Prof. dr. Jaap van Duijn
In de zaterdagkrant van de vrijdag voor Kerst 2010 prijkt op de openingspagina van De Financiële Telegraaf een leerzaam stukje over winterweer en economie van de gerenommeerde econoom Prof. Dr. Jaap van Duijn. Ik ben in deze barre tijden zo vrij om het stuk hieronder integraal weer te geven. Fijne Kerstdagen gewenst!
HET IS WINTER
De winter van 1979 bracht strenge vorst, ijzel, sneeuwstormen en een temperatuur die in januari niet boven 3 graden uitkwam. Op de straten kon worden geschaatst. Op de wateren ook, maar door de sneeuw was het ijs zo slecht dat er van een Elfstedentocht niets terechtkwam.
Op de productiegrafieken is de winter van 1979 heel goed te zien. Een plotselinge daling in de conjunctuurlijnen in de maanden januari en februari, alsof Nederland getroffen was door een minirecessie, die even snel weer verdween als zij gekomen was. Ook in andere winters zien we productiedeuken, zoals in 1954, 1956 en 1963, die wel Elfstedentochten brachten.
Winters kunnen de productie in een economie dus behoorlijk beinvloeden, zoals we ook dit jaar weer hebben gemerkt. Als het ’s middags gaat sneeuwen en de avondspits is 700 km lang, dan gaat dat vooral ten koste van de vrije tijd van werkenden, die een stuk later thuis zijn. Heeft het ’s nachts gesneeuwd en is de ochtendspits 700 km, dan is de baas de klos, want het personeel komt later op het werk.
Een jaar telt ongeveer 250 werkdagen, waarin ons hele bruto binnenlands product (bbp) moet worden geproduceerd en de inkomens moeten worden verdiend. Als de productie gelijk verdeeld is, wordt er per dag dus 1/ 250ste, ofwel 0,4% van ons bbp gemaakt. Stel nu eens dat het zo gaat sneeuwen, stormen, vriezen en ijzelen dat Nederland twee dagen helemaal plat komt te liggen. Alle bedrijven sluiten, er gebeurt helemaal niets meer. En stel dat het Centraal Planbureau had voorspeld dat de economie over het hele jaar met 0,6% zou groeien. Ineens groeit de economie niet meer met 0,6%, maar krimpt zij met 0,2% – en dat alles door twee dagen van bar winterweer.
Zou het zo kunnen gaan? Nee, want de economie stopt nooit helemaal. De lonen van de meeste werknemers lopen gewoon door. Heel veel productie gaat ook gewoon door, omdat mensen thuis kunnen werken en allerlei activiteiten kunnen verrichten via telefoon en internet. Ons geld wordt voor 75% verdiend in de dienstensector. De fysieke productie in een fabriek, aan de weg of op het land wordt relatief steeds minder belangrijk. De bouwnijverheid, dé sector die klassiek altijd door het winterweer geraakt wordt, levert maar 6% van onze toegevoegde waarde. De economische gevolgen van een strenge winter waren vroeger groter dan nu.
Sterker nog, omdat we aardgas hebben, is het zelfs zo dat bar winterweer onze economie harder doet groeien, zo heeft een econoom van Rabobank berekend. Meer kou, meer gasverbruik, meer gasproductie. Het laat wel zien hoe weinigzeggend een bbp is, als het over welvaart en welzijn gaat. De Noren moeten zich een ongeluk stoken voor ze het even warm hebben als de Grieken. Noorwegen heeft dan al 10% van zijn bbp te pakken, terwijl de teller in Griekenland nog op nul staat. Geen wonder dat al die Scandinavische economieën zo hard groeien en de Zuid-Europese het er zo slecht afbrengen. Het is het weer!
Daarom wens ik u veel sneeuw en ijs toe. Geniet buiten van het winterweer en vergeet bij thuiskomst niet de kachel eens flink op te stoken. Het geeft een behaaglijk en het is goed voor onze economie.
Opvallend weinig reacties, naar het het is Kerstavond natuurlijk. Ik sta tussen door ook in de keuken. Het Bruto Nederlands Product (bbp) is het bedrag waar de belastingen over worden geheven. Belastingen, die de milieu, klimaat en ontwikkelingshulp donaties moeten betalen. Het bbp vervuilt ook volgens terechte kritische wetenschappers. Dat moet ook vanuit het bbp worden betaald.
Het bbp is feitelijk het belangrijkste criterium, als je over milieu en klimaat nadenkt. De rest is bijzaak!
Leuk allemaal van zo'n gerenommeerd econoom, maar volgens mij loopt hij met open ogen in de al oude fout van de gebroken ruit
http://en.wikipedia.org/wiki/Parable_of_the_broke…
Je kan je geld maar aan 1 ding uitgeven. Als je je zuur verdiende geld aan gas moet uitgeven omdat je het koud hebt, kun je dat niet aan een mooie nieuwe auto doen. Dus per saldo wordt er niet meer uitgegeven, dus meer Bbp. Maar wordt het gewoon aan iets anders uitgegeven. De mensen schieten dus niets op met deze groei van de economie. Want het zijn gewoon uitgaven, die ze niet zouden hoeven doen als ze lekker in Griekenland zouden wonen.
@vincent
Die parabel is bekend, maar gaat alleen op voor een gesloten economisch systeem (autarkie).
De aardgasverkoop van nederland aan het buitenland is goed voor de nederlandse economie net zoals de olieverkoop van arabie goed is voor de arabische economie.
Ik begrijp eigenlijk niet waarom wegen en vliegvelden niet verwarmd worden met de restwarmte die in de zomer opgevangen wordt. Er schijnt al ergens -in Zeeland- een proefstuk te liggen en de tuinders in het Westland gebruiken deze techniek al jaren. Zelfs al zou de wereldwijde opwarming waar zijn: het is volgens mij een economisch haalbare mogelijkheid -iemand zou het eens uit moeten rekenen….
Er wordt met enorme bedragen gesmeten t.b.v. windenergie en ''de elektrische auto''. Als je dat geld zou besteden aan ''wegverwarming'' heb je al winst… Ik heb een standaardtekstje voorbereid dat ik graag naar kranten mag mailen als er weer een positief artikel verschijnt over wind- en andere onzin:
Het is onomstotelijk bewezen dat windturbines nutteloos zijn.
Mark Rutte zei het al tijdens het Carrédebat: ''Stoppen met die ondingen, ze draaien niet op wind maar op subsidie!''.
Een paar feiten:
Onder windkracht 4 produceren ze niets
Boven 8 worden ze stilgezet (beschadigingsgevaar)
Met andere woorden: 70% van de tijd worden NUL huishoudens bediend!
Zie ook:
http://www.groenerekenkamer.nl/node/1028
http://www.wind-energie-halkema.org/
http://www.clepair.net/windgeheim.html
http://www.clepair.net/windrendement.html
Er zijn veel onzinnige maatregelen en ontwikkelingen (daar valt ook de elektrische auto onder -zie hieronder) die onder druk van -ondemocratische- milieubewegingen uitgewerkt worden. Dat vreet schaarse grondstoffen en kost miljarden €'s, geld dat veel beter naar onderwijs, ouderen-, gezondheidszorg en infrastructuur kan gaan.
…….Hierbij een reactie op het bericht op de website over het oprukken van elektrische auto’s (Voorpagina, 24 februari).
Voor de zoveelste keer wordt hier namelijk de indruk gewekt dat elektrische auto’s milieuvriendelijk zouden zijn, of zouden bijdragen aan de oplossing van het energievraagstuk. Dat is in beginsel onzin.
Wat men zich hierbij nooit realiseert, is dat de benodigde elektrische energie niet aan de bomen groeit, maar eerst moet worden opgewekt, bijvoorbeeld door het verbranden van fossiele brandstoffen, vooral gas. Het rendement van dit proces is ruwweg 30 procent en kan om theoretische redenen ook niet veel hoger zijn.
Dit betekent in essentie dus dat je eerst drie liter brandstof moet verbranden om elektrische energie op te wekken teneinde vervolgens één liter brandstof uit te sparen. Tel uit je winst!
De vraag hoe milieuvriendelijk dit proces is, hangt af van de wijze waarop de elektrische energie wordt opgewekt.
Bij massale inzet van elektrische auto’s kan dat alleen op een schone manier met behulp van kernenergie, en dat schijnen we niet te moeten willen, althans volgens dezelfde grappenmakers die nu op basis van onwetendheid de
elektrische auto omarmen.
Al met al een trieste discussie.
John van Polen, Leiden
theoretisch natuurkundige…..
Ik hoop dat het bovenstaande eens uitgebreid door ter zake kundige journalisten behandeld zal worden.
André van den Berg