Hoe opwindend is het om naar twee parende bevers te moeten kijken, terwijl de commentaarstem Bram van der Klugt er hardop het zijne van denkt? Natuurfilms kijk je normaal gesproken ook in de beslotenheid van de huiskamer. Maar gisteren keek ik in een bioszaal in het Drentse Diever de film Holland: Natuur in de Delta. Van de makers van de Nieuwe Wildernis, die bioskraker van Ruben Smit. En je voelt dat gedeelde ongemak bij die vluchtige paarscenes bij dieren. Die functionele vluggertjes, die ze dan in natuurfilm met stroperige symfoniemuziek omlijsten.
Climax-muziek, bedoeld om die eerbied en dat ontzag voor de natuur op te roepen.
Meestal is het niet om aan te zien, de dierendaad. En al helemaal niet bij een bever. Zo’n zweterig ogende opgevoerde muskusrat met Theo en Thea-tanden die dan zo’n hele belangrijke functie in dat ecosysteem vervult. Elke dag weer zo nuttig moeten zijn, de hele dag en nacht lang, al miljoenen jaren lang. Zucht. In dat licht moet je dan ook ‘De Daad’ zien. Dit is niet zomaar ‘de daad’, hier wordt de vicieuze cirkel van het leven gesloten.
Het blijft geen gezicht.
Die beverporno, het gaat ongeveer zo. Hnnggg hungggg, spetter splash (’t is in een waterbed), hunngggggg, spetter hnnng, floep
Met het voorspel erbij – wat laf gedonderjaag in het water- klokken we ongeveer 2 minuten. Waarvoor de makers dan mogelijk wekenlang in het veld moesten rondsjouwen met kilo’s apparatuur. En dat voorspel is net als bij een echte porno met die overbodige ontmoetingsscenes waar de kleren nog aan zijn. Dan spoel je vooruit tot het echte werk begint.
En dat is meestal ook volgens een vast patroon, net als bij natuurfilms die dan de seizoenen volgen. Die vicieuze cirkel van het leven, en dan nu in HD-film vastgelegd.
Opvallend vaak moet de man nu eerst de befscene starten, zijn gezicht verdwijnt ergens onder water tussen de benen bij haar onthaarde bevertje. Dan met scene-wisseling komt de staaf uit de broek waar mevrouw op gaat fluit spelen. Vervolgens bestijgt het heerschap de dame in kwestie, waarbij de hondjesstand met enkele andere poses wordt afgewisseld, in een ritme dat zowel de bever als de haas beheersen. Tot dan de muziek naar buiten dreigt te komen. Die wordt steevast weer live oraal opgevoerd. En niet zelden krijgt het reeds geplamuurde gezicht van de dame dan een sausbeurt, waarbij haar ogen wegdraaien.
En dan wordt het beeld wazig, op naar de volgende scene. Heb je er 1 gezien, dan heb je ze allemaal gezien, de paring van Homo sapiens en zijn voortplantingsdrift.
Alleen Pimpernelblauwtjes-vlinders die ook een gastrol vervullen in deze bioskraker- blijven anderhalf uur aan elkaar vastzitten. Daar wil je dan ook niet anderhalf uur lang naar kijken. Het blijft je bespaard.
Hollandse natuur in de delta, het is bepaald geen Basic Instinct waarbij Sharon Stone de man die ze berijdt eerst laat komen voor ze er een ijspriem doorjaagt. Je hebt kortom met de makers te doen: hoe maak je van het leven van een bever een uitdagende rolprent die de bios vult. Ga er maar eens aanstaan. En als Carice van Houten haar respectvolle ecoteksten oplepelt, het klinkt alsof Beatrix de troonrede voorleest. Landgenoten!
Nee, dan de bever. Man en vrouw blijven hun hele leven bij elkaar. Ze eten wat, ze slapen wat, ze hebben het zelfde oninteressante bestaan als iedere Tros-abonnee of klapvee bij RTL4. Dan doen ze het 30 seconden per jaar, er komen kinderen van, en ieder jaar herhaalt die vicieuze cirkel van het leven zich dan weer tot in den eeuwigheid.
Die bever. Hij is zo belangrijk, dat hij in 1988 vanuit Oost Duitsland weer moest worden ingevoerd. Om dagen- en nachtenlang gestalked te worden door Alterra-onderzoekers die iedere seconde van zijn monotone al miljoenen jaren het zelfde leven tot in de haarvaten uitpluizen. Zou die dan toch weer een dam bouwen. Spanning stijgt rappapaarappapaa…… Ja toch weer.Dat komt dan in een rapport waar niemand nog weer naar omkijkt, tot het al te laat is….
Alleen van dat oneindige respect en eerbied voor de natuur kan zo’n scenario tot bioskraker opkrikken. Ik betrap mezelf- oh schande- op een vorm van eco-agnosticisme. Waar is mijn religieuze respect toch, en met een schuin oog begin je dan naar de bar te kijken. Hoe lang nog. De pauze was een mooi punt om op te stappen.
Met meer predatorporno had ik ook het einde van de film niet gehaald. Dat ‘Built for the Kill’-gedoe waarbij beelden zich met stroboscoopsnelheid afwisselen. Alle respect voor de makers hoor…
Het is bij natuurbeleving als bij pornofilms. Je kunt er ideetjes bij opdoen. Maar de natuur moet je in de natuur beleven. De verrassing, de ontdekking, het jagen, het speuren. Of gewoon rondzwerven, het is iets fysieks dat je op een stoel niet meekrijgt.
In de tussentijd is zo’n bever dan al hard op weg een plaag te worden, die dijken doorgraaft. Kijk, daar hadden we die Oost Duitse nazaten van Herman Goering’s retrobever-project in 1988 niet voor aangenomen. En zodra zo’n beest gaat doen dat de Staatsbosbeheer-communicatie-afdeling met Joke Bevergeil u niet vertelt, kijk dan wordt het wat mij betreft interessant. Mens-dierconflicten, een spanningsboog! Dat zit er dan weer niet in. ….
We kunnen concluderen. De film is ontzettend knap gemaakt. Maar ik vond het boek beter
- (ecoloog en fotograaf Edo van Uchelen heeft een keurig werk afgeleverd waar natuurclubs er stevig van langs krijgen. Kijk, nu praten we!)
