Nieuw IPCC-rapport geen vertrouwen in uitsterfprojecties door klimaatopwarming

Niet alle soorten gaan even succesvol om met menselijke ruimtedruk als de buizerd: klimaatopwarming is bij ons eerder gunstig dan nadelig

Wij behandelden dit weekend nog de gebrekkige klimaatenvelopstudies waarin tientallen procenten van de huidige soortenrijkdom een ‘risico op uitsterven’ zou lopen  in komende decennia door enkele graden opwarming. Het vierde IPCC-rapport Werkgroep 2 hanteerde deze studies nog als ‘de norm’ met  ‘medium confidence’. Het nieuwe IPCC-rapport Werkgroep 2 dat nu verschijnt is aanmerkelijk voorzichtiger, zo meldt Der Spiegel. Er is nog geen enkele soort uitgestorven door opwarming, en datagebrek maakt het onmogelijk zinvolle uitspraken te doen.

Dem geheimen Berichtsentwurf des IPCC zufolge, dessen zweiter Teil Ende März veröffentlicht werden soll, rechnet der IPCC zwar weiterhin mit dem Risiko, dass zahlreiche Tier- und Pflanzenarten der Klimaerwärmung zum Opfer fallen könnten. Andererseits distanzieren sich die Wissenschaftler von ihren Prognosen: “Es besteht sehr geringes Vertrauen darin, dass die Modelle das Aussterberisiko derzeit akkurat vorhersagen”, zitiert der SPIEGEL aus dem Report.

In den vergangenen Jahren seien wissenschaftliche Unsicherheiten “offenkundiger geworden”. Der Klimarat zog die Konsequenz aus den erkannten Problemen: Im Berichtsentwurf werden keine konkreten Zahlen mehr genannt zum postulierten Artensterben.

Klimaat excuus voor overheden en natuurorganisaties om mond te houden bij urgenter problemen
Ik vlooi momenteel mijn exemplaar van het Werkgroep 2-rapport door. Wat mij al opviel was dat er kritiek werd geuit op klimaat-maatregelen zoals biomassaplantages die met doelen voor biodiversiteit botsen. De wetenschappers die Der Spiegel aanhaalt wijzen er ook op dat menselijke ruimtedruk in het hier en nu veel meer schade aanricht dan enkele graden opwarming.

Das Klima, fürchtet der Ökologe, werde zum Feigenblatt für Untätigkeit bei drängenderen Problemen. “Monokulturen, Überdüngung oder Bodenzerstörung vernichten mehr Arten als mehrere Grad Temperaturanstieg es je vermögen.”

We zien dat ook bij onze natuurorganisaties als Vogelbescherming Nederland en ook Natuurmonumenten die immers ruim baan geven aan verdrievoudiging van windmolens in onze landelijke gebieden ‘voor het klimaat’: omdat dit fondsen oplevert en sympathie bij de overheid (hun subsidieverstrekker), terwijl ze geen deuk in een pakje boter slaan om de kaalslag in het buitengebied te keren die de moderne landbouw aanricht, naast de hygienische opruimdrift van overheden en burgers die geen vierkante centimeter onberoerd laat. Moderne natuurorganisaties zouden de natuur net zo effectief moeten beschermen als hun imago in media.

IPCC: Opwarming heeft voor en nadelen
Het vierde IPCC-rapport legde eenzijdig nadruk op risico’s van opwarming, zoals Rik Leemans mij ook toegaf. In het nieuwe IPCC-rapport wordt al meer openlijk geschreven over de voordelen van opwarming op diverse breedtegraden voor de daar aanwezige biodiversiteit.  Weliswaar worden de usual suspects weer aangehaald als Chris Thomas- die de complete Rode Lijstmethodiek op de schop wil gooien om zijn klimaatprojecties relevant te maken voor natuurbescherming- en Wilfried Thuiller, maar zij uiten zich tegelijk genuanceerder. Klimaatopwarming heeft voor- en nadelen voor natuur. Wel zal volgens Thuiller de rijkdom aan plantensoorten in Zuid Europa meer onder druk komen, waar deze op onze breedtegraad en noordelijker juist groter wordt.

Geen hallelujah-bericht mogelijk over natuur
Of die prognose van Thuiller ook waar is hangt echter vooral af van neerslag: planten leggen het loodje bij droogte maar zijn zeer temperatuurtolerant. Zoals het proefschrift van Cis ten Vuure al toonde kun je het verschil in vegetatie in Afrika- Savanne of dicht bos- ook  verklaren op basis van neerslagpatronen. Overigens ben ik zeer pessimistisch over de soortenrijkdom die deze eeuw overblijft. We gaan steeds meer van onze trekvogels verliezen, die allen in de hongerige muilen van een groeiende West Afrikaanse bevolking belanden: een hapje boerenzwaluw, broodje nachtegaal zonder broodje.

Nu al loopt stroperij van bushmeat hier uit de klauwen zo meldt ook Hans de Jongh van het CLM in Leiden, terwijl natuurclubs vooral fondsen werven voor plaatsen waar ze makkelijk mee in media kunnen scoren.