Er is nog hoop! Psychiatrische hulp bij klimaatangst

Een gastbijdrage van leonardo da gioiella.

Wat baat het de mens dat hij de wereld wint, maar schade lijdt aan zijn ziel?

Het klimaat verandert. De hoeveelheid CO2 en methaangas in de lucht neemt toe, de temperatuur op aarde en in de oceanen stijgt. De poolkappen en gletsjers smelten, de bossen worden gekapt, de permafrost ontdooit, de zeespiegel stijgt, het weer verandert en wordt extremer.

Laat ik mij haasten om er onmiddellijk bij te zeggen dat ik deze woorden niet zelf verzonnen heb. Je zou verwachten dat ze van de alarmisten komen, maar volgens de crusher crew van Climategate.nl heeft Hans Labohm de “verschrikkelijke opwarming” zelf verzonnen. Geen alarmist die dat soort uitdrukkingen in deze context in zijn mond neemt – zeggen de heren.

Nou … als gevolg van wat ik hierboven heb aangehaald komt er heel wat gevaar om de hoek kijken – zoals onze bestaanszekerheid – en Verwacht wordt dat dit tot maatschappelijke ontwrichting leidt.

Wie nemen dit dan wel in hun mond? Eccoli, in alfabetische volgorde:

– Sanne Bloemink (journalist)
– René ten Bos (hoogleraar wijsbegeerte en Denker des Vaderlands, over de crisis en de catastrofe waarin we zijn beland)
– Wouter Kusters (filosoof, over blootstelling aan informatie over de naderende Apocalyps)
– Leo Meyer (klimaatwetenschapper o.a. IPCC)
– Agnita Mur (lid van het College van Bestuur van de Hogeschool Leiden)
– Evanne Nowak (programmamaker, geestelijk verzorger, gespecialiseerd in praktische en existentieel bezonnen omgang met klimaatproblematiek)
– Naomi van Steenbergen (ethicus en onderzoeker aan de Universiteit Utrecht)
– Jaap van der Stel (lector geestelijke gezondheidszorg aan de Hogeschool Leiden, over het monsterlijke probleem van de klimaatverandering)

Allemaal mensen die hun mond open deden in een symposium ‘Klimaatstemming’, georganiseerd door de Stichting psychiatrie en filosofie i.s.m. een lectoraat GGZ (Hogeschool Leiden).

Hoe zouden die woorden nou in hun mond gekomen zijn? Nou ja, als je bekend wil staan als specialiste in praktische én existentieel bezonnen omgang met klimaatproblematiek, kun je natuurlijk niet iemand je spreekkamer binnenlaten met: goedemorgen mevrouw, komt U binnen, lekker weertje vandaag hé.

Jullie begrijpen, ik heb er wel een idee over – maar ik kan het jullie niet zeggen. Maar ik wil niet verhullen dat, toen ik het programma zo doornam, mijn ogen even terug naar de kop van de annonce gingen: had ik goed gelezen? Was dit misschien een toogdag van de Gereformeerde Bond, ooit een deel-denominatie binnen de Hervormde Kerk, zwaar op de hand, en nu, opnieuw als deel-denominatie ter bevordering van de ware leer, nog steeds zwaar op de hand, overgegaan in de PKN (Protestantse Kerk in Nederland). En zouden deze eindelijk de gewelddadigheden, zo beeldend uitvergroot in de Openbaring van Johannes, aan mij doen openbaren?

Het symposium is inmiddels geweest. Het had een indrukwekkende literatuurlijst, waarvan ik sommige titels niet zo goed kan plaatsen:

– Sanne Bloemink (2x): Dan maar naar de donder, klimaatdepressie bij wetenschappers // Doomsday prepping: wachten op de Apocalyps
– Natasha Geiling: How to stay sane in the face of climate change?
– Clive Hamilton: The great climate silence: we are on the edge of the abyss but we ignore it
– Bruno Latour: Gaia, klimaatverandering en het antropoceen.
– Paul Luttikhuis: Als het klimaatprobleem zo acuut is, waarom doen we dan niks?
– Jelmer Mommers: Waarom we zo vaak zwijgen over het klimaat (en hoe we dat kunnen doorbreken)
– Daniel Oberhaus: Klimaatverandering zorgt voor pre-traumatische stress
– American Psychological Association: Climate Change’s Toll on Mental Health.

Ik bedoel, als het zo stil is, als er niets gedaan wordt, hoe kunnen ze dan deze woordenbrij verzameld hebben? Waar komt al die stress dan vandaan?

Paul Bouwmeester signaleerde deze bijeenkomst, en ik begrijp z’n verzuchting: niet te geloven.*

Wat doet iemand die gespecialiseerd is in praktische én existentieel bezonnen omgang met klimaatproblematiek … wat doet zo iemand de hele dag? Dat je kunt filosoferen over crisis en catastrofe begrijp ik – mits je niet als uitgangspunt neemt dat we er in beland zijn, maar (bijvoorbeeld) als uitgangsvraag: hoe zoiets te herkennen.

Maar dan, dat filosoferen over blootstelling, alsof we het over Hiroshima of Chernobyl hebben.

Eén ding is duidelijk: de wereld van geestelijke gezondheidszorg en therapie heeft nieuw emplooi gevonden: klimaatdepressie bij wetenschappers, pre-traumatische stress door het radioactieve karakter van de uitstraling van de boodschap van de alarmisten.

En wat te denken van de post–traumatische stress. We hebben een wereld gewonnen. Daar zitten we dan met z’n allen op een kleinere kloot – en niet alleen NL-ers, maar dankzij de linkse boys uit de groene rijen ook de Bangladeshi en alle andere arme drommels, van de oude en de nieuwe wereld. Wel een zielig zootje hoor. Genoeg klimatologen, maar veels te weinig psychologen en psychiaters.

Dit gaat over het psychische klimaat. Hoe lang zal het duren voordat er een IPMCC zal worden ingesteld: International Panel on Mental Climate Change? En hoe zouden ze de GMH, the global mind heating, gaan meten? Zullen daarvoor ook modellen gebouwd gaan worden, bij gebrek aan experimenten en observaties waarbij je de resultaten tussen je vingertjes kunt houden?

Laat ik nog eens de problemen rondom het aardse klimaat beschrijven in de termen van Christopher Essex:

While famous theoretical work has been done historically on climate, no precise testable physical theory for climate has ever emerged. That is because, among other reasons, the definition of the objective is imprecise. The most common definition of climate as averaged weather, is more cliché than definition. Average over what? Average in what way? Is there a function relating resulting averages to each other, or do the averages satisfy differential equations? There is not one but many divergent approaches to defining climate in terms of averages, which seem to coexist without mutual competition. The three primary approaches employ time averages, field averages, and model solution ensemble averages, respectively. Each is problematic in its own way.

Laat ik een poging doen om op analoge wijze, de heilloze weg, het vergeefse ploeteren, de nutteloosheid van zoveel inspanning te beschrijven, opnieuw het floundering from blunder to blunder om een dam op te werpen tegen de ondergang van het geestelijk klimaat.

While famous theoretical work has been done historically on psyche and brain, no precise testable physical, leave alone psychological theory for the heating of the mind has ever emerged – although heating of the mind is discussed in some entries of DSM-5. That is because, among other reasons, the definition of the objective is imprecise. The most common definition of heating of the mind as the source of averaged aberrations of IQ, is more cliché than definition. Average over what? Average in what way? Is there a function relating resulting averages to each other, or do the averages satisfy differential equations? There is not one but many divergent approaches to defining mind in terms of averages, which seem to coexist without mutual competition. The three primary approaches employ wealth averages, age averages, geographical averages, all regarded in connection with model solution ensemble averages, respectively. Each is problematic in its own way.

Oleum et operam perdidi. (Vertaling zo ongeveer: Ik heb mijn tijd en geld verspild.)

De psalmdichter zegt daar ook iets over: de ijd’le waan der trotse zielen

En dan nog wat. Voor AGW kennen we de verantwoordelijke: de CO2 en de mens die als mens gefaald heeft. Maar wie gaat de verantwoordelijkheid opeisen voor de stress, pre– dan wel post–traumatisch. Vanwege de angst om de achterkleinkinderen, òf de overdreven bezorgdheid voor ijsbeertjes.

Wat zou er erger zijn, de pre–traumatische stress of de post–traumatische stress. En, over de post–traumatische stress gesproken: wat zou er erger zijn, de stress omdat het alarm terecht was, en je de ontwrichting om je heen ziet, of de stress omdat het loos alarm was, maar de ontwrichting evengoed tot stand is gebracht, maar dan antropogeen.

Wie van de crusher crew die op Climategate.nl is losgelaten, of door Skeptical Science op Watts Up With That is afgestuurd … wie van die crew staat nu op en zegt: daarvoor neem ik de verantwoordelijkheid op me, dat heb ik toch maar mooi voor mekaar gekregen, hé!

En dan nog wat. Waarom, in Godsnaam, wordt er onderzoek gedaan naar de mentale instelling van hen die in dit verband het label denier opgeplakt hebben gekregen, door, onder meer, Matthew Hornsey en Stephan Lewandowsky? Je zou zeggen: laat de psychiatrie blij zijn met dat soort sterke, individuele geesten. Laat ze zich druk maken om die fanatieke alarmisten, die consensuszoekers, die bij de anderen de zon niet in het water kunnen zien schijnen.

Nou ja, er was een vegetarische en duurzame lunch – die alarmisten denken ook overal aan, hé.

Er werd ook een fragment vertoond uit de film How to let go of the world – and love all the things climate can’t change. Ik kan er niks over zeggen, en ik wil er ook niks over zeggen – ik moet al zoveel onzin verdragen.

En er was een documentaire Klimaatontkenners waarin Gideon Levy in de wereld van klimaatontkenners “duikt”.

Wat ook niet mocht ontbreken: er was een gezamenlijk gesprek, onder leiding van de dagvoorzitter en in interactie met de zaal, voorafgaand aan de vegetarische lunch.

En tot slot een Klimaatgesprek; een eindgesprek waarin ruimschoots de gelegenheid om met elkaar en de sprekers van gedachten te wisselen, het hart te luchten, de zielen te verbinden, maar ook om geest en neuzen richting een warme, maar niet al te warme toekomst te geleiden (jaja, met kwinkslag).

Zoals ze in Friesland wel zeggen: better ien blyn hynst, as ien leegh helter (beter een blind paard dan een lege halster).

PS, Misschien dat Van der Heijden de wetenschappelijke status van de hierboven genoemde personen kan bevestigen, en of ze peer-reviewed publicaties hebben op het betreffende gebied – zodat we te weten kunnen komen of ze terecht zijn uitgenodigd om op deze bijeenkomst te spreken en hun stukjes in te leveren.

—

*) Met dank aan Paul Bouwmeester die mij bij deze flyer bracht: klimaatstemming.