Verstening geeft meer stadsopwarming dan CO2 door versterkt hitte-eilandeffect

Terwijl ik dit schrijf zagen mijn overburen een haag weg: die groene rommel ook….’onveilig’en ‘overlast’

 In Binnenlands Bestuur van 4 maart verscheen aandacht voor het onderzoek, dat stadsecoloog van Groningen Wout Veldstra liet doen naar de verstening van Groningen, doordat steeds meer bewoners hun groen wegzagen. Gemeentes staan hier machteloos, stelt men terwijl het lokale overheden zijn die al die kapvergunningen verstrekken (…) Tussen 1998 en 2013 nam de verstening volgens opnames van het Kadaster met 5 procent toe, wat volgens de gemeente Groningen nog meeviel gezien de door velen gedeelde ervaring dat een oorlog tegen groen gaande is.

Hitte-eiland versterkt én meer wateroverlast
Een te grote verstening versterkt het hitte-eilandeffect. Wanneer groen wegvalt, wordt de demping daarvan afgezwakt. Dat hitte-eilandeffect bedraagt vele graden, waardoor je bij verwijderen van groen meer last van hevige hitte krijgt op warme zomerdagen dan er ooit door ‘extreem weer ‘en andere (vooralsnog theoretische) klimaateffecten van CO2 zou optreden. Volgens een slag in de lucht van de GGD zou dat zelfs tot meer hittedoden leiden . Ook gemeente Leeuwarden, Amersfoort en Eindhoven gaan een vergelijkend onderzoek houden.

Tevens treedt ‘soil sealing’ op: door het dichtkitten van de bodem met tegels heb je sneller wateroverlast, en raken de riolen sneller overvol bij zware regen. Het opgeheven Ministerie van VROM had nog beleidsplannen waar men  streefde naar minimaal 20 procent groen oppervlak in steden.

Oorlog tegen bomen en groen
Terwijl ik dit schrijf zijn ook mijn overburen met de kettingzaag in de weer om hun coniferenhaag te verwijderen om een niet nader gespecificeerde ‘overlast’ tegen te gaan, de zoveelste proleten deze winter die groen voor tegels en schutting vervangen. Er zal ongetwijfeld een mooie intratuin houten pallisade voor in de plaats komen. Zodra ik ze aanspreek en vraag die overlast te specificeren kijken ze je aan of je melaats bent. Wanneer je vraagt: is het niet zonde in verband met vogels en groen, dan wordt het hier een dooie boel: dan kijken ze je aan of je ze een oneerbaar voorstel doet, danwel volledig gestoord bent… In de drie jaar dat ik hier woon heb ik- ruwe inschatting- zo’n 10 procent van het lokale groen en bomen zien versnipperen en verdwijnen, een boom is bij lokale proleten een houten overlastobject dat je omzaagt en in de kachel gooit.

Schuttingtaal op het niveau van de schuttingplaatsers, hier stond eerst ook een haag waar je vogeltjes en vlinders kon vinden

Tegeltuinieren voor de onderhoudsarme hersenpan
Voor de Vogelwacht Franeker– waar ik opgroeide en jaarlijks vrijwillig voor schrijf- en ons blog schreef ik al eerder ‘Tegeltuinieren voor de onderhoudsarme hersenpan, een ontgroeningscursus voor gevorderden’. Mijn observaties werden ook al door collega Koos Dijksterhuis in Trouw gedeeld. Die beschreef in zijn natuurdagboek hoe de ransuilenboom in een Groningse wijk na decennia moest plaatsmaken voor tegelparadijs met als top van wansmaak zo’n intratuin-Boeddha. Iedereen valt het op, ook columnise Jantien de Boer in de Leeuwarder Courant.

Meestal zijn de daders mensen van benedenmodaal intelligentie- en ontwikkelingsniveau, vandaar dat ik vertegelen tokkietuinieren voor de onderhoudsarme hersenpan noem. Als 20 jaar lang een coniferen, iepen of wat voor haag prima voldeed zonder klachten, en deze veroorzaakt plots een niet nader te definieren ‘overlast’: ligt dat dan aan de bomen of aan de mensen. Precies… Het Waterschap in Friesland wil ook al ‘preventief ‘alle bomen langs kades kappen, ieder jaar eet de gemeente Friese Meren uit de prachtige eikenlaan van de Langweerder Weg bomen weg ‘voor uw en onze faailighaait’, en ook de ANWB gaf al aan voorstander te zijn van de kap van alle bomen langs B-wegen ‘voor uw en onze faailighaait’. Alsof bomen plots voor je auto op de weg springen…

Niet zeuren over ontgroening, dan bent u ‘negatief’ en wij zijn ‘positief’…
Natuur en tuin, het was oorspronkelijk ook een elitaire rechtse hobby, niet voor het aan slechte tv verslaafde bankhangende plebs, dat werd geboren omdat de voortplantingsdaad zo’n weldadig tijdverdrijf is en zich ook laat combineren met tv-kijken.

Even mede dankzij Jac P Thijsse is ook het plebs aan de natuur geraakt, als deel van de beweging tot volksverheffing, en de naasleep van de opkomst van de milieubeweging in de jaren ’70. Maar decennia afstomping via massamedia en door de milieubeweging en overheid aangejakkerde neurosen van ‘schoon en veilig’ en het vastketenen aan computerschermpjes draaien die beschavende trend nu weer terug: zie ook ‘Last Child in the Woods’. Terwijl er nog nooit zoveel over ‘groene energie’ werd gepraat, is er een ware oorlog tegen het echte groen gaande waarbij ‘de faailighaait’ of ‘de overlast’ de belangrijkste ontgroeningsargumenten zijn. We hebben zelfs een ‘ministerie van Veiligheid’.

Groene energie en ontgroening steden loten aan zelfde boom
Ik wijt de hang naar (de mythe van) ‘groene schone energie’ en het wegzagen van groen aan de zelfde collectieve angstneurose die het Westen in bezit heeft genomen. Alles moet schoon en veilig, een uitwas van wat dr Jaap Hanekamp ’the Cautious Society’noemt. Ook natuurorganisaties zagen in hun bossen ieder takje weg dat mogelijk een eventuele wandelaar zou kunnen kwetsen danwel verontrusten of tot donateursverliezen zou kunnen leiden. Overigens vindt het niet alleen in Nederland plaats, maar ook onze buurlanden. Jeremy Clarkson van Top Gear ergerde zich er ook al aan: de vertegeling en de groei van de kattenpolulatie kleedt de stadsvogelpopulatie uit.

We zijn qua gevoel voor natuur weer terug in 1900, het zijn weer Woeste Gronden die enkel nut hebben als ‘draagvlak’ voor donateurs, ‘beleefbaar’zonder dat iemand nog weet wat hij ziet: wie leert nog plantjes determineren?  Zoals ik ook lees in de ingezonden brief van raadslid Rinze Visser in Lemmer, die refereert aan Jantien de Boer haar column in de Leeuwarder Courant over de ontgroening is de afstomping alom:

‘Toen ons commisielid dit- (de ontgroening en ontvogeling na opnieuw tientallen omgezaagde bomen) bij de rondvraag aanhangig maakte, werd hem te verstaan gegeven dat dit soort nietige zaken op het niveau van de losse stoeptegel niet in de raadscommissie thuishoren. Het hoort over Hoofdlijnen te gaan.

Het punt is echter: die ‘hoofdlijnen’ bestaan alleen op papier in ‘Biodiversiteitsoverlegstructuurkaderklimaatbestendigheidscommissies’ (idd slap gelul), terwijl stadsgroen juist op het stoeptegelniveau bestaat, en de bescherming juist daar begint: een kleurige bloementuin is veel mooier. Op papier zijn we groener dan ooit, maar in de praktijk blijft daar steeds minder van over, en wie protesteert is een zure zeurpiet die het endorfinelevel van de raadsleden en bestuurdres verstoort: negatief, terwijl we zo positief willen zijn want dat is gezond, optimistisch, schoon en veilig. Ook onze geest moet hygienisch schoon zijn, net als de tuin. Die opruimdrift verarmt diversiteit van natuur.

Moedig houden wij stand in de uitbreidende tegelwoestijn, de afkeurende blikken van de tegelaars trotserend

Bomenridders en knuffelaars aller gemeentes verenigt u!
Er zijn diverse organisaties waaronder de bomenridders die tegen de ontgroening van onze leefomgeving in het geweer komen. Mijn ervaring is dat je verzet- zeker bij lokale onderhoudsarme hersenpannen- met gemengde gevoelens ontvangen wordt. Toen ik hier net kwam wonen, gingen we met wat mensen van mijn stamkroeg De Tapperij in verzet tegen de kap van bomen rond de Langweerder kerk. Die zouden ook een niet nader gedefinieerde ‘overlast’geven en een ‘gevoel van onfaailighaait’. (de lokale uitspraak, men kauwt zich hier in dit gat na eeuwen nog steeds stuk op een goede uitspraak van het Nederlands) Stel er een vraag over en je krijgt als antwoord: ‘hoewerbemwoeijoumwaai’. Dat is ‘waar bemoei je je mee’, fonetisch uitgeschreven met lokale tongval.

Wanneer je net 3 weken in zo’n gat woont en je staat direct met je kroeggenote in de Leeuwarder Courant op de foto als ‘verontruste Langweerders’ voor een serie spandoeken ‘Kappen met Kappen’ en je richt een militante brigade De Langweermacht op, dan heb je het hier bij de lokale boeren wel gedaan. Ik ben immers geen ‘echte Langweerder’ en zal dat nooit kunnen worden. Op die eretitel ‘echte Langweerder’kun je alleen aanspraak maken als je nooit je horizon buiten de dorpsgrens hebt verbreed en gezegend bent met een gebrekkige uitspraak van de Nederlandse taal. Dus helaas…balen. Zoals u ziet doe ik niet de minste moeite om door hen aardig gevonden te worden. Ach…

Niettemin: die bomen zijn mooi wel gered mede dankzij de constructieve opstelling van de gemeente hier, slechts een beetje afgetopt om eventuele vallende takken bij stormen tegen te gaan. Dus wie niet onverschillig is en zijn omgeving groen wil houden kan best resultaat halen. Leve de nieuwe natuurbescherming die van het IMBY principe uitgaat: In My Back Yard.

Het feit dat steeds meer mensen zich druk maken is een goede zaak. Laten we vooral geen ‘draagvlakcampagnes’ houden, maar gewoon boompjes planten, en als je even moet afreageren: lekker bloggen, de zaak even op scherp zetten. Mijn overburen heb ik alvast boos gemaakt en dat was van harte.