Fossiel koraalrif bij Solnhofen. IN een 2000 ppm-CO2 wereld zat de zee vol met koraal en kalkproducerend plankton
Tijdens de hoorzitting voor 2de Kamerleden op 19 april noemde ook Bas van Geel uit ‘ons’kamp het thema ‘oceaanverzuring’als bedreiging voor het leven in zee. Die opvatting kan hij niet helpen. Het komt doordat Van Geel is gebriefd door marien ecoloog en PR-adviseur Jan Boon, die internationaal fondsen werft voor het NIOZ. Boon schuwt bij die fondsenwerving de apocalyps niet.
Het NIOZ is deelnemer aan het in 2008 gestartte oceaanzuurprogramma EPOCA dat in 2012 afloopt. Je moet de impact van tot nu toe verspreide apocalyptische verhalen niet onderschatten. Een doorgaans vrij nuchtere kennis uit de natuurwereld, Rob Wolters van ECNC wees mij al op zijn angst voor een zee met enkel kwallen.
Dit spookbeeld is direct afkomstig van de oceaanverzuringslobby die de mariene ecologie momenteel in haar greep heeft. Kwallen zouden organismen wegconcurreren die geen kalkskelet meer kunnen maken: CO2 is de boosdoener. Er heerst ook onder water één tunnelvisie: CO2 is slecht en dat is, ik kan het niet anders stellen, onzin.
Betere naam: Oceaanfertilisatie
De naam oceaanverzuring is misschien niet technisch helemaal onjuist, maar naar het publiek toe misleidend omdat de oceaan nooit zuur wordt maar basisch blijft, zelfs wanneer we alle bestaande fossiele brandstoffen verstoken. Ik stel daarom, met een beroep op deugdelijke wetenschap voor om de naam te veranderen in oceaanfertilisatie. Net als bij landplanten treedt namelijk ook in de oceaan een grootschalige CO2-bemesting op, die gunstig is voor de biomassa en de visserij.
Ulf ‘Zoutzuur’Riesebel
Een vaak verspreide angst is dat plankton bij extra CO2 haar kalkskelet niet meer zou kunnen opbouwen (calcificatie). Dit plankton staat aan de basis van het voedselweb in zee. Alarmistische onderzoekers als Ulf Riesebel demonstreerden in Nature in 2000 dat de calcificatie zou afnemen, bij de verwachtte concentratiestijging van CO2 volgens IPCC-emissiescenario’s. Hun studie kreeg veel media-aandacht. Verschillende latere experimenten zouden vrij rampzalige voorspellingen bieden.
Maar zoals Debora Iglesias Rodriguez liet zien in Science ( 320, 336 2008).
met experiment uit de echte wereld, en meer realistische labsimulaties ontstond een totaal ander beeld, dan alarmistische studies vermelden
Here, we present laboratory evidence that calcification and net primary production in the coccolithophore species Emiliania huxleyi are significantly increased by high CO2 partial pressures. Field evidence from the deep ocean is consistent with these laboratory conclusions, indicating that over the past 220 years there has been a 40% increase in average coccolith mass. Our findings show that coccolithophores are already responding and will probably continue to respond to rising atmospheric CO2 partial pressures, which has important implications for biogeochemical modeling of future oceans and climate.
CO2 is planktonvoeding
Iglesiaz Rodriguez kwam in een comment in Science zwaar onder vuur van Riesebel, maar in een rebuttal kon ze aantonen dat juist de methodiek van Riesebel niet deugde. Hij had in zijn lab zoutzuur gebruikt, om de pH in zijn ‘zeewater’omlaag te krijgen. Uiteraard treedt dan erosie op bij plankton met kalkskelet, maar een realistische simulatie van de biologische werkelijkheid is dit niet.
Wanneer je met CO2 bubbelt, krijg je andere resultaten, want het plankton GEBRUIKT CO2 juist om zijn skelet uit te bouwen. Vandaar dus de toegenomen biomassa, dankzij de Co2-bemesting van de oceaan. Net als een gewone plant doet om zijn cellen te bouwen. Wat de studie van Iglesias Rodriguez ook aantoont is dat de biosfeer een belangrijke ‘sink’is van CO2 in oceanen, die tot nu toe niet werd meegerekend in modelprojecties voor oceaanverzuring (zoals in de brief communication van Ken Caldeira in Nature 2003, die de zuurste oceaan in 300 miljoen jaar voorspelde). Zou die biosfeer niet de ‘missing sink’kunnen zijn?
Waarom zo zuur?
Zij tonen eigenlijk ook dat ‘oceaanverzuring’ een foutieve term is: oceaanfertilisatie is een meer deugdelijke naam voor het fenomeen. Ik zal er meteen bij duidelijk bij zetten dat dit mijn eigen interpretatie is, om nieuwe dreigementen met rechtszaken door volkomen politiek neutrale en integere wetenschappers te voorkomen.Ook kun je stellen dat meer primaire productie leidt tot meer voedsel voor hoogwaardiger zeeleven en dus gunstig kan zijn voor de visserij.Waarom daar niet meer onderzoek naar doen? Waarom kun je aan media alleen verhalen verkopen volgens de zure ‘zieke aarde’-doctrine van de milieubeweging?
Volgens mij verzuren wetenschappers dus meer dan de oceaan. But please correct me if i’m wrong..
Meer natuurblogs van mij vindt je overigens op www.natuurondervuur.nl , waar ik ook de juiste toonhoogte probeer aan te houden. Het struikelblok van de meesten bij mijn schrijven, aan de inhoud kan het niet liggen.
Een korte zoektocht op Google leverde deze quote van M. Debora Iglesias-Rodriguez op:
Hier nog eens 100+ wetenschappers van 27 instituten in 9 landen die niet denken dat het allemaal wel mee zal vallen.
Er is vast nog veel meer te vinden.
Rypke, ik begrijp en deel je afkeer van geldverslindende en per saldo weinig opleverende natuurprojecten door ecomalloten (zoals in dat goede stuk over 'Nieuwe Natuur'), maar ik vind dat geen goede reden om dan ook maar automatisch dingen als oceaanverzuring (en AGW in het algemeen) te bagatelliseren. En ik denk eerlijk gezegd dat dat je hoofdreden is om skeptisch over de effecten van een atmosferisch overschot aan CO2 te zijn.
Verder vind ik het een beetje apart om oceaanverzuring onderuit te halen, terwijl de oceanen met een heel scala aan problemen geconfronteerd worden, van overbevissing en zuurstofloze en overgefertiliseerde dead zones tot de Great Pacific Garbage Patch en het zeer actuele "elke 3-4 dagen een Exxon Valdez".
Hier een speech van marine ecologist Jeremy Jackson op TED en z'n uitgebreidere presentatie Brave New Ocean.
Tot slot: misschien dat een andere naam dan 'oceaanverzuring' wenselijk is (daar kunnen we over discussiëren), maar 'oceaanfertilisatie' is dat zeker niet.
De 100+ wetenschappers die er anders over denken, vormen een consortium dat een EU subsidie heeft binnengehaald voor onderzoek naar de gevolgen van oceaan verzuring. Ze hebben alle belang bij het verkondigen van een alarmistisch scenario, dat is namelijk het selling point waarop ze hun aanvraag hebben gebaseerd.
Echt waar? Dus ze komen allemaal samen en spreken af om een probleem wat misschien wat helemaal geen probleem is heel erg te overdrijven om zo grote zaken met geld binnen te halen? En doen ze dat dan alleen maar voor het geld en gaan ze vervolgens op hun reet zitten of gaan ze vervolgens iets anders onderzoeken wat ze echt interesseert?
Ik geloof graag dat wetenschappers hun onderzoek sexy maken om geld binnen te hengelen, ze willen immers dat onderzoek kunnen doen. Maar collectief liegen, puur en alleen voor het geld, dat gaat er bij mij gewoon niet in.
Ik vind het niet zo gek, hoor, om te stellen dat het in de war gooien van de chemische samenstelling van de oceaan potentiële gevolgen voor natuur en mens kan hebben. En dat moet dan inderdaad nog meer onderzocht worden, want onderzoek wordt er natuurlijk al langere tijd naar gedaan. Het is niet iets van vorige week of zo (een suggestie die vaak wordt gewekt bij klimaatwetenschap).
Zo treurig is het nou ook weer niet, maar een kern van waarheid zit er wel in je verhaal: wil een onderzoeksvoorstel kans maken gehonoreerd te worden in het FP7 kaderprogramma van de EU, dan moet het aan een aantal voorwaarden voldoen:
– Het moet passen binnen de door de EU geformuleerd thema’s. Veroudering, antibiotica resistentie, kanker zijn een aantal thema's, klimaat zal ook wel een thema zijn.
– Om kans van slagen te hebben is essentieel dat het onderzoek een duidelijk maatschappelijk Europees doel dient. Ofwel zoals een docent op een cursus "hoe verwerf ik EU-subsidies" het formuleerde: "Bij het beschrijven van uw onderzoek moet u zich afvragen "Wie slaapt slecht wanneer dit voorstel niet gehonoreerd wordt, voor wie of wat is dit probleem van groot belang?".
De concurrentie is moordend: indieners van onderzoeksvoorstellen zullen de maatschappelijke relevantie van hun onderzoeksvraag wat aandikken en in pakkende, voor de beoordelaars begrijpelijke, statements neerzetten, anders is hun voorstel kansloos. Wanneer het EPOCA consortium in hun project aanvraag hadden geschreven "de oceanische pH is sinds het begin van de industriele revolutie met 0.1 pH eenheid gedaald van 8.2 naar 8.1, dus dat valt nog niet tegen ", dan hadden ze hun project naar de effecten van verhoogde CO2 uitstoot op oceanische acidificatie, op hun buik kunnen schrijven.
Oké, fair enough.
Ik hoop dat ze het voornamelijk hebben aangedikt om geld binnen te halen en dat het probleem van verzuring nog een hele tijd meevalt.
Beste Neven
Dat je van Iglesias Rodriguez een geloofsbelijdenis kunt opsnorren is niet verwonderlijk, je móet dit momenteel wel zeggen omdat je anders buiten de orde valt. Greenpeace-activist Hoegh Goeldberg is bv reviewing editor bij Science voor dit onderwerp
maar uiteindelijk gaat het mij om de bewijzen die men vindt. Ik zal er nog vaker op terugkomen omdat ik mij redelijk heb verdiept in de literatuur. Steeds valt op dat
a. qua pH-meting weinig langjarige gegevens bestaa
b. paleodata gebrekkig zijn en de 'sneeuwgrens', dus de mate van verzadiging van de oceaan met kalk ook in hoge CO2-werelden constant bleef
c. de meeste alarmistische studies PLOTSELING in hun lab organismen blootstellen aan een abnormale CO2 concentratie van 5X nu, en dat is geen realistische simulatie van de werkelijkheid waar iedere generatie schelpdieren per jaar een verwaarloosbare pH-stijging te verwerken krijgt
d. men gebruikt bij de pH-daling (0,1) steeds de referentie 'sinds de industriele revolutie'om een hoog percentage te kunnen noemen van 30 procent, terwijl die referentie op modelberekening is gebaseerd. Dat is enkel om het dramatischer voor te stellen, want als je vergelijkt met pH van nu kun je geen drama schetsen
e. opvallend is ook het gebrek aan paleo-onderzoek. Van de Jura (solnhofen)ontbreken alle data
Het is kortom wat mij betreft weer een typisch voorbeeld van opgeblazen maybe-couldbe-might-wetenschap
Het feit dat je zelf al overspringt naar andere bedreigingen van de oceaan (vervuiling), om je punt voor oceaanverzuring te maken is nu precies mijn probleem met (ook door mij gewaardeerde) alarmisten.
Het punt van oceaanverzuring is flinterdun qua bewijs, maar je kunt dat niet zeggen omdat je dan als ee algehele wetenschapsontkenner en milieubarbaar wordt ingedeeld (ooh dus de vervuiling van de zee is niet belangrijk…)
Oceaanfertilisatie is kortom de beste naam die je nu op basis van beschikbaar bewijs kunt geven, al zal er in sommige contreien ijzer bij moeten (limiterende factor)
Rypke,
Heeft de wereld van de mariene biologie geen Lindzens of Spencers die gewoon durven te zeggen wat ze denken zonder 'geloofsbelijdenis' af te hoeven leggen?
Is zeggen dat de mens geen enkele negatieve invloed heeft op de zuurtegraad van de oceanen ook geen 'geloofsbelijdenis'?
Wat ze zegt, is helemaal niet raar, en het lijkt me sterk dat ze dit puur en alleen zegt om niet buitengesloten te worden van de enorme geldpot waar mariene biologen dagelijks uit mogen graaien.
Zoals ik laatst al tegen Hajo zei: Als wetenschappers zeggen dat iets zeker is, dan is het huis ook weer te klein. 'Niets in de wetenschap is 100% zeker! Er is geen consensus! Het debat is niet voorbij!'
Voor sommigen is het kennelijk nooit goed. Ik denk dat we het beter damned-if-you-do-damned-if-you-don't-wetenschap kunnen noemen.
Ik spring niet over, aangezien ik m'n hoofdpunt al gemaakt had (je skepsis lijkt voort te komen uit een afkeer voor de milieubeweging).
Met m'n 'sprong' wil ik primair aangeven dat het gevaar van stukken zoals jij ze schrijft, is dat je mensen de impressie geeft dat er helemaal niets aan het handje is, terwijl jij net zo goed als ik weet dat grote delen van de oceanen met enorme problemen kampen. Al deze problemen, zoals ik ze in m'n vorige comment opnoemde, hebben toevallig precies dezelfde oorzaak als oceaanverzuring.
Ook als een relatief rappe toevoeging van CO2 aan de oceanen alleen maar fertiliseert en verzuring geen enkel probleem blijkt te zijn, of meer voordelen dan nadelen met zich meebrengt (joh, laten we die gok gewoon nemen en niet nadenken), dan verandert dat helemaal niets aan het feit dat het roer radicaal omgegooid moet worden. Ten minste, als mensen hechten aan een zee vol gevarieerd leven.
Hoe jij het brengt, komt op mij over als iemand die met z'n auto frontaal tegen een boom is gebotst en zegt: 'Maar de radio doet het nog wel!'
Dat vind jij. Er zijn honderden, zo niet duizenden, tot marien bioloog opgeleide wetenschappers die vinden dat dit bewijs helemaal niet zo flinterdun is en dat oceaanverzuring een probleem kan worden. De enige vragen zijn hoe groot en wanneer, aangezien er nog helemaal niets aan business-as-usual is veranderd. Of je moet dagelijks zo'n 10 miljoen liter olie in de Golf van Mexico als een doorbraak van business-as-usual noemen.
Dat is prima, en ik zal hier en daar wellicht wat tegengas geven als ik vindt dat iets niet klopt. Zo heb ik bijvoorbeeld al bij het lezen van deze interessante introductie tot ocean acidification ontdekt dat het niet 'Riesebel', maar 'Riebesell' is.
Nogmaals, pas op dat je de boel niet te veel bagatelliseert omdat je een zware Greenpeace-allergie hebt. Want dan hou je misschien jezelf en al die mensen die je stukken lezen voor de gek. Dat zou in meerdere opzichten zonde zijn.
Het is leuk om zoutzuur op de zeeslakken te leggen, maar ik denk dat we – als puntje bij paaltje – beter onze energie kunnen steken in de bewustwording dat de oceanen met een angstwekkende combinatie van problemen kampen, en ons gezamenlijk afvragen wat hierin de rol van zowel individu als samenleving is, en wat een eventuele oplossing van de problemen zou kunnen zijn.
Of zijn de andere problemen ook door alarmisten zwaar aangedikt?
Beste Neven
Ik waardeer je tegengas, maar doe dat dan wel op de punten van a tot en met e die ik aanstip, en niet via één verschrijving en door mij te presenteren als een wildeman met een milieuclubcomplex
Het verschil van uitgangspunt tussen ons is volgens mij hier dat ik hier niet van google afhankelijk ben bij mijn kennis maar de relevante papers in science nature en andere bladen heb doorgenomenm, inclusief de meest invloedrijke rapporten (Raven et al)
Bij Greenpeace werken hele aardige mensen, net nog uitvoerig met iemand van ze gesproken. Ik waardeer het wanneer mensen niet onverschillig zijn, maar zodra je ze naar kennis en achtergronden vraagt gaan ze steeds mank
En je haalt nog steeds VERVUILING en CO2 door elkaar
Nu stel je nog steeds: aahaa, dus je vindt het niet erg dat…
en daar wees ik nu net op. Dat een plotseling vervijfvoudigde CO2 concentratie invloed kan hebben die voor sommige organismen minder kan uitpakken bestrijd ik ook niet: het is alleen de vraag of dat ook zo snel gaat gebeuren en wat over anderhalve eeuw de invloed zal zijn. Tot nu toe zijn er geen realistische proeven die dit over langere termijn simuleren (een jaartje of 20 met verschillende generaties)
Zo heb ik dat echt niet bedoeld. Ik heb nu genoeg stukken van je gelezen om te kunnen veronderstellen dat je op de hoogte bent van de algehele problematiek vwb oceanen, en dat je dus niet zo kortzichtig denkt.
Ik wilde slechts aangeven dat je het gevaar loopt dat mensen denken: 'zie je wel, helemaal niks aan de hand met die oceanen, ze belazeren de boel weer'. Zeker aangezien een groot deel van het publiek dat naar deze site komt, niets liever dan dat wil horen.
Het kan daarom misschien geen kwaad om te stellen: 'er zijn al genoeg problemen rond oceanen, zonder dat oceaanverzuring, waarvan de ernst nog lang niet vaststaat, alle aandacht op zich vestigt etc…'
Maar het is jouw stuk, ik kan en wil je niet vertellen wat je wel en niet schrijft. Ik stoor me er alleen aan als een stuk zodanig is geschreven dat mensen heel makkelijk kunnen concluderen dat er niets aan de hand is. Dat klopt niet. Die tijd is voorbij.
Nog een algemene opmerking in relatie tot de quote: Verzuring door CO2 en vervuilingsproblemen zijn inderdaad twee verschillende dingen, maar ze hebben wel dezelfde oorzaak. Dus of de verzuring overdreven wordt of niet (dat is naar mijn mening lang niet zeker), verandert niets aan het feit dat er een oplossing moet komen voor de combinatie van problemen waar oceanen mee geconfronteerd worden.
Vergeef me mijn nieuwsgierigheid naar de oorsprong van je skepsis. Je bent duidelijk niet dom en hebt volgens mij ook geen last van een overmatige identificatie met het Galileo-type (waar ik bijvoorbeeld Hajo weer van verdenk), en door je stukken over idiote ecoprojecten in Nederland, was ik tot de voorlopige conclusie gekomen dat je gewoon tegen alles ingaat wat de milieumalloten aandragen. Daar kan ik naast zitten, maar als ik elders zie dat je beweert dat er een afkoeling aankomt (uitgerekend op dit moment waarop maandelijks globale temperatuurrecords gebroken worden), dan geeft dat een alarmist als mij gewoon te denken. Wat maakt Rypke zo skeptisch dat het misschien niet meer onder de definitie van skepsis valt?
En om dan tot slot nog on-topic te gaan, met betrekking tot de stelling 'oceaanfertilisatie in plaats van oceaanverzuring als term': hoe je het ook wendt of keert, een verlaging van de pH-waarde van zeewater kun je niet omschrijven met het woord 'fertilisatie', dat is iets compleet anders.
Ook vind ik het idee van een fertilisatie van zeewater niet al te geruststellend. Waar mensen op grote schaal bezig gaan met bemesten, is het over het algemeen niet een en al rozengeur en maneschijn (zeker niet op de lange termijn). Ik denk bijvoorbeeld aan het vetmesten van dieren of het kunstmatig bemesten van landbouwgrond.
Dit leidt op lange termijn onherroepelijk tot een versimpeling van een ecosysteem. En een versimpeling van een ecosysteem staat vrijwel gelijk aan verzwakking en onstabiliteit door het promoten van monoculturen ten nadele van diversiteit.
Naar mijn mening kan een fertilisatie van de oceanen dus misschien op korte termijn een voordeel zijn voor bijvoorbeeld de visserij. Op lange termijn ben ik er lang niet zeker van of het allemaal zo goed is. Zeker in combinatie met de gigantische problemen van vervuiling. Die verdwijnen niet door CO2-bemesting. Integendeel.
Beste Rypke,
Ik heb veel bewondering voor je kennis en je passie en betrokkenheid bij natuur en klimaatverandering.
Toch zou ik je willen vragen om eens rustig en diep na te denken over de post van Neven, mei 15th, 2010 at 16:41.
Ik herken – als volstrekte buitenstaander – precies wat hij daar schrijft. Je dreigt door te slaan in je afkeer van de eco-lobby. Het bijkt vooral uit de toonzetting van je artikelen, waarin je zó tendentieus te werk gaat dat bijna iedereen die niet tot exact dezelfde ´kerk´ behoort als jij, vol walging de zaal zal verlaten. Dat is ten onrechte, want je brengt heel veel nuttige informatie en een valide gezichtspunt.
We hebben allemaal zo onze eigen sympathieën en antipathieën, gevormd door het verleden. Maar als je iets van een dialoog wil probeer dan alsjeblieft ook om het standpunt van anderen in overweging te nemen, in plaats van alleen als mikpunt van spot…
Ook voor mij is dat niet makkelijk, maar ik leer er wel van.
Allerbeste groet,
Bob
Het zal wel aan mij liggen.
Randverschijnselen op basis van de bevindingen van het IPCC krijgen volle aandacht en de basis, al dan niet betrouwbare metingen en modellen, verdwijnt onder het tapijt.
Niemand lijkt zich af te vragen of de CO2-metingen op Mauna Loa representatief zijn voor de wereld.
Niemand maakt zich druk over de staat van de metrologie van de 1600 (of zo) meetstations waarvan de gegevens door WG1 zijn gebruikt.
(Logboeken over onderhoud/ijking heb ik nog niet aangetroffen)
Elke tak van wetenschap en industrie maakt te pas en te onpas gebruik van de CO2-hype.
Dat stoort mij als burger en belastingbetaler.
Beste Boels,
Op de site van Ferdinand Engelbeen kan je uitstekende informatie vinden over de representativiteit van CO2 metingen:
http://www.ferdinand-engelbeen.be/klimaat/co2_mea…
Een veel voorkomend misverstand is, dat er sprake is van één CO2 druk die over de hele wereld gelijk zou zijn… maar er zijn behoorlijke variaties vanwege dag/nacht, lokatie, windsnelheid en menging in de atmosfeer. De keuze van Mauna Loa is door Keeling Sr. nu juist gemaakt omdat dit een bruikbaar 'ijkpunt' is, ver van menselijke invloed. Dat is belangrijker dan dat het 'de' CO2 druk weergeeft.
Een andere pagina van Engelbeen, waarin hij de mythe van Beck ontzenuwd: http://www.ferdinand-engelbeen.be/klimaat/beck_da…
Overigens knap werk van alle betrokkenen.
Wederom bedankt voor de links :-)
Ik moet eerlijk bekennen dat dit foute filmpje me wel aan het twijfelen brengt. :D
Waarom moet er toch altijd van die suikerspin-in-je-onderbuik-achtergrondmuziek gebruikt worden? En waarom moet er altijd een Hollywood-ster als narrator gebruikt worden?
In dit geval Sigourney Weaver die als Lieutenant Ripley natuurlijk wel ervaring heeft met planeetbedreigende problemen.
Als ijs opwarmt van min 30 naar min 20 graden, spreken we dan van (ver)smelting?
Hmmm… nee, niet persé.
Onder hoge druk (zoals onder een gletsjer) is het smeltpunt van water lager (de wet van Clausius-Clapeyron – doordat het water een kleiner volume heeft in vloeibare staat). Daarnaast kan er vriespuntsverlaging optreden door de opgeloste mineralen in het onderste laagje ijs.
Gletsjers verplaatsen zich op meerdere manieren 'downhill'; door schoksgewijs glijden over de ondergrond (smelten en weer opvriezen), maar ook doordat de lagen t.o.v. elkaar bewegen. Zie:
http://www.homepage.montana.edu/~geol445/hypergla…
Het gaat ongetwijfeld sneller bij hogere temperatuur, maar hoeveel sneller zou ik niet durven zeggen (hangt waarschijnlijk van dikte van de ijslaag en hellingshoek af).
http://www.co2science.org/subject/c/subject_c.php
Raadpleging van het het archief van CO2science.org, waarin de verzuringsproblematiek op basis van uitgebreide analyse van het overgrote deel van de wetenschappelijke literatuur is geanalyseerd, laat zien dat Rypke met zijn verhaal dichter bij de realiteit zit dan alle doemverhalen!
Het woordgebruik is inderdaad kenmerkend. Wie een lichte daling van de pH beschrijft als verzuring terwijl de oceanen nog steeds basisch blijven, heeft chemisch-technisch gesproken gelijk, maar bij de leek zal verzuring toch vooral associaties oproepen met 'zuur'. Alsof de Noordzee straks naar citroen smaakt.
Oceaanfertilisatie is inderdaad beter. vooral omdat – net als bij nitraten en sulfaten – het zowel positieve als negatieve effecten kan hebben. 'Hypertrofie' is dan het risico dat ingeschat moet worden.
Dat was ooit de reden dat sulfaten uit de waspoeders werden gehaald. Inmiddels blijkt dat gevolgen van die hypertrofie zoals blauwalgen op sommige plekken weer op te treden. Is het de landbouw (uitwassen (kunst)mest) of de gegroeide vogelpopulaties? Ook in dit bescheiden (qua media-aandacht) milieuvraagstuk speelt de kwestie mens of natuur.
Ik neem aan dat je i.p.v. sulfaten, fosfaten bedoelt.
Sorry, inderdaad, de fosfaten.