Op dit blog is reeds vele malen aandacht geschonken aan de rol van de NOS als aanjager van de klimaathype. Zie bijvoorbeeld hier en hier.

In deze bijdrage van Hugo Matthijssen gaat deze onder andere in op wat de NOS ons ten aanzien van Antarctica wil doen geloven.

Hugo Matthijssen:

De laatste tijd verschijnen regelmatig zeer alarmistische berichten over Antarctica, o.a. over de smelt van het zee-ijs, en het afbreken van ijsplaten ter grootte van een gebied als Luxemburg – allemaal als gevolg van de opwarming. De vraag is of dat klopt.

Hier enkele artikelen van de NOS. Als eerste het artikel over de afname van het zee-ijs. Dat gaat zowel over de Noord- als de Zuidpool. We kijken nu alleen naar Antarctica.

Dit is de tekst:

De Zuidpool leek jarenlang een stabiele factor en was voor klimaatsceptici lange tijd een veelgebruikt argument tegen klimaatverandering. Toch gaat het daar nu ook hard. Het is er op dit moment zomer en het zee-ijs smelt er veel sneller dan in andere jaren.

Bron hier.

Ook wordt nu weer gewezen op het afbreken van een enorme ijsplaat.

Dit schrijft het KNMI daarover:

“De kust van Antarctica is een kraamkamer voor ijsbergen, maar deze is wel heel groot”, zegt NOS-weerman en poolonderzoeker Peter Kuipers Munneke over de afgebroken ijsplaat Larsen C. De ijsberg van 190 meter dik en 5800 vierkante kilometer (even groot als Drenthe en Overijssel bij elkaar) drijft nu voor de kust van Antarctica.

Dat afbreken van ijsbergen is op zich een natuurlijk proces, maar het gaat niet vaak om zulke grote bergen. “De eerste breukjes zijn waarschijnlijk al tientallen jaren oud”, zegt Munneke. “Maar op een zeker moment zijn er zoveel scheuren dat de boel breekt, denk aan het uitrekken van een elastiek. Na een tijdje zijn de scheuren in de zijkanten zo groot dat de boel knapt.”

Wat de rol van klimaatverandering bij dit proces precies is, is volgens Kuipers Munneke nog onduidelijk.

Zie deze link.

In die link wordt ook een filmpje met een algemene boodschap gebracht: De smelt komt door de opwarming van de aarde en door extreem weer. En om dat te stoppen moet de lucht afkoelen.

Ook komen er de laatste jaren nieuwe berichten over het afsmelten van het landijs. Dat landijs is kilometers dik en aan de randen zie je dan ook gletsjers naar zee stromen. Ook hier kun je verschillen in snelheid waarnemen.

Dit schrijft Nemo kennislink:

Gedurende de laatste twintig jaar verloor de Antarctische ijskap jaarlijks gemiddeld ongeveer 70 km3 meer ijs aan de oceaan dan er bij kwam door sneeuwval; de ijskap is dus uit balans. Vooral in West-Antarctica (het deel onder Zuid-Amerika) maakt warmer wordend zeewater de ijsplaten steeds dunner, lokaal zelfs met meerdere meters per jaar. Deze ijsplaten verliezen daardoor hun bufferwerking. Ze bieden steeds minder tegenwicht aan het ‘duwende’ ijs op het land, waardoor de ijskap steeds sneller de zee op stroomt.

Bron hier.

Samenvattend door de opwarming zou er sprake zijn van versnelde smelt van het zee-ijs, neemt de omvang van de ijskap al 20 jaar af en dat allemaal als gevolg van de opwarming. Met andere woorden: doordat de luchttemperatuur de afgelopen 120 jaar 1 graad Celsius warmer is geworden, smelt de ijsmassa van de polen.

Hoe zit het in de praktijk? Smelt het ijs zoals is aangegeven? En wat zijn daarvan de mogelijke oorzaken?

Allereerst het zee-ijs: daarin ziet men zeker rond Antarctica jaarlijks wat verschillen optreden. Het is dan ook van belang om eens naar de meerjarige trend te kijken.

Zie ook deze link:

Een echte afname is niet zichtbaar wel een geringe daling de afgelopen 2 jaar, die goed verklaarbaar is met de duur en de sterkte van de laatste El Niño.

Ook is er nog een variabele die door de klimaatwetenschappers in hun modellen vrijwel zeker niet is meegenomen. Dat is het vulkanisme. Recent is uit een onderzoek gebleken dat er veel vulkanische activiteit is waargenomen. Het gevolg daarvan is dat er van onderaf warmte wordt toegevoerd naarmate de vulkanische activiteit toeneemt. Daar wordt aan het eind van dit stukje op terug gekomen.

Gezien de bovenstaande grafiek kan nu niet de conclusie worden getrokken dat de alarmerende berichten over het zee-ijs herkenbaar zijn, tenzij men alleen naar de laatste 2 jaar kijkt.

Is er sprake van afname van het landijs op Antarctica?

“Antarctica is is een landmassa en bijna volledig bedekt met een ijskap van gemiddeld 2200 meter dik en tot op het dikste punt wel 4770 meter. Het continent is het koudste gebied op Aarde. De laagste temperatuur ooit gemeten in een weerstation was bij het Vostok-station op 1000 kilometer van de Zuidpool: −89,2 °C (officieus −91 °C), Volgens metingen van de NASA is op 10 augustus 2010 op een hoogvlakte bij het midden van Antarctica een temperatuur van −93,2 °C waargenomen”

Er bevindt zich een kilometersdikke ijslaag in een gebied met temperaturen tot –93 graden Celsius. Deze laag is zo dik dat de massaverschillen over korte termijn slecht meetbaar zijn. Wat wel kan, is met satellieten het afsmelten en aangroei meten. Afsmelten vindt langs de kusten plaats. Gletsjers stromen de zee in. Sneeuw vormt de aangroei.

Over de aangroei van Antarctica heeft NASA in 2013 een rapport uitgebracht. Een aantal punten daaruit:

A new NASA study says that an increase in Antarctic snow accumulation that began 10,000 years ago is currently adding enough ice to the continent to outweigh the increased losses from its thinning glaciers.

According to the new analysis of satellite data, the Antarctic ice sheet showed a net gain of 112 billion tons of ice a year from 1992 to 2001. That net gain slowed to 82 billion tons of ice per year between 2003 and 2008.

The extra snowfall that began 10,000 years ago has been slowly accumulating on the ice sheet and compacting into solid ice over millennia, thickening the ice in East Antarctica and the interior of West Antarctica by an average of 0.7 inches (1.7 centimeters) per year. This small thickening, sustained over thousands of years and spread over the vast expanse of these sectors of Antarctica, corresponds to a very large gain of ice – enough to outweigh the losses from fast-flowing glaciers in other parts of the continent and reduce global sea level rise.

Hier een goed beeld van de toe- en afname.

Map showing the rates of mass changes from ICESat 2003-2008 over Antarctica. Sums are for all of Antarctica: East Antarctica (EA, 2-17); interior West Antarctica (WA2, 1, 18, 19, and 23); coastal West Antarctica (WA1, 20-21); and the Antarctic Peninsula (24-27). A gigaton (Gt) corresponds to a billion metric tons, or 1.1 billion U.S. tons.Credits: Jay Zwally/ Journal of Glaciology.

Bron hier.

Zoals duidelijk wordt, is er al meer dan 10.000 jaar sprake van aangroeien van het landijs op Antarctica wat uiteraard afhankelijk is van de som van de hoeveelheid sneeuwval en de smelt.

Op het koudste gebied is –93 graden Celsius gemeten en vervolgens blijven de klimaatwetenschappers op basis van hun modelberekeningen berichten de wereld insturen over het afsmelten van de ijsmassa en de zeespiegelstijging die daarvan het gevolg zal zijn.

En dat als gevolg van het feit dat de atmosfeer op zeeniveau mondiaal vanaf het begin van de industriële revolutie net 1 graad C warmer is geworden. Direct wordt daar menselijk handelen aan gekoppeld waarbij volledig voorbij gegaan wordt aan het feit dat aan het einde van de kleine ijstijd ook al sprake was van opwarming inclusief het smelten van gletsjers etc.

Kijken we naar Antarctica dan zal 1 graad opwarming bij een luchttemperatuur die de -93 graden C kan bereiken niet echt van invloed zijn op het smelten van het landijs.

Wel is het zo dat de iets warmere lucht die toestroomt over zee ook iets meer waterdamp zal meenemen en dat betekent dat er en meer sneeuw kan vallen en deze sneeuw ook vanaf de zee gerekend iets verder boven het ijs zal kunnen komen.

Dat betekent dat uit onderzoek van 2013 duidelijk blijkt dat er al 10.000 jaar ijs-aangroei plaats vindt op Antarctica. Toch wordt aangegeven dat ook de landijsmassa smelt als gevolg van het opwarmende zeewater

Dat de ijsmassa smelt is ontegenzeggelijk waar. De vraag is alleen of dit een gevolg is van het opwarmende zeewater rond Antarctica. In de praktijk stroomt het koude smeltwater de zee in en vormt een ring om de landmassa heen – een soort natuurlijke isolatie tegen het opdringende oceaanwater. Als men dan ook kijkt naar figuur 2 van het artikel ‘Transportband van de oceaan’ van het KNMI, dan zal duidelijk zijn dat het warmere oppervlaktewater in een ring rond Antarctica stroomt. Zie hier.

Maar de afbrekende ijsschotsen dan, Schotsen zo groot als Luxemburg hoe zit het daarmee?

De NOS is erg duidelijk dat het afbreken van deze enorme schots een gevolg is van opwarming door menselijk handelen. En dat kunnen we terugdraaien door te zorgen dat de lucht weer afkoelt. Als je bovenstaande link volgt kun je zien dit ook nog eens heel duidelijk wordt benadrukt. Zie hier.

Laten we nu eens naar een mogelijke oorzaak kijken, die veel meer aansluit op de lokale energietoevoer die nodig is om zo’n schots van de rest van het ijs los te smelten.

In het voorgaande is het al aangegeven. Er is nog een variabele die niet in beeld is bij de klimaatdeskundigen. En dat is vulkanisme. Zie hier.

Wetenschappers hebben op Antarctica de grootste vulkanische regio op aarde ontdekt, die onder meer bestaat uit 91 vulkanen waarvan de top onder de ijskap ligt. Het gevolg daarvan is dat er lokaal op veel plaatsen bij het toenemen van de vulkanische activiteit heel veel warmte vrij kan komen.

Dat schrijven zij in het tijdschrift the Geological Society:

Onderzoekers van de University of Edinburgh ontdekten de vulkanen tijdens onderzoek naar het westelijke gedeelte van Antarctica. Ze bevinden zich ongeveer twee kilometer onder het ijs, en variëren in hoogte van honderd tot bijna vierduizend meter. Omdat de toppen niet boven het oppervlak uitsteken, zijn ze niet eerder opgemerkt. Nu lukte dat wel, onder meer aan de hand van eerder gemaakte radarbeelden die waren gemaakt vanuit vliegtuigen en satellieten.

Hoe actief de ontdekte vulkanen zijn is nog niet bekend. De geologen benadrukken wel dat uitbarstingen het smelten van de Antarctische ijskap flink kan versnellen. In juli scheurde een ijsplateau van zo’n twee keer zo groot als Luxemburg af van het continent.

Hieronder is dat gebied te zien bij Larsen C waar in de directe omgeving het water wordt opgewarmd.

Hot spots (rode punten) geven de vulkanische activiteit aan en zijn o.a. te vinden in de buurt van larsen C De breuk van de tektonische platen loopt door als je een lijn trekt over de rode punten. De nieuw ontdekte vulkanische activiteit zijn hier nog niet meegenomen.

Samengevat

Smelt het land- en/of het zee-ijs van Antarctica als gevolg van de opwarming?

Het zeeijs

Als we naar het langjarig gemiddelde kijken, dan zie je de laatste 2 jaar een iets kleinere bedekking

Daar zou je van kunnen aangeven dat er sprake was van een sterkere El Niño en ook kan de wisselende vulkanische activiteit een grotere rol spelen. Als je verder weet dat 5 graden opwarmen van de lucht net zoveel energie kost als 0,02 graden van het oppervlaktewater, dan is smelt als gevolg van 1 graad opwarming van de lucht niet echt een eerste optie. Je kunt de verschillen uitvergroten en enorme veel mensen bang maken maar de kans is heel groot dat de oorzaak ligt in een wat meer extreme El Niño, waarvan nu te zien is dat de temperatuur in de recente periode weer snel omlaag gaat, en de vulkanische activiteiten rond de kust van Antarctica.

Als je naar het meerjarig gemiddelde kijkt, is er geen enkele reden om aan te nemen dat er iets dramatisch aan de hand is, zeker gezien de wisselende vulkanische activiteit op en rond Antarctica en de el Niño waar we net uit komen.

Gezien ook de zeestromingen rond Antarctica is niet te verwachten dat het iets warmere oppervlaktewater de ijsmassa zal bereiken.

Het landijs

Kijken we naar het landijs, dan zien we een aangroei door sneeuwval die groter is dan de smelt tot nu toe. Ook hier zijn fluctuaties merkbaar, maar gezien de geringe opwarming van de lucht is op de lange termijn alleen meer sneeuwval te verwachten.

Het afbreken van zeer grote ijsplaten in het gebied van vulkanische activiteit is niet vreemd. Dat is eerder gebeurd. Met name Larsen C wordt omringd door vulkanen.

Dit schrijven de Onderzoekers van de University of Edinburgh, De geologen benadrukken wel dat uitbarstingen het smelten van de Antarctische ijskap flink kan versnellen. In juli scheurde een ijsplateau van zo’n twee keer zo groot als Luxemburg af van het continent.

Vulkanisme lijkt een veel betere verklaring voor het afbreken van zeer grote ijsplaten, met name als men een breuk midden op de plaat ziet ontstaan, dan de opwarming van de atmosfeer met 1 graad sinds 1870.

Het KNMI geeft in een rapport de verdwenen warmte gevonden aan dat 5 graden verwarming van de atmosfeer op zeeniveau gelijk staat aan 0,02 graden opwarming van de oppervlakte van de oceanen. Zie hier.

Hoe kan de NOS dan met droge ogen beweren dat het afbreken van een ijsschots, zo groot als Luxemburg, een direct gevolg is van de opwarming van de aarde. En dan wordt ook nog eens aangegeven dat we kunnen voorkomen door de luchttemperatuur kouder te maken.

Het landijs op Antarctica en het omringende zee-ijs smelt vrijwel zeker niet als gevolg van de mondiale opwarming. Op de lange termijn is er geen afname van het landijs waargenomen en ook het zee-ijs vertoont op de lange termijn gezien geen duidelijke afname. Allerhande alarmerende berichten in de media zijn dan ook zeker niet terecht

Wat wel blijkt is dat zeker in de media voor alles wat wordt waargenomen, zoals de enorme ijsschots die afbreekt, direct weer de “opwarming” als oorzaak wordt aangegeven. Een geringe opwarming van de luchttemperatuur die op Antarctica met voorkomende temperaturen tot < -90 graden Celsius niet direct van grote invloed op de smelt zal zijn.

Toe en afname van vulkanische activiteiten kunnen het water rond Antarctica lokaal opwarmen en breuken van ijsplaten veroorzaken.

Dus smelt het land- en/of het zeeijs van Antarctica als gevolg van “de opwarming”?

Als je kijkt naar de opwarming van de aarde zoals die gebracht wordt, dan kun je stellen dat daarvan de invloed op smelt van zowel het landijs als zee-ijs niet in beeld is. Het landijs blijkt aan te groeien. Uit het onderzoek van NASA blijkt dat er geen sprake is van smelt. En het zee-ijs is vrijwel onbereikbaar voor warmer oppervlaktewater uit de oceanen.

Verder is wel duidelijk dat de effecten van de vulkanische activiteiten aan de kusten lokaal van invloed zullen zijn.