Isolatie: natte-vinger-rekenwerk

De laatste paar weken word ik telkens telefonisch lastiggevallen door allerlei instanties die willen dat ik mijn huis ga isoleren. Meestal poeier ik ze direct af door te melden dat ik maar een simpele huurder ben. Maar dat lukte nu opeens niet, ook voor mij als huurder! was het ‘interessant’.
De vrouw aan de andere kant van de lijn deed gelijk de openingszet en riep iets van, voor ‘één euro kon ik heel veel geld terug verdienen op mijn energierekening’. Een regeling hier, geloof ik in het leven geroepen door Sigolene Royal en blind overgenomen door de alsmaar voort marcherende Republiek.

Ik heb haar maar even laten uitpraten, typisch zo’n kletsgesprek uit de moderne duurzaamheidsdoos. Het is het virus van de moderne tijd en er is geen ontsnappen aan.

In Frankrijk ken ik de precieze ins- en outs niet, wel klaagde mijn bevriende bouwer/ metselaar Gilles, die veel woningen voor eigen rekening bouwt, dat de isolatie- en bouwregels zo langzamerhand dermate de pan uitrijzen, dat de nieuwbouwhuizen onevenredig duur worden.

Omdat de ‘leuterpraatjes’ van duurzaamheid me steeds meer beginnen te intrigeren, ben ik maar even in de materie gedoken.

In 2002 worden er EU maatregelen aangenomen die ervoor moeten zorgen dat er in 2021 alleen nog maar ‘bijna energie neutrale’ woningen mogen worden gebouwd. Voor renovaties gaan ook steeds strengere regels gelden.

De bedoeling is naast ‘het redden de aarde’ een speeltuin te openen voor ‘technologische’ oplossingen zoals thermische isolatie, mechanische ventilatiesystemen, drie of vierdubbele beglazing enz. enz. En er worden medailles uitgedeeld zoals dat hoort in de vorm van energielabels en hier geldt ‘groen’ is beter dan ‘rood’. Allemaal goed voor veel oh’s en ah’s, want wie is er niet onder de indruk van de ‘vooruitgang’ en we geloven direct alle vergezichten die ons voorgespiegeld worden.

Nou de praktijk nog even, want ja, daar gaat het om. Is het zo, dat al die nieuwerwetsigheden, ‘doen wat ze beloven’? In Nederland, België en Duitsland is inmiddels veel ervaring met het nut van woningisolatie. Uitgebreide onderzoeken zijn er gedaan met duizenden woningen, die je representatief zou kunnen noemen naar het effect van al die isolatiedrift.

De uitkomsten zal ik in gewone taal aan u proberen uit te leggen.

Het isolatiebeleid dat we allemaal opgedrongen krijgen ‘om de wereld te redden’ gaat uit van een vastgesteld theoretisch energieverbruik. n de weerbarstige werkelijkheid blijkt echter dat het werkelijk energieverbruik aanzienlijk lager ligt en dat het dus veel langer duurt om de investeringen terug te verdienen. En die verschillen zijn aanzienlijk! Afhankelijk van het type woning waarin u woont, loopt hun miscalculatie op van 20% tot 75%! Dus de overheid schat u energieverbruik veel te hoog in tot wel 75%!!

Vanwaar dan nou al die verschillen tussen wat de ‘overheid’ ter ondersteuning van hun beleid beweert en de praktijk? Dat komt door een aantal zaken. Beleidsmakers overschatten systematisch de effecten van nieuwe isolatietechnologieën, ze schatten maar wat en ze maken rekenfouten in hun onbeholpen software programma’s. Je kunt het zo samenvatten, natte-vinger-rekenwerk. Doen ze trouwens altijd bij nieuwe dingen zoals Fyra’s van allerlei aard.

Bovendien gedragen wij ons als burgers helemaal niet zoals statistici verwachten. We hebben een heel ander ‘warmtegedrag’. Onze huizen zien er anders uit, gordijnen, vloerbedekking, we kleden ons verschillend, we hebben een elektrische deken of een kruik, lange onderbroeken, nou ja, u bedenkt het maar. Ook verwarmen we niet alle ruimtes.

Alles bij elkaar opgeteld worden onze energiekosten met 30% overschat en dus worden ook de ‘besparingen’ die al die isolerende zaken zouden moeten opleveren met 30 % overschat.

Daar komt dan bovendien nog bij dat al die ‘energiebesparende’ maatregelen zelf veel energie kosten. Verwarmingstoestellen, beglazingen, thermische isolatie, het moet allemaal geproduceerd, vervoerd en geïnstalleerd worden. Zeker bij ‘oude’ huizen en bewoners die ‘zuinig’ met energie omgaan leiden veel ‘isolatiekosten’ zelfs direct tot een negatief rendement. In gewoon Nederlands, het kost meer energie dan het bespaart! Een beleid dat zuinige bewoners dus dwingt tot anti duurzame maatregelen en veel extra kosten.

Toch blijven de beleidsmakers je die ‘terugverdien’ worst voorhouden en ook daar gaan ze de mist in. De vooronderstelling is dat u en ik dat geld terugverdienen door een lagere energierekening. Dat zou dan toch op zijn minst in een redelijk termijn mogelijk moeten zijn. Maar als je uitgangspunt al volstrekt foutief is dan zal de eindafrekening dat ook wel zijn. En ja hoor, een Nederlandse studie van 4700 woningen laat zien dat geen enkele energiezuinige maatregel economisch rendabel is voor alle huishoudens.

Ons verwarmingsgedrag speelt daarbij een doorslaggevende rol. Sommige maatregelen zijn rendabel in 60% van de gevallen bv. geïsoleerde ramen, en anderen slechts voor 30% zoals bv dakisolatie.

Als alles samengevat blijkt dat in ruim 70% van de gevallen de door de overheid voorgestelde en opgelegde ‘isolatie’ maatregelen geen enkel effect hebben en u slechts op hoge kosten jagen en in veel gevallen zelfs ‘anti duurzaam’ zijn.

Waarom we toch aldoor maar in dit soort ‘duurzaamheidbeleid’ blijven geloven is mij een volstrekt raadsel. Misschien is het onze hang naar ‘groene plakplaatjes’ die bewijzen dat we het beste jongetje of meisje van de klas zijn.

Gerard d’Olivat.

Ondertussen is de mevrouw aan de telefoon helemaal aan het eind van ratelende Franse verhaal gekomen… Ik zeg ik moet er nog even over denken. Die éne Euro is toch eigenlijk te mooi om waar te zijn zeg ik. Dat ook dit een broodje aap is, blijkt direct bij bestudering van het ‘een euro plan’.

Ja, zegt de getrainde mevrouw aan de andere kant, maar ‘wij’, van Edel, willen echt dat u in een ‘schonere wereld’ gaat wonen.

P.S. Ik heb het wat kort samengevat om het begrijpelijk te houden. Voor wie de rapporten en uitkomsten en energieberekeningen wil lezen en toetsen, zie hier en hier.

Aldus Gerard d’Olivat.