuses al aanvaard. Bijlsma is laatste natuuronderzoeker in het bos- die niks van slap geouwehoer moet hebben maar zich altijd baseert op nauwkeurige studie en verzameling van gegevens in de natuur.

Hij speelde mij de voorlopige resultaten toe van zijn vogelinventarisatie in de OVP. Nou ja- speelde toe- we hadden emailcontact en ik wist hem er toe te verleiden. Dit was de 3de keer dat Bijlsma inventariseerde in dit vogelreservaat, enkele soorten kelderden met 90 procent. Staatsbosbeheer wilde het weer in de doofpot doen.

Met laten we het ‘stilzwijgende toestemming’van Bijlsma heb ik daar toen berichtjes aan gewijd: hij deelde de doelstelling van openbaarmaking. De controverse binnen Staatsbosbeheer ging vervolgens niet over de resultaten maar ‘het gebrek aan loyaliteit’van Bijlsma: de ‘kadaverdiscipline’.

Natuurclubs beheren geen natuur maar ‘draagvlak’
De affaire is demonstratief voor de anti-wetenschappelijke staat van de grote natuurbeheerders/subsidieontvangers die té zeer met de overheid verweven raakte door subsidie- en modeafhankelijkheid: niet alleen Natuurmonumenten maar ook Staatsbosbeheer, de beheerders van ‘natuurdraagvlak’in Nederland.
Draagvlak creeren is het waanidee dat mensen meer bereid zijn tot natuurbescherming als je er een Nordic Walking Parcours voor chronische kakelkippen, draagvlakcentrum, mountainbikeparcours van maakt, en natuuronderwijs aan kinderen- nu kids genoemd (gatverdegatver)- laat verworden tot klantwerving voor de klimaatindustrie .

Wat het Wereldnatuurfonds ‘bewustwording’noemt. Vage politieke onzin en productmarketing. Waarbij je beleid laat dicteren door juristen, marketeers en huppeltutjes die geen mus van een zeearend kunnen onderscheiden, en je ‘stellig’ heet als je mensen wilt overtuigen dat 1+1 toch echt 2 is. Loyaliteit en de lieve vrede boven alles.

De vertrutting van natuurbescherming en studie
Natuur als ‘laaifstaail’: de totale vertrutting gesymboliseerd door het omdopen van Grasduinen tot ‘Roots’. Het blad dat in de jaren ’80 bevlogen auteurs had, die rommelden, experimenteerden, studie maakten, kritisch konden zijn en een eigen herkenbare stijl hadden: die mij chronisch aanstaken.

Nu zijn natuurtijdschriften verworden tot beleefbare damesbladen, met slaapverwekkende natuurfoto’s (onkruid bij ochtendlicht) volgeplamuurde laaifstaail-marketing, inwisselbaar voeljegoeddatisgezondgekakel voor Nordic Walkingkipjes, die geloven dat de natuur ‘gezond’ is. Lees dan Bijlsma’s hilarische passage over teken (hij wordt per jaar duizenden malen gebeten en houdt dat in grafiekjes bij per maand), hoe Maria Quist door Lyme werd geveld en je weet wel beter.

De natuurcalvinist
De OVP-affaire is typerend voor deze tijd waarin waarheid staat voor de leugen waar je mee wegkomt. Waarheidsvinding is ook meer iets voor de calvinisten, waartoe Bijlsma door zijn opvoeding ook behoort. Met zijn beroep op waarheidsvinding via nauwkeurige studie lijkt de vogelaar een typische natuurcalvinist, net als door zijn arbeidsethos.

Wie natuur zegt te beschermen, moet natuur gewoon voorrang geven. De meest koddige situaties ontstaan meestal, wanneer mensen hun eigen fouten, geldzucht en hypocrisie willen verbergen onder een laag vroomheid.

Tekenend daarvoor is zijn hoofdstuk ‘natuurbescherming, verklarende woordenlijst’: die mij in haar opzet als journalist/ plagiator al inspireerde voor de ‘verklarende woordenlijst voor de milieubeweging‘:

‘biodiversiteit: een begrip speciaal in het leven geroepen om Hans Alders, emolumentenverzamelaar en kampioen bijklussen, aan een voorzittersbaantje in een Taskforce (zie aldaar)

‘ Nieuwe Natuur’: natuur voorgeschreven door de huidige mode

Rode Lijst: papieren alarmbelletje waar zowel vogels als mensen zich niets van aantrekken.

Toezicht: gebakken lucht, want indien al niet non-existent dan in de vorm van klantvriendelijk optreden, alleen als het per 4X4 kan en de slagbomen openstaan

Lees gewoon Mijn Roofvogels
Bijlsma is het uitstervende soort natuuronderzoeker waar Dick Dekker ook deel van uitmaakt: het positief-excentrieke menssoort, die tenminste 12 uur per dag, 7 dagen per week in de natuur systematisch waarnemingen verricht en dat al 50 jaar lang. Automatisch lijdt Bijlsma daarom ook niet aan het urbane bureauplakkerssyndroom van ‘de aarde vergaat’-alarmisme. Volgens Bijlsma lijdt menselijke invloed tot steeds snellere verandering ‘maar dat hoeft niet beslist tot een catastrofe te leiden’, er zijn zoals altijd winnaars en verliezers.

Zijn roofvogels-adaptieve wezens bij uitstek- zijn daarvan het levende bewijs.

Verder las ik nog ‘Waarom de hel naar zwavel stinkt’van Salomon Kroonenberg:
ik vond het wat te literair van pretentie. Bij literaire passages sla ik altijd ongeduldig de bladzijden om, op zoek naar iets dat wél weer interessant is, zoals wie de vermoedelijke samenstelling ontdekte van de aardkern en hoe.

Daarna verslond ik het proefschrift over diplomaat Gustav Blome ‘Het gevecht met de Leviathan’van Leuvense historicus Emiel Lamberts
Het is relevant voor veel klimaatsceptici, die in de milieubeweging een pact zien met de almacht van de staat. De Leviathan staat voor ‘de staat’zoals getypeerd door Thomas Hobbes, die het monster uit bijbelboek Job als beeld neemt. (zonder bijbelkennis begrijp je NIETS van onze oude cultuur)

Lamberts beschrijft de wijze waarop conservatieve katholieken probeerden de groeiende staatsalmacht in te dammen in de negentiende eeuw, zoals die zowel door liberalen en socialisten in de hand werd gewerkt. Er is niets nieuws onder de zon. Ook wij dienen de Leviathan in te dammen omdat deze anders knecht, nivelleert en uitzuigt met een eigentijds excuus. De Natuur- en milieubeweging die op schoot zit van de staat is zelf de Leviathan geworden en daarmee een potentiele vijand van natuur en mens.