Nieuwe wildernis en werelderfgoed? Nee dit is gewoon een weiland bij Firdgum van de ecologische visionair Boer Harms…
Van tijd tot tijd doet onze oerpaardenmanager Frans Vera met Staatsbosbeheer weer een ecologische claim beneden zeeniveau. Zoals laatst in Trouw ‘de Oostvaardersplassen moeten op de Unesco Erfgoedlijst net als de Amsterdamse Grachten en ik ben de Geestelijk Vader’. Meestal doen media kritiekloos mee, maar deze week stond uitzondering Koos Dijksterhuis op- met zijn dagelijkse natuurdagboek in Trouw. Dijksterhuis zette net treffend de vallei der paarden in de Flevopolder neer met kadaverdiscipline van Staatsbosbeheer, opnieuw gehyped door de film ‘De Nieuwe Wildernis’.
Gisteren reageerde Vera daar op zijn bekende huilerige wijze op in Trouw in het artikel ‘Dijksterhuis wil geen natuur maar vogelplaatjes’: om Vera tegen zichzelf te beschermen kun je dat hier lezen door ons te liken.
‘Waarom loopt iedereen in media achter Vera aan?’
Vera is boos, goed zo Koos! Dat Vera boos wordt als je hem op argumenten in een hoekje drijft heb ik ook ervaren na mijn artikel Falende Grazers in het NRC waar de ecologische discussie achter de grote grazernij op bewijs werd getoetst, en vooral de implicaties voor natuurbeheer. Meteen met de redactie bellen, he Fransie?
Terwijl het gilde der linksdraaiende informatie-amateurs (de kwaliteitsjournalistiek) Vera vakkundig laat leeglopen is Dijksterhuis met Martijn de Jonge en mijn persoontje één van de weinigen die in media nog wel eens wat tegenspel bood. Dijksterhuis vroeg mij: hoe kan het iedereen in media zo achter Vera blijft aanlopen?
Een gekke vraag.
Allereerst: Het is normaal dat groepsdier Homo sapiens flauwekul omarmt, zodra een punt is bereikt dat ‘iedereen’ het doet, van dwergwerpen tot genocide. Laten we dat een sociaal kantelpunt noemen. Met enige amusementswaarde wordt het zelfs ‘cultuur’ genoemd. Draait de flauwekul op vol vermogen, dan komt er vanzelf een film van die het bevestigt, of het nu The Inconvenient Truth is van Al Gore of ‘De Nieuwe Wildernis’, waar de Serengeti Hollandaise als Africa-documentaire is neergezet.
Als tweede: De linksdraaiende amusementsindustrie en hun vakbond NVJ, pardon, de kwaliteitsjournalistiek. Ach, daar heb ik al veel te veel woorden aan vuil gemaakt. De afwezigheid van zelfstandig denkvermogen en het vermogen tot polonaise lopen is een harde voorwaarde voor journalist zijn.
Vera geeft de Nederlander zijn natuurverhaal
Vera dankt zijn invloed aan retorische gaven, hij kan critici gesmeerd buiten spel zetten door een opmerking uit zijn verband gerukt de zaal in terug te gooien, verpakt als grap. En wees nu eerlijk, hij geeft Homo sapiens polderensis een verhaal dat hij graag hoort: wildernis beneden zeeniveau gemodelleerd naar een natuurfilm over Afrika, wie had dat voor mogelijk gehouden.
Uiteindelijk gaat het de meeste mensen dáár om, mensen willen graag voor de gek gehouden worden, dat geeft ze een goed gevoel. Welke brilsmurf zeurt er nu om bewijs? Zeg gewoon ‘afwezigheid van bewijs is geen bewijs voor afwezigheid’ en hup zo die gaat.
Geen Oernatuur maar Boernatuur
Ik ben nu in het stadium: gun die kerel zijn pret, en bij de journalistiek ben ik al jaren in het stadium van berusting beland. Vergeef hen Heer want zij weten niet wat zij doen. Misschien zal de Heer dat zelfs bij Vera doen.
Wie nog in enige achtergronden is geïnteresseerd, in Falende Grazers staat de ecologische discusssie afdoende geschetst, en het aanvullende artikel van Eddy van der Maarel naar aanleiding daarvan. Voor vrouwen en kinderen heb ik in deze blog 2 plaatjes bijgevoegd, waarmee je de non-discussie over oernatuur tot de essentie terugbrengt.
Kunnen herbivoren een landschap open houden?
Ik zou zeggen, kijk eens naar Schotland en zie hoe na de kap van Schotse dennenwouden dankzij de vraat van hertenkuddes geen boom nog de kop op steekt, tenzij je jonge aanplant omheint en rigoureus afschot bedrijft. Als je maar voldoende vee op een stuk grond zet krijg je zelfs een weiland. We hebben daar in Nederland enige ervaring mee…
Gemengd eikenwoud, een meer waarschijnlijke aanblik van een groot deel van Nederland bij het begin van menselijke invloeden: gisteren gemaakt trouwens, je kunt zo lekker liegen met foto’s
Van de week een wandeling gedaan in het gebied dat ik door de dagelijkse file op de N57 als sluiproute neem, tussen Vierpolders/Rockanje/Oostvoorne. Zeg maar het wasteland van het Botlek/Europoortgebied met dito schoorstenen en windmolens boven de horizon en ter plekke gemaakte natuur. Na eerst door een stukje kassengebied te hebben gewandeld dan naar een stukje dat me al langer gebiologeerd heeft. Bij tijd en wijle kan men namelijk aan de andere kant van de sloot koeien zien lopen geen melk/vlees koeien maar type falende grazer oerkoe. Uiteindelijk blijken die te lopen in een stukje bos met allemaal bomen op een rij (Sergenti Holandaise dus weer), ze trappen het uiteraard allemaal verrot en ik mijn jas opgehaald aan het prikkeldraad want men creërt voor de koeien natuurlijk een soort Ijzeren Gordijn zodat ze er niet uit kunnen. Maar ik ook niet. Blijft vermakelijk die lapjes utopische maakbare natuur.
Beste JNWLWK, dat stukje bos van jou met die falende grazers is een mountainbike parcours waar we hier in het “wasteland” heel trots op zijn. Fijn dat die bomen zo mooi op een rijtje staan, kunnen we een beetje doortrappen. Hoop voor jou en voor mij (kom het dorp ’s morgens niet meer uit) dat de N57 gauw klaar is. Verder helemaal met je eens en wat een geweldig stuk weer van onze vriend Rypke. Groetjes van een anonieme bewonderaar van deze site.
Een mountainbikeparcours? Langs de N496 bedoel ik. Daar mag je echt niet met je fiets in Cees. Dat is gewoon een koeienwei met bomen erin en prikkeldraad eromheen. Natura2000 weet je wel.
Oh ja, dat stukje dat aan de natuur is teruggegeven of zoiets. Woon in Oostvoorne maar ben er nog niet aan toegekomen om dat bizarre stuk land eens goed te bekijken. Afgezien van al dat sluipverkeer is het hier trouwens best leuk wonen hoor JNWLWK. Maar goed, dit is allemaal nogal off-topic en Hajo houdt vast niet van dit soort chats. Trek me dus maar weer terug in de anonimiteit.
Goed stuk van Koos inderdaad vol met argumenten waarom dit stuk wildernis qua natuurwaarde nog maar een fractie voorstelt van wat het was voordat het huidige “beheer” zijn intrede deed. Wat Vera daar dan tegenover stelt is bedroevend. De helft van zijn stuk is borstklopperij over hoe lang hij al wel niet met de Oostvaardersplassen bezig is. Daarna dat de Grauwe Gans ook een belangrijke vogelsoort is. En vervolgens een ordinaire op de man aanval door Dijksterhuis een postzegelverzamelaar van vogelplaatjes te noemen. Terwijl het stuk notabene over vogels, planten en (kleine) dieren gaat. De kaalslag vindt overal plaats (behalve bij de grote grazers dan). Ongelofelijk inderdaad dat Vera nog serieus geworden wordt.
Maak je borst maar nat: SBB heeft 10 wildernisgebieden gelanceerd. Hier in het Drents Frieze Woud gaat het ook helemaal mis: begrazing alom. Goedkoper beheer bestaat niet en de wandelaars en fietsers vinden het geweldig, zien ze tenminste dieren! De enige echte wildernis in Nederland is bos, bos en bos. Daartussen een paar hoogvenen en dat was het wel. Lees meer op: http://www.centrumvoornatuurfotografie.nl/eZine/?artikel=96
Pas geleden ook iets op tv gezien over heide, moesten we van de spreker koste wat kost behouden (door grote grazers te realiseren). Maar ik als “natuurconsument” loop -en ik ben het daarmee volledig eens met de vorige spreker-het liefst in een bos. Minder tegenwind, enige beschutting tegen de regen, op een heideveld waai en regen je rot. Staat wel leuk die paarse bloemen jaarlijks, maar kwk behouden? Waarom?
Grote grazers verdrijven broedvogels uit Oostvaardersplassen
http://www.volkskrant.nl/vk/nl/2686/Binnenland/article/detail/3537141/2013/11/01/Grote-grazers-verdrijven-broedvogels-uit-Oostvaardersplassen.dhtml
Ben vorige week naar een lezing van Chris Smit geweest in Zwolle, dit ging over begrazing en biodiversiteit.
Chris Smit doet onderzoek hoe en welke begrazing wat oplevert.
Daar werd de theorie van Frans Vera aangehaald over het parklandschap, er ontstaan vanzelf plekjes waar boompjes kunnen ontkiemen en groeien zonder dat ze door de grazers gegeten worden en hierdoor krijg je het landschap zoals de heer Vera denkt dat het geweest is.
In het Junner koeland langs de Vecht doen ze onderzoek en hier gebeurt wat de theorie reeds voorzag, alleen wordt hier volgens mij de graasdruk onder controle gehouden om het proces te laten gebeuren. Hier loopt een beperkt aantal grazers en de beheerder zal ook het aantal zo houden zodat de ontwikkeling van het Koeland gaat zo hij dat wil.
In de Oostvaarders plassen doen ze ook onderzoek en hier blijkt dat door de graasdruk en geen boompjes meer kunnen uitgroeien tot bomen.
Dan mag je toch concluderen dat de theorie die aan de basis staat van het experiment Oostvaarders plassen niet klopt en dat dit gefaald heeft.
Het blijft dus tuinieren hoe je het ook bekijkt, dan kies ik voor tuinieren met minder grazers.
groet
cor fikkert
Grootste zoetwatermoeras van Nederland wordt drooggelegd.
http://www.volkskrant.nl/vk/nl/2672/Wetenschap-Gezondheid/article/detail/3537423/2013/11/02/Grootste-zoetwatermoeras-van-Nederland-wordt-drooggelegd.dhtml
De Vera-flop ten voete uit:
Wil iemand Vera even resetten?
tuinieren dus
Als aanvulling:
Bekijk ook eens mijn film De nieuwe Wildernix
http://youtu.be/FWvFAGWwmeg
Ik begrijp de kritiek op de Oostvaardersplassen (los van Frans Vera) niet helemaal, wel uit oogpunt van de tegenstanders: sommige, vogelaars, boeren, jagers en dierenvrienden. Dat van de broedvogels snap ik overigens wel. Het is de visie dat het gebied verandert, en dat ruigte heen en gaat, en dus broedvogels van ruigte ook. Het is ook de bedoeling dat het gebied langzamerhand een parklandschap wordt doordat doornstruweel oprukt. (of dat nou werkt laat ik neutraal)
Rypke heeft het over “romantische wildernisfantasie” (niet zijn woorden) en sentimenten. Maar zijn het nou juist niet sentimenten die meespelen bij het gebied en niet zozeer de rationele waarde van het gebied?
Sommigen in de maatschappij beginnen dieren te zien als een soort van mensen, dus willen we zo ook zo behandelen. Ze moeten beschermd worden. We moeten ze “voedselhulp” geven om ze de winter door te komen. Doodgaan is zielig. Dat er regelmatig dieren sterven van de honger of kou in Nederland is ondenkbaar. Als het dan ook nog zo’n groot knuffeldier is (zoogdieren niet onbelangrijk, de meeste donaties gaan naar grote zoogdieren want die staan het dichtst bij ons) kan natuurlijk niet. Het is best begrijpelijk dat je als boer of paardenliefhebber je best doet om voor je dieren te zorgen je dan de situatie in de Oostvaardersplassen schandalig vindt.
In Australie en de Serengeti is normaal dat grote zoogdieren van de honger of uitputting sterven. Het is zelfs zo dat onder gnoes de belangrijkste doodoorzaak, uitputting, honger of ongelukken is, tenminste dat zegt een wetenschappelijk rapport wat ik had gelezen. Roofdieren spelen dus een kleine rol, en het is ook niet altijd zo dat ze het zwakke of uitgeputte dier opvreten. Sommige wolven vreten liever de herten met het meeste vlees, en onze havik pakt juist die snelle duiven omdat het lekker spierweefsel heeft.
(oh en wolven in de Oostvaardersplassen? Ik denk dat Hans en Jannie het leuk vinden om een aantal wolven een hert levend opvreten, want dat doen/kunnen wolven.)
De kaalslag is eigenlijk ook weer zoiets sentimenteels. Regelmatig halen mensen nog dood hout uit het bos dat nou juist de meeste insecten waarborgt, waarom? Omdat het zo lelijk staat. En ja laten we eerlijk wezen de Oostvaardersplassen schoort niet echt hoog als het gaat om het uiterlijk. Dooie bomen staan niet mooi in het landschap.
Ik denk dat de Oostvaardersplassen nou juist processen heeft die veel natuurlijke gebieden missen. Er is aas en veel dood hout, de begrazing zorgt ervoor dat er een competitie onstaat tussen plant en begrazer. En wat andere dingen die de “natuurmarketers” veel beter kunnen voorschotelen dan ik.
Voor mij blijft onze psychologie, de sentimenten, van de jagersvisie, de boerenvisie, de dierenliefhebber visie, de romantische wildernis visie, de vogelaarsvisie, de faunapurist, de grootste “bedreigingen” (de natuur redt zich wel) van de natuur.
Jagers en boeren, maar ook sommige biologen ook, hebben nog erg Abrahamitische visies over de natuur, waar de mens de herder/heerser is en de natuur onder aan de mens staat, de natuur dient getemt te zijn en beheert. Dierenliefhebbers zien dieren als mensen en vinden het zielig als dieren dood gaan, ze tolereren niet-menselijke predatatie in zekere mate. Romantische wildernis mensen zijn hier natuurlijk vaak voorgekomen, dat zijn types die mens en natuur niet samen zien, grote fantasieen hebben en geen rekening houden met complicaties die wilde dieren kunnen geven. Vogelaars willen vooral vogels zien, en zo heb je ook van die vlinderliefhebbers of fungiliefhebbers. Faunapuristen zijn een beetje zoals de romantische wildernis mensen, het zijn de nazies van het natuurbeheer die termen zoals “invasive aliens” en “genetic pollution” hanteren, eigen dier eerst en alleen zuivere dieren graag.
Ik ben natuurlijk niet los van psychologie en ben net zo erg. Ik vind persoonlijk stadsnatuur het mooist omdat het 1 van de weinige spontane natuur in Nederland is.
Alles moet tegenwoordig beheerd worden. Vandaar dat ik positief ben over de Oostvaardersplassen. De meeste gebieden voelen als een chronische zieke aan het infuus. Heide kan niet bestaan omdat het vergrast. Open moeras kan niet bestaan omdat het verbost.
Het bos staat er net even of het moet een duin gebied worden (omdat het vroeger zo was, maar dat kwam door overbegrazing van schapen) om de tapuit, en de vlinder die nauwelijks iemand kent.
Mijn eigen tirade, ik klink vast ook als een stereotype. Want natuurbeheer kan zo belachelijk zijn.
Meeste dood hout in Oostvaardersplassen is door zon gedroogd dood hout. Daar zit net zo veel leven in als in brandhout!
Als de ruigte +overjarig gras heen gaan, weet je dat het nooit parklandschap wordt. Probleem grote grazers in Oostvaardersplassen lijkt op konijnenplaag in Australie ! (geen dodelijke ziekten, predators etc. etc.) Alleen nu met ‘inheemse’ dieren.
Hartstikke goed geschreven stuk Broer Konijn! Ik ben het hier als bioloog erg mee eens. De Oostvaardersplassen is geen aangeharkte natuur, maar ruwe natuur, met echte processen. Niet gericht op het faciliteren van vooral plantjes, vlinders, slangen of korenwolven. Maar gebaseerd op hoe grote stukken er vroeger waarschijnlijk uit hebben gezien. Los van of we het mooi vinden of niet. Geweldig dat dit er in ons land gekomen is. Niet ieder stukje natuur leent zich voor een dergelijk beleid, maar dat het er is, is een prachtig voorbeeld van een ecosysteem in beweging.
http://www.youtube.com/watch?v=8rZzHkpyPkc&feature=youtu.be
toch bos?
Een beetje laat maar toch:
Frans Vera ‘vergeet’ zaken bij Oostvaardersplassen:
1) Rol hoogwater
Bij hoog water in rivieren worden bomen en struiken (en gras) beschermd door het water tegen wintervraat. Bij hoogwater in ‘uiterwaarden’ 1-2 maanden geen grote grazers.
2) Rol predators (wolf+mens)
In Yellowstone Park hebben wolven wel invloed op de vegetatie! (zie Wolvenin Nederland)
Na vertrek/uitsterven rendieren uit ‘Nederland na de laatste ijstijd waren de populaties van de nieuwe grote grazers nog klein. De aanwas per jaar was nog beperkt. Dat konden wolf en mens nog bijhouden.
Predators eten jaar-rond. Ze voorkomen dat deel kalveren en veulens volwassen worden en dus dat jaar veel eten nodig hebben.
3) Vroeger waren er veel (dodelijke) veeziekten. Als er nu een dodelijke veeziekte uitbreekt wordt die tegenwoordig weer snel ingedamd.
4)Rol sneeuw
Bij 60-70 sneeuwdikte hebben grote grazers het moeilijker dan lichtere wolf.
Op hoge Veluwe blijft sneeuw vrij lang liggen. In combinatie met vroeg hoogwater heeft dit extra regulerend effect.
Rivierengebied + Veluwe samen zagen er meer uit als Białowieża dan de bijna compleet kale Oostvaardersplassen zonder bosverjonging. Wat Staatsbosbeheer op de website zegt is dus onzin.
Frans Vera moet eens gaan doen wat hij propagandeert n.l. de natuur zijn gang laten gaan.
Zonder paarden, koeien en edelherten die daar niet thuis horen.
Dan zul je zien dat het moeras gaat verlanden en bomen en struiken de kans krijgen om te groeien.
Maar Frans is niet eerlijk bezig en zeker niet consequent en gebruikt het gebied alleen als experiement dat voor hem duidelijk moet maken wanneer een populatie dieren door honger, ziekte en ontbering in elkaar stort.
Schandalig dat hij hiervoor de kans krijgt en ook nog met goedkeuring van de politiek.
Ben Musch
100 % eens met Ben Musch !
Dat is waar het om gaat.
Voor Fransie V. is het borstklopperij, maar de echte natuur en dierliefhebber weten gelukkig wel beter !
Soms komt de redding na jaren uit onverwachte hoek.
https://resource.wur.nl/nl/wetenschap/show/Grote-grazers-moeten-weg-uit-Oostvaardersplassen-.htm?cb=8512
Nu nog hopen dat de Onlanden gered worden uit de handen van Frans Vera http://www.rtvdrenthe.nl/media/55411/Frans-Vera-vertelt-over-De-Onlanden-Video-RTV-Drenthe
Dan vind ik het vreemd dat je als bioloog voor de oostvaardersplassen kunt zijn. De natuur kwam op gang. De grazers zijn daar weggezet omdat het landschap aangepast moest worden, naar het idee van een paar ecologen. De natuur die daar zelf onstond was niet goed genoeg want er was niet genoeg diversiteit.
Die grazers zijn daar niet zelf gekomen hoor. De processen van natuurlijk selectie zijn hier voornamelijk beperkt to honger en het metabolisme van het dier. Terwijl in de echte natuur dit ook gebeurt op basis van migratiecapaciteiten, ziektes, vluchtgedrag, dood door predatoren. Ook niet fijn voor de dieren, maar een stuk sneller dan maanden hongeren.
Er gaan genoeg dieren dood in de natuur, het proces is normaal. Maar in de oostvaarderplassen is er een idee onstaan dat er extra druk moet komen op de natuurlijke selectie, want dat is zo’n mooi proces. Het is enkel een mooi proces als de natuurlijk processen compleet zijn. Het is hier erg beperkt. De natuur van deze dieren is namelijk migreren en vluchten. Daar is hun lichaam op gebouwd.
Mensen hebben weining problemen mee wanneer er door ziekte bv konijnen dood gaan in de natuur. Konijnen zijn daarvoor gevoelig en hebben dit opgelost door een snelle voortplanting te hebben. Daarom is dat prima, ondanks dat mensen konijntjes schattig vinden. Het zou heel anders zijn wanneer je konijnen in een kleine ren zet, zegt ga maar lekker voortplanten, eet alles op en zie maar hoe je de winter doorkomt. Geen vossen, nee want jullie moeten uithongeren zodat we kunnen selecteren welke konijntje het beste zonder eten kan. Dan hebben we straks nog meer konijntjes die nog langer over doen om te streven van de honger.
Ik hoop dat er meer biologen in staat zullen zijn om hier een kritisch naar de kijken ipv meteen op te springen als iemand iets zegt over een stukje natuur dat is aangelegd en wordt beheerd. Alsof er opeens dit enkel stukje natuur is gekomen. Er liggen overal stukje onbeheerd bos ed. Als daar honger heerst zie je dieren uit het bos komen om te zoeken naar eten.
Ik ben ook bioloog en ik schaam me ervoor dat er steeds wordt gesproken over natuurlijk selectie, terwijl de dieren zijn belemmerd in een gedeelte van hun natuurlijk gedrag.
Je doet beheer en doet het goed, of je laat een gebied met rust en zet daar geen grazers of wat voor dieren ook neer omdat je zelf een mooi plaatje wilt.
Ik zie Frans Vera als diermoordenaar. Een soort Dr. Frankenstein in z’n laboratorium welke Oostvaardersplassen heet. Hij is absoluut niet capable medeleven te hebben. Net zoals de NAZI’s geen gevoel voor de achter de hekken gehouden Joden hadden die ze ellendig lieten verhongeren. Frank Vera en z’n “kennis” zijn beide nutteloos /schadelijk voor Flora en Fauna. DUS: Wég met Frans Vera en opsluiten wegens diermishandeling!!!
Ik heb onderstaande reactie naar de makers van het programma over de Oostvaardersplassen gestuurd (uitzending was zondag 30 december)
Geachte Heren/Dames
Zondag j.l. de uitzending over de Oostvaardersplassen bekeken.
De heren Vera c.s. mochten hun propaganda spuien en badinerend doen over hun kritici (“wij zijn de wetenschappers en wij weten het dus beter”). Toen de 2 paardenmeisjes kwamen, dacht ik nog: nu komt de tegenzijde ook goed aan het woord. Maar nee: ze werden als domme emotionele wichten neergezet, die helemaal geen verstand van natuur zouden hebben.
Waarom aan die Vera en zijn medestanders niet eens gevraagd naar:
1) Hoe kunt U dit natuur noemen, terwijl er geen voldoende predators zijn? Want juist daardoor is het probleem ontstaan: ongebreidelde intensieve vermenigvuldiging van dieren, die de andere, zwakkere dieren zoals vogels, wegdrukten.
2) Heeft U zelf ook gezien dat er nu geen bomen meer groeien in het begraasde gebied?
3) Aan de maker van de Nieuwe Wildernis: heeft U de opnamen met bomen niet toevallig gemaakt in het enige stuk (in het oosten) waar de grazers niet kunnen komen?
4) Waarom moesten de Oostvaardersplassen zo nodig omgezet worden van uit zichzelf ontstaan vogelreservaat naar een door mensen beïnvloed (mensen hebben immers die grazers daar neergezet) reservaat?
5) Is het niet huichelachtig dat voor dieren in een reservaat totaal andere ethische normen gelden dan voor boerderijdieren? Waarom moet dat zo nodig?
6) Is het gebied niet veel te klein voor een terug-naar-de-natuur-wens in vergelijking met de grote wildparken in Afrika, waar overigens ook door de mens wordt ingegrepen (als ultieme predator) als er te veel dieren van een bepaalde soort rondlopen, zodat het evenwicht verstoord wordt?
7) Wat is natuurlijk evenwicht in de Oostvaardersplassen? Geen vogels, maar wél geïmporteerde grazers? Voldoen die vogels niet meer aan een ongestoord natuurbeeld dan de kunstmatig geïmporteerde grazer-constellatie?
8) De kaalslag door de grazers; is dat niet slecht voor de CO2-balans in Nederland? Bomen consumeren namelijk veel meer CO2 dan gras.
9) U zegt dat U een wetenschappelijk standpunt heeft, maar er zijn ook vele biologen die een tegengesteld standpunt over dit gebied innemen. Is Uw standpunt dan niet veeleer een discutabele mening i.p.v. een doorwrocht beleid?
Ik heb dus zelden zo’n kritiekloos en fantasieloos programma gezien. Waarom laten journalisten zich toch telkens misbruiken als propagandaspreekbuis van anderen? Waarom niet de aloude methode van these-antithese-synthese toegepast zonder de eigen vooringenomenheid? Dan zet je de kijker ten minste aan het denken. Maar wellicht (ik blijf altijd ten goede hopen) wordt dit in de komende uitzendingen nog in balans gebracht.