Nieuwe vogel in Nederland; de Ooiesjaggeraar

 

Vijfentwintig jaar lang verdampten jaarlijks 30 miljoen euro subsidies aan Grutto Grutto roepende weidekaketoes. Nog nooit holden ze zo hard achteruit. Dat noemen we dan professionele natuurbescherming. Tegelijk bloeit ongesubsidieerde natuur overal waar geen deskundigen komen.

Op het industrieterrein van Heerenveen fotografeerde ik urbane afsplitsingen van wat ooit de zeldzame ooievaar was: de Ooiesjaggeraar. Een afval-juttende lantaarnpaalzitter die af kan stammen van ouders van ooievaarstations maar ook van wilde ouders.

In de moderne natuur is de scheidslijn wild/niet wild ook zo relevant niet, hokjesgeest is een vinding van deskundigen. De natuur is van nature opportunistisch, je geeft haar 1 vinger en ze grijpt je hand. Deze Ooiesjaggeraars planten zich zelfstandig voort, ontwikkelen nieuwe gewoontes en tradities.

Veel ooievaars trekken niet meer naar Afrika en dat is maar goed ook. Want daar worden ze maar afgeknald. Ooievaars hebben twee belangrijke trekroutes, via Israel en via Spanje. De Oost Europese populatie trekt via Israel. Die bleef redelijk stabiel in populatie terwijl de Duitse en Nederlandse populatie vanaf 1900 rap inzakte.

Ik las in ‘Living on the Edge’, HET boek over vogeltrek naar Afrika- hoe sterfte langs de Westelijke trekroute via Spanje en Marokko 1 van de belangrijke oorzaken was, dat hier begin jaren ’80 nauwelijks nog ooievaars waren. Met ‘het millujeuhh’ had dat veel minder te doen dan velen dachten. Misschien dat vanaf de jaren ’70 ook de droogte meespeelde die de Sahel toen teisterde.

Als ventje die logeerde in het Groene Hart was je helemaal verrast om een ooievaar te zien zweven, die nog broedde op het gemeentehuis van Schoonrewoerd. Een unicum.

Toen kreeg je ooievaarstations als in Groot Ammers aan de Lek om de ooievaar weer op ouderwets niveau terug te fokken. Hier in Friesland fokten ze ooievaars bij Eernewoude en de Rottige Meent. En daar zijn ze blijven hangen als wilde paren. Inmiddels zijn het algemene weidevogels geworden, die het weiland afschuimen op zoek naar weidevogelkuikens, muizen en verder alles dat voor de bek komt en voedsel zou kunnen zijn.

En nu afval dus. Het leek wel een beetje op India, waar je ook reigers, maraboes en ooievaars op een afvalhoop aantreft.

 

In de Tweede Kamer hengelde Rik Grashoff van Bruin Links afgelopen maand naar nog eens 20 miljoen euro subsidies per jaar voor weidevogels/Wereld Natuurfonds/Natuurmonumenten/Fondsenbescherming Nederland. Zijn clientèle willen weer subsidie om de weidevogel te ‘redden’ via de promotie van Ot en Sien-landbouw. Maar de nieuwe weidevogels hebben geen redding nodig. Eerder hebben de oude weidevogels bescherming nodig tegen de nieuwe legers die de weilanden afschuimen.

Ik ben daar geen voorstander van. Schietambtenaren van de Jagersvereniging die zich nuttig willen maken. Die dan succesvolle vogels afknallen om de verliezers te helpen, enkel omdat het Ministerie van EZ gruttoproductiedoelen nastreeft voor de hypotheek van een leger deskundigen. ‘Beheren’ noemen ze dat.

Geef mij dus maar de Nieuwste Wildernis, de Industrial Jungle waar geen ‘deskundigen’ komen. De natuur daar is vaak vele malen verrassender, spontaner, wilder. Er jaagde op een braak terreintje een bruine kiekendief. Je zag een lieftallig lachend meisje met prachtig welvende borsten in een strak gespannen roze shirt in haar skiff roeien, een stukje voorjaarsgevoel in de nazomer.

Dankzij het hek rondom de afvalbelt met leeflaag kunnen daar ongestoord houtsnippen rusten, ongestoord door wandelaars. En je hebt er nog fazanten die in de agro-industriele Rabobanklanderijen verdwenen zijn. Je zou weilanden beter een hypotheekwoestijn kunnen noemen of boerenschuld-steppe. Of wereldmarkt-racecircuit.

Op het omringende boerenland maakten nijlganzen de dienst uit, de agressieve bontkraagjes van de watervogelwereld. Bij laag avondlicht vloog een ooievaar over een reflecterende afvalloods. En ik zag dat het goed was, zeer goed.