Aardgasinstallatie. Foto: Flux Energie.
Een bijdrage van Hugo Matthijssen.
Aardgas is in Nederland, een hot item. Er is in de 2e kamer besloten dat onze huishoudens van het gas af moeten gaan – een vreemde beslissing als je bedenkt dat een molecuul aardgas uit een atoom koolstof en 4 atomen waterstof bestaat. Bij de verbranding komt er dan ook voornamelijk waterdamp vrij en een relatief kleine hoeveelheid CO2.
Dat betekent dan ook dat ombouwen van een kolencentrale op aardgas al snel 60% van de CO2 uitstoot bespaard als dat je doel is. Er zijn nu veel landen die hun klimaatdoelen willen halen door juist meer aardgas in te zetten. Laten we eens kijken wat er werkelijk aan de hand is.
In Trouw stond op 3 februari het volgende artikel:
“De gasproductie uit het Groningenveld gaat omlaag. Maar kan dat wel? Krijgen we dan geen koude voeten? ”
Enkele stukjes uit de tekst:
“Minister Wiebes heeft iets om over te piekeren. De veiligheid van de Groningers is er bij gebaat als de gaswinning in het Groningenveld wordt teruggeschroefd naar 12 miljard kubieke meter per jaar, oordeelde het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) donderdag. Dat is ruim 9 miljard kuub minder dan de huidige productie. Wiebes wil ‘zo snel mogelijk’ naar het niveau dat het SodM adviseert. Maar hoe snel kan dat?
We kunnen toch minder gas verbruiken?
De 7 miljoen Nederlandse huishoudens zijn grote afnemers van gas uit het Groningenveld. Die kunnen van het gas af, in principe. Ooit zal dat ook moeten, als Nederland aardgasloos verder wil gaan.
Dan exporteren we toch minder?
België en delen van Duitsland en Frankrijk zijn net zo afhankelijk van Nederlands gas als Nederland zelf. Geen gas, dan koude voeten. Daarbij: Europese regelgeving verbiedt het maken van onderscheid tussen binnenlandse en buitenlandse klanten. Wel gas verkopen aan Nederlanders, maar niet aan Belgen, dat kan de Gasunie dus niet maken.”
Bron hier.
Tot zover Trouw: Nederland moet van het gas af en de export moet doorgaan. Een wat vreemde insteek zou je zeggen. Wat ze ook nog aangeven is dat 7 miljoen Nederlandse huishoudens samen grote gasafnemers zijn.
Even terugkijken. De gasmarkt wereldwijd in 2014 was ruim te noemen met name in de VS zag je een toename van het gasgebruik en het gevolg daarvan is dat met name de VS als een grote speler een-CO2 reductie realiseerde de afgelopen jaren.
Wingas schrijft in het artikel aardgas in de energiemix het volgende:
Import en eigen productie.
De grootste aardgasproducenten ter wereld zijn momenteel de Verenigde Staten (651 miljard kubieke meter in het jaar 2011), Rusland (607), Canada (161), Iran (152), Qatar (147) en China (103).
Daarmee vergeleken is de aardgaswinning in Nederland aanzienlijk kleiner: die lag in 2014 op zo´n 70 miljard kubieke meter. In 2014 bedroeg het graadgecorrigeerde verbruik volgens cijfers van het CBS 42 miljard kubieke meter.
Bron Wingas.
Daarnaast is in onze omgeving ook Noorwegen een exporteur van aardgas.
De levering van 42 miljard kubieke meter in 2014 is in een rap tempo teruggeschroefd en er moet nog 9 miljard af geeft Wiebes aan. Het moet nu 12 miljard kubieke meter worden en zo zijn is vanaf 2014 de productie in Groningen met 30 miljard kubieke meter teruggebracht.
En nu komt het knelpunt direct in beeld. Het Groningse gas heeft een lagere calorische waarde dan al het andere aardgas wat hier geïmporteerd wordt. Dat betekent dat het Groningse aardgas per kubieke meter minder warmte levert dan een kubieke meter gas uit bijvoorbeeld Noorwegen, dat hoogcalorisch genoemd wordt.
Je kunt dan ook niet zomaar de gaskraan in Groningen dichtdraaien en daarvoor in de plaats import gas gaan gebruiken. Daar kunnen de gasketels en veel industriële installaties in Nederland en de omliggende landen die ons gas importeren niet tegen. Dat betekent dat als we Groningen dichtdraaien en we ons aan de contracten willen houden met de afnemers van het Groningse gas we daar wat aan moeten doen.
Hier een overzicht van de energiestromen binnen en door Nederland in 2016 in PJ en een PJ is 277 777 777,8 kWu ( een kubieke meter laagcalorisch gas bevat 10,3 kWu aan energie).
Aardgas invoer 1312 PJ, productie 1617 PJ. Export 1748 Pj en eigen gebruik Nederland 735 PJ.
Het probleem is niet de hoeveelheid gas. Wereldwijd is er voorraad genoeg en Shell heeft de tankers bij wijze van spreken al klaar liggen. Er zijn echter 2 grote knelpunten 1e het geïmporteerde gas moet zodanig bewerkt worden dat het voldoet aan de specificaties van het Groningse gas en voorts moet er voldoende opslagcapaciteit zijn om aan de grote piekvraag in de winter te kunnen voldoen.
Het Groningse gas is uniek, niet alleen Nederland maar ook het netwerk en de apparaten in de landen waarnaar we al tientallen jaren exporteren is volledig ingesteld zijn op laag calorisch gas. Maar dat is technisch op te lossen. Zo’n 80% van de lucht bestaat uit stikstof en door een inert gas zoals stikstof aan het hoog-calorisch gas toe te voegen, in de juiste mengverhouding, krijg je een menggas dat in het gebruik volledig overeenkomt met het gas uit Groningen.
En zo kunnen we aan onze leveringsverplichting qua hoeveelheid wel voldoen en exporteren we dit gas dan ook naar België en Duitsland en Frankrijk.
Op dit moment beschikken we over de stikstoffabrieken in Ommen, Wieringermeer en Pernis en bij een stikstof-caverne in Heiligerlee waar ook opslag in de bodem mogelijk is er staat een menginstallatie in Zuidbroek.
De capaciteit van deze installaties is nu goed voor 20 miljard m3 gas per jaar wat voldoet aan de calorische waarde van het Gronings gas.
Door de toezeggingen van Wiebes komt de Gasunie nu in de knel. Nederland kan zo niet meer aan de verplichtingen voldoen en dat maakt het noodzakelijk om de productie van dit menggas eind 2019 verhogen naar 30 miljard m3 per jaar voornamelijk door de fabriek in Zuidbroek versneld uit te breiden.
Minister kamp ging er van uit dat de bouw moet na overleg met betrokkenen in 2017 kon beginnen. Dat kondigde minister Kamp al aan op 22 mei 2015. Hij vond deze uitbreiding nodig “in voorbereiding op een vermindering van gaswinning uit Groningen wegens natuurlijke terugloop.
Bovendien zou een vergrote stikstofcapaciteit in de toekomst ook een mogelijke verdere reductie van de gaswinning in Groningen kunnen opvangen, ook voor de export en is de reductie van 30 miljard m3 per jaar sinds 2014 weer gecompenseerd
Het gebruik van laagcalorisch gas is in de praktijk ook veel groter dan alleen onze huishoudens niet alleen door de industrie en tuinbouw maar ook door onze export. Het bijkomend voordeel van de bouw van een stikstoffabriek is dan ook dat de Nederlandse huishoudens kunnen meeprofiteren de kosten komen dan mede uit het blijven exporteren van laagcalorisch gas.
Zo is het productieprobleem van de afname van Gronings gas nog wel op te lossen blijft het knelpunt de piekvraag is de winter.
Tot voor kort was er sprake van een forse gaslevering uit Groningen naast import en export het echte probleem daarbij is dat in Nederland en omliggende landen het huishoudelijk gebruik van aardgas voornamelijk bestemd is voor verwarming en een beetje voor het koken. Kijkend naar energie in 2016 dan was het stroomgebruik van onze huishoudens ongeveer 82 PJ en het gasgebruik leverde 297 PJ op een totaal gasgebruik in Nederland van 735 PJ en een totaal primair energiegebruik van 2100 PJ. Zie ook hier.
En zo lijkt het aardig te kloppen 30 miljard kubieke meter laagcalorisch gas minder uit groningen vervangen door menggas bestaande uit hoogcalorisch import gas gemengd met stikstof. Maar het venijn zit in de winter, gezien de aard van het gebruik is zie je in de winter naarmate het kouder wordt de vraag sterk toenemen de huizen moeten verwarmd worden en om die piek te kunnen leveren werd er in de winter meer gas gewonnen en dat werd aangevuld met het opgeslagen gas. Zo was het goed mogelijk om aan de piekvraag te voldoen. Nu valt een groot deel van de levering weg dan lukt dat niet meer en moet je de opslagcapaciteit sterk uitbreiden ook daarover neemt het protest de laatste jaren toe.
Er is dan ook een patstelling ontstaan Wiebes doet toezeggingen die hij op korte tijd niet kan nakomen.. En de buitenlandse contracten gaan voor. België, Duitsland en een deel van Frankrijk draaien ook op ons deels gewonnen en deels geproduceerde laagcalorische gas. België zou bij overschakelen naar ander gas het complete gasnet moeten vernieuwen de schadeclaims zouden gigantisch zijn.
Door nu de huishoudens van het gas af te halen en ook de industrie en tuinbouw Nederland onder druk te zetten kunnen we langer aan onze buitenlandse verplichtingen voldoen en de gaskraan in groningen meer dichtdraaien zodat Wiebes zijn toezeggingen kan nakomen. En dan het smoesje dat dat goed is voor het milieu is onzinnig als je ziet dat wereldwijd gasgebruik toeneemt. zelfs Japan is aan het overschakelen op aardgascentrales.
Alle gasgebruik van de huishoudens in 2016 was 297 PJ op een totaal gasgebruik van 735 PJ de export was 1748 PJ
En vervolgens moet Nederland van het gas af en als je dan weet dat aardgas CH4 de schoonste fossiele brandstof is waarvan het percentage waterstof hoog te noemen is, is er geen enkele reden om, met het uitgeven van honderden miljarden, van het gas af te gaan.
Het lost wel het piek probleem op in de winter zodat de export minder kritisch wordt.
Nog een belangrijk punt t.a.v. warmtepompen
Kijken we naar warmtepompen dan kun je je afvragen wat daarvan het voordeel is. Lucht warmtepompen leveren het relatief geringe opgegeven vermogen van ongeveer 4 kW bij + 5 graden dan komt de levering overeen met die van een CV ketel van 5 kW.
Daalt de temperatuur in de winter dan neemt de warmtelevering van warmtepompen snel af en bij min 15 leveren die warmtepompen helemaal geen warmte meer omdat de buiten dan te koud wordt om er energie aan te onttrekken. Bij een strenge winter gaat het dan ook massaal goed mis.
Ik zie de berichten al in de media.
Mijn huidige CV-ketel kan moduleren tussen 7 en 27 kW zodat er altijd voldoende warmte geleverd wordt. Ga je maximaal isoleren dan zal de CV-ketel op minimaal vermogen gaan werken en bespaar je erg veel gas.
Het grote voordeel is daarbij dat je dan ook bij – 15 je huis kunt warm stoken en altijd kunt beschikken over voldoende warm tapwater. Wordt de temperatuur van het tapwater te laag dan is dat erg ongezond en krijg je last met veteranen ziekten etc.
Conclusie: gewoon aardgas blijven gebruiken omdat dat voor het grootste deel uit waterstof bestaat en vervolgens zeer goed isoleren. De dan overblijvende veel kleinere vraag naar warmte kun je opwekken door gebruik blijven maken van een minimaal leverende CV-ketel .
De beslissing om warmtepompen toe te passen in de bestaande bebouwing is ondoordacht, de kosten zijn hoog en als je echt warmte nodig hebt laat die warmtepomp het afweten. Wat hier ook wordt vergeten is dat de bestaande bouw door de constructie minder goed is te isoleren en ook die kun je na maximale isolatie nog goed verwarmen op aardgas.
Eerder werd alleen in de zomer geproduceerd. Maar toen ging NL groots aan het buitenland leveren en werd er ook ‘zomers volop geproduceerd….
En toen ging het mis.
Hoeveel energie verbruiken die stikstoffabrieken? Als dit namelijk erg veel is zou je ombouw van hh-apparatuur en industr. installaties kunnen overwegen.
Moderne branders zijn via de computer in te regelen, bij oudere installaties heb je het over een andere sproeier + luchtafstelling. Stelt weinig voor.
Precies, toen Nl overstapte van stadsgas op aardgas werden in alle gastoestellen de sproeiers vervangen.
Jep. Er zijn inmiddels natuurlijk wel meer hh gastoestellen gekomen dus wordt de operatie wat omvangrijker dan toen.
Maar met het keurige leidingsysteem wat wij hebben hoeft NL niet in 1 dag omgeschakeld te worden. Een gasstel “ombouwen” doe je binnen 10 minuten inclusief de lage vlammen afstellen. Een oudere ketel iets van 20 minuten, een moderne softwarematig in 2 minuten.
Dit alles kan door laaggeschoolden worden gedaan want is zo simpel als jezelf voortplanten.
Daar groene alfaatjes hypocriet genoeg geen problemen hebben met nog meer vervuilers op deze aarde te werpen, zouden dus zelfs zij het kunnen. En dat wil wat zeggen…
Bedenk dat het Groningse gas hoe dan ook ergens op zal zijn rond 2030 – 2040. We moeten hoe dan ook over op ander gas. Alternatieven als warmtenetten en warmtepompen zullen in 2030 nog maar deels geïmplementeerd zijn. In het meest optimistische schema zijn er ongeveer 1 miljoen huishoudens in de bestaande bouw van het gas af in 2030. Pas in 2050 zal de operatie rond zijn.
Wat zijn dan de alternatieven:
1. Het import gas aanpassen naar laag calorie of
2. Onze toestellen aanpassen naar hoog calorie.
En zolang hernieuwbare energie niet voldoet blijven alle gascentrales (hoog calorie) open en moeten wellicht bijgebouwd worden.
De bestaande bouw forceren om totaal van het gas af te gaan is niet logisch. Ik denk ook niet dat dit gaat gebeuren. Hybride pompen en airo’s zijn veel makkelijker te implementeren voor relatief lage kosten.
Hermie
Die relatief lage kosten kun je daar ook een te investeren bedrag aan hangen van enerzijds isolatiekosten en anderzijds de kosten van de installatie?
Stel dat ik in mijn huis uit 1974 mijn HR ketel moet vervangen, wat zijn dan de kosten? Will ik verder gaan isoleren, dan moeten alle begane grondvloeren eruit en er moet een compleet nieuw dak op.
De spouwmuren zijn al geïsoleerd en bij een verbouwing heb ik geconstateerd dat het kommer en kwel was. Overal gescheurd en ingezakt. De enige optie die dan overblijft is de isolatie verwijderen, Hoe? met perslucht? en vervolgens opnieuw vullen. Of het buitenblad eraf halen en isolatie aanbrengen en opnieuw laten metselen? Vraagt wel 10 tot 15 cm extra ruimte en is daarom niet bruikbaar als oplossing.
Peter, De investering is een airco van € 999.– (excl. installatie) Indien, als voorbeeld, hierdoor je gasverbruik van 1500 m3 naar 900 m3 per jaar daalt, dan is het makkelijk rekenen dat je binnen 9 jaar die investering er wel uit hebt. De HR ketel vervang je door een nieuwe HR ketel als de tijd daar is. Dat staat er los van.
Die isolatie staat ook geheel op zich. Heb je het geld liggen dan kan je alles pico bello op en top laten uitvoeren. Maar dan hebben we het over heel andere bedragen die pas op de lange termijn zich terug verdienen. Splits alles en kijk waar je relatief de meeste winst kan halen. Tochtstrippen, gordijnen, (drie)dubbelglas, stookgedrag. Er zijn mensen die kapitalen aan isolatie uitgeven en vervolgens alle slaapkamerramen 24/7 open laten staan. Dat schiet niet zo op.
Door de Hybride benadering heb je de flexibiliteit om zaken wel of niet te doen. Vloerverwarming is dan niet nodig, lage temperatuur radiatoren ook niet.
Hernie
De grootste besparing komt door je isolatie een nieuwe woning kan dan toe met een warmtepomp van 4 kW.
Omdat in de winter de zonnepanelen nauwelijks stroom leveren ben je afhankelijk van centrales. de CO2 uitstoot van de stroommix uit het net is 450 gram CO2 per kWu. Het rendement is ongeveer 40% Dan kun je veel beter het gasnet blijven gebruiken dan kom je aan bijna 100% en met 4 tot 7 kW kom je dan ruim aan je vermogen. wat vele vergeten is dat de energie capaciteit van 1 M3 aardgas ongeveer 10,5 kWu is.
Hugo, Wat de grootste besparing oplevert hangt af van de situatie. Als je nog niets aan isolatie hebt gedaan dan is de grootste besparing inderdaad zonder enige twijfel isolatie. Maar het vraagt om een stevige investering die mensen niet altijd kunnen doen. Vandaar mijn voorbeeld dat je wel kunt kijken naar oplossingen die je veel opleveren voor relatief weinig geld. Een airco is zo’n voorbeeld. Dit is dus aanvullend op je HR ketel die je dan veel minder hoeft in te zetten voor verwarming. Wat zonnepanelen er mee te maken hebben ontgaat mij eerlijk gezegd. Hoe het overzichtelijk a.u.b. Ik neem aan dat je gelezen hebt dat ik het over hybride oplossingen heb en dat je dus het gasnet zeker nodig hebt.
@Hugo
a) energieinhoud Nederlands aardgas is 35.17 MJ = 9,77 kWh;
b) netto opbrengst 4 mits gebruik gemaakt wordt van lage temperatuurverwarming
d) bij een SCOP van 4 en een CO2 uitstoot van 450 g/kWh is de CO2 uitstoot van een warmtepomp gemiddeld 112,5 g/kWh wat een stuk lager is dan bij aardgas dat op ca. 200 g/kWh zit indien aangewend voor verwarming.
e) het voorbeeld uit het artikel dat warmtepompen beneden de -15 graden niet meer zouden werken is scaremongering aangezien het aantal uren dat het -15 graden is in NL nihil is. Gecombineerd met een stukje warmtecapaciteit van de woning is het ook nergens voor nodig om beneden de -15 graden te kunnen verwarmen want geïsoleerde woningen koelen maar weinig af dus je kan gewoon nachtverlaging toepassen en overdag, wanneer het geen -15 graden meer is, de massa in de woning opwarmen tot comfortabele temperaturen. Mijn warmtepomp werkt trouwens tot -20.
@Hugo
b en c werden weggefilterd vanwege de groter dan en kleiner dan tekens ….
b) netto opbrengst kleiner dan 9,77 kWh;
c) je laat de COP buiten beschouwing. Moderne lucht water warmtepompen halen gemakkelijk een seasonal COP (SCOP) van groter dan 4 mits gebruik gemaakt wordt van lage temperatuurverwarming
Hermie
Kun je me dit verder voorrekenen. Aan aannames heb ik niet zoveel. Je suggereert dat ik met een airco/warmtepomp mijn gasgebruik met 600 m3 kan reduceren. Dat is mooi, maar wat moet ik dan aan elektriciteit extra gaan gebruiken. Als de besparing kan worden gehaald dan levert dat per jaar een financiële besparing van 300 euro op. Dat lijkt heel mooi, maar zonder verdere berekening blijft het een aanname. In je berekening ga je er kennelijk van uit dat de elektriciteitsrekening ca. 200 euro extra zal bedragen tenzij je de installatiekosten ook in dat aangenomen bedrag hebt zitten. Misschien teveel wishful thinking?
Maar wat is het verbruik van de airco om dezelfde hoeveelheid warmte te produceren? En hoe verdeel ik die warmte over het hele huis en hoeveel geluidsoverlast geeft het mij en mijn buren? Is je verhaal niet te mooi om waar te zijn, hoe kom je aan een terugverdientijd van 9 jaar? En dat nog los van het feit dat als mijn ketel eerder de geest geeft, die investering voor die airco/warmtepomp onverstandig is omdat die nieuwe HR-ketel naar de huidige vooruitzichten niet meer verkocht mag worden en ik dus alsnog moet overschakelen op een grotere en duurdere warmtepomp?
Dus eerst zekerheid over het gasnet, daarna zie ik wel verder. Maar misschien zie ik iets over het hoofd?
Peter van Beurden Mijn voorbeeld stikt natuurlijk van de aannames omdat ik je huis niet ken. Allereerst is mij helemaal niets bekend dat HR ketels niet meer verkocht mogen worden. Er zijn wel suggesties geweest van enge groeperingen als milieudefensie die dat hebben voorgesteld maar ik zie daar niets van komen op de korte termijn. Over details van een airco verwijs ik je toch naar een verkoper van een airco over stroomverbruik. Zo ook over details van geluid van de buiten unit. Ik ga er ook niet van uit dat je de warmte kunt verdelen over je hele huis, dan heb je meerdere units nodig maar ga uit van verwarming van de huiskamer incl open keuken. Aanname. Vandaar dat ik er van uitga dat je nog steeds een flink deel met gas moet blijven verwarmen. Zeker op koude winterdagen. Het kan best zijn dat ik met die 9 jaar te optimistisch ben, maar misschien ook niet. Het is een voorbeeld om te laten zien dat een betrekkelijk eenvoudige hybride oplossing niet veel geld hoeft te kosten.
Hermie
Bedankt voor je antwoord. Uiteraard zitten er veel aannames in je verhaal.
Mij is inmiddels wel duidelijk dat mijn aanname dat inzetten op deugdelijke goed geïsoleerde nieuwbouw het beste is en paniekmaatregelen van zoals je zegt “enge clubs” als Milieudefensie volstrekt onzinnig zijn.
Tegen de tijd dat mijn HR-ketel het af laat weten zie ik wel wat ik doe. In de hoop dat warmtepompen dan goed en geruisloos zijn, of er een beter alternatief is. Voorlopig dus voor verreweg de meeste woningen a.u.b. niet van het gas af.
Eenvoudige woonblokken van woningbouwverenigingen laten zich wellicht tegen lagere kosten en bij noodzakelijk groot onderhoud, wél goed uitwendig na-isoleren wat dan ook nog comfort verbeterend kan werken. Maar het blijft, ook dan, een druppel op een gloeiende plaat.
Een aan duidelijkheid niets te wensen verhaal. Toont te meer aan dat onze overheid ondoordachte maatregelen wil treffen en de burgers door onjuiste voorlichting op enorme kosten jaagt.
De gordiaanse knoop voor RutteIII / Wiebes is, dat elke gedachte politieke “duurzame” oplossing niet zal werken op de korte en middellange termijn. Het “klimaatbeleid” en de gedachte “benodigde” energietransitie zullen niet de gestelde doelstellingen van 2030 halen. De vraag is of de “klimaatdoelstellingen” in 2050 überhaupt gehaald kan worden met de primaat van klimaat-contraproductieve windparken in aanbouw op zee en land.
Als je weet dat het niet gaat lukken, en ook de gepolitiseerde / ideologische klimaat-urgentie er feitelijk niet is, gooi dan het roer om RutteIII / Wiebes. Investeer in R&D! In betere / goedkopere warmtepompen, isolatie, stikstoffabrieken, LNG, Russisch aardgas, nieuwe kernenergie, Thorium_MSR. Stop met de bouw van windparken per direct!
Ook sociaal-econoom Bjorn Lomborg in zijn boek “Cool-It” stelt, dat de tijd er voldoende is om grotendeels van fossiele brandstoffen te geraken de komende ca. 50 jaar.
Belastinggeld storten in de bodemloze en nutteloze put van CO2 reductie is a-sociaal gezien de wereld sociale prioriteiten vastgesteld door Lomborg’s stichting “Copenhagen Consensus” .
Van de 20 wereld sociale prioriteiten door de “Copenhagen Consensus” staan Schoonwater, Hongerbestrijding, Malariabestrijding, Saniteit, Gezondheidszorg (educatie), Scholen, Goedkope lokale energie (bijv. zonnecellen), Internet en Werkgelegenheid in de TOP-10 van sociale prioriteiten voor de wereld. Klimaatbeheersing staat op plaats 19 van de wereld sociale prioriteiten! (waar ik het al jaren mee eens ben!)
Ik zou graag zien gebeuren, dat de gelogen / ideologische “97-limaat-“consensus” en onuttige “klimaatbeheersing” door de politiek wordt vervangen door de sociale consensus van deze wereldprioriteiten van Bjorn Lomborg in “Cool-It” en door R&D in innovatieve (goedkope) energie-systemen.
https://www.lomborg.com/cool-it
Heyden, haal je negatieve duimpje-omlaag maar weg!
Je bent volledig ontmaskerd op je a-sociale instelling als foute dogmatische ideoloog van onnuttige “duurzame” “klimaatbeheersing”!
En dan te bedenken dat Nikola Tesla lang geleden bewezen heeft de vrije energie uit de atmosfeer gehaald kan worden . Maar ja , dan kunnen alle energieleveranciers de tent wel sluiten , dus dat zal nooit gaan gebeuren .
Mooi een vergelijking dat je een kolen gestookte centrale zo in rendement naar gas kan laten draaien… flauwe opmerking.
Warmte netten, waarom heeft onze overheid dit al niet eerder gestimuleerd. Als je bv in de regio Rotterdam weet wat er aan bruikbare warmte “weggegooid” wordt, waarom dit niet eerder opgepakt? Te oostblokkerig idee?
Plannen in de haven van Rotterdam hierom trend zijn er al zeker 25 jaar, betaalbaarheid deed steeds de idee”en sneuvelen. Nu zijn er gelukkig 2 warmtenetten aangelegd en aangesloten op het warmtenet in Rotterdam centrum, dus begin is er , maar waarom dan steden, dorpen wijken lamgs die routes nog overslaan?
Mee eens dat er veel te snel en te stellig is geroepen dat we in 2030 van het gas af moeten zijn. Naar mijn idee kan dat helemaal niet. We zullen nooit voldoende stroom op kunnen wekken om in koude periodes alle huizen te verwarmen. Want inderdaad, in vorstperiodes werken warmtepompen erg inefficiënt, en ontstaat er enorme piek in de vraag naar stroom, waardoor er een reëel gevaar is dat het net op tilt gaat.
Een argument om versneld van het gas af te gaan zijn de aardbevingen in Groningen. Dat is een probleem wat in het verleden veel te lang genegeerd is, waardoor het vertrouwen van de bevolking verdwenen is. Dat vertrouwen zal er niet beter op worden als er nu dingen beloofd worden die niet waargemaakt kunnen worden.
Naar mijn weten loopt er nog steeds een onderzoek naar het injecteren van vervangend gas (stikstof en/of CO2) in de bodem van Groningen, waardoor aardbevingen worden tegengegaan. Dat lijkt zo logisch dat het onbegrijpelijk is dat dat niet eerder onderzocht is. Want het idee is helemaal niet nieuw. Een paar jaar terug heb ik voor de Nationale Wetenschapsagenda ook de vraag gesteld of aardbevingen niet op deze manier afgewend konden worden. De vraag werd op een bijeenkomst op het KNMI beantwoord door iemand van TNO. Die begon een beetje te zuchten, en het antwoord was dat dat misschien wel kon, maar dat iemand er geld voor over moest hebben om het te onderzoeken. Diepe zucht. In 2013 heb ik al eens aan de milieudeskundigen in de Tweede Kamer gevraagd of er zoiets mogelijk was. Er kwam geen enkel inhoudelijk antwoord op.
fd.nl/ondernemen/1236190/start-onderzoek-naar-stikstofinjectie-in-gasveld
Wat betreft het terugbrengen van de calorische waarde van geïmporteerd gas vraag ik me af wat er gebeurt als dit gemengd wordt met stikstof. Immers ook stikstofoxiden gedragen zich als broeikasgas. Je zou er misschien ook CO2 door kunnen mengen.
“Wat betreft het terugbrengen van de calorische waarde van geïmporteerd gas vraag ik me af wat er gebeurt als dit gemengd wordt met stikstof.”
Als ik me niet vergis is de reden dat Gronings gas “laag-calorisch” is gelegen in het feit dat er van nature stikstof in zit. Hoog-calorisch gas zit dichter tegen 100% methaan aan.
Als er dan toch met geld gesmeten gaat worden, bouw dan elk nieuw huis meteen aardbevingsbestendig. Te beginnen in Groningen. Na natuurlijk de inmiddels op instorten staande woningen aardbevingsbestendig te hebben gebouwd. Mits er nog behoefte is aan die woningen i.v.m. de woon-werkrelatie die wat mij betreft ook opnieuw moet worden ingevoerd.
Daarna kan elke bubbel gas gewoon en uiteraard geleidelijk en veilig gewonnen worden. Zet in op nieuwbouw, heb je daarna capaciteit over, waaraan ook daarna nog behoefte is, verbeter dan de bestaande woningvoorraad naar de nieuwste normen. En leer eindelijk eens modulair, gestandaardiseerd en uitwisselbaar bouwen.
Een prima opgebouwde eye-opener. Gasloos en overige investeringen om aan de ondoordachte exportafspraken te voldoen. Een soort sigaar-uit-eigen-doos-greep-in-de-kas ontwikkelingshulp: subsidies op export van goederen en diensten om te kunnen exporteren. Ook over de luchtwarmtepompen is goed nagedacht, al mis ik het grootschalig lekprikken van de bodemlagen door de (dubbele) boringen voor grondwarmtepompen.in een goeddeels veen-klei land waar Amersfoort zomaar aan de zee kan komen liggen. Ook zo’n dingetje.
Ons gas is laag-calorisch, bevat veel stikstof. Mijn vragen: 1. Is het daarmee eigenkijk inferieur? 2. Komt er bij verbranding dan niet veel NOx vrij, waarvan dieselauto’s worden verdacht? 3. Waarom voor €500.000.000 een stikstoffabriek bouwen om import gas aan te passen, en niet onze apparatuur zoals dat wel gebeurde bij de overschakeling van stadsgas naar aardgas?
Bart
Lucht bestaat voor 79+ % uit stikstof en 20% zuurstof. een beetje extra stikstof uit de lucht halen en bijmengen aan het aardgas heeft niet zoveel effect gezien de overvloed aan stikstof in de lucht.
Ga je direct hoogcalorisch gas gebruiken dan is de kans groot dat de verbrandingstemperatuur in de brander hoger wordt en juist de temperatuur is bepalend voor het vormen van stikstof oxide.
Daar heb je wel een punt, Hugo. Ik weet ook niet goed onder wat voor omstandigheden er stikstofoxide ontstaat.
Aan de andere kant: NO2 is wel een heel actief broeikasgas, met een Global Warming Potential van maar liefst 298 (dus 298 x zo actief als CO2.
Bart
Er zit geen stikstof in de brandstof zodat alleen thermische stikstof oxide kan ontstaan. De temperatuur en druk is bepalend zo produceert een dieselmotor met een hoger thermisch rendement wel stikstof oxide en een benzine motor niet.
Nu is de druk in een brander van een CV ketel laag te noemen en ook wordt er bij de verbranding veel water geproduceerd zodat het wel mee zal vallen zoek dat nu eens uit voor je je weer in de alarmfase springt.
??? In de alarmfase? Wat is dat nou weer voor een rare reactie. Ben ik het op een aantal punten met je eens, en dan is het weer niet goed. Bij verbranding van gas vindt een reactie plaats tussen gassen uit het gasmengsel en gassen uit de lucht. Terecht merk je op dat het niet uitmaakt of de stikstof uit het gasmengsel komt of uit de lucht. Wikipedia stelt dat er wel degelijk NOx ontstaat in gasinstallaties:
“Stikstofoxiden ontstaan bij alle vormen van verbranding op hoge temperatuur, bijvoorbeeld in een verbrandingsmotor. Als diesel met benzine vergeleken wordt, kan geconcludeerd worden dat diesels meer NOx produceren, omdat de verbranding plaatsvindt bij hogere druk en bijgevolg ook hogere temperatuur. Andere voorbeelden van verbrandingsprocessen zijn huishoudelijke verwarming op gas, stookolie of kolen, industriële processen zoals thermische elektriciteitscentrales op kolen, olie of gas, cementovens, hoogovens voor staalproductie enz.”
Maar goed, zou kunnen dat de hoeveelheid meevalt, daar zijn vast cijfers van..
Er was of is dus onderzoek naar het injecteren van stikstof in de Groningse bodem. Het aardige is dat de daarvoor benodigde stikstoffabriek ook zuurstof produceert, want dat is de andere component van lucht. (met een kleine hoeveelheid ander gas). Met die zuurstof kun je in electriciteitscentrales hele efficiënte verbranding laten plaatsvinden waarvan het uitgestoten gas bijna alleen waterdamp en CO2 is (de stikstof was er immers al uit, en zit niet meer gemengd met de verbrandingsgassen). Die CO2 zou je dan ook nog eens in de bodem kunnen injecteren.
Prins
Wat zal de winst zijn op de gashandel ?
Wat zijn de kosten als we de contracten openbreken?
500 Miljoen euro
Kijken we naar het windpark gemini 600 MW opgesteld windvermogen de productiefactor zit ergens tussen 40 en 50%.
Volgens de producent levert dat windpark stroom aan 780.000 huishoudens. We hebben in Nederland 7,7 miljoen huishoudens die samen 4% van het totale finale energiegebruik in de vorm van stroom gebruiken.
Een windpark wat door het jaar heen 0,4% van ons totale finale energiegebruik levert aan weer afhankelijke aanbod gestuurde stroom tegen een subsidie inclusief aansluitkosten ongeveer 4 miljard, euro over een periode van 15 jaar.
En de regering wil er nog vele bijbouwen.
En beste mensen als het niet waait moet de stroom uit centrales komen.
Dat de opname capaciteit op het net van weer afhankelijke stroom op het net beperkt is daar was zowel de minister als ik in een discussie via de ombudsman het helemaal eens. lees het volledige rapport eens door.
zie:https://www.nationaleombudsman.nl/rapporten/2011/221
Kennelijk is het geheugen van deze regering in het moeras gezakt
En dan vervolgens ook in 2020 nog eens 6000 MW opgesteld vermogen op het land. de productiefactor van alle molens op het land samen is 21% Dat betekent dat de leveringscapaciteit van die 6000 molens per jaar minder is dan die van de eemshavencentrale, En dan is het nog zeer de vraag of je die stroom wel op het net kwijt kunt.zie rapport ombudsman.
En wat als het niet waait: zie de praktijk in Duitsland: https://www.youtube.com/watch?v=9P1atl55YbM&t=1s
Toneelgroep Jan Vos heeft een prachtige toneelvoorstelling over het Groninger gas en de gevolgen van de winning voor de regio. Locatietheater, vanaf 30 november te zien in Zuid Laren. Volgend jaar is de voorstelling ook op andere plaatsen in het land te zien.
https://gas.toneelgroepjanvos.nl/
Even vooropgesteld dat ik het inhoudelijke een informatieve bijdrage vind.
Zo mogelijk vind ik zijn hierboven geformuleerde commentaar nog interessanter.
“….Kennelijk is het geheugen van deze regering in het moeras gezakt….”
Dat is zonder meer waar, maar geldt dat niet evenzeer voor ‘ons eigen CG geheugen en dat van bv GL.?
Aldoor maar lees ik weer eindeloze berekeningen over warmtepompen, Hr ketels, elektrische dekens, energie zuinige broodroosters of wat daarvoor in de plaats komt. Het klopt wel of niet en zeker niet bij -10 enz enz enz allemaal totaal onbelangrijk
Kennelijk is ook ons eigen ‘energiegeheugen’ nogal ‘huiskamergericht’ en bepaald zich hoofdzakelijk tot het kwantificeren van ‘huishoud eenheden’.
Niets menselijks is ons vreemd en ook op CG blijven we zoals @Hernie en @ van Beurden maar zeuren over onze spouwmuurtjes, de winterse temperatuur buiten en allerlei andere totale futiliteiten!
Net zoals ‘onze regering’ trappen zij in de goed opgezette transitie ‘energie val’ en niemand realiseert zich echt! dat het op zijn best maar gaat over iets van tussen de 0,4% en op zijn best of slechts 2% van ons totale energieverbruik.
Ik stel eigenlijk voor dat we ons eens werkelijk gaan verdiepen in die andere kennelijk ver van ons bed energieproblematiek. Namelijk die andere 98% die feitelijk de basis van onze ‘welvaart’ zijn.
Daar hoor of lees ik op deze site bedroevend weinig onderbouwde stukken over. Het lijkt wel alsof u er in uw haast om ‘de transitie tegenstander’ de nek om te draaien volledig aan voor bij gaat dat die problematiek enorm is en steeds scherpers kantjes begint aan te nemen.
Gemakshalve wordt er ook op deze site maar even vanuit gegaan dat er wel genoeg winbare! fossiel brandstoffen zijn. Het laatst IEA rapport geeft bijvoorbeeld een somber beeld van die situatie. De links zijn eindeloos en vullen zo de rest van uw week.
Gemakshalve en zonder al te veel kennis van zaken wordt er eindeloos gediscussieerd over kern-energie en thorium….om over heilige graal ‘Kernfusie’ maar helemaal te zwijgen, zonder feitelijke en economische praktijk van nu en toekomstige haalbaarheid te kijken’.
U blijft net als uw opponent en ‘de regering’ maar doorpraten over die ‘spouwmuren’ en het feit of het ‘falsificatie principe’ nou wel of niet van doorslaggevende betekenis zal zijn voor de ’toekomst van de mensheid en de wetenschap’.Quid non!
Ik stel voor laten we het eens inhoudelijk hebben over de werkelijke en onderbouwde haalbaarheid van een betaalbare energie toekomst voor in ieder geval een landschap dat zich uitstrekt tot voorbij de wetenschappelijke en energie spouwmuren van uw Nederlandse bijkeuken!
ja ,dat vind ik en goede Gerard ! Want ook op deze site wordt men gaandeweg keurig in het keurslijf getrokken van wat hetgeen de regering wil , zo heb ik ook van de indruk . Zij het nog met de nodige terughoudendheid, maar het is een kwestie van details en tijd voordat ze ook keurig doen wat er wordt voorgeschreven. Bedijven zoals Nefit en Vaillant hebben het al in hun reclame boodschappen opgenomen : ” wilt u een nieuwe CV ketel of een warmtepomp ? wij helpen u bij het maken van de keuze ” Voor de burger steeds meer de gewoonste zaak van de wereld en over een aantal jaar is het gewoon zoals het is en zijn we alle ellende weer vergeten . De krachten van sociale druk zijn niet te keren . Door niets of niemand en als je niet meedoet wordt je uitgesloten. Dat merk je ook alhier in de reacties. Al vaker had ik de brainwave dat de alarmisten en de sceptici eigenlijk convergeren vanuit verschillende aanvliegroutes naar dezelfde landingsbaan. Afgezien daarvan kan ik me niet voorstellen hoe ‘we’ van het gas af ‘ zouden moeten gaan, want dan zullen we genoodzaakt zijn weer houtjes te gaan sprokkelen. Gelukkig is het huis waar ik woon net onlangs voorzien van een nieuwe gasaansluiting en de gehele wijk ook, dus de komende 15 jaar nog aan het gas . Zeg maar.
@Gerard, Waar we het over hebben is de gebouwde omgeving, een grote eindverbruiker van energie in Nederland.
De huishoudens en de dienstensector, die samen de sector gebouwde omgeving vormen, zijn samen verantwoordelijk voor 37% van het finale energieverbruik. Dat is toch echt iets anders dan die 0,4% tot 2% die jij meent te zien.
Heel Nederland is decennia geleden verplicht aangesloten op het aardgasnet. Door die verplichting zijn we ‘verslaafd’ geraakt aan dat comfort. Sommige mensen doen zelfs alsof het een verworven recht is. We zijn letterlijk en figuurlijk wakker geschud door de bevingen in Groningen. Oh help, ons gas raakt op, wat nu? Het is actueel. In de linker bovenhoek van deze site zie je welke blogs historisch het meest gelezen zijn. De top 5 wordt gedomineerd door warmtepompen en van het gas los onderwerpen.
Ik voel wel wat je bedoelt met ‘huiskamergericht’ en een prima voorstel om het eens inhoudelijk te hebben over de werkelijke en onderbouwde haalbaarheid van een betaalbare energie toekomst. Ik zou zeggen Gerard, hou je niet in, steek van wal, we zijn één en al oor!
Hugo,
Een ander nadeel van het toepassen van warmtepompen is, dat in de meeste gevallen bij bestaande bouw de complete verwarmingsinstallatie vervangen moet worden voor een die in combinatie met een warmtepomp kan functioneren, zoals een vloerverwarmingsinstallatie. Daarnaast is het zo, dat het niet leidt tot CO2-reductie.
Voor een nadere toelichting etc. zie: https://docs.google.com/viewer?a=v&pid=sites&srcid=ZGVmYXVsdGRvbWFpbnxibG9tZW5lcnRyaWN8Z3g6N2VjYjZiN2ZkYTQ4ZDAxNw
Volgens mij hebben enkelen hier toch een probleem met hun korte termijn geheugen. Vanaf het begin heb ik er op gewezen dat het directe energiegebruik van huishoudens slechts 15% van het totaal beslaat en het daarom weinig nut heeft de bestaande woningvoorraad aan te passen. Hermie heeft een poging gedaan mij ie overtuigen op basis van mijn woning uit 1974. Maar de kostbare isolatieinspanning weggelaten. Of ik, lees andere burgers in een vergelijkbare situatie voor zouden kiezen de energiebehoefte met een airco op te lossen waag ik te betwijfelen.
Voorlopig laat ik anderen brave burgers voorgaan. Alsmede vooral de transport- en industriesektor die het leeuwendeel aan energie gebruiken. De huishoudens als breekijzer misbruiken om het gasnet voortijdig te slopen lijkt me niet de oplossing. Maar ik zie uit naar de oplossing(en) van Gerard d’Olivat.
Er is in Nederland een acute schrijnende woningnood, om nu de schaarse arbeidskrachten te gebruiken om bestaande goedkope woningen te verbouwen (en duurder te maken!) in plaats van fors het aantal woningen uit te breiden, is wedden op het verkeerde paard.
Om schaarse arbeidskrachten vrij te naken om binnen 5 jaar een kerncentrale te bouwen dan toch ook ?
Hans Erren
Laat ik het daar volledig mee eens zijn. Alle onvolledige aannames en tegenberekeningen ten spijt.
Inderdaad gewoon de nieuwbouw maximaal en deugdelijk isoleren. Daar warmtepompen uitproberen en er de kinderziekten uithalen. Binnen Europa de vuile kolencentrales aanpassen of uitfaseren en vervangen door gascentrales. Stoppen met windmolens op land en het gasnet blijven gebruiken tot er echt deugdelijke alternatieven zijn. En vooral objectief onderzoek blijven doen.
Adaptatie, los van wat de oorzaak is van de geconstateerde opwarming, lijkt me voorlopig daarom meer dan genoeg.
P.J.M.F. van Beurden De totale van gas los operatie slaat op de totale gebouwde omgeving en niet alleen op de huishoudens. De huishoudens en de dienstensector, die samen de sector gebouwde omgeving vormen, zijn samen verantwoordelijk voor 37% van het finale energieverbruik. Volgens mij ben jij degene met een korte termijn geheugen probleem of je leest (bewust) niet goed. Vanaf mijn eerste reactie heb ik gezegd dat voor de bestaande bouw hybride oplossingen veel logischer zijn. Ik heb het voorbeeld van een airco genoemd omdat deze voor weinig geld zo makkelijk is in te passen. Het is een energie besparende maatregel, meer niet. Het vervangt je HR CV ketel natuurlijk niet. Wat betreft je isolatieprobleem heb ik al gezegd dat dit los staat van een omschakeling naar een warmtepomp. Je hebt dat probleem nu al. Als je de investering niet doet zullen je stookkosten ‘hoog’ blijven. Het is daarom grotendeels onzin om die isolatiekosten af te wentelen op een eventuele warmtepomp. In de afgelopen decennia hebben zijn tientallen miljarden in isolatie maatregelen gestoken. Wie heeft daar moord en brand over geschreeuwd?
Hermie
Volgens mij ontgaat het je dat het isoleren van een huis uit 1974 van een totaal andere orde is dan het isoleren van een meteen bij de bouw optimaal te isoleren huis.
Voor zover mij bekend is kan dat niet dan tegen hoge kosten, al hangt dat natuurlijk sterk af van de situatie.
Eerder schetste ik al wat dit in mijn geval en alle vergelijkbare gevallen zou betekenen. Daarom houd ik vooralsnog overeind dat de operatie “van het gas” af voor relatief oude woningen een slechte investering is, en het doel CO2 reductie niet wordt gehaald.
Ondanks het feit dat mijn huis naar de geldende maatstaven na de bouw en achteraf in de loop van de tijd geïsoleerd is en mijn verbruik aan gas 1500 m3 bedraagt zit nog beter isoleren er nauwelijks in tegen acceptabele investeringen. Ik schat dat er veel van deze situaties zullen zijn. Tenzij je een volledig vrijstaand huis zonder muren die op de erfscheiding of rooilijn staan, is dit verder deugdelijk isoleren/ventileren nauwelijks een optie
Beste mensen bedankt voor de reacties.
Kernpunt is nog steeds dat op dit moment de gasproductie inclusief import voornamelijk richting elektriciteitsproductie en export gaat
Vervolgens moeten alle huishoudens van het gas af tegen zeer hoge kosten terwijl het milieuvoordeel relatief gering genoemd kan worden.
De vraag wat de achtergrond van dit beleid is lijkt me dan essentieel.
Hugo
Voorlopig vind ik jouw verhaal het meest overtuigend. Ik hoop dus dat men gaat inzien dat overhaast “van het gas af” een onverstandig besluit is.
Oplossing van de vraag: het is een verdienmodel.
Wat ik nog mis in deze discussie is de combinatie van WTW met warmtepomp. Ventileren moeten we toch, lijkt me handig om de calorieën die in die warme ventilatielucht zitten er uit te halen met de combinatie van WTW met warmtepomp, die dan heel wat calorieën uit lucht van zo’n 20 graden kan halen.
Goed zo Hugo!! Voor mij is dit al vele jaren volledig duidelijk. Je kon dit in de jaren zestig al zien aankomen. In de huidige situatie zou je naar een zo groot mogelijke stikstoffabriek voor het hoog calorische gas over kunnen gaan. De bij het cryogene proces vrijkomende zuurstof kan dan aangewend worden voor een methaan kolen stoom reform proces. De vrijkomende kooldioxide kan daarbij gebruikt worden voor CCUS in de diepe kolenlagen die onder onze gasvelden liggen. Hierdoor kan er nog veel meert aardgas worden gewonnen. Zie/lees de studievoorstellen in mijn profiel. Daarnaast kan er misschien uit de overschotten van de piekstromen van wind en zonneparken een drie-fase alkalische metaal/water oplos en elektrolyse reactor ontwikkeld worden, waarbij er een aanzienlijk hoger waterstof rendement aan de kathodezijde van de reactor gehaald kan worden. Daarnaast ontstaat er bij deze reactor een zeer geringe zuurstof productie aan de anodezijde.. Dit o.a. door de oplosreacties in dit alkalische nieuw te ontwikkelen reactor proces..