Sarewitz: “Wetenschappers mogen geen brieven schrijven en moeten politieke kleur aangeven”

Het Rathenau Instituut toonde bij monde van Jeroen van der Sluijs opmerkelijk veel interesse in de post-normal science van Jerome Ravetz. In mijn serie van 10 blogs destijds rekende ik af met dat gedrocht. Dit keer heeft het instituut iets redelijkers in huis gehaald: de theorieën over wetenschap en politiek van Daniel Sarewitz van het Amerikaanse Consortium for Science, Policy & Outcomes. Martijn van Calmthout interviewde hem. Het resultaat is een zeer waardevol epistel waarin Sarewitz vele spijkers op de kop slaat en maar één plank volledig mis slaat. Die plank is niet helemaal toevallig global warming veroorzaakt door CO2. Het is niet duidelijk in hoeverre Van Calmthout de discussie die kant op leidde of dat Sarewitz hier zelf de mond van vol heeft.

Lees zelf het artikel en hou het paraat in discussies over wetenschap en politiek. Voor het eerst hoor ik in elk geval iemand luid en duidelijk voorstellen dat wetenschappers – als het relevant is – hun politieke kleur aangeven bij hun publicaties! Ik vind dat een doorbraak en ben het er roerend mee eens. Je zou dan bij elk wetenschappelijk themagebied – alfa, beta en gamma – objectief moeten vaststellen of premissen en conclusies van een studie raakvlakken hebben aan overduidelijke politieke polarisaties zoals tussen meer overheid versus minder overheid of tussen voor en tegen meer economische groei of tussen techno-optimisme en techno-pessimisme. Stelt een onafhankelijke commissie vast dat een wetenschapsgebied aan die maatschappelijke tweespalten raakt, dan stel je verplicht dat de onderzoekers niet alleen hun naam en land en universiteit vermelden maar ook hun politieke kleur waarvoor dan landoverstijgende partij-onafhankelijke categorieën in 20 nuances kunnen worden opgesteld.

Komend uit een land met 55% democratische wetenschappers, 6% republikeinse en 39% onafhankelijke zegt Sarewitz zegt ook:

Het taboe op rechtse wetenschappers moet weg. De beste reclame voor de wetenschap is als linkse en rechtse wetenschappers het eens blijken te zijn over bepaalde kwesties. Als wetenschap boven de partijen staat.

Het sceptische kamp in Nederland kan dan in elk geval trots zijn op twee rassocialisten, te weten Henk Tennekes en Bas van Geel. Hoe zit dat aan alarmistische zijde? En kom er dan niet mee dat een VVD- of D66-stemmer rechts is. Conservatief liberaal is in Nederland een uitstervend ras. En het utopische libertarisme is hopeloos klein. Nee toon me een echte conservatieve havik en houwdegen die een coalitie met de PvdA als doodzonde bestempelt en giftig is over de progressief liberale vleugels van VVD en D66 én die ook nog klimaatwetenschapper is met een aanzienlijke staat van dienst én alarmist.

De mooiste quote van Sarewitz is deze en die mogen brievenschrijvers als Jan Rotmans en Pier Vellinga cum suis zich echt aantrekken:

Ik kan me rot ergeren als Nobelprijswinnaars een steunbetuiging aan de Democratische presidentskandidaat Barack Obama ondertekenen. Fysici, medici. Is hun politieke opvatting belangrijker dan die van gewone mensen? Dat lijkt me niet en uiteindelijk schaadt zoiets toch het vertrouwen in de wetenschap. bescheidenheid, dat is wat ik van wetenschappers verlang.

Waar Sarewitz misschien op aangeven van Van Calmthout echt uit de bocht vliegt is op het klimaatdossier. Eerst is hij nog briljant met:

Meer wetenschappelijk onderzoek geeft in de regel niet alleen feiten, maar ook meer onzekerheden. Dat is eigen aan onderzoek. Doordat er meer onbekenden worden ontdekt. En bijvoorbeeld ook als er andere disciplines bij worden gesleept. In sommige kwesties zou ik willen pleiten voor een deskundigenverbod.

Die man is mijn held! Sarewitz for president! Of toch niet? We lezen verder:

Zeker. lk kan me zeerverbazen over het hele circus van het klimaatpanel IPCC. In september komt er weer een assessment report dat vaststelt dat klimaatverandering een feit is en risico’s geeft. Maar bijna alles wat daarin staat weten we echt allang. Het is een herhaling van zetten, die politiek niet noodzakelijk overtuigender is dan vier of acht jaar geleden. En die besluiten helemaal niet dichterbij brengt. Dat meer CO2 de boel opwarmt is evident. Daar hoeven we het echt niet steeds weer over te hebben. En wetenschappers moeten dat ook niet willen. We moeten het hebben over beleid en onverstandig beleid. Bijvoorbeeld de vraag wie er verliezen bij een stringent klimaatbeleid. Dat zijn niet alleen de kolenboeren, zoals gemakshalve wordt aangenomen. De hele maatschappij gaat op zijn kop. Dat kun je slim en dom doen. Dat moeten we verkennen.

Van Nassim Nicholas Taleb heb ik net dat dergelijke verwarrende statements uit de mond van één persoon het gevolg zijn van domain dependence (categorie domein afhankelijkheid toegevoegd op dit blog). Dat mensen heel oppervlakkig kijken en daardoor vaak zelfs als ze met hun neus er bovenop staan niet door hebben dat de misstanden uit het ene (verfoeide) gebied ook in het spel zijn in een ander (geliefd) gebied. Dus dat hoeven we Sarewitz niet kwalijk te nemen als we zelf maar zien dat zijn scherpe punten juist ook op het klimaatterrein van toepassing zijn. Dan moeten we dankbaar zijn voor zijn analyse en vergoelijkend glimlachen over zijn blindheid op dat andere terrein. Zoals we het ook doen als klimaatscepticus Bas van Geel over oceaanverzuring bazelt.

Maar anderzijds zou je ook van die Sarewitz mogen verwachten dat hij eerlijker is over zijn eigen politieke affiniteit. Het is toch ook iets van een bevallige glimlachpose waarmee hij rechtse mensen oproept voor wetenschap te kiezen in de weet dat de scheve verhouding nog decennia zal blijven bestaan. Als hij echt eerlijk was zou hij gewoon op een enkele rechtse klimaatwetenschapper als Fred Singer afstappen (herkenbaar aan cowboy-koordje in plaats van stropdas) of Pat Michaels van het Cato-Institute en in elk interview voor de balans ook de visie van Singer en Michaels meewegen.

Sarewitz is dus niet oprecht in zijn intentie rechtse wetenschappers erbij te halen en ook niet oprecht ten aanzien van zijn eigen politieke kleur. Nu is dat in wezen juist ook weer helemaal niet nodig want het druipt er meestal vanaf. Zo spreken kleding en bril op de foto hierboven voor affiniteit met Jean-Paul Sartre en dus met links. En zo verraad het joods-arabische baardje een affiniteit met kosmopolitisme en dus one world governement. Maar ach, zo oppervlakkig fenomenologisch (of xenofobisch) hoeven we niet te worden want hij verraadt zich toch al in zijn uitspraak: “De hele maatschappij gaat op zijn kop”. Aldus signeert hij zijn werk met: Daniel Sarewitz, revolutionair.